"เสมาหินบ้านกุดโง้ง" โบราณวัตถุเมืองชัยภูมิ

ใบเสมาหินที่บ้านกุดโง้ง ชัยภูมิ

พูดถึงใบเสมา หลายคนอาจจะนึกถึงใบเสมา ที่วางตั้งอยู่รอบโบสถ์เพื่อแสดงอาณาเขตในการทำสังฆกรรม
พบเห็นได้ตามวัดต่างๆ ในพุทธศาสนา แต่เสมาหลายชิ้นแห่งในภาคอีสานไม่ได้อยู่ตามวัดตามโบสถ์
แต่กลับไปอยู่ตามทุ่งนาบ้าง ตามบ้านคนบ้าง และพบกระจัดกระจายไปในที่ต่างๆ ของหมู่บ้าน
อีกทั้งเสมาหินเหล่านี้ก็ไม่ใช่ธรรมดา เพราะมีอายุนับพันปีเลยทีเดียว

เสมาหินที่พบในภาคอีสานนี้ ถือเป็นโบราณวัตถุที่แสดงถึงความเป็นชุมชน สมัยทวารวดี
ซึ่งเป็นเวลาที่พุทธศาสนาลัทธิหินยานเผยแผ่เข้ามา
โดยใบเสมาเหล่านี้ใช้ปัก เพื่อกำหนดเขตในการทำพิธีกรรมของพระสงฆ์ในพุทธศาสนา
ดังเช่น "ใบเสมาบ้านกุดโง้ง" หมู่ บ้านเล็กๆ ในอำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ มีลักษณะคล้ายเกาะ
มีลำน้ำประทาวล้อมรอบ พื้นที่ราบส่วนใหญ่ใช้ในการทำนา
ในบริเวณนี้ได้มีการขุดพบเสมาหินทรายขนาดใหญ่เป็นกลุ่มๆ ปักอยู่ทั่วไปทั้งในบริเวณตัวเมืองและบริเวณเนินดิน
และในทุ่งนารอบๆ ตัวเมือง ซึ่งใบเสมาเหล่านี้อาจกำหนดอายุได้ราวพุทธศตวรรษที่ 14-16 เลยทีเดียว


ในทุ่งนาก็ยังมีใบเสมาที่ไม่ได้ขุดขึ้นมา

ใบเสมาเหล่านี้เป็นใบเสมาที่ทำด้วยหินทรายแดง มีขนาดค่อนข้างใหญ่ บางชิ้นมีความสูงกว่า 2 เมตร
ด้านบนมีปลายแหลม มีทั้งเสมาแบบเรียบๆไม่มีลวดลาย และแบบสลักลวดลายเป็นภาพต่างๆ
เช่นบางใบมีลวดลายสลักรูปดอกบัว รูปสถูป ภาพบุคคลเช่นภาพพระพุทธเจ้า ภาพพระโพธิสัตว์ศรีอาริยเมตไตย
บ้างก็เป็นภาพเล่าเรื่องในชาดกและคติธรรมทางพุทธศาสนา เช่น เรื่องพระเวสสันดร เรื่องมโหสถชาดก
เตมียชาดก ภาพพระโพธิสัตว์ประทับยืนบนดอกบัว ภาพพระพุทธเจ้าประทับนั่งบนบัลลังก์ใต้ต้นโพธิ์เป็นต้น
ใบเสมาแผ่นหนึ่งสลักภาพภูริทัตชาดก มีจารึกอักษรปัลลวะอายุราวพุทธศตวรรษที่ 14
ที่มีข้อความกล่าวถึงการรักษาธรรมะ ที่สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสสอน อีกด้วย
นับเป็นกลุ่มเสมาที่สวยงามที่สุดแห่งหนึ่งในอีสาน
ในบริเวณหมู่บ้านยังพบเศษภาชนะดินเผา ขวานหิน ลูกปัดหิน ภาชนะเคลือบน้ำโคลนอีกด้วย

ปัจจุบันชาวบ้านได้นำเอาเสมาหินที่รวบรวมได้จากบริเวณต่างๆ มารวมไว้ภายในศาลาวัดและโรงเรียนบ้านกุดโง้ง
รวมทั้งหมดกว่า 30 ชิ้น และอยู่ในความดูแลของกรมศิลปากร
แต่ก็ยังมีใบเสมาหินอีกหลายสิบชิ้นที่ยังฝังอยู่ตามทุ่งนาบ้าง ตามคันดินบ้าง
และเชื่อกันว่าบริเวณบ้านกุดโง้ง ยังมีโบราณวัตถุอีกมากมายที่ถูกฝังอยู่และ ยังไม่ได้รับการขุดค้น


ใบเสมาที่นำมาจัดแสดงไว้ในศาลา

ผู้ที่สนใจเกี่ยวกับเรื่องเสมาหิน และสนใจเกี่ยวกับอารยธรรมของดินแดนถิ่นอีสานโบราณ
ก็ไม่ควรพลาดชมใบเสมาหินที่บ้านกุดโง้งแห่งนี้

* * * * * * *

"ใบเสมาบ้านกุดโง้ง" ตั้งอยู่ที่บ้านกุดโง้ง ตำบลกุดต้ม อำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ
การเดินทางจากชัยภูมิ ใช้เส้นทางหลวง หมายเลข 202 วิ่งมาประมาณ 12 กิโลเมตร
มีทางแยกขวาไปอีก 3 กิโลเมตรถึงบ้านกุดตุ้ม แล้วแยกขวาเข้าเส้นทางสายกุดตุ้ม-บุ่งคล้าอีก 4 กิโลเมตร


ที่มา : //www.manager.co.th/Travel/ViewNews.aspx?NewsID=9520000132990

Create Date : 14 ธันวาคม 2552		1 comments
Last Update : 14 ธันวาคม 2552 14:06:08 น.
Counter : 2003 Pageviews.
Share Tweet