วันนี้ผมขอเขียนเกี่ยวกับเรื่องของ Coaching อีกสักครั้งนะครับ เนื่องจากการที่ผมได้มีโอกาสไปบรรยายและพบปะกับลูกค้ามาหลายครั้ง และได้พูดคุยกันในเรื่องของการ Coaching เพราะในหลายๆ องค์กรพยายามที่จะสร้างหัวหน้างาน และผู้จัดการให้มีทักษะในการสอนงานให้มากขึ้น แต่ในทางปฏิบัตินั้น ก็ยังมีผู้จัดการอีกหลายคนที่เข้าใจผิดในเรื่องของการ Coaching นะครับ เพราะคิดว่ามันเป็นเรื่องของการสอนงานทางด้านเทคนิค หรือความรู้เท่านั้น

จริงๆ แล้วประเด็นที่เกี่ยวข้องกับการสอนงาน หรือ coaching นั้นอยู่ที่ว่า ทำแล้วพนักงานเก่งขึ้น และมีความสามารถมากขึ้น หรืออีกนัยหนึ่งก็คือ สามารถทำงานที่ไม่เคยทำได้ ไม่ใช่แค่เรื่องของการรู้ หรือไม่รู้เท่านั้น เพราะนั่นคือ Teaching เท่านั้นครับ สอนงานนั้นคล้ายๆ กับการสอนให้คนตกปลาเป็นครับ ไม่ใช่แค่บอกว่าวิธีตกปลาเป็นอย่างไร แต่ต้องมีการให้ทดลองทำ และพยายามพัฒนาฝีมือของการตกปลาให้ดีขึ้น จนสามารถตกปลาด้วยตนเองได้จริงๆ

ดังนั้นการ Coaching ที่หัวหน้าจะต้องทำกับลูกน้องนั้น จะต้องทำให้ลูกน้องทำงานได้ด้วยตนเอง บางงานที่ไม่มีทักษะในการทำ ก็สามารถทำได้เมื่อผ่านการ Coaching พูดอีกนัยหนึ่งก็คือ การ Coaching นั้นจะเป็นการทำให้พนักงานสามารถทำงานที่ยากขึ้นได้ด้วยตนเอง โดยที่หัวหน้าไม่จำเป็นที่จะต้องดูแลอย่างใกล้ชิดตลอดเวลา

สิ่งที่หัวหน้างานหลายคนเข้าใจผิดเรื่องของการ Coaching ก็คือ ทำเฉพาะเรื่องของความรู้ ทักษะ ในการทำงานเท่านั้น จนมีผู้จัดการบางท่านมองว่า ยิ่งตำแหน่งของเรายิ่งสูงขึ้นมากเท่าไร เราก็จะ Coaching พนักงานน้อยลงเท่านั้น เพราะว่า ยิ่งตำแหน่งสูงความรู้ในเชิงเทคนิคก็จะน้อยลง ดังนั้นให้คนที่เขารู้จริง Coach กันไปเองดีกว่า เราไม่ต้องไป Coaching พนักงานหรอก

ผมกลับมองตรงกันข้ามเลยครับ ยิ่งตำแหน่งของเรายิ่งสูงขึ้นเท่าไร การ Coaching จะยากขึ้นเท่านั้น เนื่องจากเป็นการ Coach ในมุมของการบริหารจัดการมากกว่า ทางด้านเทคนิค หรือความรู้ เช่นถ้าเรามีลูกน้องเป็นระดับผู้จัดการฝ่ายต่างๆ ไม่ได้แปลว่าเราไม่ต้อง Coaching นะครับ แต่เราจะ Coach ในประเด็นเรื่องของการบริหารจัดการ การตัดสินใจ การแก้ไขปัญหา และการบริหารคน มากกว่าเรื่องของความรู้เชิงเทคนิค

