Bloggang.com : Rain_sk : คืนชีพ “ต้นพุทรา” พระราชวังโบราณ

คืนชีพ “ต้นพุทรา” พระราชวังโบราณ

ภูมิบ้านภูมิเมือง

บูรพา โชติช่วง

ประชาชนทั่วไปและนักท่องเที่ยวที่ชื่นชอบอิฐเก่าๆ อุทยานประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยามักเพลิดเพลินการชมซากอิฐของวิหารแต่ละหลัง เจดีย์พระศรีสรรเพชญ์ 3 องค์ตั้งตระหง่านอย่างเด่นสง่า และเลยออกไปทางด้านกำแพงแก้วเป็นพื้นที่ลานกว้างขนาดใหญ่แต่ครึ้มไปด้วยไม้ยืนต้นที่มีอายุอย่างน้อย 50 ปีขึ้น แต่จำนวนหลายต้นมีเค้ารากมาแต่ครั้งนครแห่งนี้รุ่งโรจน์

ที่จริง ผู้เขียนเดินทางไปอุทยานประวัติศาสตร์แห่งนี้อยู่เสมอๆ แต่มิเคยใส่ใจกับเรื่องชื่อต้นไม้นี้ เพราะคิดและมองแบบคนทั่วไปคงเป็นไม้ยืนต้นทั่วไปที่ทางอุทยานฯ นำมาปลูกไว้ในพื้นที่ลานเพื่อให้ดูร่มรื่นเท่านั้น แล้วเอาเข้าจริงหาเป็นเช่นนั้นทั้งหมดไม่

มาถึงบางอ้อ คราวที่ลงพื้นที่ดูกรมศิลปากรฟื้นฟูโบราณสถานกรุงเก่าแห่งนี้ที่เสียหายจากน้ำท่วมแช่นาน 2 เดือนเศษ ได้ความกระจ่างเรื่องต้นไม้นี้มีชื่อ “ต้นพุทรา” จาก คุณสด แดงเอียด อดีตอธิบดีกรมการศาสนา แต่เชี่ยวชาญด้านโบราณคดี ทั้งเคยนั่งผู้อำนวยการสำนักศิลปากรที่ 3 อยุธยามาก่อน เล่าให้ฟัง และ คุณโสมสุดา ลียะวณิช อธิบดีกรมศิลปากร ให้เอกสารความเป็นมาของต้นพุทราในพระราชวังโบราณ มีบันทึกไว้อย่างกว้างๆ ดังนี้

“เมื่อปี พ.ศ. 2478 กรมศิลปากรประกาศขึ้นทะเบียนโบราณสถานหลายแห่งในเกาะเมืองพระนครศรีอยุธยาเป็นโบราณสถานสำคัญของชาติ รวมถึงพระราชวังโบราณ

ด้วยพื้นที่แห่งนี้มีต้นพุทราขึ้นอยู่เป็นจำนวนมาก เป็นผลจากความคิดของนายมานิต วัลลิโภดม อดีตหัวหน้ากองโบราณคดี กรมศิลปากร เมื่อประมาณ 50 ปีที่ผ่านมา กรมศิลปากรมีกำลังเจ้าหน้าที่ไม่เพียงพอต่อการจัดการพื้นที่พระราชวังโบราณ และด้วยพื้นที่มีขนาดกว้าง มีหญ้าขึ้นรก ต้นไม้ที่ปรากฏมีต้นพุทราจำนวนหนึ่ง จึงได้ดำเนินการปลูกต้นพุทราเพิ่มขึ้นตามต้นไม้ที่ปรากฏในพื้นที่พระราชวังโบราณ

และได้อนุญาตให้ราษฎรที่อาศัยในพื้นที่วิหารพระมงคลบพิตรเข้าเก็บผลพุทราที่หล่นใต้ต้น เนื่องจากพุทราประเภทนี้สามารถนำไปทำพุทราเชื่อม ซึ่งในการเก็บราษฎรแต่ละคนจะรับผิดชอบต้นพุทราตามพื้นที่ที่กำหนดไว้ และในการเก็บจะมีการทำความสะอาดบริเวณรอบต้นพุทรา จึงเป็นประโยชน์ในการจัดการพื้นที่ไม่ให้สกปรกรกร้าง และเพิ่มความร่มรื่นให้แก่พื้นที่

ต่อมา กรมศิลปากรมีการเพิ่มอัตรากำลังและสามารถดำเนินการจัดการพื้นที่เองได้ ประกอบกับราษฎรมีการประกอบอาชีพหลากหลายมากขึ้น จึงได้มีการยกเลิกการเก็บพุทราเป็นต้นมา

ต้นพุทราในพระราชวังโบราณ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา มีการปลูกมาแต่โบราณ ด้วยขนาดพื้นที่พระราชวังโบราณมีแต่เดิม บริเวณพระราชวังโบราณมีการปลูกพุทราเทียบกับขนาดพื้นที่มีปริมาณน้อย เนื่องจากพื้นทีมีขนาดกว้างนั้น

ต่อมาเมื่อประมาณ 10 กว่าปีก่อนมีนักท่องเที่ยวเข้ามาเที่ยวพระราชวังโบราณมากขึ้น กรมศิลปากรได้ยกเลิกการเช่าที่ทำสัมปทานนับตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา”

อย่างไรก็ดี คุณโสมสุดา อธิบดีกรมศิลปากร กล่าวว่า “ต้นพุทราในพระราชวังโบราณได้รับความเสียหายจากน้ำท่วมคราวนี้มาก หลายต้นของรากไม้มีลักษณะเอนจะโค่นล้มลง จึงได้ให้เจ้าหน้าที่อุทยานฯ นำไม้มาค้ำยันไว้ก่อน และจะหาวิธีรักษาต้นพุทราในพื้นที่นี้ให้อยู่ในสภาพแข็งแรงดั่งเดิม”

เป็นการคืนชีพต้นพุทราอยู่คู่พระราชวังกรุงเก่า

credit : siamrath

Create Date : 08 มกราคม 2555

Last Update : 8 มกราคม 2555 21:26:06 น. 0 comments

Counter : 2659 Pageviews.

Share
Tweet