ชื่อวิทยาศาสตร์ : Rauwenhoffia siamensis Scheff.
ชื่อวงศ์ : ANNONACEAE (วงศ์กระดังงา)
ชื่อสกุล : Uvaria siamensis

ถิ่นกำเนิด : ประเทศไทย
แหล่งที่พบ : ชายป่าชื้นทางภาคใต้ และภาคกลางของประเทศไทย


นมแมว เป็นไม้วงศ์กระดังงาเช่นเดียวกับ ลำดวน สายหยุด การเวก กระดังงา (น้อยหน่า ก็อยู่วงศ์นี้ด้วยนะเออ)
ลักษณะหลายอย่างจึงคล้ายคลึงกัน เช่น เป็นไม้พุ่มกิ่งเลื้อย หากอยู่โดดเดี่ยวกลางแจ้งก็มีลักษณะเป็นไม้พุ่มขนาด
ย่อม สูง 1.5-2.5 เมตร กิ่งก้านและลำต้นสีน้ำตาลเข้มออกดำ แตกกิ่งก้านสาขาค่อนข้างแน่นทึบ ชอบแดดจัด
ความชื้นสูง ขึ้นได้ดีในสภาพดินเกือบทุกชนิด พบตามชายป่าชื้นทางภาตใต้และภาคกลางของประเทศไทย

//goo.gl/BviFCb


เป็นไม้เถาแต่ไม่ค่อยเลื้อยเหมือนไม้เถาอย่างอื่น กิ่งมักพันกันเองจนทำให้แลเห็นเป็นต้นไม้พุ่มขนาดไม่สูง
เท่าใดนัก ใบเป็นใบเดี่ยวออกเรียงสลับตามกิ่ง ลักษณะใบเป็นรูปหอกยาวรีคล้ายใบมะดัน โคนใบมน ปลายใบแหลม
ใบด้านบนสากมีสีเขียวเข้ม ยาวประมาณ 6-8 เซนติเมตร ด้านล่างสีจางกว่า เนื้อใบแข็ง มีขนตามเส้นกลางใบ

//goo.gl/sz9tGu


ดอก เป็นดอกเดี่ยวสีเหลืองนวล ดอกโต 1-2 ซม. เล็กกว่าดอกลำดวน กลีบแข็ง ออกเดี่ยวตามง่ามใบ กลิ่นหอม
อ่อน ๆ เวลาเย็นและกลางคืน ไม่งุ้มโค้งมากเท่าดอกลำดวน มี 6 กลีบ แบ่งเป็น 2 ชั้น ชั้นละ 3 กลีบ กลีบดอกแข็ง
และสั้นเมื่อบานเต็มที่มีขนาดประมาณ 0.5 นิ้ว

นมแมว ชอบแดด แต่สามารถขึ้นร่วมกับต้นไม้อื่นในสภาพป่าทึบได้หากไม่อยู่ในร่มตลอดวัน ดอก ออกได้ตลอดปี
หากได้น้ำพอ แต่ให้ดอกดกที่สุดในช่วงฤดูฝน โดยเฉพาะช่วงเดือนสิงหาคม-ตุลาคม




//www.pixgang.com/webboard/showthread.php?p=63898


ผล ออกเป็นพวง มีขนาดเล็กเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1 เซนติเมตร ประกอบด้วยผลย่อย 8-15 ผล รูปกลมรี
และมีตุ่มปลายผลคล้ายกับเต้านมของแมว มี 6-8 เมล็ด ผลอ่อนสีเขียวเมื่อสุกสีเหลือง เปลือกนิ่ม มีกลิ่นหอม
รสหวานอมเปรี้ยว รับประทานได้




//www.bansuanporpeang.com/node/5475

นมแมว เป็นต้นไม้พื้นเมืองดั้งเดิมของไทย ชื่อวิทยาศาสตร์ที่เป็นชื่อชนิดคือ Siamensis บ่งบอกว่าเป็นพืชที่พบใน
สยาม ซึ่งก็คือประเทศไทยปัจจุบัน พระยาวินิจวนันดรบันทึกไว้ว่า นมแมวเป็นพืชเฉพาะถิ่นที่พบเฉพาะในป่าดิบภาคกลาง
และภาคใต้ของประเทศไทย ปกติพบขึ้นอยู่ตามชายป่าชื้น คนไทยนิยมนำมาปลูกในบริเวณบ้าน จึงนับได้ว่า
นมแมวเป็นต้นไม้ของไทยอย่างแท้จริง

