การที่โรคอ้วนระบาดเนื่องจากว่าคนเราทุกวันนี้มีกินกันมาก แต่ไม่ได้กินดีอยู่ดีตามที่ควรจะเป็น แต่เป็นการกินผิดๆ กินอาหารขยะกันมากมาย เรื่อง: นพ.นริศ เจนวิริยะ ศัลยแพทย์
อ้วน หนัก หนา ปรมาโรคา เป็นชื่อเรื่องของบทความที่ผมเคยเขียนเมื่อประมาณ 20 ปีมาแล้ว ปัจจุบันโรคอ้วนก็ยังเป็นปัญหา และเป็นปัญหามากขึ้นถึงขั้นระบาดไปทั่วโลก ทำให้โรคที่ตามมากับความอ้วน เช่น โรคเบาหวาน พลอยเป็นโรคระบาดไปทั่วโลกด้วย องค์การอนามัยโลกกำลังเป็นห่วงในเรื่องนี้มาก
โดยเฉพาะเด็กๆ ถูกพ่อค้ามอมเมา เยาวชนตกเป็นเหยื่อนักการตลาด มีโฆษณาอาหารขยะในสื่อสารมวลชนเป็นประจำ ขณะนี้รัฐบาลพลเอก สุรยุทธ์ ได้ออกกฎหมายห้ามโฆษณาเหล้าแล้ว ซึ่งคงจะทำให้การดื่มเหล้าลดลงบ้าง แต่ยังไม่ได้ทำอะไรกับอาหารขยะเลย
ที่ประเทศพัฒนา เช่น สหรัฐอเมริกา เขามีกลุ่มคนผู้หวังดีต่อชาติร่วมมือกันต่อต้านอาหารขยะ มีการรณรงค์หลายรูปแบบ รวมทั้งการล็อบบี้ผู้แทนราษฎรให้ออกกฎหมายคุ้มครองเยาวชน ห้ามขายอาหารขยะในโรงเรียน ฯลฯ
ในขณะที่รัฐบาลไทยยังไม่ได้ลงมือทำอะไรกับอาหารขยะ คนไทยที่รักสุขภาพทั้งหลายจึงควรลงมือทำกันเองไปก่อน โดยงดการกินอาหารขยะ พยายามลดน้ำหนัก การลดน้ำหนักที่ได้ผลที่สุดคือการลดอาหาร เช่น ลดปริมาณที่กินในมื้อเย็นลง ร่วมกับการออกกำลังกาย ไม่ใช่การออกกำลังกายอย่างเดียวแต่ไม่ควบคุมอาหาร การออกกำลังกายจะช่วยพยุงน้ำหนักตัวเอาไว้ไม่ให้ขึ้น การลดอาหารที่ดีอีกวิธีหนึ่ง คือ กินอาหารมังสวิรัติที่ถูกวิธี
อาหารมังสวิรัติมีผลดีหลายอย่าง คือ นอกจากลดน้ำหนักได้แล้วยังสามารถช่วยให้โรคต่างๆ หลายอย่างดีขึ้น เช่น เบาหวาน โรคหัวใจดีขึ้น สมองเสื่อมช้าลง
จากการวิจัย มาธา แคลร์ มอริส ที่มหาวิทยาลัย รัชยูนิเวอร์ซิตี เมดิคัลเซ็นเตอร์ ที่ชิคาโก เมื่อไม่นานมานี้พบว่าการกินอาหารที่มีผักมากมีผลทำให้สุขภาพของสมองดีขึ้น คือ สมองเสื่อมช้าลง เขาทำการศึกษาเป็นเวลา 6 ปี พบว่าคนที่กินอาหารที่มีผักมากวันละ 2 มื้อมีความเสื่อมน้อยกว่าคือดูหนุ่มกว่าวัย 5 ปี จากการวิจัยที่ชิคาโกซึ่งทำการศึกษาในผู้ชายและผู้หญิงจำนวนเกือบ 2,000 คนพบว่าการกินผักมากมีแนวโน้มทำให้สมองเสื่อมช้าลง ซึ่งถึงแม้จะไม่ใช่เป็นข้อพิสูจน์ที่ชัดเจนเจ๋งเป้ง แต่เป็นงานวิจัยอีกชิ้นหนึ่งที่ชี้ไปในแนวทางเดียวกับที่เขาเคยทำการศึกษาในผู้หญิงมาแล้ว
การวิจัยที่ชิคาโกที่ว่านั้นเขาใช้อาหารที่มีผักวันละ 2 จาน (ส่วนเสิร์ฟ) ผักที่สำคัญของเขาคือ ผักโขม และ เคล ซึ่งเขาคิดว่าเป็นผักที่ให้ประโยชน์มากเนื่องจากมีวิตามินอี และสารต้านอนุมูลอิสระ ซึ่งช่วยต้านสารก่อความเสื่อมของเซลล์
