อยุธยา : วัดครุฑธาราม

บอกเลยว่าไปวัดนี้เพราะดูรายการ คชาภาพาไปมู
เลยอยากพาคนใกล้ตัวไปบ้าง เพราะเราจะเอาแต่ไปวัดเก่าๆ
ดูอะไรที่ชาวบ้านปรกติเค้าไม่ดูกันอย่างเดียวไม่ได้
เราต้องไปวัดที่คนนิยมไปไหว้พระขอพรกันบ้าง

วัดครุฑธารามมีจารึกที่อุโบสถระบุว่า เป็นวัดที่ได้รับการสร้างขึ้น
ในปีพ.ศ. 2302 รัชกาลพระเจ้าเอกทัศน์ พร้อมกับการสร้างพระประธาน
ในอุโบสถจากหินทรายขาว ประทับนั่งปางมารวิชัย สูง 3 ศอก 1 นิ้ว
หน้าตักกว้าง 5 ศอก สูงตลอดพระรัศมี 6 ศอก 1 คืบ 1 นิ้วใน

คำให้การขุนหลวงวัดประดู่ทรงธรรม ระบุว่าโปรดเกล้าสร้างขึ้น
พร้อมวัดละมุด วัดได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อ พ.ศ. 2306
หลังจากเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 2 กลายเป็นวัดร้าง
ก่อนจะมีการกลับมาบูรณะและเป็นที่จำพรรษาของพระภิกษุอีกครั้ง

ในช่วงเวลาหนึ่งเศียรของพระประธานได้ถูกโจรลักลอบ
เข้ามาตัดเศียรไปขาย และเมื่อชาวบ้านทราบเรื่องก็ต้องการที่จะซ่อมแซม
จึงได้ออกค้นหาเศียรพระที่จะมาทดแทน
และด้วยความบังเอิญ มีการค้นพบเศียรพระหนึ่งเศียร

ที่สามารถนำมาประกอบเข้ากับองค์พระประธานได้พอดี
พระโอษฐ์ของเศียรพระที่ได้มามีลักษณะที่เรียกว่า ปากครุฑ
พ้องกับชื่อวัดจึงมีการเรียกชื่อพระประธานองค์นี้ว่าหลวงพ่อครุฑ

และนั่นก็เป็นสิ่งที่ควรมีในบล็อกนี้ เพราะไม่น่าจะมีอะไร
แค่ไปไหว้ครุฑตามวัฒนธรรมการมูเตลู ก็เท่านั้นเอง
แต่ผมก็ยังคงเป็นผม ที่สงสัยไปเรื่อย

สงสัยหนึ่งว่าชื่อวัดนั้นเก่าจริง ตามที่อ้างอิงจากบันทึกคำให้การ
หรือมาเรียกชื่อวัตทีหลัง ตามชื่อพระประธานกันแน่
พบว่ามีจริงๆ ในคำให้การชาวกรุงเก่า ตอน ความแทรกคำให้การ
เกี่ยวกับสมัยพระนครศรีอยุธยาตอนปลาย ความว่า

พระองค์จึ่งบำรุงพระสาศนาแล้วครอบครองบ้านเมืองก็อยู่เยนเปนศุขมา
แล้วพระองค์ก็ส้างอารามชื่อวัดลมุด แล้วส้างวัดครุธราวัดหนึ่ง
พระองค์จึ่งฉลองเลี้ยงพระสงฆ์พรรหนึ่ง จึ่งถวายไตรจีวรแล
เครื่องสังเคดพรรหนึ่ง เครื่องเตียบสิ่งละพรร ต้นกัลปพกฤษก็พรรหนึ่ง
จึงแจกทานสารพัดสิ่งของนาๆ สิ่งละพันแจกอนาประชาราษทั้งปวงเปนอันมาก

จึงปรายเงินทองวันละสิบชั่งเจดวันเปนเจดสิบชั่ง
จึงให้มีการมโหรศพทั้งปวงสรรพสิ่งต่างๆ เปนการใหญ่ท่วนเจดวันแล้ว
พระองค์จึงหลั่งน้ำทักขิโณทกให้ตกลงเหนือแผ่นพสุธา
จึงแผ่กุศลให้แก่สัตว์ทั้งปวง แล้วเสดจคืนเข้ายังพระราชวัง

ถ้าอยากรู้ว่าวัดครุธรา คือวัคครุฑธารามในปัจจุบันหรือเปล่า
เราก็ต้องตามไปหาวัดที่อยู่คู่กัน นั่นคือวัดละมุด
เพราะต้องอยู่ในที่ไม่ไกลกันนัก โชคดีที่มีคนสงสัยก่อนหน้า
และตามรอยเรื่องนี้ไว้แล้ว ก็ขอขอบพระคุณไว้ ณ ที่นี้

