โน้ตจากการสัมนาหัวข้อ “งานแปลด้านวิชาการกับตลาดหนังสือแปล”

สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (วช.)

วันที่ 26 พ.ย. 2555

คุณเพชรา สังขะวร ผอ. ข้อมูลวิจัย วช.

- บุคคลภายนอกสามารถเสนอหนังสือเพื่อแปลกับวช. ได้ โดยคุณเพชราแนะนำให้เลือกหนังสือเผื่ออนาคตสัก 1-2 ปี เช่นหลายปีมาแล้วมีหนังสืออัญมณีแต่หนังสือเล่มหนึ่งที่แตกต่างคือ เพชรเพื่อการลงทุนซึ่งอธิบายถึงเศรษฐศาสตร์เพชรและต่อมาหนังสือเล่มนี้กลายเป็นหนังสืออ้างอิงของสถาบันอัญมณีหลายแห่ง

- อาจเลือกหนังสือมาเสนอโดยดูบริบทของสังคม มีอยู่ช่วงหนึ่งที่สังคมกำลังมีกระแสเรื่องลี้ลับ วช. ก็จัดทำหนังสือ Science &Supernatural หรือ “วิทยาศาสตร์และสิ่งเหนือธรรมชาติ” ตรวจแก้งานแปลโดย ดร. องอาจชุมสายฯ หนังสือเล่มนี้อธิบายว่าแม้หลายๆเรื่องจะดูเป็นเรื่องเหนือธรรมชาติทว่าแท้จริงแล้วก็สามารถอธิบายได้ด้วยวิทยาศาสตร์

คุณสริดา สาระจันทร์ บก. บมจ. ซีเอ็ดยูเคชั่น

- หนังสือคงคลังก็เหมือนเสื้อผ้าเก่าต้องหาทางระบายออก

- ผู้ซื้อมากกว่าครึ่งจะดูที่ปก ถ้าถูกใจถึงจะเปิดหนังสือดังนั้นต้องทำปกให้ดึงดูดและต้องใช้ชื่อเรื่องที่น่าสนใจ เช่น คนนี้ใช่เลย(หนังสือเกี่ยวกับการจ้างงาน) อีคิวดีชีวีสดใส (เทคนิคการควบคุมอารมณ์)

- งานแปลที่ใช้นักแปลมากกว่า2 คนมักจะได้งานที่คุณภาพไม่เสมอกัน

คุณพิมลพร ยุติศรี กรรมการ ผจก. บริษัท Tuttle-Mori Agency จำกัด

- หนังสือวิชาการมีมานานมากแล้ว สมัยก่อนเป็นหนังสือการบริหารของ PeterDrucker หรือหนังสือการตลาดของ Philip Kotler ปัจจุบันหนังสือวิชาการพัฒนามาเป็นวิชาการเนื้อหาเบาๆเช่น Fish ของสำนักพิมพ์ AR

- สำหรับการแปลหนังสือไทยเพื่อขายต่างประเทศบางเล่มก็มีศักยภาพ เช่น หนังสือสอนทำนาของ อุ้ม สิริยากร เพราะให้ความรู้อ่านเข้าใจง่าย และขายได้

- หากต้องการแปลหนังสือไทยเพื่อขายต่างประเทศเนื่องจากเรากำลังเข้าสู่ประชาคมอาเซียน น่าจะลองขายประเทศเพื่อนบ้านก่อน เช่นถ้าขายประเทศจีนได้ ก็จะพ่วงประเทศไต้หวันเข้ามาด้วย หรือถ้าประเทศอินโดนีเซียสนใจก็จะขายให้ประเทศมาเลเซียได้ด้วย ถ้าจะให้ดีควรจะแปลเป็นภาษาอังกฤษเพราะต่อไปจะได้ขายประเทศอเมริกาได้ด้วย

คุณองอาจ จิระอร ผู้ช่วยกรรมการ ผจก. บมจ. อมรินทร์พริ้นติ้ง

- ก่อนทำตลาดหนังสือควรทำตลาดตัวเองก่อน (สำนักพิมพ์) ทำให้ผู้อ่านเชื่อใจในคุณภาพของสำนักพิมพ์แล้วหนังสือจะขายได้

- งานแปลวิชาการไม่ได้หมายความถึงแค่ตำราเรียนความรู้ทั่วไปก็นับเป็นวิชาการ เช่น ตำราอาหาร เอกสารทะเบียนราษฎร์หนังสือเกี่ยวกับวัฒนธรรม หนังสือพุทธศาสนา เป็นต้น

