นักเรียนแลกเปลี่ยน AFS

วันนี้ไปช่วยสัมภาษณ์ผู้สมัครโครงการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรม AFS รุ่นที่ 35 ของภาคพื้นธนบุรีที่โรงเรียนศึกษานารี

อาจารย์ประภาศรี อดีตหัวหน้าภาคพื้นธนบุรีที่เคยเป็นอาจารย์ประจำชั้นและอาจารย์สอนวิชาภาษาฝรั่งเศสสมัยมัธยมปลายโทรมาเรียกให้ไปช่วยงานทุกปีตั้งแต่เรากลับจากโครงการฯ เมื่อปี 2540 (ถึงไทยปั๊บฟองสบู่แตกเลย)

เราช่วยสัมภาษณ์มาตั้งแต่ปี 2540 จนถึงปัจจุบัน ขาดแค่ 2-3 ปีที่ไม่ได้ไปเพราะอยู่ต่างประเทศ ปีแรกๆ ได้สัมภาษณ์กลุ่มดูผู้สมัครทำกิจกรรมกลุ่ม ร้อง เล่น เต้น รำ แต่หลังๆ นี้เราสัมภาษณ์เดี่ยวคู่กับอาจารย์

รอบสัมภาษณ์เดี่ยวนี้จะมีแนวทางคำถามให้ผู้สัมภาษณ์เตรียมก็ไม่พ้นคำถามที่มาจากประสบการณ์จริงของคนที่เคยร่วมโครงการนี้มาแล้ว

หลายๆ คนยังเข้าใจผิดว่า AFS รับแต่เด็กเก่งภาษาอังกฤษ ไม่ใช่นะ คนที่เข้ารอบสัมภาษณ์นี่คือนักเรียนที่สอบข้อเขียนผ่าน เราก็จำไม่ได้แล้วว่าข้อสอบเป็นลักษณะไหน ที่ผ่านมานี่ พอสัมภาษณ์จริงภาษาอังกฤษไม่ดีเลย ซึ่งมันก็ธรรมดาของเด็กไทยที่เรียนในห้องแต่ไม่เคยพูดในชีวิตประจำวัน(ใครมันจะไปพูดฟะ เดี๋ยวโดนหาว่ากระแดะ) มีภาษาอังกฤษที่พูดแล้วฟังรู้เรื่องโต้ตอบได้ แค่ไม่กี่คน เข้าใจว่าน่าจะเพราะเป็นนักเรียนที่เรียนโปรแกรมสองภาษา

เรื่องคำถามที่ถาม เป็นคำถามทั่วไปที่ถามเพื่อดูว่าผู้สมัครจะรับมือกับสถานการณ์จริงได้แค่ไหน เวลาเราถาม ก็ประสบการณ์เรานี่แหละ เช่น

ถาม - ครอบครัวที่จะไปอยู่ด้วยมีลูกชาย แล้วอากาศมันหนาว ลูกชายจะขอมานอนเตียงเดียวกันหนูจะว่ายังไง

– นอนได้ครับ ที่บ้านก็นอนกับพี่ชายเหมือนกัน (ไม่กลัวไฟดูดเหรอน้อง)

– นอนได้ค่ะ ชินแล้วที่บ้านก็นอนกับพี่ (จริงอ่ะ)

– ไม่ได้เด็ดขาดหนูจะอธิบายว่าวัฒนธรรมหนูห้าม

ถาม – หนูน่ารักน่าเอ็นดู ถ้าเพื่อนผู้ชายมาจีบ จีบแบบตะวันตกเลย จับมือถือแขนโอบไหล่ กอดเอว เผลอๆ จะแอบจูบด้วย หนูจะทำยังไง

- หลบค่ะ หลบได้ก็หลบ

- ห้ามค่ะบอกเลยว่าวัฒนธรรมไทยห้ามแตะเนื้อต้องตัว

ถาม - พี่สาวชอบเอากางเกงในของหนูไปใส่ ไม่รู้ว่าหยิบผิดหรือจงใจ แต่ทำบ่อยหนูจะทำยังไง

- ก็ไม่เป็นไรหนูก็เอาไปซัก

- ไม่เป็นไร ที่บ้านหนูก็แบ่งกันใส่กับพี่สาว (หยึย)

(ทำไมถึงไม่คิดจะคุยกับพี่สาวให้เป็นเรื่องเป็นราวว่าถือนะ ห้ามใช้ร่วมกัน เพื่อสุขอนามัยที่ดี)

ถาม - หนูไม่กินเนื้อวัว แต่อาหารยอดนิยมของประเทศที่หนูเลือกจะไปคือ สเต็กหนูจะบอกกับครอบครัวที่โน่นว่ายังไง

- กินได้ค่ะถึงเวลาก็กินได้ ที่ไม่กินนี่เพราะที่บ้านหนูไม่กิน แต่อยู่โน่น ถ้าต้องกินก็ไม่มีปัญหา

(ทำไม ไม่มีใครตอบว่าจะคุยกับครอบครัวที่โน่นว่าหนูกินไม่ได้จริงๆ เพราะเป็นความเชื่อทางศาสนา)

