BlogGang.com : : ผู้ชายในสายลมหนาว : ตามหาขุมทรัพย์ล้ำค่า : พิพิธบางลำพู (จบ)

ตามหาขุมทรัพย์ล้ำค่า : พิพิธบางลำพู (จบ)

ผืนผ้าวิจิตร : ตรอกนิวาสน์-ตรอกได่แจ้

จริงๆ โขนไทยแทบจะตายไปแล้ว หากไม่ได้สถาบันพระมหากษัตริย์
โดยสมเด็จพระนางเจ้าฯ เข้ามามีพระราชดำริให้ให้มีโขนพระราชทาน
ทำให้งานปักผ้าซึ่งเป็นสิ่งที่จำเป็นต้องใช้ในชุดโขนมีความต้องการมากขึ้น
แต่กลับสวนทางกับจำนวนช่างปักผ้าชุดโขนที่มีจำนวนลดน้อยลง

ป้าเปี๊ยก วัย 77 ปี ที่ยังคงอนุรักษ์งานปักชุดโขนมากว่า 50 ปีแล้ว
อดีตข้าราชการ ฝ่ายงานเครื่องอาภรณ์ของกรมศิลปากรที่ใช้ชีวิตหลังวัยเกษียน
ยึดอาชีพปักผ้าโขน โดยใช้ความรู้ ความชำนาญที่ได้ร่ำเรียนมาจากวังหลวง
รวมทั้งใจรักในงานและอยากอนุรักษ์ต้นแบบงานปักผ้าชุดโขนให้อยู่ต่อไป

จึงถ่ายทอดงานปักที่มีความประณีต ตามลายมาตรฐานของกรมศิลปากร
เริ่มจากการขึงสดึง (เด็กสมัยนี้จะเคยเห็นไหมเนี่ย) การเขียนลาย-ลอกลายบนผ้าปัก
การลงดิ้นข้อล็อกลาย, การใช้เชือกเพื่อหนุนลายให้นูนสวย และการแทงเข็ม
เพื่อนำดิ้นลงในลายปัก หรือที่เรียกว่าการถมลาย

เส้นด้ายสีต่างๆ ถูกร้อยโยงเกาะเกี่ยวเป็นเส้นสายอย่างประณีตบรรจง
เกิดเป็นหนึ่งในงานหัตถศิลป์อันสวยสดงดงามที่กำลังร้างจากลมหายใจ

ใบลาน ลานทอง : ปากซอยวัดสามพระยา

ครั้งหนึ่งเป็นร้านที่ผมตามหา โดยไม่แน่ใจว่าใช่ร้านนี้หรือไม่
จนได้รับการยืนยันจากเจ้าหน้าที่นำชมที่นี่ เหตุมาจากรายการพินิจนคร
ที่กล่าวถึงการตั้งบ้านเรือนของชาวลาวเวียงจันทร์ที่โดยกวาดต้อนลงมา
ตั้งถิ่นฐานชื่อว่าชุมชนบ้านพริก บริเวณวัดอินทรวิหารในปัจจุบัน

ซึ่งในอดีตเคยมีคลองจากแม่น้ำเจ้าพระยาลึกเข้าไปในชุมชน คลองนี้นี่เองที่ต่อมา
ได้กลายเป็นทางขนส่งสำคัญเมื่อมีขุนนางคนหนึ่งได้ประมูลการเก็บใบลาน
ในเขตเมืองปทุมธานีแล้วได้สร้างสถานที่เพื่อเก็บใบลานก่อนนำมาแปรรูป

ใบลานเป็นสิ่งที่คนไทยโบราณได้นำมาใช้งานอย่างกว้างขวาง
เช่น การจารเป็นคัมภีร์ สานเป็นปลาตะเพียนหรือเครื่องใช้ต่างๆ
กล่าวกันว่าสมัยก่อนเด็กๆ ต้องมาที่ร้านนี้เพื่อซื้อใบลานไปทำงานศิลปะ
เช่นเดียวกับทุกเรื่องราวเมื่อความต้องการนั้นหมดไป ร้านนี้ต้องปิดตัวลง

ช่างทอง : ตรอกสุเหร่าจักรพงษ์

การทำเครื่องทองของไทยเจริญรุ่งเรืองขึ้นตั้งแต่สมัยอยุธยา ต่อมาเมื่อกรุงแตก
บรรดาช่างทองของไทยที่มีฝีมือหลายคนได้อพยพครอบครัวลงสู่ภาคใต้
ผสมผสานกลายเป็นชาวมุสลิม จนสมัยของพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว
พวกเค้าได้อพยพกลับเข้ามาในกรุงเทพ ตั้งบ้านเรือนและสร้างมัสยิดจักรพงษ์

