ค่าแปลและการเสียภาษี

สวัสดีจากออสเตรเลีย บล็อกนี้ตั้งใจจะเขียนนานแล้วแต่ยุ่งมากเนื่องจากเตรียมตัวมาเมลเบิร์น ณัชชาอรพาน้องชายมาเรียนภาษาอังกฤษ 3 เดือน ก็เลยมาอยู่เป็นเพื่อน

ช่วงนี้ได้เวลาเทศกาลภาษีคำนวณภาษีกันบ้างหรือยัง ณัชชาอรยื่นตั้งแต่สัปดาห์แรกของเดือนมกราคม 2556 แล้ว เหตุผลเพราะจะใช้ ภงด. 90ที่ยื่นเป็นหลักฐานว่ามีรายได้ในช่วงปีที่ผ่านมาเวลายื่นขอวีซ่าไปประเทศต่างๆ คือคิดไว้แล้วว่าต้องบินบ่อยแน่ๆจะส่งแค่สมุดบัญชีธนาคาร ก็กลัวสถานทูตจะไม่รู้ว่ามีรายได้ต่อปีเท่าไหร่ ช่วยเจ้าหน้าที่หน่อย ส่งหลักฐานให้ครบจะได้อนุมัติวีซ่าง่ายๆ

บล็อกนี้ไม่ได้จะสอนว่าต้องคำนวณภาษีเงินได้จากค่าแปลยังไง แค่จะมาเล่าให้ฟังว่าตัวเองทำยังไง

เดิมรายได้จากค่าแปลทั้งหมดเราจะเอาเข้าคณะบุคคลเพื่อการแปล xxx ที่จดไว้กับกรมสรรพากรตั้งแต่ปี2546 ผลคือ เงินได้จะถูกแบ่งเป็น 2 ส่วน(1) ส่วนที่ยื่นเสียภาษีในชื่อตนเอง และ (2) ส่วนที่ยื่นเสียภาษีในชื่อคณะบุคคล ทำให้ฐานภาษีลดลง ภาษีที่ต้องจ่ายก็น้อยลงด้วย

จำได้ว่าช่วงปีแรกๆที่มีรายได้จากการแปลไม่คิดว่าจะได้รับการว่าจ้างหลายงานเลยไม่ได้เอาเข้าคณะบุคคลฯ ทุกอย่างเข้าชื่อตัวเองหมดรวมกันกับเงินได้จากงานประจำปรากฏสิ้นปีคำนวณภาษี ต้องจ่ายเพิ่มอีก 4x,xxx บาทโอ๊ย จะเป็นลม

ปีต่อมาแจ้งลูกค้าทุกรายว่าจะใช้คณะบุคคลฯ ในการรับงาน ลูกค้าเกือบทั้งหมดโอเคมีอยู่รายเดียวที่บอกว่าได้ แต่นั่นหมายความว่า ต้องมีการยื่นประมูลงานแปลใหม่เพราะถือว่าคณะบุคคลฯเป็นคนละคนกับชื่อเดิมที่อยู่ในฐานข้อมูลผู้ค้า

ทำไงดีอ่ะไม่อยากประมูลใหม่ กลัวคนอื่นได้งานไป สุดท้ายต้องยอมรับงานในชื่อตัวเอง

เรารับงานในชื่อคณะบุคคลฯมาเรื่อย จนถึงปี 2554 เราออกจากงานประจำในเดือนพฤศจิกายน(ถ้าเคยอ่านบล็อกเก่า จะจำเรื่องราวได้) ตอนนั้นคิดว่าปีหน้า 2555 อาจจะทำงานประจำอีกถ้างานแปลที่ได้ไม่เยอะพอเลี้ยงตัวก็เลยใช้ชื่อคณะบุคคลฯ รับงานต่อไป

ทว่าผิดคาดอย่างใหญ่หลวง งานแปลเข้ามาเหมือนทอร์นาโดมาจากทุกทิศทั้งในและนอกประเทศ ผ่านไปครึ่งปี คิดแล้วว่าไม่กลับไปทำงานออฟฟิสเหมือนเดิมแน่ๆ แต่มีแววจะเสียภาษีเยอะ มัวแต่บินไปโน่นไปนี่ กว่าจะแจ้งลูกค้าว่าขอยกเลิกการใช้ชื่อคณะบุคคลฯในการรับงาน ก็ปาเข้าไปจะหมดปีแล้ว รวมเงินได้ทั้งหมดของคณะบุคคลฯปี 2555 ต้องจ่ายภาษีเงินได้เพิ่มอีก 2x,xxx แล้วไหนจะ ภงด. ของตัวเองอีก

เอ้า ไม่เป็นไร 2556 เริ่มใหม่ ทุกอย่างใส่ชื่อตัวเองเพราะอย่างน้อยๆ ก็มีค่าประกันชีวิตค่าบริจาค ค่ากองทุนรวมฯ ให้ลดหย่อนภาษีได้บ้าง

