ลูกมะตาด หรือ แอปเปิ้ลมอญ
...วรรณกรรมของพระสุนทรโวหาร (สุนทรภู่) ในนิราศพระประธม ได้กล่าวถึงพรรณไม้ต่างๆ และมะตาด ดังนี้...
...ต้องผินผันหันหลังลงทั้งสิ้น ถึงแผ่นดินยินดีจะมีไหน เที่ยวชมวัดทัศนาศาลาลัย ต้นโพธิ์สูงสูงทั้งยูงยาง ดูเย็นชื่นรื่นรมย์พนมมาศ มะตูม ตาด ต้นเอื้องมะเฟืองฝาง นมสวรรค์ ลั่นทม ต้นนมนาง มีต่างต่างตันอกตกตะลึง มะตาดใบจักหยิกหยิก พลิ้วพลิกลมพัดสะบัดไหว ดอกขาวหอมหวนยวนใจ กลีบใหญ่แตกพวงร่วงพรู.....
คงสงสัยกันละซิ ...ว่าแม่ใบตองไปรู้จัก เจ้าลูกมะตาดได้อย่างไรแม่ใบตองมีเชื้อมอญคะ เลยรู้จักตั้งแต่ยังเด็กแล้ว****หลายคนไม่รู้จัก....ลองมาทำความรู้จักกับพืชชนิดนี้กันคะ*****
มะตาด เป็น พืชประกอบอาหารของชาวมอญ
"มะตาด"เป็นไม้เนื้อแข็งชนิดหนึ่งที่มีคุณค่าน่าศึกษาและเสาะหาไปปลูกอนุรักษ์ เป็นไม้ที่ขึ้นตามธรรมชาติในป่าดงดิบชื้นและป่าพรุทั่วไปของทุกภาค มีชื่อเรียกตามภาคต่างกัน เช่น สุราษฎร์ธานี เรียก " ส้านกวาง " และ " ส้านท่า " เชียงใหม่ เรียก " ส้านป้าว " และ " ส้มปรุ " นครศรีธรรมราชและตรังเรียก " แส้น " ในภาคกลางเรียก " มะตาด " แต่คนมอญเรียก " หะเปร้า " (คำใกล้เคียงกับสำเนียงมอญ คงสะกดได้เช่นนี้)
"มะตาด"เป็นไม้พุ่มยืนต้น สูงราว ๑๐-๑๕ เมตร ลำต้นและกิ่งก้านคดงอ ใบเดี่ยวคล้ายรูปไข่หรือใบหอกออกตามกิ่ง "มะตาด"เป็นต้นไม้ที่ทนแล้งและน้ำท่วมไม่ตาย เริ่มผลัดใบในเดือนเมษายนพฤษภาคม ออกดอกออกผล ในเดือนกรกฎาคม หรือสิงหาคม ก่อนจะสุกและวาย ราวเดือนตุลาคม "ดอกมะตาด"จะเริ่มออกเป็นตุ่ม ที่ยอดลักษณะคล้าย"ผลมะตาด" พอโตขนาดเท่าผลส้มเขียวหวานก็จะบานออก ภายในดอกจะมีเกสรตัวผู้สีเหลืองล้อมรอบเกสรตัวเมียสีขาว ครั้นเมื่อละอองเกสร ตัวผู้ผสมเกสรตัวเมียแล้ว กลีบดอกสีขาวก็จะเหี่ยวร่วงโรยหลุดออก จากนั้นกลีบเลี้ยงก็จะเริ่มห่อเข้ามาใหม่ เป็นผลกลมเหมือนเมื่อก่อนดอกยังไม่บาน และเจริญเติบโตขึ้นเรื่อย ๆ เมื่อผลแก่เต็มที่จะมีขนาดเท่ากระท้อนห่อ เส้นผ่าศูนย์กลาง ๑๐- ๑๕ เซนติเมตร สีเขียวจะเปลี่ยนเป็นสีเหลืองมักลิ่นหอม แล้วหล่นลงแตกเมล็ดภาย ในกระจายออกเป็นต้นอ่อนต่อไป ******
"มะตาด"จะให้ผลปีละครั้ง บางต้นดกมาก ออกผลแต่ละครั้งนับเป็นร้อย ๆ ผล มะตาดมี ๒ ชนิดคือ ๑) ชนิดข้าวเจ้า เนื้อหยาบกระด้าง มีเส้นกากมาก ผลสีเขียว อ่อน ๒) ชนิดข้าวเหนียว เนื้อนิ่มมีกากน้อย ผลสีเขียวจัด รสอร่อยกว่าชนิดข้าวเจ้า ถ้าเป็นผลสดจะมีรสเปรี้ยวจัดอมฝาดเล็กน้อย...
