มาตรฐานงานแปลของยุโรป

รักจะเป็นนักแปลต้องใฝ่รู้ ไม่ใช่แค่เนื้องานที่ผลักดันให้ต้องคอยค้นคว้าอยู่เสมอ ผู้จ้างก็เป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้นักแปลหยุดนิ่งไม่ได้ด้วย

สืบเนื่องจากสัญญาว่าจ้างวันก่อนที่ส่งมาจากบริษัทแปลในอังกฤษระบุว่านักแปลต้องปฏิบัติงานตามมาตรฐาน EN-15038:2006 ทำให้ต้องไปค้นว่ามาตรฐานนี้ระบุไว้ว่ายังไง(เอาเว้ย นอกจากจะโกอินเตอร์ไปออสเตรเลียแล้ว ตอนนี้เราจะตีตลาดสหภาพยุโรปกระจายความเสี่ยงด้านรายได้อีกทางหนึ่ง)

มาตรฐาน EN-15038:2006 คือมาตรฐานการให้บริการแปลของยุโรปที่ครอบคลุมถึงกระบวนการหลักในการแปลและขั้นตอนต่างๆที่เกี่ยวข้องในการให้บริการ ทั้งการประกันคุณภาพ และการตรวจสอบย้อนกลับได้ (//qualitystandard.bs.en-15038.com/)

มาตรฐานนี้อนุมัติใช้ในปี2549 โดยมีหลายๆ ประเทศในยุโรปรับมาตรฐานนี้ไปปฏิบัติ เนื้อหาที่สำคัญๆ ของมาตรฐานนี้มีดังนี้

การแปล – นักแปลต้องมีความสามารถในการแปล(ดูขยายความด้านล่างว่าเป็นความสามารถด้านไหนบ้าง) และแปลเสร็จแล้วต้องตรวจงานแปลก่อนส่ง

การตรวจแก้งานแปล – งานแปลต้องมีคนอ่านทวนอีกครั้งเพื่อ“ตรวจสอบว่างานแปลนั้นเหมาะสมกับวัตถุประสงค์ที่ตกลงกันไว้และเหมาะกับขนบการเขียนของต้นฉบับประเภทนั้นถ้าจำเป็น ให้หาวิธีแก้ไขงานแปล”

ในส่วนของความสามารถของนักแปล(competence) มาตรฐานนี้กำหนดไว้ว่านักแปลต้องมีคุณสมบัติข้อใดข้อหนึ่งต่อไปนี้

1. สำเร็จการศึกษาด้านการแปลในระดับสูงหรือ

2. มีคุณวุฒิเฉพาะด้านใดด้านหนึ่งและมีประสบการณ์ในการแปลอย่างน้อย 2 ปี หรือ

3. มีประสบการณ์การทำงานด้านการแปลอย่างน้อย5 ปี

ส่วนคนตรวจแก้นั้นจะต้องมีประสบการณ์ในการแปลงานในสาขาที่ตัวเองทำหน้าที่ตรวจแก้(ข้อนี้เราบอกลูกค้าเราประจำ เวลาส่งงานแปลด้านการแพทย์มาให้เราทำ เราขอให้หาคนตรวจที่ทำงานด้านการแพทย์เป็นคนตรวจแก้งานเราเขาจะรู้ดีว่าคำนี้ในวงการพูดกันว่าอย่างนี้ เรียงคำอย่างนี้จะทำให้อ่านเข้าใจได้ง่ายกว่าคำนี้ในบริบทนี้ต้องแปลว่าอย่างนี้)

ที่บอกไปด้านบนนี้คือที่ระบุอยู่ในเว็บไซต์มาตรฐานEN-15038:2006 แต่ที่ตามมานี้เป็นข้อกำหนดของลูกค้าเราเอง นักแปลต้องมีความสามารถดังต่อไปนี้

TranslationCompetence – นักแปลต้องแปลเอกสารในระดับที่ต้องการได้ (เช่น expert translation หรือ generaltranslation) และต้องมองเห็นปัญหาเรื่องการตีความต้นฉบับ จัดทำบทแปล และนำส่งคำแปลได้ตามที่ตกลงไว้กับบริษัท

Linguistic and TextualCompetence – นักแปลต้องเข้าใจต้นฉบับได้ดีและชำนาญภาษาปลายทาง ต้องมีความรู้เกี่ยวกับขนบการเขียนของต้นฉบับรวมทั้งรู้จักต้นฉบับที่ใช้ภาษามาตรฐานและต้นฉบับเฉพาะด้านและสามารถนำความรู้มาใช้ในการจัดทำบทแปลได้

ResearchCompetence – นักแปลต้องค้นคว้าหาความรู้เฉพาะด้านและความรู้ด้านภาษาศาสตร์ได้เป็นอย่างดี ควรจะมีประสบการณ์ในใช้เครื่องมือสืบค้นข้อมูลและสามารถหาวิธีที่เหมาะสมเพื่อใช้แหล่งข้อมูลที่มีได้อย่างมีประสิทธิภาพ

Terminology – นักแปลต้องยึดรายการคำศัพท์ที่ลูกค้าให้ไว้เป็นหลักและต้องใช้ชุดคำศัพท์นั้นให้เหมือนกันตลอดทั้งชิ้นงาน

CulturalCompetence – ข้อนี้หมายถึงความสามารถในการใช้ข้อมูลเกี่ยวกับมาตรฐานพฤติกรรมและคุณค่าในสังคมเพื่อจำแนกลักษณะของวัฒนธรรมต้นทางและปลายทางได้

TechnicalCompetence – นักแปลต้องมีทักษะที่จำเป็นทางด้านการทำงานและในการจัดทำบทแปลรวมถึงความสามารถในการใช้แหล่งทรัพยากรทางเทคนิคได้

ที่สำคัญนักแปลต้องมีการเรียนเพิ่มเติมอยู่เสมอ (CPD) (เหมือนอาขีพหมอหรือทนายความ)และต้องเก็บหลักฐานไว้ยืนยันว่าผ่านการอบรมต่างๆ จริง

อ่านแล้วก็รู้สึกโล่งอกเออ เรามันก็ 2 มาตรฐาน (หมายถึง ได้มาตรฐานออสเตรเลียและยุโรป) แต่ถึงอย่างนั้นก็ยังไม่วายรำพึงกับตัวเองว่า“เมื่อไหร่ประเทศไทยจะมีการบังคับใช้มาตรฐานการแปลอย่างนี้บ้างน้อ”

สนใจพูดคุยเรื่องการแปล อีเมลมาที่ natchaon@yahoo.com

ณัชชาอร ชูเชิดศักดิ์ NAATINo. 67061 ออสเตรเลีย