เงินได้ที่นำมาคำนวณภาษีมาจากไหน

นักแปลในประเทศไทยส่วนใหญ่รับงานจากลูกค้าในประเทศไทย ของเรารายได้มากกว่าครึ่งมาจากลูกค้าที่อยู่ต่างประเทศ เช่น ออสเตรเลีย อังกฤษ ฮ่องกงสิงคโปร์

คำถามที่ตามมาคือ ค่าแปลที่ได้รับจากบริษัทที่จดทะเบียนในต่างประเทศ ต้องนำมาคำนวณภาษีมั้ย

คำตอบคือต้องนำมาคำนวณภาษีด้วยถ้า (ดูเว็บไซต์สรรพากรประกอบ www.rd.go.th)

(ก) เอาเงินนั้นเข้าประเทศไทย

ถ้าจะเลี่ยงก็ทำได้ให้ลูกค้าจ่ายเงินทาง Paypal หรือ Moneybookersเงินมันจะไปกองกันอยู่บนอินเตอร์เน็ต

ปัญหาคือเงินพวกนี้เอาไว้ช็อปปิ้งออนไลน์ได้ชำระค่าสินค้าได้แต่ระบบของร้านค้าในประเทศไทยส่วนใหญ่ยังไม่รับระบบเงินอินเตอร์เน็ต สุดท้ายก็ต้องโอนเงินจากบัญชีอินเตอร์เน็ตมาเข้าบัญชีธนาคารในประเทศไทย พอโอนปั๊บก็เข้าข่ายต้องเสียภาษีถ้าเข้าองค์ประกอบข้อ(ข) ด้านล่างคือ

(ข) ในปีภาษีนั้น นักแปลอยู่ในประเทศไทยเกิน 180 วัน

ตรงนี้เพื่อนที่ทำบัญชีบอกว่า“ไหนๆ แกก็บินออกนอกประเทศไป 5 เดือนแล้วแกไปอีกสักรอบดิให้มันครบ 180 วัน จะได้ไม่ต้องเสียภาษี” เอ่อ มันจะคุ้มเหรอเพื่อน ค่าตั๋วก็ 3x,xxxแล้ว ไหนจะค่าที่พัก ค่ากิน ค่ารถ etc ยอมเสียภาษีดีกว่านะ

ทีนี้มันมีข้อยกเว้นเรื่องอนุสัญญาภาษีซ้อนแปลว่าถ้าลูกค้าในต่างประเทศหักภาษีจากค่าแปลของเราไปแล้ว เราก็จะไม่โดนเก็บภาษีซ้ำในส่วนนั้น จากการสอบถาม hot line ของสรรพากรไทยหลักการเหมือนกันกับสรรพากรของออสเตรเลีย คือเอามาเป็นเครดิตภาษี

แต่...คิดดีๆ นะใครจะยอมโดนหักภาษีในออสเตรเลีย ที่นั่นเขามีระเบียบว่าผู้มีเงินได้ไม่มีเลขประจำตัวผู้เสียภาษี เวลาหักภาษีจะโดนหักในอัตราสูงสุดคือร้อยละ 45 (ถ้าจำไม่ผิด) ถ้าโดนกันขนาดนี้ อย่ารับงานเลย เราเลือกเอาเงินได้มาเสียภาษีในไทยโดนภาษีแค่ร้อยละ 10 ไม่เกิน 20 (ถ้าเกินกว่านั้นก็จะเริ่มไม่คุ้มต้องหาอะไรมาลดหย่อน)

แล้วถ้าเอาเงินได้เข้าประเทศไทยแล้วจะใช้อัตราแลกเปลี่ยนจากแหล่งอ้างอิงไหนในการคำนวณ

แรกๆ เราก็งงนะจะอ้างอิงธนาคารไหนดี จริงๆเราอ้างอิงธนาคารกรุงเทพก็ได้เพราะเราโอนเงินอินเตอร์เน็ตเข้าบัญชีนี้ แต่เราไม่รู้เขาค้นอัตราแลกเปลี่ยนย้อนหลังกันตรงไหน ของธนาคารแห่งประเทศไทยมันอยู่หน้าแรก หาง่ายก็เลยใช้อัตรานั้นแหละ ใจดี เอาอัตราสูงสุด (ช่องสุดท้ายทางขวาของสกุลเงินนั้น)มาคูณเลย เสียภาษีเพิ่มนิดหน่อยแต่รายได้ที่แสดงก็เยอะขึ้นด้วย