ปริศนาวัดละมุดของสมเด็จพระเจ้าเอกทัศน์

เป็นอันเชื่อได้ว่า น่าจะเป็นวัดเดียวกัน แต่ทำไมต้องที่นี่นั้น
เก็บความสงสัยไว้ก่อน เพราะมีข้อสงสัยใหม่ที่ใหญ่กว่า
เพราะเมื่อเหลือบตาไปมองพระประธาน
เราควรเชื่อว่าเป็นพระอยุธยาสร้างจากหินทรายขาว
ตามที่มีคนมาเขียนประวัติไว้บนแผ่นไม้ในอุโบสถ

สายตาผมกลับมองเห็นชายสังฆาฏิรูปเขี้ยวตะขาบ
แสดงว่า เป็นพระสำริดแบบสุโขทัย ถ้าจะมองต่อไปว่า
เป็นพระพักตร์แบบสุโขทัยไหม ผมก็ว่าใช่อยู่
ตำนานที่ว่า พระพุทธรูปองค์นี้ถูกตัดเศียรไป ก็อาจจะไม่ใช่

แล้วทำไมพระพุทธรูปสุโขทัยจึงมาอยู่ที่จังหวัดอยุธยา
ก็เลยมองภาพอุโบสถใหม่ เห็นว่าเป็นทรงวิลันดาที่มักจะสร้างในราว
รัชกาลที่ 3 เมื่อเชื่อมโยงสองสิ่งนี้เข้าด้วยกัน ระหว่างอายุของอาคาร
กับเรื่องการอัญเชิญพระพุทธรูปสุโขทัยลงมาในสมัยต้นรัตนโกสินทร์

จึงเหลือความเป็นไปได้เพียงอย่างเดียว

วัดครุฑธารามคือสิ่งที่สร้างใหม่ในสมัยรัชกาลที่ 3
โดยผู้ศรัทธาที่มีบารมีมากพอที่จะนำพระพุทธรูปมาจากเมืองสุโขทัย
ล่องมาตามลำน้ำแล้วประดิษฐานในพระอุโบสถ
วัดครุธราที่เคยสถาปนาไว้ในสมัยพระเจ้าเอกทัศน์นั่นเอง

แม้อุโบสถจะมีขนาดไม่ใหญ่ แต่เราจะสังเกตุได้ว่า
วัดนี้น่าจะเคยเป็นวัดหลวง ก็คือมีประตู 3 บาน
ประตูใหญ่ตรงกลาง และประตูเล็กสองข้าง
ซึ่งเป็นธรรมเนียมที่วัดราษฎร์มักจะไม่ทำ

อ่ะ เริ่มต้น บอกจะมาไหว้ครุฑแบบคนธรรมดา
สุดท้ายก็ไปเจอพระประธานสุโขทัยในอยุธยาไปซะอย่างงั้น

Create Date : 01 ธันวาคม 2566

Last Update : 4 ธันวาคม 2566 10:33:34 น.

3 comments

Counter : 543 Pageviews.

ผู้โหวตบล็อกนี้...

คุณทนายอ้วน, คุณหอมกร, คุณสายหมอกและก้อนเมฆ, คุณhaiku, คุณtuk-tuk@korat

ผ่านวัดนี้บ่อยมากๆเวลาไปถ่ายรูปวัดร้างเก่าๆแถวๆคลองสระบัวครับ แต่ยังไม่มีโอกาสเข้าไปกราบพระเลยครับ

โดย: ทนายอ้วน

วันที่: 1 ธันวาคม 2566 เวลา:12:21:08 น.

โหวตแล้วค่อยคลิ๊กลิ๊งไปดูจ้า

โดย: หอมกร

วันที่: 1 ธันวาคม 2566 เวลา:13:29:01 น.

สวัสดีค่ะ
เข้ามาเที่ยววัดเก่านี่ถูกจริตจริง ๆ
ที่หายไปเพราะมัวแต่ไปฟังสุโขทัยคดี เกี่ยวกับการอ่านจารึกสุโขทัย และการตีความใหม่ ๆ ทำให้รู้จักราชวงศ์สุโขทัยมากกว่าที่เคยรู้
ทีต้องไปฟังเพราะจะเขียนเรื่องที่เที่ยวในจังหวัดนครสวรรค์
วัดเขากบ และอื่น ๆ อีก
เดี๋ยวเขียนจบแล้วจะตามไปอ่านนะคะ

โดย: tuk-tuk@korat

วันที่: 2 ธันวาคม 2566 เวลา:12:17:37 น.