BlogGang.com : : ผู้ชายในสายลมหนาว : สองวัดสองแผ่นดิน : วัดราชนัดดารามวรวิหาร (จบ)

สองวัดสองแผ่นดิน : วัดราชนัดดารามวรวิหาร (จบ)

เรามาเก็บตกสิ่งที่น่าสนใจที่เหลือในวัดนี้ โดยวิหารปรกติจะปิด
แต่อ่านมาว่า ภายในมีพระประธานปางห้ามญาติ พร้อมพระปางสมาธิ 2 องค์
ซึ่งเมื่อไม่นานมานี้ facebook เมืองโบราณมั้งถ้าจำไม่ผิด กล่าวถึงเรื่องนี้ว่า
พระพุทธรูปปางนี้เป็นที่นิยม เพราะรัชกาลที่ 3 ต้องการเตือนว่า

หลังสิ้นรัชกาล ขอให้พระญาติทุกองค์อย่าได้ทะเลาะวิวาทกัน
ก็เป็นมุมที่น่าสนใจ แต่ผมก็ยังไม่เห็นอะไรที่เป็นจุดสำคัญไปมากกว่าพระราชนิยม
อย่างมากก็เห็นพระพุทธรูปแทนพระองค์ของรัชกาลที่ 1 และ 2 ในอุโบสถวัดพระแก้ว
คือพระพุทธยอดฟ้าฯ และพระพุทธเลิศหล้าฯ ที่เป็นพระพุทธรูปปางห้ามสมุทรเช่นกัน

อาจจะเป็นเพียงสิ่งที่คนรุ่นหลังคิดไปเอง ไม่ต่างไปจากมงกุฎบนยอดพระปรางค์วัดอรุณ

เดิมศาลาการเปรียญที่วัดนี้ที่ตั้งอยู่บริเวณด้านหน้า ก็เคยปิดมานาน แต่ปัจจุบันเปิดแล้ว
ภายในมีพระพุทธรูปปางรำพึง พระบรมรูปของรัชกาลที่ 3 ที่ได้แบบมาจากหอพระเทพบิดร
หล่อขึ้นในสมัยจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ และพระบรมรูปรัชกาลที่ 5 ที่ไม่รู้ว่าสร้างเมื่อไหร่
แต่ที่ผมสนใจคือ พระพระพุทธรูปอู่ทองมาจากไหน เป็นของใหม่หรือเก่าเพราะดูไม่เข้ากับวัด

เก่าหรือใหม่ น่าจะเป็นของเก่า เพราะอยู่ดีๆ วัดคงไม่เอาพระใหม่มาตั้งแน่ๆ
และะพระพุทธรูปสมัยอู่ทองไม่ใช่ของที่ใครนิยม คำถามต่อไปแล้วมาจากไหน
พระพุทธรูปแบบนี้ปัจจุบันเราจะเห็นอยู่ที่ห่างไปไม่ไกลนัก นั่นก็คือระเบียงวัดโพธิ์
ซึ่งเป็นที่ทราบกันดีว่า มีการอัญเชิญพระพุทธรูปจำนวนมากลงมาในรัชกาลที่ 1

พระพุทธรูปที่ระเบียงคต วัดพระเชตพนฯ

ตามประวัติว่า บางส่วนที่ไม่ได้ขนาดยังตั้งอยู่ริมทางมาจนกระทั่งสมัยรัชกาลที่ 3 ก็มี
แต่อีกหนึ่งที่เป็นไปได้ก็คือ เราทราบกันว่า พระพุทธรูปที่เกินจำนวนจากวัดโพธิ์นี้
ยังถูกอัญเชิญไปไว้ที่ระเบียงวัดราชบูรณะอีกด้วย จนกระทั่งในสงครามโลกครั้งที่ 2
วัดราชบูรณะได้ถูกฝ่ายสัมพันธมิตรทิ้งระเบิดจนเสียหาย

จนมีการประกาศให้วัดต่างๆที่ยังขาดแคลนพระประธาน
มาอัญเชิญพระพุทธรูปจากระเบียงคตวัดราชบูรณะไป
และนั่นเป็นอีกหนึ่งเบาะแสถึงการตามหาพระพุทธรูปสุโขทัยในต่างจังหวัด
เป็นไปได้ไหมว่า พระพุทธรูปองค์นี้จะได้รับการนำมาในช่วงเวลานั้น