//goo.gl/iO6Wcz นมแมวป่า (ดอกหอม)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Ellipeiopsis cherrevensis (Uvaria cherrevensis)

เพราะเป็นพันธุ์พืชเฉพาะถิ่นของไทยภาคกลางและภาคใต้เท่านั้น นมแมวจึงไม่มีชื่อสามัญในภาษาอังกฤษหรือภาษาอื่น ๆ
แม้แต่ในภาษาไทยก็มีชื่อนมแมวเพียงชื่อเดียว ซึ่งนับว่าหาได้ยาก เพราะต้นไม้ชนิดอื่น ๆ นั้นปกติจะมีชื่อเรียกต่าง ๆ กันไปหลาย
ชื่อ ทั้งในภาคเดียวกันและต่างภาค เช่น การเวก ก็มีชื่ออื่นอีกมาก (กระดังงาป่า กระดังงัว กระดังงาเถา นมวัว) สายหยุดก็มีชื่อ
หลายชื่อ (สาวหยุด เสลาเพชร กล้วยเครือ เครือเขาแกลบ) การที่นมแมวมีเพียงชื่อเดียวจึงนับเป็นกรณีพิเศษ ที่หาได้ยาก

//www.magnoliathailand.com/webboard/index.php?topic=430.0
นมแมวป่า photo by : Na-Mee

ชื่อนมแมวคงมาจากลักษณะบางอย่างของต้นไม้ชนิดนี้ ที่คล้ายนมของแมว ซึ่งคงเป็นดอกขณะยังตูมมีขนาดเล็ก เพราะยังมี
ชื่อต้นไม้ที่ชื่อคล้าย ๆ กันอีก เช่น นมวัว นมควาย นมชะนี และนมช้าง ที่อยู่ในวงศ์ Annonaceae เช่นเดียวกัน มีรูปทรงดอก
คล้ายกัน แต่มีดอกขนาดใหญ่กว่าดอกนมแมวทั้งสิ้น หากพืชเหล่านี้ไม่ได้ตั้งชื่อตามลักษณะรูปร่างของดอก
ก็คงตั้งชื่อตามลักษณะของผลนั่นเอง




//www.magnoliathailand.com/webboard/index.php?topic=430.0
ผลสุกของนมแมวป่า  photo by : Na-Mee


นมแมว เป็นพันธุ์ไม้หอมที่เจริญเติบโตค่อนข้างช้า มีความไวต่อดินเค็ม โดยจะแสดงอาการปลายใบไหม้ให้เห็น
แนวทางแก้ไขเมื่อปลูกลงในพื้นที่แล้วก็คือ ต้องคอยควบคุมความชื้นของดิน ให้ดินชื้นอยู่ตลอดเวลาจะช่วยได้
ในระดับหนึ่ง เนื่องจากเป็นพันธุ์ไม้หอมที่มีถิ่นกำเนิดทางภาคใต้ของประเทศไทยซึ่งสภาพภูมิอากาศค่อนข้างชื้น
จึงควรปลูกนมแมวในพื้นที่ชื้นจะทำให้การเจริญเติบโตดี

//www.nanagarden.com/

ประโยชน์ของนมแมว

ประโยชน์หลักของนมแมวที่คนไทยรู้จักดีคือในฐานะไม้พุ่มและไม้ดอก เนื่องจากนมแมวเป็นไม้พุ่มขนาดย่อม
มีความแข็งแรงทนทาน ปลูกง่าย อายุยืนนาน น้ำท่วมก็ไม่ตาย จึงนิยมปลูกกันมากในที่ราบลุ่มภาคกลาง ในอดีต
จะพบปลูกอยู่ในบริเวณวัดและโรงเรียนแทบทุกแห่ง ตามบ้านเรือนที่มีบริเวณปลูกต้นไม้ก็จะพบต้นนมแมวอยู่เสมอ
คงเป็นเพราะนอกจากปลูกง่ายทนทานแล้ว นมแมวยังออกดอกตลอดทั้งปี รูปทรงพุ่ม กะทัดรัด ใบเขียวตลอดปี
ดกทึบ ดอกมีขนาดเล็ก พกพาติดตัวได้ง่ายและไม่ชอกช้ำเพราะมีกลีบหนาแข็ง ให้กลิ่นหอมแรงเฉพาะตัว
เหมาะสำหรับห่อผ้าหรือผูกผมคล้ายดอกจำปี

