พระสาทิสลักษณ์มหาราชินี...งดงามเหนือกาลเวลา (รียูเนี่ยน ๒๐) "สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ" ผลงานของ จักรพันธุ์ โปษยกฤต ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์(จิตรกรรม) ปี ๒๕๔๓ งดงามเหนือกาลเวลา... เรื่องราวข้างหลังภาพ ๔ พระสาทิสลักษณ์ มหาราชินี ด้วยความสำนึกยิ่งในพระมหากรุณาธิคุณของ มหาราชินี สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เนื่องในวันเฉลิมพระชนมพรรษาที่เวียนมาบรรจบอีกครั้งหนึ่ง แพรวดอทคอมขอน้อมเกล้าฯ ถวายพระพรชัยด้วยการอัญเชิญ ๔ พระสาทิสลักษณ์อันประณีตงดงามจากฝีแปรงของ ๔ จิตรกรไทยและต่างชาติ ที่ได้เขียนขึ้นถวายสักการะในช่วงเวลาที่แตกต่างกัน และด้วยความคิดที่ไม่เหมือนกัน ทว่า สิ่งที่เหมือนกันของพระสาทิสลักษณ์ทั้ง ๔ องค์นี้คือ ล้วนมีจุดประดิษฐานอยู่ในพระราชวัง บ้านของมหาราชินี และนี่คือเรื่องราวข้างหลังภาพพระสาทิสลักษณ์แต่ละองค์ "สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ" เทคนิค : สีน้ำมันบนผ้าใบ ปีที่วาด : พ.ศ. ๒๕๐๓-๒๕๐๕ ขนาด : ๒๗๒×๑๕๐ เซนติเมตร ที่ประดิษฐาน : พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท พระบรมมหาราชวัง ศิลปิน : ระเด่นบาซูกิ อับดุลลาห์ จิตรกรชาวอินโดนีเซีย ระเด่นบาซูกิเกิดที่ชวา ในครอบครัวสูงศักดิ์ เขาจึงมีโอกาสได้รับการปลูกฝังในเรื่องรสนิยมทางศิลปะมาตั้งแต่เล็ก เมื่ออายุ ๑๘ ปี ได้เดินทางไปศึกษาศิลปะที่กรุงเฮก ประเทศเนเธอร์แลนด์ เมื่อกลับจากยุโรปก็ใช้ชีวิตอยู่ในสังคมชั้นสูง ได้รู้จักทั้งนักการเมือง นักธุรกิจ และได้เริ่มเขียนภาพบุคคลผู้มีชื่อเสียงเหล่านั้น ซึ่งเป็นจุดที่ทำให้เขามีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักในสังคมอินโดนีเซีย และเป็นหนทางที่ได้เดินทางเข้าสู่ประเทศไทย ในระหว่างปี ๒๕๐๓ อันเป็นช่วงเวลาที่ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงสนพระทัยศึกษาแนวทางการเขียนภาพจิตรกรรมสมัยใหม่ จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ระเด่นบาซูกิเดินทางเข้ามาเขียนภาพพระบรมสาทิสลักษณ์เพื่อประดับไว้บนพระที่นั่งในพระบรมมหาราชวัง ผลงานของระเด่นบาซูกิในช่วงสิบปีที่พำนักอยู่ในราชสำนักไทย มีลักษณะของงานจิตรกรรมในแนวเหมือนจริงผสมแบบโรแมนติก แสดงออกด้วยสีสันที่หนักแน่น มีพลัง และอ่อนไหวคล้ายอารมณ์ฝัน โดยเขามักจะเน้นความสำคัญเฉพาะที่องค์ประธานของภาพ ด้วยการใช้แสงเงาคมชัดตัดกับส่วนหลังของภาพที่มีความเข้ม