- วช.อาจหาพันธมิตรร่วมทำหนังสือ เช่น วช. แปล ให้สำนักพิมพ์เอกชนพิมพ์

- วช.อาจแบ่งสัดส่วนเพื่อให้ดำเนินงานได้ต่อเนื่อง เช่น สัดส่วนหนังสือที่ควรทำ (ขายได้อ่านง่าย) กับหนังสือที่ต้องทำ (วิชาการล้วนๆ) อาจจะอยู่ที่ 3 : 2 เล่ม แล้วนำเงินที่ได้จากการขายหนังสือหมวดแรกมาต่อยอดหมวดที่สอง

- หนังสือประสบความสำเร็จหรือไม่ไม่ได้อยู่ที่กำไร แต่อยู่ที่ว่ามีคนซื้อมากแค่ไหน

- สำหรับการขายวิชาการของไทยให้ต่างประเทศต้องถามตัวเองก่อนว่ามีวิชาการอะไรให้ขาย เช่น ขาย “แรงเงา”ก็ได้เพราะสื่อวัฒนธรรมไทย นวดแผนไทยสมุนไพรไทย มวยไทย พระเครื่อง

- ในส่วนของบทความตีพิมพ์ในนิตยสารหากจะนำมารวมเล่ม บก. ต้องดูก่อนว่าเนื้อหาแต่ละตอนต่อเนื่องกันหรือไม่ ตอนไหนที่เขียนถึงเหตุเฉพาะกาลก็อาจไม่เหมาะเอามารวมเล่ม เช่นเหตุการณ์น้ำท่วมใหญ่เมื่อปีที่แล้ว (2554)

- หนังสือวิชาการบางเล่มก็มาในรูปของนิยายเช่น ลูกสยามในนามพระเจ้า (พระนารายณ์มหาราชกับฟอลคอน)

- นักแปลที่สำนักพิมพ์ต้องการคือนักแปลที่มีวินัยคุณกิ่งฉัตร คุณชาติ กอบจิตติ ล้วนมีวินัยเพื่อให้ส่งงานแปลได้ตรงเวลา ตรงนี้ อมรินทร์แก้ปัญหาด้วยการปรับกรณีนักแปลส่งงานแปลช้า (เราเห็นด้วยบริหารให้เหมือนงานก่อสร้างอาคารไปเลย ถ้าตกคิวซีก็ทำใหม่จนกว่าลูกค้าจะพอใจ ถ้าไม่ดีจริงๆ ก็ตัดค่าแรง)

- หนังสือเด็กทำยากกว่าหนังสือประเภทอื่นบางครั้งต้องเปลี่ยนเพลทเลยเพื่อให้สีตรงกับต้นฉบับ (อย่างที่คุณเอก อัคคี แห่งสยามอินเตอร์บุ๊คส์บอกว่า สีของอึ ในหนังสือเรื่อง อึ นั้นทำให้เหมือนได้ยากมาก ถ้าสีไม่เหมือนต้นฉบับเจ้าของลิขสิทธิ์ที่ญี่ปุ่นจะไม่ให้ตีพิมพ์)

คุณพรกวินท์ แสงสินชัย บก. นานมีบุ๊คส์

- น้องปอเปี๊ยะเขียนหนังสือต้นฉบับเป็นภาษาอังกฤษ ปัญหาคือถ้าตีพิมพ์ในประเทศไทยจะขายผ่านใคร ถ้าวางที่เอเชียบุ๊คส์ก็จะขายได้น้อย สำนักพิมพ์แก้ปัญหาด้วยกันทำเป็น 2 ภาษาเพื่อให้ขายในประเทศไทยและในต่างประเทศควบคู่กัน

- ในส่วนของสำนักพิมพ์หากหนังสือที่จะเลือกมาแปลเป็นหัวข้อที่ติดตลาดตลอดกาล ก็สามารถนำมาเสนอแปลได้เช่น หนังสือที่เกี่ยวกับไดโนเสาร์ แต่การพิมพ์อาจมีล่าช้าถ้ามีหนังสือกระแสเพราะต้องพิมพ์ก่อนที่กระแสความนิยมจะลดลง

สนใจพูดคุยเรื่องการแปล อีเมลมาที่ natchaon@yahoo.com

ณัชชาอร ชูเชิดศักดิ์ NAATI No. 67061 ออสเตรเลีย