BlogGang.com : : สมาชิกหมายเลข 6393385 : ความงามคืออะไร

กรรมเก่า คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ.เป็นเจ้าบทบาทเดิม จากนั้น การศึกษาอาศัยปรโตโฆสะ ซึ่งมีคติว่า "คนเป็นไปตามสภาพแวดล้อมที่ปรุงปั้น" และโยนิโสมนสิการ ซึ่งมีคติย้อนกลับว่า "ถ้าเป็นคนรู้จักคิด แม้แต่ฟังคนบ้าคนเมาพูด ก็อาจสำเร็จเป็นพระอรหันต์"

<<

พฤษภาคม 2565

1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30	31

27 พฤษภาคม 2565

ความงามคืออะไร

ความงามคืออะไร

จากพระพุทธพจน์และอรรถกถาเกี่ยวกับความงามเท่าที่กล่าวมาทั้งหมดในตอนต้น แสดงให้เห็นว่า พระพุทธศาสนากล่าวถึงความงามใน ๒ มิติ คือ ความงามในมิติทางธรรม และความงามในมิติทางโลก โดยที่ความงามใน ๒ มิติ นี้ มีความหมายและวัตถุประสงค์แตกต่างกัน

ความงามในมิติทางธรรม ตามพระพุทธพจน์ที่ได้กล่าวมาข้างต้น แสดงให้เห็นว่า พระพุทธศาสนาถือว่า "ความงาม" เป็นลักษณะสำคัญของธรรม หรือความจริง แต่คำว่า "งาม" ในความหมายทางธรรมนั้น ต่างจากความหมายในทางโลก หรือที่ชาวโลกเข้าใจกัน กล่าวคือ "ความงาม" ของธรรมนั้น ไม่ใช่ลักษณะทางอารมณ์หรือความรู้สึก เช่น สวย - ไม่สวย แต่หมายถึงลักษณะทาง "คุณค่า" คือ อนุเคราะห์ ประโยชน์ เกื้อกูล สุข ที่ธรรมให้แก่มนุษย์ คุณค่าทั้ง ๔ ลักษณะนี้ บางครั้งพระพุทธองค์ก็ตรัสด้วยคำว่า "ประโยชน์" คำเดียว ดังพระพุทธพจน์ในอภัยราชกุมารสูตร ใจความว่า "วาจาที่จริง มีประโยชน์ เป็นที่ชอบใจ หรือไม่ชอบใจของคน ทรงรู้เวลาที่จะตรัส" (ม.ม.13/94/91) ซึ่งมีความหมายว่า สิ่งที่ทรงสอนนั้นทรงเน้นที่จริงและมีประโยชน์ โดยไม่ทรงถือเอาความรู้สึกของคน คือ ความชอบ หรือไม่ชอบ เป็นสำคัญ ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับความเหมาะสมด้วย และคำว่า "ประโยชน์ในพระพุทธศาสนา ก็หมายถึง ประโยชน์ ๓ คือ

- ทิฏฐธมฺมิกตฺถ ประโยชน์ปัจจุบัน ได้แก่ ประโยชน์ทางวัตถุ

- สมฺปรายิกตฺถ ประโยชน์ภายภาคหน้า ได้แก่ ประโยชน์ทางจิตใจ หรือ ศีลธรรมคุณธรรม และ

- ปรมฺตถ ประโยชน์สูงสุด ได้แก่ ความหลุดพ้นจากกิเลสจนถึงนิพพาน

ความหมายโดยรวมของคำว่า "ประโยชน์" ในพระพุทธศาสนา ก็คือ ความหลุดพ้นจากทุกข์ของชีวิตที่เรียกว่า วิมุตติ นับแต่การหลุดพ้นจากทุกข์ของชีวิตขั้นหยาบๆ ไปจนถึงหลุดพ้นจากทุกข์ของชีวิตขั้นละเอียด คือ กิเลส ฉะนั้น ในบางครั้ง พระพุทธองค์จึงตรัสถึงลักษณะเชิงคุณค่าของพระพุทธศาสนาหรือธรรม แบบรวบยอดว่า "ธรรมวินัยนี้มีรสเดียว คือ วิมุตติรส" (องฺ.อฏฺฐก. 23/109/205) "รส" จึงเป็นอีกคำหนึ่งที่ใช้หมายถึงลักษณะเชิงคุณค่าในพระพุทธศาสนา และมีความหมายในลักษณะเดียวกันกับคำว่า "กัลยาณะ" ที่แปลว่า ความงาม

สรุปได้ว่า คำที่พระพุทธศาสนาใช้บ่งบอกถึงลักษณะเชิงคุณค่าของธรรม หรือ ความจริงในพระพุทธศาสนาที่เรียกว่า "ความงาม" (กัลยาณะ) นั้น คือ คำว่า อนุกัมปะ (อนุเคราะห์) อัตถะ (ประโยชน์) หิตะ (เกื้อกูล) สุขะ (ความสุข) วิมุตติ (ความหลุดพ้น) รสะ (รส) และคำว่า "รส" นั้น บางครั้งก็ใช้อย่างครบชุดหรือทุกระดับของธรรมในพระพุทธศาสนา คือ อัตถรส ธัมมรส วิมุตติรส (องฺ.เอก.20/205/48) โดยอัตถรส หมายถึงผลของการปฏิบัติธรรม ธัมมรส หมายถึงมรรค หรือ วิธีการปฏิบัติธรรม วิมุตติรส หมายถึงผลขั้นสูงสุดหรือรวบยอด

- แผนภูมิแสดงให้เห็นความเกี่ยวโยงของคำเชิงคุณค่า

อนุกัมปะ
อัตถะ
หิตะ
สุขะ = อัตถะ - วิมุตติ - รสะ - กัลยาณะ

Create Date : 27 พฤษภาคม 2565

Last Update : 30 พฤษภาคม 2565 7:14:18 น.

0 comments

Counter : 257 Pageviews.

สมาชิกหมายเลข 6393385

Location :

[ดู Profile ทั้งหมด]

	ฝากข้อความหลังไมค์
	Rss Feed
	ผู้ติดตามบล็อก : 9 คน [?]

Webmaster - BlogGang

[Add สมาชิกหมายเลข 6393385's blog to your web]

Bloggang.com