วันนี้ขอเอาความคิดเห็นของพนักงานกลุ่มหนึ่งในหลากหลายบริษัท ซึ่งผมได้มีโอกาสพูดคุยกับเขาในฐานะที่ผมเป็นที่ปรึกษาด้านการบริหารทรัพยากรบุคคล และเก็บข้อมูลความคิดเห็นของพนักงานว่ามีความรู้สึกอย่างไรกับฝ่ายบุคคล ซึ่งคำตอบส่วนใหญ่กว่า 60% บอกว่า “เกลียดฝ่ายบุคคล” ของบริษัท เกิดอะไรขึ้น ทำไมพนักงานถึงพูดแบบนั้น ลองมาติดตามดูนะครับ

• เป็นผู้กำหนดระเบียบข้อบังคับ แต่ตนเองกลับไม่ทำตาม พนักงานส่วนใหญ่มองว่าฝ่ายบุคคลเป็นหน่วยงานที่กำหนดและดูแลเรื่องของระเบียบข้อบังคับของบริษัท มักจะชอบจับผิดพนักงานในเรื่องของการทำตามกฎระเบียบ เช่น การแต่งกาย การห้ามสูบบุหรี่ ฯลฯ แต่พนักงานที่ทำงานในฝ่ายบุคคลกลับทำพฤติกรรมผิดกฎซะเอง เช่น ให้พนักงานแต่งกายตามชุดยูนิฟอร์มของบริษัท แต่ฝ่ายบุคคลกลับแต่งตัวตามสบายใจ

• ขาดจิตใจให้บริการ เช่น ในการเบิกจ่ายสวัสดิการพนักงาน เมื่อพนักงานขาดเอกสารหลักฐานต่างๆ ที่สำคัญ แทนที่จะช่วยเหลือ หรือ ให้คำแนะนำเพื่อให้ไปเตรียมเอกสารมาให้พร้อม กลับพูดด้วยความรำคาญว่า “คราวหน้าถ้าจะเบิกช่วยเตรียมเอกสารให้ครบถ้วนด้วยนะ เสียเวลาทำงาน!!”  หรือในกรณีที่พนักงานมาขอเอกสารรับรองการทำงาน หรือให้ออกหนังสือรับรองเงินเดือน ซึ่งเป็นสิทธิของพนักงานที่จะสามารถขอได้ กลับถูกถามเหมือนกับจะสอบสวนว่า "จะขอไปทำไม ทำไมต้องขอด้วย ไม่ว่างตอนนี้ ยังทำให้ไม่ได้ รอไปก่อน ฯลฯ” พนักงานก็เซ็งไปตามๆ กัน

• เอาความลับพนักงานมาพูดคุยกัน พนักงานในฝ่ายบุคคลเองเวลาที่ได้อ่านประวัติการทำงานของพนักงาน หรือประวัติส่วนตัวต่างๆ ของพนักงานแต่ละคน ก็หยิบเอามาพูดคุยกันเองอย่างสนุกปาก โดยไม่สนใจว่าพนักงานคนนั้นจะรู้สึกอย่างไร พูดไปพูดมา อย่างว่า ความลับมันไม่มีในโลก สุดท้ายก็ไปเข้าหูพนักงานคนนั้นจนได้ สืบไปสืบมาก็รู้ว่าต้นตอมาจากฝ่ายบุคคลนี่เอง เพราะความลับนี้ไม่เคยไปเปิดเผยที่ไหนเลย

• รู้สึกว่าฝ่ายบุคคลไม่ได้ทำงานอะไรเลย พนักงานส่วนหนึ่งรู้สึกว่า ไม่รู้มีฝ่ายบุคคลขึ้นมาทำไม หน้าที่การงานก็ไม่เห็นทำอะไร วันๆ ก็เอาแต่ประชุม หาคนก็หาไม่ได้ หาได้ก็ไม่ตรงกับที่ต้องการ จะส่งพนักงานไปอบรมก็มีเงื่อนไขมากมาย ปากก็บอกว่าบริษัทมีนโยบายพัฒนาพนักงาน แต่พอจะส่งไปอบรมกลับบอกว่าส่งไม่ได้ ด้วยเหตุผลร้อยแปด ถึงเวลาประเมินผลงานพนักงาน ก็แจกแต่แบบฟอร์ม แต่ไม่เคยบอกเลยว่าจะประเมินกันอย่างไร ประเมินเสร็จ ก็บอกว่าใช้ไม่ได้ ให้ประเมินมาใหม่ โดยหัวหน้าเองก็ไม่รู้ถึงเหตุผลว่าทำไม จ่ายค่าจ้างผิดก็โทษมาที่หัวหน้างานว่า สรุปโอทีมาให้ไม่ทันเวลา ฯลฯ ดูแล้วไม่เห็นฝ่ายบุคคลจะทำงานอะไรที่จะทำให้บริษัทเจริญรุ่งเรืองไปกับเขาสักอย่าง