ยิ่งไปกว่านั้น การ Coaching นั้น ยังต้องทำในประเด็นด้านจิตใจอีกด้วยนะครับ กล่าวคือ ต้องคอยเป็นกำลังใจให้กับลูกน้องในยามที่เขาท้อแท้ สอนเขาให้รู้จักกับพลังแห่งความมุ่งมั่นครับ เหมือนกับ Coach นักกีฬาครับ เขาไม่เคยที่จะพูดจาให้ร้าย หรือบั่นทอนกำลังใจเลย แม้ว่านักกีฬากำลังจะแพ้ก็ตาม แต่ Coach ก็ยังพยายามแสวงหาโอกาสให้ และพูดจาเพื่อปลุกความฮึกเหิมใจจิตใจของนักกีฬาให้ได้

หัวหน้างานหรือผู้จัดการเองก็เช่นกัน ไม่ใช่แค่เพียงความรู้ด้านวิชาการ หรือเทคนิคในการทำงานเท่านั้น สิ่งที่ท่านจะต้องทำหน้าที่เป็น Coach ที่ดีของลูกน้องก็คือ ต้องสร้างขวัญและกำลังใจ และช่วยปลุกยักษ์ในตัวพนักงานให้ตื่นให้ได้ เพื่อให้พนักงานทำงานได้อย่างเต็มที่

Coach ที่ดีต้องมีคุณสมบัติเบื้องต้นดังนี้ครับ

• มองโลกในแง่ดี ไม่มี Coach ที่ดีคนไหนที่มองโลกในแง่ร้ายเลย ทัศนคติในการมองโลกจะต้องดีมาก เพราะเขาจะต้องถ่ายทอดสิ่งเหล่านี้ให้กับพนักงานให้ได้

• ให้การสนับสนุนอยู่เสมอ Coach ที่ดีจะต้องเป็นผู้คอยให้การสนับสนุนแก่พนักงาน ทั้งด้านจิตใจ และด้านผลงานที่ออกมา และต้องคิดอยู่เพียงอย่างเดียวก็คือ ทำอย่างไรให้พนักงานเก่งขึ้นให้ได้ ทั้งฝีมือ และด้านกำลังใจ

• สื่อความได้ดี คนเป็น Coach จะต้องเป็นคนที่สื่อความได้ดี ไม่ว่าจะเป็นส่งหรือรับสาร สิ่งที่ Coach ที่ดีจะต้องมีก็คือ ทักษะในการฟัง ต้องฟังอย่างเข้าใจลูกน้องตนเอง ไม่ใช่ฟังแล้วยัดเยียดความคิดของตนเองให้กับพนักงาน เพราะถ้าเราอยากจะให้เขาเก่งขึ้น แปลว่าเราจะต้องเข้าใจจุดแข็ง จุดอ่อน และข้อจำกัดต่างๆ ของพนักงานอย่างถ่องแท้ การที่จะเข้าใจได้อย่างนั้น แปลว่าเราจะต้องรับฟังพนักงานอย่างเข้าใจจริงๆ หลายคนเข้าใจผิดนะครับว่า การเป็น Coach ที่ดีนั้นต้องพูดเยอะ เอาเข้าจริงๆ แล้ว การเป็น Coach ที่ดีนั้นต้องฟังเยอะๆ ครับ ฟังแล้วพยายามเข้าใจคนที่ถูก Coach ว่าเขากำลังคิดอะไร

ดังนั้นก่อนที่จะพัฒนาหัวหน้างาน หรือ ผู้จัดการให้เป็น coach ที่ดี จะต้องทำให้เขามีความเข้าใจเรื่องของ Coach ก่อนเลย โดยเฉพาะทัศนคติ และการมองโลกในแง่ดี คนที่มีคุณสมบัติสองอย่างนี้ติดตัวอยู่แล้ว น่าจะถูกเลือกเป็น Coach ที่ดีก่อนคนอื่นครับ

มิฉะนั้น Coach จะถ่ายทอดแต่สิ่งที่ไม่ดีให้กับพนักงาน สิ่งไม่ดีเหล่านี้แพร่สะพัดได้เร็วกว่าสิ่งดีๆ ซะด้วยสิครับ