ถาม - ประธานาธิบดีของประเทศที่หนูจะไป ชื่ออะไร

- ไม่รู้ครับ (ฮา จะไปไหนทำไมไม่ค้นข้อมูล)

ถาม - ชนพื้นเมืองของประเทศที่หนูจะไป ชื่ออะไร

- ไม่รู้ค่ะ (ฮาอีกแล้วไม่รู้เกี่ยวกับเจ้าถิ่นเลย)

ถาม - หนูจะไปประเทศออสเตรเลีย แล้วดาราฮอลลีวูดที่เป็นคนออสเตรเลีย ชื่ออะไรบ้าง

- ไม่รู้ครับ (โถน้อง เขาดังจะตายนิโคล คิดแมน, รัสเซล โครว์, เจฟฟรี รัช)

ถาม – ครอบครัวที่หนูจะไปอยู่ด้วยมีแมวตัวนึง รักมาก แต่มันชอบมานอนบนเสื้อผ้าของหนูแล้วฉี่ใส่ หนูจะทำยังไง

- หนูจะบอกให้แม่ฝึกแมวไม่ให้ฉี่ใส่เสื้อผ้าหนู(ไปสั่งเขาอีก แมวมันอยู่มาก่อนน้องเน้อ)

- ไม่เป็นไร หนูซักได้

ถาม – พอไปอยู่ที่โน่นแล้ว มีคนถามถึง เสื้อเหลือง เสื้อแดง หนูจะตอบว่าไง

- มันเป็นการประท้วงที่เกิดจากความเห็นทางการเมืองที่แตกต่างกันค่ะ

- (เงียบ)(แสดงว่าไม่ตามข่าวประเทศตัวเอง)

ถาม – หนูบอกว่าข้อเสียของหนูคือโมโหร้าย แล้วเวลาไปอยู่โน่น มีเรื่องกับเพื่อน แล้วหนูไม่ต่อยเขาเหรอ

- ไม่ค่ะ โมโหร้ายนี่คือเดือด แต่ปกติหนูจะเงียบ ไม่พูด

ถาม – หนูบอกว่าหนูไม่รอบคอบ ชอบลืมโน่นลืมนี่เวลาทำอะไรสักอย่างแล้วถ้าวันหนึ่งหนูออกจากบ้าน ล็อกประตูบ้านแล้ว แต่ลืมกุญแจไว้ในบ้านหนูจะทำยังไง

- ไปที่อื่นก่อนแล้วค่อยกลับมาตอนที่คนอื่นๆในบ้านกลับมาแล้วค่ะ

- รอจนกว่าจะมา(หนาวนะน้อง แล้วถ้าหิมะตกล่ะ)

ถาม – หนูจะไปประเทศเยอรมนี ไหนลองบอกเกี่ยวกับประเทศนี้ ว่ามีอะไรบ้าง

- ไส้กรอก (ห่วงกิน)ฟุตบอล และผู้คนที่จริงใจ (แต่เพื่อนพี่บอกว่า เย็นชานะ ประเทศนี้มันหนาว ตัวใครตัวมันมากเลย)

ถาม – ทำไมถึงเลือกไปบราซิลคะ

- เขามีคาร์นิวัล สวยดีมีสีสัน น่าไป (สรุปจะไปเที่ยวใช่มั้ย)

คำถามมีอีกเยอะยิ่งตอนขอให้บอกว่ามีความสามารถพิเศษอะไร เด็กส่วนใหญ่จะไม่มีความสามารถพิเศษ ถ้ารำไทยได้ก็เพราะเรียนที่โรงเรียนแต่ไม่ใช่เรียนเพราะใจรัก แต่พอให้รำจริง ก็ได้แค่นิดๆ หน่อยๆแล้วจะไปแสดงวัฒนธรรมไทยให้ฝรั่งดูได้ไงน้อ

บางคนก็บอกว่าจะไปสอนฝรั่งไหว้หรือกระทั่งกราบ ฝรั่งส่วนใหญ่ไม่ได้นับถือศาสนาพุทธ เรียนกราบไปแล้วจะได้ใช้มั้ย

เวลาให้อธิบายเกี่ยวกับเทศกาลของไทย ทุกคนจะมาเหมือนกันหมด ตอบที่ซ้อมไว้แล้วไม่สงกรานต์ ก็ลอยกระทง เทศกาลอื่นไม่เคยมีใครเล่าเลย คราวหน้าจะถามเรื่อง บุญบั้งไฟ ผีตาโขน ลอยโคมยี่เป็ง

ตอนภาคบ่ายจะให้นักเรียนแสดงความสามารถพิเศษ หนึ่งในการแสดงหนึ่งโดยกลุ่มที่เราสัมภาษณ์ คือการร้องเพลงพระราชนิพนธ์เพลงใกล้รุ่ง

“ได้ยินเสียงแว่วดังแผ่วมาแต่ไกล ไกล

ชุ่มชื่นฤทัย หวานใดจะปาน
ฟังเสียงบรรเลงขับเพลงประสาน
จากทิพย์วิมานประทานกล่อมใจ….”