และมักจะสอดใส่อารมณ์โรแมนติกที่เป็นบุคลิกเฉพาะลงไป เช่น การแต่งพระวรกายให้ดูสูงเพรียวขึ้น สีพระฉวีมีความคมเข้มตามรสนิยมของชาวอินโดนีเซีย และส่วนหลังของภาพก็มักจะเขียนให้ดูกึ่งจริงกึ่งฝัน เพื่อให้ผู้ชมที่อยู่เบื้องหน้าพระบรมสาทิสลักษณ์เกิดความรู้สึกคล้ายกับว่ากำลังถวายสักการะแด่องค์สมมติเทพ ระเด่นบาซูกิ อับดุลลาห์ เสียชีวิตในวัย ๗๘ ปี (วันที่ ๕ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๓๖) ที่กรุงจาการ์ตา "สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ" เทคนิค : สีน้ำมันบนผ้าใบ ปีที่วาด : พ.ศ. ๒๕๐๕ ขนาด : ๑๙๗×๑๐๘ เซนติเมตร ที่ประดิษฐาน : พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน ศิลปิน : จูดี้ คาสซาบ จิตรกรหญิงชาวออสเตรเลีย พระสาทิสลักษณ์องค์นี้ รัฐบาลออสเตรเลียทูลเกล้าฯ ถวาย พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช และ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินี้นาถ เมื่อครั้งเสด็จประพาสออสเตรเลียในช่วงเดือนสิงหาคมถึงเดือนกันยายน พ.ศ. ๒๕๐๕ การส่งภาพถึงกันเป็นวัฒนธรรมประเพณีของฝรั่งตะวันตกมาช้านานแล้ว ยุคสมัยหนึ่งสมเด็จพระราชินีวิกตอเรียแห่งอังกฤษก็เคยทรงแสดงความเป็นมิตรไมตรีต่อสยามประเทศด้วยการส่งพระบรมฉายาลักษณ์ของพระองค์มาถวาย ทำให้ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ต้องทรงจัดฉายพระบรมฉายาลักษณ์ของพระองค์และพระราชินีส่งถวายเป็นการตอบแทน การที่รัฐบาลออสเตรเลียจัดถวายพระสาทิสลักษณ์ สมเด็จพระนางเจ้าฯ ในครั้งนั้น นอกจากจะเป็นการแสดงความเป็นมิตรไมตรีที่ลึกซึ้งแล้ว ยังแสดงให้เห็นรสนิยมอันดีของผู้ถวาย รวมทั้งสะท้อนว่าได้ศึกษาข้อมูลอย่างละเอียดแล้วว่าพระมหากษัตริย์และพระมหาราชินีของไทยโปรดงานศิลปะในแนวทางนี้ด้วย พระสาทิสลักษณ์องค์นี้ มิใช่เขียนขึ้นเพียงให้เหมือนเท่านั้น แต่ยังถอดเอาพระบุคลิกภาพที่งามสง่าสมกับที่ทรงเป็นราชินีออกมาด้วย ทรงมงกุฎเพชร สร้อยพระศอ และพระกุณฑลเพชรส่องประกายระยิบระยับอยู่ท่ามกลางวรรณะทองอร่ามของฉลองพระองค์ จูดี้ คาสซาบ เป็นจิตรกรฝรั่ง จึงเขียน สมเด็จพระนางเจ้าฯ งามแตกต่างไปจากที่ระเด่นบาซูกิเขียน มีสีพระฉวีสว่างสดใส เธอกล้าหาญที่แสดงแสดงออกในฉลองพระองค์และส่วนหลังของภาพด้วยการใช้พู่กันและเครื่องป้ายปัดไปมา เหมือนกับว่าเธอกำลังเขียนภาพนามธรรมสมัยใหม่ รอยสีและพู่กันที่เคลื่อนไหวรุนแรงนี้ช่วยเน้นพระพักตร์ให้ดูงดงามและอ่อนหวานยิ่งขึ้น จูดี้ คาสซาบ เพิ่งเสียชีวิตไปเมื่อ ๒ ปีก่อน (วันที่ ๓ พฤศจิกายน ๒๕๕๘) ด้วยวัย ๙๕ ปี ชื่อภาพ : ‘สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ’ เทคนิค : สีน้ำมันบนผ้าใบ ปีที่วาด : พ.