ประโยชน์ของ"มะตาด" นอกจากจะปลูกไว้เพื่ออาศัยร่มเงาแล้ว ส่วนต่าง ๆ ยังนำ มาเป็นยาสมุนไพรได้ เช่น รากใช้เป็นยาถอนพิษจากแมลงกัดต่อย เปลือกและใบมี รสฝาดใช้เป็นยาสมานได้ดี ส่วนผลมะตาดที่เป็นเมือกมีลักษณะเป็นวุ้นเหนียวลื่น ๆ จะไปช่วยเคลือบแผลในกระเพาะไม่ให้เจ็บป่วย และสะดวกในการขับถ่าย นอกจากนี้ยังนิยมนำไม้มะตาดมาทำพาย พานท้ายรางปืน และทำฟืนอีกด้วย...

คงเพราะคนมอญชอบกินแกงมะตาด อยู่ชาติเดียวเลยไม่ค่อยมีใครรู้จักพืชชนิดนี้ มะตาดจะมียางเหนียวนิดหน่อยเหมือนกินฝักกระเจี๊ยบ ถ้าใครไม่ชอบจะไม่ชอบอยู่นั่นแหละ แต่ถ้าคนชอบจะชอบ มาก ๆ อย่างแม่ใบตองไงคะ
ฤดูนี้ ผลมะตาดออกลูกตามตลาดแถวชานกรุงเทพฯ อย่างมหาชัย แม่กลองรวมทั้งตลาดนัดแถวบ้านแม่ใบตอง จะมีขาย นาน ๆ จะได้ลูกมะตาดมาไว้ในครอบครองสักครั้ง หาซื้อยากมากคะ
ครั้งนี้แม่ซื้อเก็บไว้ให้ 3 ลูก ตั้งแต่เมื่อสิ้นเดือน ใส่ตู้เย็นไว้จนเกือบลืม เอาออกมาแกง สีของลูกมะตาด เริ่มคล้ำเป็นสีน้ำตาล จะกลับบ้านเก่าซะแล้ว แล้ว โอ๊ยยย เกือบ อดกินของอร่อยแล้วเรา
ทำแกงรอบนี้ตอนเช้ากินเที่ยงเสร็จ ตอนเย็นไปแวะตลาดนัดเล็ก ๆ แถวบ้าน ทุกวันอังคารจะมีร้านขายสินค้าของชาวพม่ามาวางขาย ...แม่ใบตองก็ไปมุงกะสาว ๆ (โรงงาน) หน้าตาขาว ๆ ปะแป้งลายหวีที่แก้มกะเค้าด้วย
หันไปเห็นเข่งลูกมะตาด ลูกใหญ่สด อวบเชียว เลยสอยมาอีกสองลูก เค้าขายโลละ 30 สองลูก โลพอดี กะจำเอาไว้ทำแกงคั่วคะ ออกปีละครั้งต้องกินให้หายยาก สมกับที่หาซื้อยากนัก +555
ครั้งนี้ทำแกงส้มก่อน แต่แม่ใบตองทำแบบที่ตัวเองถนัดคะ ใช้น้ำพริกแกงใต้ สุดแซบ รสจัดจ้านมากปรุงเป็นน้ำแกง **** แต่ถ้าสนใจจะทำแกงแบบชาวมอญแท้ ๆ ลองดูตามวิธีข้างล่างนะคะ
VVV VVV VVV
พริกแห้งพม่า หรือมอญ จะเผ็ดมาก เหมือนพริกกะเหรี่ยงอะไรปานนั้นเลยคะ
วิธีทำแกงมะตาด (คว่ะสะเปร๊า) แบบชาวมอญ.....