(ไอเดียบรรเจิดมากเลยน้อง พี่สัมภาษณ์เด็กมาสิบกว่าปีเพิ่งจะมีปีนี้เลือกเพลงพระราชนิพนธ์มาร้อง แล้วร้องได้ทุกคน เพราะมาก เวลาฝรั่งถามถึงในหลวง น้องต้องตอบให้ได้ด้วยนะว่าท่านสำคัญต่อประเทศไทยยังไง)

เล่าซะยาว แล้วมันเกี่ยวอะไรกับการแปล

มันไม่เกี่ยวกับการแปลโดยตรง แต่การที่เราได้เป็นนักเรียนแลกเปลี่ยนไปต่างประเทศมันให้โอกาสในการได้ฝึกภาษาอังกฤษเพราะสถานการณ์บังคับให้ต้องพูด ได้เรียนรู้การอยู่กับคนอื่น (คนอื่นจริงๆ เพราะไปอยู่บ้านคนอื่นเป็นปี)รู้จักแก้ปัญหา พึ่งพาตัวเองได้ไม่ฟุ่มเฟือย

ก่อนเราไปโครงการนี้ภาษาอังกฤษเราดีอยู่แล้วเพราะโรงเรียนศึกษานารีก็รู้กันดีว่าเรื่องวิชาการไม่แพ้ใคร แต่เราได้แค่ไวยากรณ์และการเขียนอ่านการพูดนี่ ใบ้รับประทาน ช่วงแรกๆที่ไปอยู่กับครอบครัวอุปถัมภ์ เราฟังออกทุกคำ แต่ตอบไม่ได้ จนเขาถามว่า ที่พูดไปนี่รู้เรื่องมั่งมั้ย เราตอบช้าๆ ว่ารู้เรื่อง แต่คิดไม่ทันว่าจะตอบไปว่ายังไง

จนอยู่ครบปี ก็อ่านเขียนได้คล่อง ต่อปากต่อคำกับเพื่อนผู้ชายได้เลยอ่านหนังสือโจ๊กแล้วเข้าใจ กลอนต่างๆคำผวน ภาษาโบราณ (ที่ไม่ยากมาก) ก็รู้เรื่อง ส่วนเพื่อนเด็กร้อยเอ็ดที่ไปรัฐเดียวกัน กลับมาภาษาไม่กระดิกเหมือนเดิมเพราะเมืองที่ไปอยู่ ฝรั่งได้เมียไทยทั้งนั้น พูดภาษาไทยสนั่นเมือง เผลอๆเว้าลาวด้วยเอ้า

พอภาษาอังกฤษเราดีแล้ว จะหยุดเรียนไปเลยก็เดี๋ยวจะลืม เลยเลือกเรียนคณะมนุษยศาสตร์ เอกภาษาอังกฤษ ที่รามคำแหง ไม่ใช่สอบเอ็นท์จุฬาฯ ไม่ติดนะ ไม่ได้สอบต่างหากเพราะไม่มีเงินเรียน(ที่บ้านชิงล้มละลายไปก่อนจะกลับจากออสเตรเลียแล้ว) ไม่อยากเป็นหนี้ ทำงานไปด้วยเรียนไปด้วยเลยแล้วกัน

จบรามคำแหงแล้ว ก็คิดต่อภาษาอังกฤษอย่างเดียว ใครๆ ก็พูดอ่านเขียนได้เหมือนกัน จะเอาอะไรไปแข่งกับคนอื่น อ้อ ฉีกมาเรียนการแปลเลย เรียนเฉพาะด้าน เอาให้เชี่ยวชาญ

เรียนการแปลจบแล้ว เริ่มแปลหนังสือเหมือนเพื่อนนักแปลหลายๆคน แต่ทำแล้วก็รู้สึกคู่แข่งเยอะ งั้นเปลี่ยนมารับงานแปลเอกสารดีกว่า ในเวลาเท่ากัน แปลเอกสารได้เงินเยอะกว่าแต่จะทำยังไงให้ลูกค้าเชื่อถือฝีมือเรา อ๊ะ รู้แล้ว ต้องหาคุณวุฒิหรือใบรับรองมายืนยัน

ว่าแล้วก็ไปสมัครขอใบผู้เชี่ยวชาญศาลยุติธรรมซะเลย ได้ตามหลังใบรับรองคุณวุฒิ NAATI อีก 2 ใบ ซึ่งก็เป็นเครื่องยืนยันคุณภาพของงานแปลได้ในระดับหนึ่ง เวลาลูกค้าถามถ้าบอกว่ามีคุณวุฒิที่เหมาะสม ลูกค้าจะไม่ถามอะไรอีก และจะไม่ค่อยต่อราคาด้วย

สนใจพูดคุยเรื่องการแปล อีเมลมาที่ natchaon@yahoo.com

ณัชชาอร ชูเชิดศักดิ์ NAATI No. 67061 ออสเตรเลีย