สิ่งต่อไปที่น่าสนใจคือ เขียนกันว่าเป็นพระพุทธรูปอู่ทองตอนต้น
คำถามคือช่วงไหน
พระพักตร์นั้นแสดงให้เห็นว่า มีความคมเข้มเป็นสันแบบอู่ทอง
รวมถึงไรพระศกเป็นขมวดก้นหอยขนาดเล็ก

แต่การมีพระเกตุมาลาเป็นรัศมีเปลวเพลิง
แสดงให้เห็นว่ารับวัฒนธรรมบางส่วนมาจากสุโขทัย แสดงถึงการผสมผสาน
ดังนั้นกำหนดช่วงเวลาก็น่าจะประมาณพระพุทธรูปอู่ทองรุ่นที่ 2
หรือสมัยอยุธยาตอนต้น ช่วงที่เริ่มก่อร่างสร้างราชธานี

กลับเข้าไปในพระอุโบสถอีกครั้งเราจะเห็นของสำคัญสิ่งหนึ่งที่คนไม่ค่อยสนใจ
แต่ผมชอบดูมาก นั่นก็คือธรรมาสน์
ในฐานะที่วัดนี้เป็นวัดสำคัญจึงได้รับพระราชทานธรรมมาสน์ จปร
อันเป็นสังเค็ดในงานพระบรมศพรัชกาลที่ 5

ที่วัดนี้เป็นแบบปิดทองล่องชาด
คือมีการแกะลายปิดทอง แต่ไม่ประดับกระจกแบบชั้นหนึ่ง
และไม่ได้ปิดทองในส่วนที่เหลือแบบชั้นสอง
แต่ทาด้วยชาดแทน จัดเป็นธรรมมาสน์ จปร ชั้นสาม

ส่วนสุดท้ายก็คือจิตรกรรมฝาผนังที่เป็นรูปดาวนักขัตฤกษ์
ซึ่งเป็นองค์ความรู้ทางดาราศาสตร์ที่เราได้มาจากอินเดียใช้สำหรับดูฤกษ์ของโหร
แต่ในปัจจุบันคงหลงเหลือความสำคัญเป็นแค่หนึ่งวันในปฏิทิน ที่คนทำงานกินเงินเดือนรอคอย
นั่นก็คือ ประกาศวันหยุดนักขัตฤกษ์ เย้ๆๆๆๆ

กล่าวกันว่าเป็นวัดราชนัดดาเป็นเดียวที่มีการเขียนไว้ครบตามตำรา
ในขณะที่มีการเขียนพระอาทิตย์ พระจันทร์ และดาวนักขัตฤกษ์แบบนิดหน่อย
ไว้บนเพดานผ้าขาวเหนือพระประธานในอุโบสถวัดคงคาราม จังหวัดราชบุรี

ในปัจจุบันดาวเหล่านี้มีความสำคัญลดลง
เพราะกำหนดการเปลี่ยนแปลงของฤดูกาลนั้นอาศัยวันและเดือนตามปฏิทินสุริยะคติ
ตามวิถีการโคจรของดวงอาทิตย์เข้าสู่กลุ่มดาวจักรราศีต่างๆ

แต่ดาวนักขัตฤกษ์คือกลุ่มดาวที่คนโบราณใช้สังเกตการโคจรผ่านของดวงจันทร์
เริ่มต้นนั้นมี 28 ดวง แต่ต่อมาบางตำราลดเหลือแค่ 27 ดวง
แล้วเกี่ยวข้องกับคำว่า วันหยุดนักขัตฤกษ์อย่างไร

การกำหนดวันหยุดทางพุทธศาสนา
เราก็ยังอาศัยการการโคจรของดวงจันทร์ที่เข้าสู่กลุ่มดาวเหล่านี้ในการกำหนด
เช่นวันมาฆบูชา เราคงได้ยินว่าเป็นวันจาตุรงคสันนิบาตที่ดวงจันทร์เสวยมาฆฤกษ์
แปลว่า วันนั้นเป็นวันที่ดวงจันทร์เต็มดวงปรากฏอยู่ใกล้กับดาวลำดับที่ 10 หรือดาวมฆา

ตรงกับปฏิทินจันทรคติในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือนสาม แต่หากปีใดมีเดือนแปดสองหน
หรืออธิกมาสอันเกิดจากจำนวนวันในรอบหนึ่งปีของระบบจันทรคติที่มีน้อยกว่า
เมื่อเวลาผ่านไป 2-3 ปี จึงต้องมีการเติมจำนวนเดือนซ้ำลงไป เพื่อให้ตรงกับฤดูกาลเช่นเดิม
ดังนั้นในปีอธิกมาส วันมาฆบูชาจึงต้องเลื่อนไปเป็นวันขึ้น 15 ค่ำเดือนสี่

เช่นกันวันวิสาขบูชานั้นก็หมายความว่าดวงจันทร์ได้เข้าสู่ดาวฤกษ์ลำดับที่ 16 หรือวิสาขานั่นเอง

Create Date : 16 มิถุนายน 2564

Last Update : 16 มิถุนายน 2564 13:48:42 น.

11 comments

Counter : 1866 Pageviews.

ผู้โหวตบล็อกนี้...

คุณอุ้มสี, คุณสายหมอกและก้อนเมฆ, คุณหอมกร, คุณtuk-tuk@korat, คุณKavanich96, คุณมาช้ายังดีกว่าไม่มา, คุณ**mp5**, คุณนายแว่นขยันเที่ยว

ก่อนโควิดรอบสาม
อุ้มเพิ่งไปมา
เจิม

โดย: อุ้มสี

วันที่: 16 มิถุนายน 2564 เวลา:12:54:39 น.

ขอบคุณที่นำมาฝากกันจ้า

โดย: หอมกร

วันที่: 16 มิถุนายน 2564 เวลา:13:13:24 น.

พระพุทธรูปในรูปแรกปางอะไรครับ ไม่เคยเห็นเลยครับ

โดย: ทนายอ้วน

วันที่: 16 มิถุนายน 2564 เวลา:13:27:14 น.

เดี๋ยวมาเก็บตกค่ะ

โดย: tuk-tuk@korat

วันที่: 17 มิถุนายน 2564 เวลา:12:28:17 น.

ตอนแรกไม่แน่ใจครับ เคยเห็นแต่ปางรำพึงแบบไขว้พระหัตถ์ที่อก ถึงได้ถามไป พอได้คำตอบแล้วกลับมาดูชัดๆอีกที พุทธลักษณะเป็บแบบเสมือนคนจริง การแสดงลักษณะรำพึงน่าจะอ้างอิงจากการกอดอกครุ่นคิด มั๊งครับ อิอิอิ

โดย: ทนายอ้วน

วันที่: 18 มิถุนายน 2564 เวลา:16:46:18 น.

อ่านของคุณบอล
มือเป็นแบบการไหว้แบบหนึ่งไหมคะ จำชื่อไม่ได้ สวัสดิกะ หรือ?
เพราะปางรำพึงเป็นการทำความเคารพ หรือไหว้แบบนึง
เพื่อ คาราวะต้นไม้ที่พระองค์ท่านเสวยสมมติสุข

โดย: tuk-tuk@korat

วันที่: 18 มิถุนายน 2564 เวลา:20:40:26 น.

สวัสดิกะมุทรา มีไหมคะ

โดย: tuk-tuk@korat

วันที่: 19 มิถุนายน 2564 เวลา:6:15:03 น.

แวะมาเยี่ยมและส่งกำลังใจครับ

โดย: **mp5**

วันที่: 20 มิถุนายน 2564 เวลา:12:37:13 น.

อ.กระติกเคยเล่าไว้ในเรื่องถ้ำพระโพธิสัตว์ ว่า
เทพสี่กร - ด้านซ้ายของพระพุทธเจ้า
สองกรถือจักรกับสังข์ อีกสองกรทำสวัสดิกะมุทรา
แสดงความเคารพพระพุทธเจ้าค่ะ

โดย: tuk-tuk@korat

วันที่: 23 มิถุนายน 2564 เวลา:15:09:52 น.

เรื่องหอไตร มีเกือบทุกวัดค่ะ

โดย: tuk-tuk@korat

วันที่: 23 มิถุนายน 2564 เวลา:15:11:37 น.

จากที่บล็อก

ใช่ครับ ด้านบนพระตำหนักมีฉนวนทอดยาวข้ามคูน้ำไปยังพระตกหนักมารีราชรัตบังลังก์ได้ครับ พระตำหนัก 2 องค์นี้สร้างคู่กันครับ

ขอบคุณสำหรับกำลังใจให้บล็อก - พระตำหนักชาลีมงคลอาสน์ พระราชวังสนามจันทร์ นครปฐม ด้วยนะครับ

โดย: ทนายอ้วน

วันที่: 23 มิถุนายน 2564 เวลา:15:54:30 น.