Bloggang.com : weblog for you and your gang
Group Blog
ธรรมะ
เจ้าที่
จิตใจ
จิปาถะ
วรรณกรรม
แขกบ้าน
หนังสือ
ความรู้ทั่วไป
ประวัติศาสตร์
การเรียน A
การเรียนA2
การเรียน A3
งานเขียน
ต้นไม้
สัตว์เลียง
ททท1
ททท2
กวี
การเมือง
แวดวงสมาชิก
เพลง
ร้านอาหาร
ร้านอาหาร
อาหารการกิน
อาหารการกิน
สูตรอาหาร
สูตรอาหาร
ข่าวเด่น
ข่าวเด่น
ความรัก
แฟชั่น
ครอบครัว
ซีรีย์ที่ชอบ
สุขภาพ
สุขภาพ
ลดน้ำหนัก
ดนตรี
การจัดดอกไม้
ดวงดีมีบุญ
งานอดิเรก
งานฝีมือ
ภาพถ่าย
การ์ตูน
การ์ตูน
ศิลปะ
ศิลปะ
เอื้องไม้
วิทยาศาสตร์
สังคม
ข่าวทั่วไป
ชวนดูนก
ยานยนต์
ไอที2018
Top News
ครอบครัว
กฏหมายน่ารู้
เทนนิส 2020
อเมริกาฟุตบอล
Diary
ชินจัง
วัชพืช
มีตะพาบ
Science2023
Game
<<
เมษายน 2555
>>
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
13 เมษายน 2555
บัวหัวเสา บัวปลายเสาเป็นเครื่องตกแต่งหัวเสา
All Blogs
เต็มที่
รัก
ลงสี
สี
เชียงราย ตราลูกเสือผ้าผูกคอประจำจังหวัด
จังหวัดพระนคร ตราผ้าผูกคอลูกเสือประจำจังหวัดในอดีต
ธาตุอีสาน สกุลช่างญวน
พระปรางค์
พุทธศิลป์ในความหมายแห่งธรรม
ความเป็นไทยแบบทางการ ในรำวงมาตรฐาน
ภาพเขียนฝีมือกรมหลวงชุมพรฯ ที่วัดปากคลองมะขามเฒ่าหลวงปู่ศุข หมอพร กับภาพเขียน
ฮือฮา! ภาพวาด "The Scream" ทุบสถิติราคาประมูล"สูงสุดในโลก" 119.9 ล้านดอลลาร์
คติ-สัญญลักษณ์ สถาปัตยกรรมไทย :ดอกบัว
"หนังใหญ่" วัดขนอน มหรสพโบราณ 500 ปี
เติมความสุขให้ชีวิต/กับช่วงเวลาดีๆ ที่ สกลนคร
บัวหัวเสา บัวปลายเสาเป็นเครื่องตกแต่งหัวเสา
"นิทรรศน์รัตนโกสินทร์"ก้าวสู่ปีที่3 เน้นเยาวชนร่วมส่งเสริมวัฒนธรรม
คติธรรม - ศิลปกรรมในพระเมรุ คุณค่าที่ควรเรียนรู้
สัญลักษณ์ของพระอุโบสถวัดพระศรีรัตน ศาสดาราม (วัดพระแก้ว)
หอไตร
ศิลป์ดา วินชี
ลายคำ
มะกันคืนหนังใหญ่อายุกว่า200ปีกลับไทย
ช่อฟ้าแบบโหง่ คอลัมน์ คติ-สัญลักษณ์
ชุบชีวิตเคนซิงตัน...แนวใหม่
สถาปัตยกรรมใหม่เก่าในประเทศเวียตนาม
จิตรกรรมบัวหลวง : สร้างศิลปินมากว่าสามทศวรรษ
ช่อฟ้า สัตบริภัณฑ์ คอลัมน์ คติ-สัญลักษณ์ถาปัตยกรรมไทย ชวพงศ์ ชำนิประศาสน์
●แชมป์ศิลปะลาเต้●
▶จิตรกรรมฝาผนัง สกุลช่างจักรพันธุ์ โปษยกฤต
●●ธาตุเจดีย์ กับอุเทสิกเจดีย์
▷▷ผสานศิลปะความร่วมมือ สร้างสรรค์ผลงานวัสดุกระดาษ
บัวหัวเสา บัวปลายเสาเป็นเครื่องตกแต่งหัวเสา
บัวหัวเสา บัวปลายเสาเป็นเครื่องตกแต่งหัวเสา
รู้ไปโม้ด
nachart@yahoo.com
ซ้าย-บัวหัวเสา บัวกลุ่ม
ขวา-บัวจงกล
อยากทราบเกี่ยวกับบัวหัวเสา ของแต่ละสมัยค่ะ
จาก จูน
ตอบ จูน
คำตอบวันนี้ต้องพึ่ง พจนานุกรมสถาปัตยกรรมและศิลปะเกี่ยวเนื่องของโชติ กัลยาณมิตร และหนังสือ ๕ นาทีกับศิลปะไทย
บัวหัวเสา หรือบัวปลายเสา เป็นเครื่องตกแต่งหัวเสาหรือปลายสุดของเสาอาคารทางพุทธศาสนาและอาคารที่เกี่ยวข้องกับพระมหากษัตริย์
เพราะบัวเป็นสัญลักษณ์ของพุทธศาสนาพราหมณ์ หมายถึงความบริสุทธิ์ มีคติความเชื่อเกี่ยวเนื่องกับพุทธศาสนาหลายประการ เช่น เมื่อพระพุทธเจ้าประสูติมีดอกบัวรองพระบาท หรือก่อนหน้าที่จะตรัสรู้ ทรงพิจารณาบัว 4 เหล่า เปรียบเทียบบุคคลที่พึงสอนได้ไว้ 4 จำพวก
สถาปัตยกรรมไทยมีที่มาจากบัว มีประมาณ 20 ชื่อ เช่น บัวคว่ำ บัวหงาย บัวรวนหงาน บัวปากปลิง บัวพันยักษ์ บัวฝาละมี บัวถลา บัวปากฐาน เป็นต้น
สำหรับหัวเสาอาคารก่ออิฐที่ประดิษฐ์เป็นรูปกลีบบัวล้อมรอบ ไม่ว่ากลีบบัวนั้นจะเป็นบัวชนิดใดก็ตาม เรียกกันโดยทั่วไปว่า บัวหัวเสาทั้งสิ้น
บัวหัวเสา บัวแวง
บัวหัวเสามีรูปแบบต่างกันไปตามลักษณะของเสาและความนิยมของช่างและยุคสมัย เช่น บัวกลุ่ม บัวจงกล บัวแวง
บัวหัวเสา-บัวกลุ่ม นิยมมากในสมัยอยุธยา เป็นรูปร่างคล้ายดอกบัวกำลังจะคลี่บาน มักกลมป้อมอย่างดอกบัวกลวง มีกลีบเล็กๆ ซ้อนกันเป็นชั้นๆ ปั้นด้วยปูนหรือดินเผา มักใช้ประดับหัวเสาที่เป็นเสากลม หกเหลี่ยมและแปดเหลี่ยม
บัวกลุ่มบางแห่งรูปร่างคล้ายโถ จึงเรียก บัวโถ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ นายช่างใหญ่แห่งกรุงสยาม ทรงเรียกว่า บัวคลุ่ม เพราะปลายกลีบคลุ่มเข้าหากัน
บัวหัวเสาแบบนี้ ทำเป็นเส้นลวดท้องไม้ มีลูกแก้วอกไก่กำกับทั้งบนและล่างท้องไม้และมีเส้นลวดบัวปากปลิงคั่น ก่อนที่จะเป็นเสาแบบต่างๆ
นอกจากใช้ตกแต่งหัวเสาแล้ว ยังใช้ตกแต่งยอดเจดีย์ด้วย
ผลงานการศึกษาของทิพวัลย์ แสวงสุข เรื่อง 'บัวหัวเสาในสมัยอยุธยา' ระบุถึงความนิยมในการใช้บัวหัวเสาไว้ว่า
สมัยอยุธยาตอนต้น บัวหัวเสาที่นิยม มีลักษณะเป็นรูปบัวโถหรือบัวกลุ่ม ประดับอยู่บนเสากลมและเสาแปดเหลี่ยม เช่น พระอุโบสถวัดพุทไธศวรรย์ พระวิหารวัดหน้าพระราม พระอุโบสถวัดกุฎีดาว มักใช้กับอาคารที่มีขนาดใหญ่
สมัยอยุธยาตอนกลาง ระยะแรกยังสืบทอดรูปแบบเหมือนสมัยอยุธยาตอนต้น เช่น พระวิหารวัดพระศรีสรรเพชญ์ วิหารพระนอนวัดใหญ่ชัยมงคล บางแห่งแม้บูรณะในสมัยหลังแล้ว แต่ช่างยังคงรักษาระเบียบเดิมอยู่ เช่น วิหารพระมงคลบพิตร
สืบต่อถึงรัชกาลพระเจ้าปราสาททอง อาจเรียกได้ว่าเป็นยุค 'หัวเลี้ยวหัวต่อ' ซึ่งปรับเปลี่ยนรูปแบบลักษณะบางประการแตกต่างออกไปจากเดิม เช่น พระอุโบสถ วัดศาลาปูน ที่ยังใช้เสาแปดเหลี่ยมอยู่ แต่ประดับบัวหัวเสาเป็น บัวแวง ที่เป็นบัวกลีบยาว ซึ่งชัดเจนที่วัดไชยวัฒนารามที่เมรุทิศและเมรุมุม โดยประดับกับเสาติดผนัง
สำหรับสมัยอยุธยาตอนปลาย หลังจากสมัยพระเจ้าปราสาททองเป็นต้นมา บัวหัวเสาเริ่มวิวัฒนาการเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว โดยเห็นความเด่นชัดที่สุดในสมัยพระนารายณ์ ที่มีการใช้บัวหัวเสาแบบบัวแวง คือ โคนกลีบบัวกว้างแหลมที่ปลายกลีบ คล้ายปลายหอก เช่น วิหารหน้าเทวสถานปรางค์แขก พระวิหารวัดพระศรีมหาธาตุ ลพบุรี วิหารน้อย วัดพุทไธศวรรย์
สืบถึงสมัยพระเจ้าบรมโกศ บัว หัวเสามีวิวัฒนาการที่มากไปกว่าเดิม กลีบบัวจะตั้งตรงจากโคนกลีบแล้วค่อยแหลมที่ส่วนปลาย คล้ายใบดาบ เช่น พระอุโบสถวัดมเหยงคณ์ พระวิหารวัดกุฎีดาว พระอุโบสถวัดสมรโกฏิ ลักษณะนี้เป็นการออกแบบ 'บัวจงกล' ที่จะมีอิทธิพลต่อมาในสมัยรัตนโกสินทร์
นอกจากนี้ บัวหัวเสาโบสถ์และวิหารสมัยรัตนโกสินทร์ ยังนิยมใช้บัวหัวเสาแบบบัวแวง ลักษณะกลีบบัวตั้งสูง ดอกยาว ปลายกลีบผายออก จึงนิยมตกแต่งเสาลอย เสาหลอกและเสาอิง ทั้งเสามีเหลี่ยมจัตุรัส สี่เหลี่ยมย่อมุม โดยเฉพาะเสาสี่เหลี่ยมย่อมุมไม้สิบสอง จะมีบัวโคนเสาด้วย
ที่มา
นสพ ข่าวสด
Create Date : 13 เมษายน 2555
Last Update : 13 เมษายน 2555 5:25:22 น.
0 comments
Counter : 2106 Pageviews.
Share
Tweet
Rain_sk
Location :
Upper Midwest United States
[ดู Profile ทั้งหมด]
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
Smember
ผู้ติดตามบล็อก : 68 คน [
?
]
"ตลอดเวลาที่บาปยังไม่ส่งผล
คนพาลสำคัญบาปเหมือนน้ำผึ้ง
เมื่อใดบาปให้ผล คนพาลย่อมเข้าถึงทุกข์เมื่อนั้น"
ขุ.ธ. 25/15/24
เวลา 4.57PM :sat,Mar 29,2557