โดยทั่วไปผักมีวิตามินอีมากกว่าผลไม้ ซึ่งเขาไม่พบว่ามีความสัมพันธ์กับการลดความเสื่อมในการวิจัยชิ้นนั้น การกินผักของคนไข้ที่เขาทดลองส่วนมากมักจะกินกับน้ำมันชนิดที่ดีซึ่งช่วยการดูดซึมวิตามินอีและสารต้านอนุมูลอิสระให้เป็นไปได้ด้วยดี น้ำมันที่ดีที่ว่านั้นช่วยทำให้ระดับโคเลสเตอรอลในเลือดต่ำ ซึ่งทำให้หลอดเลือดไม่ตีบหรือตันจึงมีผลดีต่อสุขภาพของสมอง งานชิ้นนี้บ่งชี้ถึงผลดีของผักไม่ใช่ผลไม้ ทำให้คิดไปได้ว่าการกินผักมากมีผลดีจริง ไม่ใช่แค่บ่งชี้ว่าคนกินผักมีสุขนิสัยที่ดีเท่านั้น
งานวิจัยนี้มีผู้เข้าร่วม 1,946 คน ซึ่งมีอายุ 65 ปีหรือมากกว่า คนเหล่านี้ได้กินผักใบเขียว (หั่นแล้ว) มื้อละครึ่งถ้วยตวง หรือ 1 ถ้วยตวงถ้ายังไม่หั่น เขาทำการทดสอบการทำงานของสมอง 3 ครั้งในห้วงเวลาการทดลอง 6 ปี โดยทั่วๆ ไปคนเรามีความเสื่อมถอยของการทำงานของสมอง แต่คนที่กินผักมากกว่าวันละ 2 ถ้วยมีความเสื่อมน้อยกว่ากลุ่มที่กินไม่ถึงหรือไม่กินผักถึง 40% ผลการทดสอบทางสมองของกลุ่มกินผักมากที่เขาทำมาได้มีค่าเท่ากับผลการทดสอบสมองของคนที่หนุ่มกว่านั้น 5 ปี การศึกษานี้ยังพบว่าคนที่กินผักมากส่วนมากมีสุขนิสัยที่ดี คือ มีการเคลื่อนไหวร่างกายมากกว่า ซึ่งเรารู้มาแล้วว่าดีต่อระบบหัวใจและหลอดเลือด แสดงว่าอะไรที่ดีต่อหัวใจก็ดีต่อสมองด้วย
คนอเมริกันมีปัญหาเรื่องความอ้วนมาก ทำให้มีโรคอื่นเป็นตามมามากมาย เขาจึงพยายามหาวิธีลดน้ำหนักต่างๆ มาใช้หลายอย่าง มีอยู่อย่างหนึ่งที่เขาทำการวิจัยไว้มาก คือ การใช้อาหารมังสวิรัติลดน้ำหนัก เมื่อเดือนกันยายน 2549 ที่ผ่านมานี้ที่ประชุมวิชาการที่ชิคาโกก็ได้นำเสนอผลงานวิจัยเรื่องการใช้อาหารมังสวิรัติลดน้ำหนักที่มีประเด็นน่าสนใจ
นักวิจัยพบว่าคนที่กินอาหารมังสวิรัติเป็นเวลานาน 1 ปีจะสามารถลดน้ำหนักได้ดีกว่าคนที่กินอาหารไขมันต่ำที่มีค่าแคลอรีเท่ากัน และระดับโคเลสเตอรอลชนิดเลว คือ LDL ในเลือดก็ลดลงด้วยหลังจากกินมังสวิรัติมานาน 6 เดือน
ผู้เชี่ยวชาญทางด้านโรคหัวใจกล่าวว่า การลดโคเลสเตอรอลตัวร้ายมีผลดีต่อหัวใจ ทำให้เสี่ยงต่อโรคหัวใจขาดเลือดน้อยลง
ผลงานนี้เขาได้มาจากการทดลองในคนอ้วนชายและหญิงจำนวน 176 คน โดยสุ่มให้ 80 คนกินอาหารมังสวิรัติที่ให้กินนมและไข่ได้แต่ห้ามกินเนื้อแดง ไก่ หรือ ปลา ส่วนอีก 96 คนที่เหลือให้กินอาหารไขมันและแคลอรีต่ำแบบมาตรฐาน (ไขมันไม่เกิน 25% ของอาหารที่กิน) ผู้เข้าทดลองทั้งสองกลุ่มได้รับการสอนให้นับแคลอรีอย่างเคร่งครัด ได้รับการติดตามตรวจตราอย่างใกล้ชิด และชั่งน้ำหนักเป็นระยะๆ เป็นเวลา 1 ปี
ตอนแรกนักวิจัยเป็นกังวลว่าผู้เข้าทดลองจะไม่ทนกินอาหารมังสวิรัติไปจนสิ้นการทดลอง แต่พอเอาเข้าจริงพบว่าส่วนใหญ่ทนกินไปได้จนจบ และประมาณ 40% ของผู้เข้าทดลองยังคงกินมังสวิรัติต่อไปหลังการทดลอง 1 ปีไปแล้ว ส่วนคนที่กินอาหารมาตรฐานมีแค่ 30% ที่ยังคงกินอาหารไขมันและแคลอรีต่ำต่อไปหลังเสร็จการทดลอง แสดงว่าอาหารมังสวิรัติไม่ใช่สิ่งที่น่าเบื่อตามที่หลายคนกลัวกัน แม้ว่าทำในคนอเมริกันที่ชอบกินเนื้อมากเป็นชีวิตจิตใจก็ตาม
