ประเภทตลาด | ลักษณะที่สำคัญ |
ตลาดแข่งขันสมบูรณ์ (จากลักษณะที่สำคัญ 5 ประการดังกล่าว ทำให้ผู้ซื้อและผู้ขาย ต่างก็ไม่มีใครสามารถกำหนดราคาตลาดได้ จึงเป็น Price taker ตัวอย่างสินค้าที่ใกล้เคียงกับตลาดนี้มากที่สุด ได้แก่ ตลาดสินค้าเกษตร เช่น ข้าว ยางพารา เป็นต้น) | 1) มีจำนวนผู้ซื้อผู้ขายที่มากจนทำให้การซื้อหรือการขายของคนใดคนหนึ่งไม่สามารถส่งผลกระทบให้ราคาตลาดเปลี่ยนแปลงไปได้ 2) สินค้ามีลักษณะใกล้เคียงกันมาก หรือเป็นสินค้าที่เหมือนกันทุกประการ (Homogeneous product) 3) ผู้ขายหรือผู้ผลิตสินค้ารายใหม่ สามารถเข้าสู่ตลาดได้โดยง่าย ไม่มีอุปสรรค (No barrier to entry) 4) ผู้ขายสามารถเคลื่อนย้ายสินค้าไปยังที่ต่าง ๆ โดยไม่มีค่าใช้จ่าย (Free mobility) 5) ผู้ซื้อและผู้ขายต่างก็มีข้อมูลข่าวสารในตลาดอย่างสมบูรณ์และเท่าเทียมกัน (Perfect information) ตลาดแข่งขันไม่สมบูรณ์ |
ตลาดแข่งขันไม่สมบูรณ์ | |
- ตลาดผูกขาดที่แท้จริง (จากลักษณะของตลาด ทำให้การตั้งราคาขายของสินค้าสามารถถูกผูกขาดได้โดยผู้ผลิตเพียงคนเดียว จึงเป็น Price maker) | 1) มีผู้ผลิตเพียงรายเดียว (Monopolist) 2) สินค้ามีลักษณะที่ไม่เหมือนใคร ไม่สามารถหาสินค้าอื่นมาแทนได้อย่างใกล้เคียง (Differentiate product) 3) สามารถกีดกันการเข้ามาของผู้ผลิตรายใหม่ๆ ได้ (Barrier to entry) ซึ่งมีทั้งการผูกขาดตามธรรมชาติของการผลิต ตัวอย่างสินค้าเช่น กิจการโทรศัพท์บ้าน หรือไฟฟ้า ซึ่งจำเป็นต้องลงทุนสูงมาก เป็นต้น หรืออาจเกิดการผูกขาดจากนโยบายรัฐ เช่น การผลิตบุหรี่ หรือ สลากกินแบ่งรัฐบาล เป็นต้น |
- ตลาดกึ่งแข่งขันกึ่งผูกขาด (ยิ่งผู้ผลิตสามารถทำให้ผู้บริโภครู้สึกว่าสินค้ามีความแตกต่างกันมากเท่าไร จะยิ่งมีอำนาจในการตั้งราคาและผูกขาดได้มากเท่านั้น แต่หากตั้งราคาสูงมากเกินไป ผู้ซื้ออาจจะหันไปซื้อสินค้าของผู้ผลิตรายอื่นแทนก็ได้ เนื่องจากสามารถหาสินค้าทดแทนกันได้) | ตลาดนี้มีลักษณะหลายข้อที่เหมือนตลาดแข่งขันสมบูรณ์ คือ มีจำนวนผู้ซื้อและผู้ขายมาก ผู้ผลิตรายใหม่สามารถเข้าสู่ตลาดได้ง่าย แต่สิ่งที่แตกต่างก็คือ สินค้าของผู้ผลิตแต่ละรายมีความแตกต่างกัน ซึ่งอาจจะแตกต่างกันจริง ๆ ในหน้าตาของสินค้า หรืออาจะไม่แตกต่างกันเลย แต่ผู้ซื้อถูกผู้ผลิตทำให้ผู้ซื้อรู้สึกว่าแตกต่างกัน เช่น กระเบื้องมุงหลังคา ยาสระผม สบู่ น้ำอัดลม ไก่ทอด เสื้อผ้าสำเร็จรูป นาฬิกา เป็นต้น ซึ่งวิธีทำให้สินค้าของตนแตกต่างจากคนอื่น อาจทำได้โดยการโฆษณา การตอกย้ำถึงความแตกต่างของสินค้าของตนจากสัญลักษณ์ของสินค้า เช่น รถยนต์ยี่ห้อต่าง ๆ เป็นต้น
|