//www.arunsawat.com/board/index.php?topic=1284.100

ความนิยมใช้กลิ่นดอกนมแมวปรุงแต่งกลิ่นขนมไทยในอดีตนั้น มีมากจนเกิดผลผลิตที่เป็นน้ำหอมกลิ่นดอกนมแมว
ออกขายในท้องตลาด เพื่อใช้ปรุงแต่งกลิ่นขนมไทยโดยเฉพาะ มีชื่อเรียกทั่วไปว่า "น้ำนมแมว" ซึ่งหมายถึงน้ำหอม
กลิ่นดอกนมแมวนั่นเอง ไม่ใช่น้ำนมของแมวแต่อย่างใด พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานปี พ.ศ. ๒๕๒๕
ให้ความหมายไว้ว่า "น้ำ-นมแมว น. ของเหลวชนิดหนึ่งประกอบด้วย เอทิล อะซีเทต (ethyl acetate)
 มีกลิ่นหอมคล้าย ดอกนมแมว ใช้ประโยชน์เป็นตัวปรุงกลิ่นขนม เป็นต้น"

//www.weekendhobby.com/home/webboard/question.asp?id=45

ปัจจุบันนี้ไม่ทราบว่ายังมีน้ำนมแมววางขายอยู่ในตลาดบ้างหรือเปล่า แต่คาดว่าความนิยมใช้น้ำนมแมวปรุง
กลิ่นอาหารคงลดน้อยลงมากกว่าในอดีตหลายเท่า เพราะคนไทยปัจจุบันหันไปนิยมกลิ่นดอกไม้จากต่างประเทศ
มากขึ้น เช่น กลิ่น วานิลลา (vanilla) อันเป็นกล้วยไม้ชนิดหนึ่ง ซึ่งปัจจุบันเป็นกลิ่นสังเคราะห์ขึ้นแทบทั้งสิ้น

//goo.gl/sz9tGu

ฤดูกาลออกดอก : มีดอกเกือบตลอดปี
การปลูก : นิยมปลูกประดับและตัดแต่งให้เป็นทรงพุ่มสวยงาม
การดูแลรักษา : ชอบดินที่มีความชุ่มชื้นระบายน้ำได้ดี
การขยายพันธุ์ : เพาะเมล็ด ตอนกิ่ง
ส่วนที่มีกลิ่นหอม : ดอกกลิ่นหอมแรงในเวลาเย็นถึงค่ำ

สรรพคุณทางยา :
- ดอก มีน้ำมันหอมระเหยมีกลิ่นหอมใช้แต่งกลิ่น
- เนื้อไม้และราก ต้มรับประทานแก้ไข้กลับ ไข้ซ้ำ
- ราก เป็นยาแก้โรคผอมแห้งของสตรีเนื่องจากคลอดบุตรอยู่ไฟไม่ได้

อ้างอิง :
//goo.gl/TqRI7i nana
//www.thammasatu.net/forum/index.php?topic=11450.0
//www.reurnthai.com/index.php?topic=1742.15
//www.magnoliathailand.com/webboard/index.php?topic=2514.0

เรื่องจริง - ป๊อด

วานิลลา ... กล้วยไม้มหัศจรรย์ คลิกที่นี่
ดอกลำดวน ... เจ้าเอย คลิกที่นี่

สนใจดอกไม้อื่น ๆ ในกลุ่มเดียวกัน :
บุหรงสามสี คลิกที่นี่
สายหยุดแดง คลิกที่นี่
กระดังงาสงขลา คลิกที่นี่
เมารักแม่ดอกก้านยาว คลิกที่นี่
บุหงาแต่งงาน คลิกที่นี่
แสดสยาม คลิกที่นี่
ข้าวหลามดง คลิกที่นี่