ที่กล่าวมาข้างต้นเป็นเหตุผลหลักๆ ที่สรุปมาได้ถึงสาเหตุที่พนักงานในบางองค์กรเกลียดฝ่ายบุคคลอย่างมาก จริงๆ แล้วถ้าผมเป็นพนักงานแล้วเจอกับฝ่ายบุคคลแบบที่กล่าวมานั้น ผมเองก็คงเกลียดฝ่ายบุคคลเหมือนกัน

ถามว่าสาเหตุที่ทำให้เกิดเหตุการณ์แบบนี้ขึ้นคืออะไร

• ฝ่ายบุคคลไม่มีจรรยาบรรณในวิชาชีพของตนเอง เรื่องนี้เป็นเรื่องสำคัญมากเลยครับ คนที่ทำงานฝ่ายบุคคลจะต้องเป็นคนที่เก็บความลับได้เก่งมาก เพราะความลับของพนักงานทุกคนอยู่ที่นี่ทั้งหมด

• ขาดจิตใจรักการให้บริการ เพราะฝ่ายบุคคลจะต้องให้บริการแก่พนักงานในบริษัททุกคนที่เข้ามาขอความช่วยเหลือ ต้องมีความเข้าใจผู้อื่น และรู้จักที่จะเอาใจเขามาใส่ใจเราให้มากที่สุด

• พนักงานฝ่ายบุคคลเป็นพนักงานที่มาจากฝ่ายอื่นที่ไม่มีใครเอา ก็เลยถูกโอนมาอยู่ฝ่ายนี้ หลายๆ องค์กรที่เป็น SME มักจะไม่ค่อยให้ความสำคัญกับฝ่ายบุคคลมากนัก เพราะเขาเน้นไปที่การสร้างรายได้มากกว่า ก็เลยทำให้ฝ่ายบุคคลเป็นหน่วยงานที่เป็นแดนสนธยา เป็นที่รวมของเสือ สิงห์ กระทิง แรด หรือบุคคลที่องค์กรไม่ต้องการ แต่ไม่รู้จะเอาออกจากบริษัทอย่างไรก็เลยย้ายมาแขวนไว้ที่ฝ่ายที่ไม่ได้ทำเงินให้กับบริษัท ซึ่งก็คือฝ่ายบุคคลนั่นเอง

แต่ในยุคปัจจุบันนี้ การทำงานของฝ่ายบุคคลเปลี่ยนไปมากแล้วครับ วิชาชีพนี้เป็นวิชาชีพที่เริ่มมีความสำคัญในแง่ของธุรกิจมากขึ้น บางแห่ง เป็นที่ปรึกษาให้กับผู้บริหานในด้านของการบริหารคนทั้งองค์กรเลย เพื่อสนับสนุนแผนงานในเชิงกลยุทธ์ของบริษัทให้บรรลุเป้าหมาย

ถ้าจะไม่ให้ฝ่ายบุคคลเป็นแดนสนธยาอีกต่อไป ก็ต้องขึ้นอยู่กับความสำคัญที่ผู้บริหารจะให้กับฝ่ายงานนี้ด้วยนะครับ ถ้าเจ้าของบริษัทยังมัวแต่มองผลงานระยะสั้นๆ เช่น กำไรในแต่ละปี โดยไม่มองยาวๆ ว่าจะรักษาและพัฒนาธุรกิจให้ยั่งยืนได้อย่างไรแล้วนั้น เขาก็จะไม่สนใจเรื่องของการพัฒนาคน ไม่มีการลงทุนในระยะยาวเพื่อสร้างทรัพยากรบุคคลที่มีคุณค่าให้กับองค์กร

ฝ่ายบุคคลก็จะยังคงเป็นฝ่ายที่พนักงานไม่ค่อยชอบหน้าอยู่เสมอครับ