ศ. ๒๕๑๙ ขนาด : ๘๗×๕๗ เซนติเมตร ที่ประดิษฐาน : ศาลาว่าการสำนักพระราชวัง พระบรมมหาราชวัง ศิลปิน : สนิท ดิษฐพันธุ์ ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์(จิตรกรรม) ปี ๒๕๓๒ อาจารย์สนิทเป็นศิษย์รุ่นแรก ๆ ของศาสตรจารย์ศิลป์ พีระศรี สมัยที่มหาวิทยาลัยศิลปากรยังเป็นโรงเรียนประณีตศิลปกรรม อีกทั้งยังศึกษาวิชาจิตรกรรมจากพระสรลักษณ์ลิขิต จิตรกรไทยคนแรกที่ได้ไปเรียนการเขียนภาพสีน้ำมันจากประเทศอิตาลี ในสมัยรัชกาลที่ ๕ อาจารย์สนิทเข้ารับราชการในกรมศิลปากรเมื่ออายุเพียง ๑๗ ปี เข้าร่วมแสดงงานครั้งประวัติศาสตร์กับกลุ่มจักรวรรดิศิลปิน ซึ่งก่อตั้งโดยนักประพันธ์ผู้ยิ่งใหญ่ สด กูรมะโรหิต จัดแสดงผลงานที่ศาลาเฉลิมกรุงในช่วงปี ๒๔๙๒-๒๔๙๖ อาจารย์สนิทเขียนภาพเหมือนและภาพศิลปะด้วยสีน้ำ สีชอล์ก และสีน้ำมัน จนเป็นที่เลื่องลือในความสามารถ แต่ในการทำงานช่วงหลัง ด้วยความสำนึกจงรักภักดีที่มีต่อ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช และพระราชวงศ์ไทย อาจารย์จึงเขียนแต่พระบรมสาทิสลักษณ์เสียเป็นส่วนมาก โดยมีผลงานเด่นปรากฏอยู่มากมายหลายที่  ซึ่งพระสาทิสลักษณ์ สมเด็จพระนางเจ้าฯ ในฉลองพระองค์ผ้าทองอร่าม ประทับยืนท่ามกลางบรรยากาศของสีที่เย็นฉ่ำองค์นี้ ก็เป็นผลงานชิ้นหนึ่งที่อาจารย์ภาคภูมิใจเป็นอย่างมาก อาจารย์สนิทได้รับการประกาศให้เป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (จิตรกรรม) เมื่อปี ๒๕๓๒ ขณะมีอายุได้ ๖๗ ปี หลังจากนั้น ๒๐ ปี จึงได้เสียชีวิตด้วยอาการเลือดออกในสมองแบบเฉียบพลัน "สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ" เทคนิค : สีน้ำมันบนผ้าใบ ปีที่วาด : พ.ศ. ๒๕๓๕ ขนาด : ๖๖×๕๒ เซนติเมตร ที่ประดิษฐาน : พระตำหนักสิริยาลัย พระนครศรีอยุธยา ศิลปิน : จักรพันธุ์ โปษยกฤต ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์(จิตรกรรม) ปี ๒๕๔๓ หากเมื่อห้าสิบปีก่อนนี้เอ่ยนาม เหม เวชกร ว่าเป็นจิตรกรเอกของไทยแล้วไม่มีคนรู้จัก ถือเป็นเรื่องที่เป็นไปไม่ได้ ซึ่งคงเหมือนกับวันนี้ที่ถ้าเอ่ยนามอาจารย์จักรพันธุ์ โปษยกฤต แล้ว ผู้ที่สนใจงานศิลปะจะบอกว่าไม่รู้จัก ก็ดูจะเป็นไปไม่ได้เช่นกัน อาจารย์จักรพันธุ์มีชีวิตอยู่ในโลกของศิลปะมาโดยตลอด