ยี่โถ เป็นไม้พุ่มสูงประมาณ 20 ฟุต เปลือกของลำต้นมีสีเทาเรียบ เมื่อตัดหรือเด็ดจะมีน้ำยางไหลออกมา ใบ เป็นใบเดี่ยวรูปร่างรี ปลายและโคนใบแหลม ยาว ๑๕-๑๗ cm. กว้าง ๑.๗-๒.๐ cm. ขอบใบเรียบไม่มีจัก หนาแข็ง มีสีเขียวเข้ม ก้านใบสั้น ออกตามข้อของลำต้น ดอกมีสีชมพู ขาว ออกตามปลายของยอดลำต้นเป็นกระจุกหรือช่อ รูปร่างคล้ายกรวยหรือปากแตร เวลาบานกลีบจะมีกลิ่นหอม ดอกยี่โถสามารถออกดอกได้ทั้งปี ผลเกิดเมื่อดอกมีการผสมเกสรและร่วงหลุดไป จะเกิดผลเป็นฝัก 2 ฝัก ต่อ 1 ดอกยี่โถ 1 ดอก เมล็ดลักษณะคล้ายเส้นไหม
การปลูกยี่โถ สามารถปลูกได้ทุกที่เนื่องจากขึ้นได้ในสภาพดินทุกชนิดได้ดี โดยการเพาะเมล็ด ตอนกิ่ง หรือการปักชำกิ่ง
ส่วนที่ใช้เป็นยา : ดอก ผล ใบ
ผล ขับปัสสาวะ
ดอก แก้อักเสบ แก้ปวดศีรษะ
ใบ ใช้เป็นยารักษาโรคหัวใจ (มีความเป็นพิษสูงต้องใช้ด้วยความระมัดระวัง)
นอกจากนี้ยังใช้เป็นยาฆ่าแมลง และยาเบื่อหนูได้
ชื่อเรียกภาษาอื่น ๆ
ภาษา ชื่อเรียก
ไทย ยี่โถ ยี่โถไทย ยี่โถจีน ยี่โถดอกขาว ยี่โถดอกแดง (ภาคกลาง)อินโถ (ภาคเหนือ)
อังกฤษ Oleander, Sweet Oleander และ Rose Bay
ยี่โถปรากฏในวรรณกรรมเรื่อง อิเหนา พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 2
"ลำดวนดอกดกเต็มต้น
รสสุคนธ์ปนมะลิผลิดอกโต
ยี่เข่งเข็มสารภี ยี่โถ
ดอกส้มโอกลิ่นกล้าน่าดม
"
รำพันพิลาปสุนทรภู่
" เห็นทับทิมริมกุฎีดอกยี่โถ สะอื้นโอ้อาลัยจิตใจหาย"
สรรพสิทธิ์คำฉันท์ : สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส
มะลิวัลย์อัญชันช่อ ทุกก้านกอสรล่มสรลอน
ชงโค ยี่โถ ขจร รสรื่นรรวยรมย์
.................................
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี