เวทนา เป็นอย่างไรหนอ ?
เวทนา เป็นนามธรรมอย่างหนึ่งมีการกล่าวถึงในพระพุทธศาสนา
หมายถึง การเสวยอารมณ์, ความรู้สึก
ความเกิดขึ้นแห่งเวทนาเป็นอย่างไร ?
ความดับไม่เหลือแห่งเวทนา เป็นอย่างไร ?
ปฏิปทาเครื่องให้ถึงความดับไม่เหลือแห่งเวทนา เป็นอย่างไร ?
อะไรเป็นรสอร่อยของเวทนา ?
อะไรเป็นโทษเลวทรามของเวทนา ?
อะไรเป็นอุบายเครื่องออกจากเวทนา ?"
เวทนา ๕ แบ่ง การเสวยอารมณ์ ออกเป็นห้าอย่าง คือ
๑. สุข หมายถึง ความสุข ความสบายทางกาย
๒. ทุกข์ หมายถึง ความทุกข์ ความไม่สบาย ความเจ็บปวดทางกาย
๓. โสมนัส หมายถึง ความแช่มชื่น ปลื้มใจ สุขใจ (อันเกิดจากสุขจึงเกิดโสมนัส)
๔. โทมนัส หมายถึง ความเสียใจ ความเศร้าโศก เศร้าหมอง ทุกข์ใจ (อันเกิดจากทุกข์จึงเกิดโทรมนัส)
๕. อุเบกขา หมายถึง ความรู้สึกเฉยๆ ไม่สุขไม่ทุกข์
ความเกิดขึ้นแห่งเวทนา
ย่อมมีเพราะความเกิดขึ้นแห่งผัสสะ
ความดับไม่เหลือแห่งเวทนา
ย่อมมีเพราะความดับไม่เหลือแห่งผัสสะ
สัมผัส หรือ ผัสสะ มี ๖ อย่าง คือ
๑. จักขุสัมผัส หมายถึง ความกระทบทางตา คือ ตา+รูป+จักขุวิญญาณ
๒.โสตสัมผัส หมายถึง ความกระทบทางหู คือ หู+เสียง+โสตวิญญาณ
๓.ฆานสัมผัส หมายถึง ความกระทบทางจมูก คือ จมูก+กลิ่น+ฆานวิญญาณ
๔.ชิวหาสัมผัส หมายถึง ความกระทบทางลิ้น คือ ลิ้น+รส+ชิวหาวิญญาณ
๕.กายสัมผัส หมายถึง ความกระทบทางกาย คือ กาย+โผฏฐัพพะ(เช่น ร้อน เย็น อ่อน แข็ง)+กายวิญญาณ
๖.มโนสัมผัส หมายถึง ความกระทบทางใจ คือ ใจ+ธรรมารมณ์(สิ่งที่ใจนึกคิด)+มโนวิญญาณ
มรรคอันประเสริฐประกอบด้วยองค์แปดประการ นี้เอง
เป็นปฏิปทาเครื่องให้ถึงความดับไม่เหลือแห่งเวทนา
ได้แก่ สัมมาทิฏฐิ สัมมาสังกัปปะ สัมมาวาจา
สัมมากัมมันตะ สัมมาอาชีวะ
สัมมาวายามะ สัมมาสติ สัมมาสมาธิ
สุขโสมนัสอันใดเกิดขึ้นเพราะอาศัยเวทนา
นั้นคือรสอร่อยของเวทนา
เวทนา ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ มีความแปรปรวนเป็นธรรมดา
นั้นคือโทษเลวทรามของเวทนา
การกำจัด การละเสีย ซึ่งฉันทราคะในเวทนา
นั้นคืออุบายเป็นเครื่องออกจากเวทนา
สุขสวัสดีปีใหม่และเจริญในธรรมค่ะ