มิตรภาพบำบัด- วัดความดันโลหิต

มิตรภาพบำบัด วัดความดันโลหิต





ผ่านประตูของตึกผู้ป่วยนอก(อาคารเฉลิมพระเกียรติ) จะเจอแกนนำอาสาสมัครมิตรภาพบำบัด ณ จุดบริการวัดความดันโลหิต แกนนำอาสาสมัครของเรา จะช่วยจัดท่านั่ง การวางแขนที่ถูกต้อง กดปุ่ม เครื่องจะทำการวัด และพิมพ์ผลออกมา

ที่นี่ มักจะมีคำถามจากผู้ป่วย ญาติผู้ป่วย หลากหลายกันไป

คำถามยอดฮิต

*ทำไมต้องวัดความดันโลหิต
การที่เราปล่อยให้ความดันโลหิตสูง อยู่เป็นระยะเวลานาน เป็นภัยเงียบที่ค่อยสะสม ทำให้เกิดการเสื่อมสภาพของหลอดเลือดแดง ที่เลี้ยงสมอง ตา หัวใจ ไต กลายเป็นโรคเรื้อรังต่างๆ เป็นอัมพฤกษ์ อัมพาตได้ การที่เรารักษาความดันโลหิตในวันนี้ก็เพื่อลดโอกาสเกิดผลแทรกซ้อนที่ร้ายแรงต่างๆ ในอนาคต

*ความดันโลหิตคืออะไร
ความดันโลหิต คือแรงดันเลือดที่เกิดจากหัวใจสูบเลือดไปเลี้ยงร่างกาย เหมือนสายยางรดต้นไม้ มีน้ำไหลตามจังหวะการปิด-เปิดของก๊อก
ถ้าหลอดเลือดเราสะอาดมีความยืดหยุ่นดี ความดันเลือดก็จะปรับความดันได้ดี ถ้าหลอดเลือดแข็งตัวเสียความยืดหยุ่น ก็จะทำให้ความดันเลือดเปลี่ยนแปลงไปด้วย เช่นเดียวกับสายยางถ้ามีขยะ คราบตะไคร่น้ำ เกาะอยู่ก็ต้องเปิดก๊อกแรงขึ้น

ค่าความดันโลหิตจะมี 2 ค่า มีหน่วยเป็น มิลลิเมตรปรอท
ค่าความดันโลหิตตัวบน คือค่าของความดันโลหิตที่เกิดขึ้นขณะที่หัวใจบีบตัวไล่เลือดออกจากหัวใจ
ค่าความดันโลหิตตัวล่าง คือค่าของความดันโลหิตที่ยังค้างอยู่ในหลอดเลือดขณะที่หัวใจคลายตัว

*ความดันโลหิตเท่าไหร่ เรียกว่า “เหมาะสม”
ในผู้ที่อายุมากกว่า 18 ปี ค่าความดันโลหิตตัวบนไม่เกิน 120 มม.ปรอท และตัวล่างไม่เกิน 80 มม.ปรอท
(ไม่ควรต่ำกว่า 90 / 60 มม.ปรอท)

*ความดันโลหิต “ปกติ”
ความดันโลหิต ต่ำกว่า 130 / 85 มม.ปรอท หรีอ 121 -129 /81-84 มม.ปรอท

*ความดันโลหิตผิดปกติเล็กน้อย กลุ่มเสี่ยงที่จะมีความดันโลหิตสูง ความดันโลหิต 130 -139 /85-89 มม. ปรอท

*ความดันโลหิตสูงระยะที่ 1 (อ่อน)
ความดันโลหิต 140-159 /90-99 มม.ปรอท

*ความดันโลหิตสูงระยะที่ 2 (ปานกลาง)
ความดันโลหิต 160 – 179 /100 -109 มม.ปรอท

*ความดันโลหิตสูงระยะที่ 3 (รุนแรง)

ความดันโลหิต >180/110 มม. ปรอท



การที่จะเรียกว่าผู้ป่วยมีความดันโลหิตสูงได้นั้น แพทย์จะต้องวัดซ้ำหลายครั้ง หลังจากให้ผู้ป่วยพักแล้ว วัดซ้ำจนกว่าจะแน่ใจว่าสูงจริง และที่สำคัญ “เทคนิคการวัดต้องถูกต้องด้วย”

*ความดันโลหิต 180/110 มม.ปรอท, 140/110 มม.ปรอท

แสดงถึงภาวะความดันเลือดตัวล่างสูง ซึ่งเกิดจากหลอดเลือดเล็กๆทั่วร่างกายแข็งและตีบแคบลง ความดันเลือดตัวล่างจึงสูงขึ้น ถ้าเป็นมานานก็จะทำให้หลอดเลือดเล็กๆในตา ในสมอง ในหัวใจ ในไต ตีบแคบไปด้วย ทำให้เกิดตาฝ้าตาฟาง เส้นเลือดในสมองตีบตัน หรือแตกเกิดเป็นอัมพาต

(อาจจะเกิดจากสาเหตุ โรคครรภ์เป็นพิษ โรคไต โรคเนื้องอกของต่อมหมวกไต โรคหลอดเลือดแดงใหญ่ในช่องอกหรือช่องท้องตีบ การใช้ยาคุมกำเนิด)

*ความดันโลหิต190/90 มม.ปรอท, 200/80 มม.ปรอท

แสดงถึงภาวะความดันโลหิตตัวบนสูง ตัวล่างปกติ หรือสูงตาม จะเกิดจากหลอดเลือดแดงใหญ่ในช่องอก และช่องท้องมีผนังหนาแข็งยืดหยุ่นได้น้อย เมื่อหัวใจหดตัวผลักดันเลือดออกมาสู่หลอดเลือดใหญ่ จะขยายตัวออกรับเลือดไม่ได้ดี ความดันเลือดตัวแรกจึงสูงขึ้น
ในผู้สูงอายุ อาจจะถือว่าเป็นปกติที่ความดันโลหิตตัวบนสูง

*ความดันโลหิต 88/73 มม.ปรอท มีอาการเวียนศีรษะ หวิวๆ แสบท้อง
ภาวะความดันโลหิตต่ำ จากการสอบถาม ทราบว่าเป็นแผลในกระเพาะอาหาร จึงเกิดการสูญเสียโลหิตเรื้อรัง แนะนำให้ทานกล้วยสุก เพราะกล้วยนิ่ม ทานง่าย ไม่เป็นกรด ลดภาวะระคายเคือง เคลือบกระเพาะอาหารและลำไส้ได้

*ความดันโลหิต 90/ 58 มม.ปรอท ตั้งครรภ์
ความดันโลหิตเหมาะสม ผู้หญิงมีครรภ์ต้องระวังอย่าให้ความดันโลหิตสูง เพราะจะมีผลต่อการเจริญเติบโตของทารกในครรภ์

*ความดันโลหิต 87/48 มม. ปรอท มีอาการมือเย็น หน้าซีด
ภาวะความดันโลหิตต่ำ จากการสอบถามผู้ป่วยรายนี้ ปวดประจำเดือน พักผ่อนไม่เพียงพอ รับประทานอาหารเช้าน้อย บอกให้ญาติไปซื้อนมรสหวานมาให้ดื่ม
แนะนำเพิ่มเติมในเรื่องการดูแลตนเองเมื่อมีประจำเดือน *ทานอาหารที่มีประโยชน์ ลดอาหารมัน ทานนมเพิ่มขึ้น (แคลเซียม)
*ออกกำลังกายเบา ๆ
*ถ้าปวดท้องมาก นอกจากจะทานยาแก้ปวดแล้ว ควรใช้ถุงน้ำร้อนประคบบริเวณท้อง
*ดูแลรักษาความสะอาดของร่างกาย อย่าอาบน้ำเย็นจัด ร้อนจัด


*ความดันโลหิต 199/148 มม.ปรอท
ให้นั่งพัก10 นาที วัดใหม่ได้ 158/ 105 มม.ปรอท
ให้นั่งพักอีก 10 นาที วัดใหม่ได้ 155/ 100 มม.ปรอท
ผู้ใช้บริการยอมรับผลการวัดครั้งที่ 3


*การรักษาโรคความดันโลหิตสูง
การไม่ใช้ยา โดยการ ลดน้ำหนัก ออกกำลังกายสม่ำเสมอ งดบุหรี่ ชา กาแฟ หลีกเลี่ยงอาหารเค็ม ทำจิตใจให้ผ่องใส
การใช้ยา อยู่ในความดูแลของแพทย์ ห้ามซื้อยาทานเอง ห้ามทานยาของคนอื่น ไม่ควรเปลี่ยนแพทย์บ่อยๆ เพราะการรักษาจะไม่ต่อเนื่อง


*สถิติผู้ใช้บริการวัดความดันโลหิต ที่จุดบริการวัดความดันโลหิตบริเวณประตูทางเข้าอาคารเฉลิมพระเกียรติ ตึกคนไข้นอก
ความดันโลหิตสูงระยะที่ 1 20.57 %
ความดันโลหิตสูงระยะที่2-3 2.27 %
ความดันโลหิตผิดปกติเล็กน้อย(เสี่ยง) 28.67 %
ความดันโลหิตปกติ เหมาะสม 45.66 %
ความดันโลหิตต่ำกว่า 90/60มม .ปรอท 1.7 %
แขนใหญ่ เครื่องไม่ทำงาน 1.13 %

ผู้ใช้บริการที่จุดวัดความดันโลหิตที่ข้างประตูทางเข้านี้ในช่วงเวลา 08.00 – 11.00 น . จะมีผู้มาใช้บริการเฉลี่ยวันละ 70 ราย แกนนำอาสาสมัครมิตรภาพบำบัดจะต้องใช้เสียง รอยยิ้ม โดยเฉพาะสายตาที่ออกจาก “ใจ” เพื่อ เพื่อนช่วยเพื่อน


แจกเอกสารประกอบ ในเรื่องการดูแลตนเองในกรณีต่าง ๆเช่น

ความดันโลหิตปกติ
ความดันโลหิตผิดปกติเล็กน้อย
ความดันโลหิตสูง
ภาวะความดันโลหิตตัวบนสูง
ภาวะความดันโลหิตตัวล่างสูง




ขอขอบคุณข้อมูลทางด้านวิชาการจาก
วารสาร “หมอชาวบ้าน”
เอกสาร กลุ่มงานสุขศึกษา โรงพยาบาลมหาราชนครศรีธรรมราช

Create Date : 16 เมษายน 2553 Last Update : 30 เมษายน 2553 16:33:29 น. Counter : 4886 Pageviews.		10 comments
Share Tweet