เรือนไทย นอนทิศไหนมงคล

ในปัจจุบันเรือนไทยหาดูได้ยากเพราะค่านิยมเปลี่ยนไปและไม้ก็หาได้ยาก

     จริงอยู่บ้านทรงหน้าจั่วยังมีให้เห็นอยู่อย่างประปราย แต่ก็มีสถาปนิกกลุ่มหนึ่งที่พยายามจะศึกษาค้นคว้าและอนุรักษ์เรือนไทยไว้ให้เป็นมรดกวัฒนธรรม

     หนังสือลักษณะไทย เล่ม “ภูมิหลัง” หัวข้อ “สถาปัตยกรรมบนน้ำ” ได้กล่าวสถาปัตยกรรมเรือนไทยเดิม เรื่องเรือนไทยในภาคกลาง ผู้ที่ค้นคว้าและมีผลงานมากที่สุดเห็นจะได้แก่อาจารย์ ฤทัย ใจจงรัก มหาวิทยาลัยศิลปากร ผลงานที่กล่าวถึงคือหนังสือชื่อ “เรือนไทยเดิม”2 ในหนังสือเล่มนี้อาจารย์ฤทัยได้สรุปลักษณะสถาปัตยกรรมเรือนไทย ไว้ดังนี้

เป็นเรือนอยู่บนเสา มีใต้ถุนโล่ง ใช้เป็นที่ทำงานและเก็บเกวียน ในฤดูน้ำท่วมใช้เป็นที่เทียบจอดเรือ

     ตามแนวยาวของเรือน ช่วงเสา หรือที่เรียกว่า “ห้อง” สามารถเพิ่มไปได้เรื่อยๆ ตั้งแต่ 1 “ห้อง” ถึง 6 “ห้อง” หรือมากกว่านั้น ส่วนความกว้างของเรือนเท่ากับ 2 “ห้อง”

     มีหน้าจั่วสูงเพื่อถ่ายเทความร้อน และชายคายื่นยาว เพื่อป้องกันฝนสาด

 ฝาผนังและโครงสร้างเอนเข้าหากันตลอด ฝาผนังและพื้นบางกรณีเป็นขัดแตะ เช่น ในครัวทำให้ลมผ่านทะลุได้

     มีชานบ้านใหญ่ บางส่วนมีหลังคาคลุม คิดเป็นเนื้อที่เฉลี่ยประมาณร้อยละ 60 ของพื้นที่ทั้งหมดของบ้าน

กุฏิพระก็มีลักษณะเหมือนกับบ้าน เพราะโดยที่จริงแล้วกุฏิหลายแห่งเดิมเป็นเรือนธรรมดาซึ่งคหบดีผู้มี ฐานะได้ยกถวายให้แก่วัด เรือนเหล่านี้มีใต้ถุนสูงเพื่ออยู่กับน้ำได้ แต่ไม่ว่าจะอยู่กับน้ำหรืออยู่บนบก ทางขึ้นบ้านมีลักษณะคล้ายกันหมด กล่าวคือสร้างเหมือนกับว่าเป็นทางขึ้นมาจากน้ำ เพราะทางขึ้นบ้านประกอบด้วยนอก ชาน ซึ่งอาจมีหนึ่งหรือสองระดับสำหรับเวลาน้ำท่วมมาก หรือน้อย นอกชานนี้มักจะสร้างเป็นศาลาเพื่อใช้เป็นที่รับแขก หรือพบปะสนทนากันได้ ในที่ดอนทางขึ้นบ้านก็มีนอกชานเช่นเดียวกันนี้ อย่างไรก็ดีสำหรับบ้านคนจน ทางขึ้นอาจจะมีบันไดพาดตัวเดียวเท่านั้นก็ได้ (สถาปัตยกรรมบนน้ำ)

     นอกจากนี้ในบทได้กล่าว “เรือนไทยและการวางทิศทาง” ว่า โดยลักษณะของการวางผังบ้าน หน้าบ้านจะหันไปทิศใดไม่มีกฎเกณฑ์ที่ตายตัว เว้นแต่ว่าจะต้องไม่หันหน้าบ้านไปทางทิศตะวันตก นอกนั้นหากหันหน้าบ้านไปด้านใดแล้วเกิดความสะดวกสบายก็เป็นอันว่าใช้ได้ เช่นหันให้แนวยาวตามตรงกับทิศตะวันออก ตะวันตกเพื่อเลี่ยงแสงแดด และในเวลาเดียวกันก็เพื่อให้บ้านได้รับลมเต็มที่จากทิศใต้ ส่วนทางขึ้นบ้านก็ขอให้หันออกไปสู่ถนนหรือคลองเท่านั้น
_________
ชมภาพและอ่านต่อ...

Create Date : 17 กุมภาพันธ์ 2557		0 comments
Last Update : 17 กุมภาพันธ์ 2557 3:39:46 น.
Counter : 760 Pageviews.
Share Tweet