สาเหตุที่ทำให้กลุ่มคนในชุมชนตรอกสุเหร่ากลับมายึดอาชีพช่างทำทองอีกครั้ง
ก็เนื่องมาจากการที่ได้ร่วมใจกันทำช้างทรงทองคำประดับเพชร ทับทิบ มรกต
ด้วยฝีมืออันประณีต ขึ้นทูลเกล้าทูลถวายพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว
ผลงานชิ้นนี้ทำให้ความสามารถของช่างทำทองนี้เลื่องลือไปในราชสำนัก

ช่างทองที่มีฝีมือบางคนจึงได้รับพระกรุณาโปรดเกล้าให้เข้าไปเป็นช่างทองหลวง
มีหน้าที่ผลิตเครื่องทอง มีฐานะเป็นข้าราชการรวมอยู่ในกรมช่าง 10 หมู่
ซึ่งต่อมาก็ได้มีการถ่ายทอดฝีมือ จนกลายเป็นช่างทองประจำหมู่บ้าน
ทำงานอิสระ เปิดตลาดขายกับราชสำนัก ข้าราชการ พ่อค้าคหบดี

ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีทำให้การใช้แรงงานฝีมือเป็นสิ่งที่เพิ่มต้นทุน
ในที่สุดคนรุ่นหลังก็เลิกที่จะทำอาชีพนี้ไป เหลือเพียงป้าเล็ก ลอประยูร
ที่เป็นสตรีและช่างทองคนสุดท้ายที่ยังคงมีลมหายใจของชุมชนย่านบางลำพู

นั่นคือคำที่ใช้อย่างเป็นทางการว่าคือการอพยพ แต่เมื่อสืบลงไปก็พบว่ามันไม่ใช่
ย้อนไปในสมัยรัชกาลที่ 1 ที่ไทรบุรียอมอ่อนน้อมแต่โดยดี แต่ปัตตานีไม่
ผลคือปัตตานีถูกแบ่งเป็นเมืองแขก 7 หัวเมืองไปขึ้นกับเมืองสงขลา แต่มันไม่จบ
เมื่อปัตตานีลุกฮืออีกครั้งในสมัยรัชกาลที่ 3 โดยไทรบุรีแอบช่วยอย่างลับๆ

ผลคือไทรบุรีถูกแบ่งเป็น 4 หัวเมือง แล้วลดฐานะขึ้นตรงต่อนครศรีธรรมราช
และนั่นคงเป็นครั้งที่ชนชาวมุสลิมถูกเทครัวเข้ามายังเมืองหลวงเป็นครั้งสุดท้าย

จากนั้นเราก็เข้าสู่ 3 ห้องสุดท้ายของพิพิธภัณฑ์ ห้องแรกเป็นห้องที่กล่าวถึง
บุคคลสำคัญต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับที่นี่ในอดีต เช่น เจ้าพระยานรรัตนราชมานิต
และบุคคลทีสำคัญในปัจจุบัน ทั้งคนที่เป็นผู้สร้างความเป็นประชาคมบางลำพู
รวมถึงการรวบรวม เสาะหา และสร้างคุณค่ากลุ่มปราชญ์ชาวบ้านรุ่นสุดท้าย

ห้องต่อมาคือห้องถอดรหัสขุมทรัพย์บางลำพู ที่มี ... ชิ้นสุดท้ายเก็บรักษาอยู่
ห้องห้องสุดท้ายคือ สถานประดิษฐานพระพุทธบางลำพูประชานารถ
เป็นพระพุทธรูปที่สมเด็จพระสังฆราชประทานให้ชาวบางลำพู
และประทานชื่อซึ่งแปลว่า "ที่พึ่งของชาวบางลำพู" ให้อีกด้วย

ปกติแล้วพระพุทธรูปจะประดิษฐานอยู่ที่วัดบวรนิเวศ และทุกวันสงกรานต์
ก็จะมีการแห่พระพุทธรูปมาให้ประชาชนสรงน้ำที่สวนสันติชัยปราการ
แต่ในวันศุกร์ที่ 8 ส.ค.2557 ได้มีการอัญเชิญมาประดิษฐานไว้ที่พิพิธบางลำพู
เพื่อเป็นสิริมงคลในวันเปิดพิพิธภัณฑ์ และสะดวกแก่ประชาชนในการสักการบูชา