เริ่มจากศึกษาเล่าเรียนด้านการวาดรูปโดยตรง จบมาแล้วก็มีอาชีพวาดรูป วาดได้ทั้งภาพจิตรกรรมสมัยใหม่และภาพจิตรกรรมไทย เป็นผู้เชี่ยวชาญทางด้านนาฏศิลป์หุ่นเชิด และเป็นนักประพันธ์ที่มีแฟนอยู่ทั่วเมือง พระสาทิสลักษณ์ สมเด็จพระนางเจ้าฯ องค์นี้ เป็นภาพที่งดงามที่สุดภาพหนึ่ง บรรยากาศของสีที่อบอุ่น อ่อนหวาน มีชีวิตชีวา เป็นบุคลิกภาพของจิตรกรหนึ่งเดียวคนนี้ ไม่มีใครเลียนแบบได้ คนที่เขียนรูปด้วยกันเท่านั้นที่จะรู้ดีว่าการเขียนภาพด้วยโครงสีภาพเป็นสีชมพูนั้น ถ้าไม่แน่จริงแล้วอย่าเขียน ส่วนที่มาของพระสาทิสลักษณ์นี้เริ่มต้นจากที่คุณสุทิน จิรมณีกุล ได้มาขอให้อาจารย์วาดภาพ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เพื่อนำขึ้นทูลเกล้าฯ ถวายเนื่องในวาระเฉลิมพระชนมพรรษา ๖๐ พรรษา ปี ๒๕๓๕ อาจารย์เล่าว่าอาจารย์เริ่มต้นด้วยการหาพระฉายาลักษณ์ สมเด็จพระนางเจ้าฯ มาเลือกเป็นจำนวนมาก พบว่าประทับใจพระพระฉายาลักษณ์ที่ผินพระพักตร์เล็กน้อย ส่วนฉลองพระองค์นั้นเปลี่ยนใหม่ ไม่ได้ใช้ตามพระฉายาลักษณ์เดิม ซึ่งอาจารย์ใช้วิธีจัดหานางแบบเพื่อมาห่มสไบนั่งเป็นแบบให้เขียนจริง จะได้เห็นแสงเงาและรอยยับของผ้าได้ชัดเจน โดยใช้เวลาเขียนนานหนึ่งเดือน ทั้งหมดนี้คือพระสาทิสลักษณ์ มหาราชินี ที่งดงามเลอค่าหาใดเปรียบ และไม่ว่าจะผ่านไปอีกกี่ยุคสมัย ความงามของภาพก็จะอยู่เหนือกาลเวลาตลอดไป พระสาทิสลักษณ์องค์อื่น ๆ ที่ครูจักรพันธุ์วาดไว้ พระบรมสาทิสลักษณ์และข้อมูลจาก praew.com กระทู้พันทิป fatherofthelandbynamfon.blogspot.com ภาพจาก rama9art.org theguardian.com shreegurudevamantra.blogspot.com บีจีจากคุณยายกุ๊กไก่ กรอบจากคุณ ebaemi ไลน์จากคุณญามี่ Free TextEditor Create Date : 23 สิงหาคม 2561 Last Update : 23 สิงหาคม 2561 23:35:54 น. 0 comments Counter : 5284 Pageviews. Share Tweet

ผู้โหวตบล็อกนี้...

คุณบาบิบูเบะ...แปลงกายเป็นบูริน, คุณฟ้าใสวันใหม่, คุณSweet_pills, คุณสายหมอกและก้อนเมฆ, คุณหอมกร, คุณThe Kop Civil, คุณที่เห็นและเป็นมา, คุณจอมใจจอมมโน, คุณอาจารย์สุวิมล, คุณวลีลักษณา, คุณmambymam, คุณก้นกะลา, คุณtoor36, คุณสองแผ่นดิน, คุณRananrin, คุณภาวิดา คนบ้านป่า, คุณnewyorknurse, คุณเริงฤดีนะ, คุณฟ้าเวียงพิงค์, คุณTui Laksi, คุณล้งเล้งลัลล้า, คุณเกศสุริยง, คุณALDI, คุณชีริว, คุณmoresaw, คุณเรียวรุ้ง, คุณRinsa Yoyolive, คุณmariabamboo, คุณkae+aoe, คุณInsignia_Museum, คุณเนินน้ำ, คุณสาวไกด์ใจซื่อ