เครื่องปรุง : พริกแห้ง 5 เม็ด ฉีกแช่น้ำ กระชาย 5 ราก หอมแดง 4-5 หัว ผิวมะกรูดเล็กน้อย ตะไคร้เล็กน้อย กะปิ น้ำปลา
วิธีทำ :
1. คั้นพริกแห้งแช่น้ำ ตำพร้อมกับผิวมะกรูดและตะไคร้ให้ละเอียด 2. โขลกตะไคร้ หอมแดง กระชายและกะเข้ากับเครื่องปรุงในข้อ 1 3. ละลายเครื่องแกงใส่น้ำพอสมควร ใส่มะตาดที่สับแล้วหั่นตามทางยาวเป็นชิ้นเล็กๆ 4. ตั้งไฟให้เดือด ใส่ปลาสดหรือปลาย่างตามต้องการ ถ้าหากต้องการน้ำแกงข้น แบ่งเนื้อปลาโขลกกับเครื่องแกง 5. มะตาดมีรสเปรี้ยว ปรุงรสด้วยน้ำปลา หากรสเปรี้ยวไม่พอ เติมน้ำมะขามตามใจชอบ
****  เริ่มด้วย... นำลูกมะตาดมาเลาะเปลือกที่เป็นกลีบ ๆ แข็งออกประมาณ 3 กลีบ เหลือเอาไว้แค่ 3 กลีบด้านใน แล้วสับเหมือนสับมะละกอ ไม่เอาเม็ดใหญ่ ๆ ที่อยู่ด้านในนะคะ (ลืมถ่ายภาพเม็ด ของมะตาดมาให้ดู)
 ผลมะตาดจะมีเมือก ลื่น ๆ ทำให้สับยากสักนิด 
ได้เนื้อมะตาดที่สับแล้ว 2 ลูก แม่ใบตองสับไม่ค่อยละเอียดเท่าไร  พริกแกงส้มใต้จาก พัทลุง รสชาติเข้มข้นมาก เติมกะปิลงไปด้วยคะ ปกติพริกแกงใต้ เค้าจะไม่ใส่กะปิลงไปเลย เพราะถ้าจะเก็บไว้นาน ๆ จะทำให้พริกแกงมีสีคล้ำ ไม่น่ารับประทาน จึงได้นำกะปิมาใส่ทีหลีงคะ  ละลายพริกแกงส้มกับน้ำเปล่า พอประมาณ แม่ใบตอง กะเอาจากเนื้อลูกมะตาด คะ  แกะเนื้อปลาทูทอด รอไว้ ใส่ตอนน้ำแกงเดือด  ใส่กุ้งสดเพิ่มความอร่อยด้วยคะ   ใส่เนื้อมะตาดที่สับละเอียด เคี่ยวจนน้ำแกงมีรสอมเปรี้ยว
 ปรุงรสด้วยน้ำปลา ชิมดูให้ออกเปรี้ยวนำ เค็ม ๆ ตาม บางคนชอบแกงส้มใส่น้ำตาลด้วย แต่แม่ใบตองไม่ชอบเลยไม่ได้ใส่คะ  เมื่อเนื้อมะตาดสุก น้ำแกงเข้มข้น กลมกล่อมแล้ว ก็ปิดไฟได้เลยคะ  ตักใส่ถ้วยพร้อมรับประทาน รสชาติจะเข้ม ๆ ลื่น ๆ จัดจ้านมาก ๆ คะ  นึกถึงความเปรี้ยวแล้ว น้ำลายท่วมปากเลยคะ   มีความสุขที่ได้ แบ่งปัน..... สร้างสรรค์ ยินดีที่แวะมาเยียมเยียนกันนะคะ |
อ่านไปน้ำลายท่วมปากไปด้วยเลยค่ะ
ลูกมะตาดเพิ่งเคยเห็นค่ะ
แกงออกมาแล้วน่าหม่ำเป็นที่สุดเลยค่ะ