ทั้งหมดนี้ใช้เวลาราว 1 ชั่วโมงครึ่ง ในสถานที่ที่มองจากภายนอกแล้วไม่กว้างนัก
แต่กลับเต็มไปด้วยเรื่องราวมากมายให้เราตามหา เพื่อทำความเข้าใจในชุมชน
ที่สืบย้อนตัวตนกลับไปได้แต่สมัยสร้างกรุงรัตนโกสินทร์ผ่านผู้คนเรื่องราวต่างๆ
จนกระทั่งหลายสิ่งหลายอย่างเลือนหายและกลับกลายเป็นเพียงตำนานแห่งกาลเวลา

แล้วคุณล่ะ อยากจะร่วมรับรู้เรื่องราวเหล่านี้หรือไม่
ไม่มีค่าใช้จ่าย การเดินทางก็ง่าย ของกินแถวนี้ก็อร่อย
อย่าลืมไปกันล่ะ ที่นี่
พิพิธบางลำพู

งานรำลึกลำพูร้อยปีต้นสุดท้ายของบางลำพู

Create Date : 02 มีนาคม 2559

Last Update : 10 มีนาคม 2559 9:10:43 น.

7 comments

Counter : 1825 Pageviews.

ไปแน่ ๆ ค่ะ พิพิธบางลำพู

*** อยากทำขนมเป็นกับเค้าบ้าง ก็เพราะเพื่อน ๆ ในบล็อกแก๊งค์เค้าทำกันนี่ล่ะค่ะ เริ่มต้นจากติดลบ ไม่รู้เรื่องอะไรเลยนะคะนั่น มาได้ขนาดนี้ เกินคาดแล้วค่ะ ดีใจที่ตัวเองก็ทำเป็น

พระเศียรพระ จากวัดพระศรีสรรเพชญ์ เดินถอย เดินหน้า ถ่ายอยู่หลายช็อตค่ะ ตะลึงตะลาน สวยงามมาก ลงบล็อกหมดเลยค่ะ เพื่อไม่ให้เสียของ

เป็นนิทรรศการถาวร ดีสิคะนี่ อาจจะได้ไปซ่อมอีกค่ะ เหมือนจะเก็บภาพป้ายบรรยายมาไม่ครบ

โดย: สายหมอกและก้อนเมฆ

วันที่: 2 มีนาคม 2559 เวลา:16:27:21 น.

**mp5** Dharma Blog ดู Blog
Close To Heaven Food Blog ดู Blog
กะว่าก๋า Photo Blog ดู Blog
mariabamboo Parenting Blog ดู Blog
ผู้ชายในสายลมหนาว Education Blog ดู Blog

อยากไปอยู่นะคะ อ่านจากบล็อกนี้แล้วน่าไปมากๆ เลย

จากที่บล็อกเรา ที่ไปเม้นท์ เออ มันก็จริงนะคะ

โดย: สาวไกด์ใจซื่อ

วันที่: 2 มีนาคม 2559 เวลา:22:02:37 น.

ขอบคุณที่นำมาฝากให้อ่านค่ะ

โดย: อุ้มสี

วันที่: 2 มีนาคม 2559 เวลา:22:25:47 น.

ขอบคุณข้อมูลเพิ่มเติมค่ะ ต้องลองให้ได้ค่ะ

บันทึกการโหวตเรียบร้อยแล้วค่ะ

บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้

ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต
ปรัซซี่ Food Blog ดู Blog
กาบริเอล Travel Blog ดู Blog
kae+aoe Parenting Blog ดู Blog
newyorknurse Klaibann Blog ดู Blog
ผู้ชายในสายลมหนาว Education Blog ดู Blog

ระบบจะบันทึกคะแนนโหวต เฉพาะการโหวต 5 ครั้งล่าสุดในแต่ละวันเท่านั้น

โดย: สายหมอกและก้อนเมฆ

วันที่: 3 มีนาคม 2559 เวลา:5:41:14 น.

ชอบจังค่ะ ทุกที่มีเรื่องราวเสมอ

โดย: tuk-tuk@korat

วันที่: 3 มีนาคม 2559 เวลา:10:57:41 น.

ถามน้องที่เป็นภัณฑารักษ์ประจำพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติแล้วค่ะ นิทรรศการที่พระที่นั่งศิวโมกขพิมาน ไม่ได้จัดถาวรค่ะ รอปรับปรุงนิทรรศการถาวรในตึกอื่น ๆ เสร็จ น่าจะ 2-3 ปี

โดย: สายหมอกและก้อนเมฆ

วันที่: 4 มีนาคม 2559 เวลา:16:08:48 น.

บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้

ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต
กาปอมซ่า Literature Blog ดู Blog
sawkitty Diarist ดู Blog
ผู้ชายในสายลมหนาว Education Blog ดู Blog

โดย: newyorknurse

วันที่: 8 มีนาคม 2559 เวลา:1:16:09 น.