เราเคยถามเพื่อนว่าเราไม่แจ้งสรรพากรได้มั้ยว่าเรามีรายได้จากต่างประเทศ เพื่อนนักบัญชีก็บอกว่า ถ้าไม่แจ้ง สรรพากรก็ไม่รู้หรอก สรรพากรส่วนใหญ่จะไล่ตรวจแต่คนที่มีรายได้เป็นหลายๆล้าน รายได้จิ๊บๆแค่นี้เขาไม่มาหาเอกสารให้เมื่อย (เข้าใจว่าเขาใช้ระบบจับคู่เอกสาร ใบหักภาษี ณที่จ่ายที่มี จะต้องแสดงรายได้ตรงกันกับจำนวนที่แจ้งในใบ ภงด. ประจำปี ถ้าไม่ตรง ก็ต้องแก้ตัวเลขหรือไปหาหลักฐานมาเพิ่ม กรณีเงินได้ต่างประเทศบริษัทในต่างประเทศคงไม่ได้ส่งเอกสารอะไรให้สรรพากรไทยสรรพากรไทยก็จะไม่มีอะไรให้จับคู่ เลยไม่รู้ว่ามีรายได้จากต่างประเทศ)

ได้ยินอย่างนี้ก็มีเขวเหมือนกันนะ ใครๆ ก็ไม่อยากเสียภาษีเยอะ แต่เลี่ยงภาษีอย่างนี้มันไม่ถูก เรานั่งคิดอยู่หลายวันพยายามหาข้อดีของการยื่นแสดงรายได้ให้ครบว่ามีอะไรบ้าง (รู้แหละว่าต้องยื่นให้ครบแต่ต้องการเหตุผลเพื่อที่เวลายื่นจะได้ไม่รู้สึกเสียดายภาษีที่ต้องจ่ายเพิ่ม) ก็ได้คำตอบ

(1)เราบินบ่อย ทั้งไปเที่ยว ไปเยี่ยมเพื่อน เยี่ยมแฟน etc หลักฐานว่ามีรายได้ที่ดีที่สุดอย่างหนึ่งคือภงด. เพราะเป็นหลักฐานที่ออกโดยราชการไทย การแสดงรายได้ครบถ้วนจะทำให้ตัวเลขใน ภงด. สูง แสดงว่ามีรายได้ดีมีเงินไปต่างประเทศแน่นอน

ตอนเราขอวีซ่าไปญี่ปุ่น 1 เดือนเมื่อมีนาคม 2555 สถานทูตก็ขอหลักฐานแสดงรายได้เราบอกว่าเราไม่มีงานประจำ เงินที่ได้ก็ได้ไม่ประจำเขาก็ให้เขียนจดหมายอธิบายว่าปัจจุบันทำงานอะไรอยู่เงินได้ต่อเดือนเฉลี่ยแล้วเท่าไหร่ แล้วเราก็แนบ ภงด. ไปด้วย เป็นหลักฐานเดียวที่มี ส่วนสมุดบัญชีธนาคารก็แสดงว่ามีเงินเก็บอยู่เท่าไหร่ ใช้ประกอบได้ส่วนหนึ่ง

(2) เราวางแผนไว้ว่าเราจะมาอยู่ประเทศออสเตรเลียไม่ว่าจะด้วยวีซ่าอพยพหรือวีซ่าแต่งงาน (เรายื่นวีซ่าอพยพ skilled migrant independent ไปแล้วตั้งแต่เดือน มิ.ย. 2552จ่ายค่าวีซ่าไป 6x,xxx บาท และถูกแช่แข็งตั้งแต่บัดนั้นเพราะกระทรวงตรวจคนเข้าเมืองและพลเมืองของออสเตรเลียเปลี่ยนระเบียบเรื่องความต้องการทางด้านวิชาชีพสำหรับคนที่ขอวีซ่าอพยพ ตอนนี้ออสเตรเลียไม่ต้องการนักแปลแล้ว เขาคัดแต่อาชีพยากๆ อย่างหมอ บัญชี ครูชำนาญการวิศวกร เข้าประเทศ ถ้าใครคุณสมบัติครบ จะถูกจับเข้ากลุ่มแรกได้รับการพิจารณาวีซ่าเข้าประเทศก่อนกลุ่มอื่น ส่วนอาชีพพ่อครัว คนทำขนมปังช่างเสริมสวยแต่ก่อนที่เขาต้องการ ตอนนี้เราไม่เห็นในรายชื่อแล้วนะ)

ถ้าถึงเวลาที่เราต้องขอวีซ่าแต่งงานเราไม่อยากให้สถานทูตเห็นว่าเราไม่มีรายได้อะไร อยากให้เขารู้ว่าเราเป็นประชากรมีคุณภาพ มีการศึกษา ไม่ขี้เกียจเข้าประเทศแล้วไม่เป็นภาระของเขาแน่นอน ฉะนั้นเราควรจะแสดงรายได้จากต่างประเทศรวมเข้าไว้ใน ภงด. ด้วย

แค่ 2 ข้อนี้ เราว่าเพียงพอแล้วที่เราจะทำอะไรให้ถูกต้อง แล้วมันก็ช่วยเรื่องวีซ่าเรามาตลอดทั้งตอนที่ขอวีซ่าไปอังกฤษ และมาออสเตรเลีย

สนใจพูดคุยเรื่องการแปลอีเมลมาที่ natchaon@yahoo.com

ณัชชาอร ชูเชิดศักดิ์ NAATINo. 67061 ออสเตรเลีย