### ขนมกะละแม ### ........ ขนมหวานวันปีใหม่ไทย ขนมพื้นเมือง ที่ทำขึ้นแล้วสามารถเก็บไว้ได้หลายวัน คือข้าวเหนียวแก้ว ข้าวเหนียวแดง และ กะละแม ต้องทำให้เสร็จก่อนวันสงกรานต์ การกวนกะละแม ถือว่าเป็นเรื่องใหญ่ ใช่ว่าชาวบ้านจะนิยมกวนกันทุกปี ส่วนใหญ่มักจะทำข้าวเหนียวแก้วบ้าง ข้าวเหนียวแดงบ้างสลับกันไป เพราะสองอย่างนี้ทำได้ง่ายกว่า หรือถ้าบ้านไหนตั้งใจจะกวนกะละแม และเป็นครอบครัวใหญ่มีญาติพี่น้องมาก บรรยากาศช่วงกวนกะละแม จะคึกคักเป็นพิเศษ ทุกคนจะช่วยกัน เตรียมการประมาณ ๒ วัน โดยเฉพาะเด็ก ๆ ที่เป็นลูกหลาน จะถือเป็นเรื่องสนุกสนาน เพราะไม่เพียงแต่ได้กิน กะละแมก้นกะทะ เท่านั้น ยังอาจจะได้กินมะพร้าวเผา อ้อยเผาอีกด้วย การกวนกะละแม สิ่งที่ต้องใช้ได้แก่ น้ำตาลหม้อ หรือน้ำตาลปีบ มะพร้าวและข้าวเหนียว ก่อนวันกวน ๑ วัน ชาวบ้านจะคัดเลือกมะพร้าวห้าว ประมาณ ๑๐๑๕ ลูก มาไว้เพื่อใช้คั้นน้ำกะทิ อาศัยความชำนาญว่าข้าวเหนียว กี่ทะนานต่อมะพร้าวกี่ลูก และใช้น้ำตาลในปริมาณเท่าใด ต้องใช้คนที่มีร่างกายแข็งแรงช่วยกันโม่ ตั้งแต่ตอนบ่าย กว่าจะเสร็จก็ตกประมาณ ๓-๔ ทุ่ม จากนั้นก็จะทับถุงน้ำแป้ง ไว้ด้วยลูกโม่ ให้น้ำไหลออกจนเหลือเพียงเนื้อแป้งหมาด ๆ ในวันรุ่งขึ้นประมาณตีสามตีสี่ บรรดาผู้ใหญ่ จะตื่นขึ้นมาช่วยกันทำขนม แสงไฟจากตะเกียงลาน และตะเกียงรั้ว จะถูกจุดให้สว่าง เด็กบางคน อาสาช่วยขูดมะพร้าว จากนั้นก็จะคั้นมะพร้าวขูดด้วยน้ำลอยดอกมะลิ ใช้กรองแยกออกมาเป็นหัวกะทิ และหางกะทิ ส่วนที่เป็นหัวกะทิ ให้เทลงกะทะใบใหญ่ เคี่ยวด้วยไฟจนแตกมัน แล้วตักใส่อ่างเก็บไว้ เทหางกะทิ และใส่น้ำตาลหม้อ มาผสมคลุกเคล้าเข้าด้วยกัน เสร็จแล้วก็เทลงกะทะใบบัว คือกะทะเหล็กขนาดใหญ่ ที่วางอยู่บนเตา ใส่ฟืนให้ลุกโชน แล้วจึงเริ่มลงมือกวนกะละแมกันตั้งแต่เช้า ช่วงแรกแป้งก็ยังเหลวอยู่ใช้พายด้ามเดียวก็กวนได้ง่าย ช่วงนี้เด็ก ๆ ที่นึกสนุก มักจะมาขอผู้ใหญ่กวน ต้องคอยขูดก้นกะทะเสมอเพื่อป้องกันไม่ให้แป้งไหม้ติดก้นกะทะ และพอแป้งงวดข้นเหนียวเดือดเป็นฟองแล้ว เด็กต้องระวังไม่ให้ฟองแตกถูกตัว เพราะจะทำให้ผิวหนังพอง และแสบมาก เมื่อถึงขั้นนี้แล้ว ผู้ใหญ่มักจะลงมือกวนเอง มีการราไฟและเร่งไฟ บ้างเป็นจังหวะ จนกระทั่งแป้งเริ่มเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลอ่อน ๆ แล้วค่อย ๆ เป็นสีน้ำตาลแก่ จึงต้องออกแรงกวนมาก เป็นพิเศษ ราว ๖ โมงเย็นของวันนั้น กะละแมก็จะกลายเป็นสีดำ และเหนียวมากจนแทบจะกวนไม่ไหว ต้องใช้พายอันที่สอง เข้าช่วยเพราะก้นกะทะจะไหม้ได้ ฟ้าเริ่มมืด กะละแมที่กวน ก็เหนียวได้ที่ดีแล้ว จึงค่อย ๆ ราไฟในเตาให้อ่อนลง เพื่อป้องกันไม่ให้ก้นกะทะไหม้ จากนั้นจึงใช้พายทั้ง ๒ ด้ามตักกะละแมใส่กระด้ง ที่ปูด้วยเปลือกกาบหมาก เพราะกาบหมากจะช่วยให้กาละแมมีกลิ่นหอมกว่าใบตอง เป็นอันเสร็จขั้นตอน ในการกวนกะละแม เพื่อเก็บไว้กินในวันรุ่งขึ้น เด็ก ๆ มักจะ จะคอยขูดกะละแมที่ก้นกะทะ กินกันก่อนอย่างเอร็ดอร่อย บางคนก็จะนำมะพร้าวอ่อนบ้าง อ้อยบ้าง มาหมกไฟ ที่ยังพอมีเชื้ออยู่เพื่อให้มีกลิ่นหอมมากขึ้น ข้าวเหนียวแดง ข้าวเหนียวแก้ว เริ่มไม่เป็นที่นิยมแล้ว เพราะคนไทยส่วนใหญ่ มักจะซื้อของขวัญอย่างอื่น มอบให้กันในวันปีใหม่ |
บทความทั้งหมด
|