จากการทดลองนี้พบว่าหลังจาก 18 เดือนของการทดลอง คนที่กินมังสวิรัติสูตรของเขา (ให้กินนมและไข่ได้) สามารถลดน้ำหนักได้เฉลี่ย 11.2 ปอนด์ ส่วนกลุ่มเปรียบเทียบลดได้ 10.4 ปอนด์
หลังจากเขาติดตามศึกษาดูต่อไปอีก 1 ปี ก็พบว่าคนที่ยังคงกินมังสวิรัติอยู่ต่อไปสามารถลดน้ำหนักได้ 16.5 ปอนด์ เมื่อเปรียบเทียบกับอีกกลุ่มหนึ่งที่เลิกกินสามารถลดได้แค่ 4.8 ปอนด์ และพบว่ากลุ่มที่กินมังสวิรัติต่อมีการกินไขมันน้อยลง และมีระดับโคเลสเตอรอลตัวร้าย (LDL) ลดลงอย่างชัดเจน
การลดน้ำหนักโดยการกินมังสวิรัติได้ผลแน่ แต่สิ่งสำคัญคือต้องปฏิบัติให้คงเส้นคงวาตลอดไป แต่การทำอย่างนั้นเป็นเรื่องยาก สำหรับคนอเมริกันเขาแนะนำให้มีที่ปรึกษาทางด้านอาหารคอยติดตามให้คำแนะนำตลอดไป แต่ในเมืองไทยการทำอย่างนั้นคงไม่ได้ผล สิ่งสำคัญคือจะต้องศึกษาหาความรู้เรื่องโภชนาการ โดยเฉพาะเรื่องมังสวิรัติให้ดีพอจนปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกินได้ ไม่หลงผิดหลงทางยิ่งกินมังสวิรัติแล้วยิ่งอ้วนขึ้นๆ
มีมิจฉาทิฐิหรือความเข้าใจผิดในเรื่องมังสวิรัติหลายอย่างที่ควรจะแก้ไขทำให้กลายเป็นความเข้าใจที่ถูกต้องก่อนจะลงมือกินมังสวิรัติแบบสัมมาทิฐิได้
บางคนเข้าใจว่าอาหารมังสวิรัติมีไขมันต่ำ มีแคลอรีต่ำ ซึ่งไม่ถูกต้องเสมอไป เพราะถ้าปรุงไม่เป็นไม่รู้วิชาโภชนาการก็จะมีไขมันสูง แคลอรีสูงได้ และถ้าใช้น้ำมันปรุงอาหารผิดๆ ก็จะได้ไขมันอิ่มตัวที่ไม่ดีต่อสุขภาพ น้ำมันที่ควรใช้ คือ ไขมันไม่อิ่มตัว เช่น น้ำมันมะกอก น้ำมันถั่วเหลือง น้ำมันดอกคำฝอย น้ำมันดอกทานตะวัน น้ำมันแคโนลา น้ำมันข้าวโพด ฯลฯ โดยทั่วไปไขมันจากพืชดีกว่าไขมันจากสัตว์ ยกเว้นน้ำมันมะพร้าว (กะทิ) น้ำมันปาล์ม
บางคนคิดว่าอาหารมังสวิรัติรสชาติไม่ดี ซึ่งก็ไม่จริงเช่นกัน คนที่มีฝีมือปรุงเป็นก็มีรสชาติดีพอๆ กับอาหารเนื้อสัตว์ คนที่กินแล้วหลายคนติดใจ จากเหตุผลดังกล่าวนี้การกินอาหารมังสวิรัติก็อาจจะทำให้อ้วนและเป็นโรคร้ายได้เหมือนกัน บางคนเข้าใจผิดว่ากินมังสวิรัติแล้วได้บุญได้ขึ้นสวรรค์ จึงกินเข้าไปมากจนอ้วน ซึ่งเป็นความเข้าใจผิดที่กลายเป็นวิบากกรรมที่ไม่ดีต่อตัวเองเป็นอย่างมาก
ผู้เขียนจึงอยากชวนมาลดความอ้วนด้วยการกินมังสวิรัติกัน ถ้ากินมังสวิรัติไม่ได้ 100% ก็เอาแค่ที่ทำได้มากที่สุดก็พอแล้ว หัดเรียนรู้และปรุงเองกินเองได้ยิ่งดี จะได้เลือกกินอย่างถูกต้องได้คุณค่าโภชนาการ แถมไม่ต้องไปเดือดร้อนตะลอนๆ หาที่กินให้เกิดความทุกข์ยากมากขึ้นด้วย
ที่มาข้อมูล : นิตยสาร Health Today
ผู้ติดตามบล็อก : 15 คน [
ขอบคุณความรู้ดีๆ ค่ะ