Eros
ในราคะและรักใคร่

พล พะยาบ
คอลัมน์อาทิตย์เธียเตอร์ มติชนรายวัน 21 สิงหาคม 2548

---

นี่คืองานรวมกันเฉพาะกิจที่ใครต่อใครเฝ้ารอคอยเมื่อรู้ข่าว เมื่อสุดยอดผู้กำกับภาพยนตร์ 3 คน จาก 3 ทวีป มีโอกาสสร้างสรรค์งานภายใต้คอนเซ็ปต์เดียวกัน

Eros เป็นดำริริเริ่มของโปรดิวเซอร์ที่อยากให้ มิเคลันเจโล อันโตนิโอนี ปรมาจารย์หนังชาวอิตาเลียน เจ้าของงานขึ้นหิ้งอย่าง L' Avventura(1960) L' Eclisse(1962) และ Blow-up(1966) ซึ่งปัจจุบันอายุกว่า 90 ปี จึงไม่สามารถทำหนังขนาดยาวได้อีก(หนังยาวเรื่องสุดท้ายของเขาคือ Beyond the Clouds ปี 1995 ได้ วิม เวนเดอร์ ช่วยสานต่อจนเสร็จ) มาเล่าถึงเรื่องรัก-ใคร่ในช่วงบั้นปลายชีวิต

อันโตนิโอนีจึงทำหนังสั้นเรื่อง Il filo pericoloso delle cose หรือ The Dangerous Thread of Things ก่อนที่หว่องกาไว และสตีเวน โซเดอร์เบิร์ก จะทำหนังของแต่ละคนเพื่อนำมารวมไว้เป็นเรื่องเดียวกัน

โดยใช้คอนเซ็ปต์และชื่อเรื่องว่า Eros

สำหรับ 2 ผู้กำกับฯที่มาร่วมโปรเจ็คต์นี้คงไม่ต้องบรรยายสรรพคุณกันมากนัก โดยเฉพาะรายแรกซึ่งมีแฟนหนังระดับสาวกอยู่ทั่วโลก เป็นผู้กำกับฯที่ทุกคนรอคอยผลงานใหม่อย่างใจจดใจจ่อ

ส่วนรายหลังคือเจ้าของงานฮิตอย่าง Erin Brockovich(2000) และ Ocean’s Eleven(2001) เป็นผู้ริเริ่มทำหนังแบบขายตรงโดยนำร่องด้วยเรื่อง Bubble(2006) ทั้งยังเคยทำหนังอาร์ตเรื่อง Sex, Lies, and Videotape(1989) ซึ่งมีแก่นเกี่ยวกับตัณหาราคะใกล้เคียงกับ Eros มาแล้ว

Eros คือเทพแห่งความรักในตำนานกรีก ซึ่งก็คือคิวปิดหรือกามเทพในตำนานโรมันนั่นเอง ในที่นี้ Eros ไม่ได้หมายถึงเทพ แต่หมายถึงเรื่องราวเกี่ยวกับราคะ-รักใคร่ ตามแต่มุมมอง ทัศนคติ และสไตล์ของผู้กำกับฯแต่ละคนที่จะใช้นำเสนอ

เรื่องแรก The Hand ของหว่องกาไว ใช้ฉากฮ่องกงช่วงทศวรรษที่ 60 เกี่ยวกับ คุณนายหัว(กง ลี่)โสเภณีชั้นสูง กับเสี่ยวจาง(จาง เชง) ช่างตัดเสื้อหนุ่มผู้ลุ่มรักลูกค้าสาว เขาถูกคุณนายหัวสะกดให้ติดกับอารมณ์ตั้งแต่ครั้งแรกที่พบกัน

ครั้งนั้น เสี่ยวจางนั่งรอเพื่อเข้าพบคุณนายหัว เขาได้ยินเสียงบทรักของหญิงสาวกับชายหนุ่มดังทะลุผนังห้องจนไม่อาจสะกดความรู้สึกไว้ได้

เมื่อได้เข้าพบคุณนายหัว เธอบังคับให้เขาถอดกางเกงแล้วใช้มือลูบไล้ขับไล่อาการกำหนัดให้ จากนั้นเป็นต้นมา หนุ่มช่างตัดเสื้อก็กลายเป็นทาสรักของคุณนายหัว หลายต่อหลายครั้งที่เขาได้ใกล้ชิดเธอ แต่ก็เป็นแค่การวัดสัดส่วนเพื่อนำไปตัดเสื้อผ้าชุดแพงๆ ให้เธอเท่านั้น

เวลาที่เสี่ยวจางไปหา เขามักจะพบเธออยู่กับผู้ชายเสมอ เบื้องหลังผนังห้องและภายใต้เสื้อผ้าอาภรณ์คือพื้นที่ส่วนตัวของคุณนายหัวที่เสี่ยวจางไม่อาจก้าวล่วงเข้าไปได้ดังเช่นผู้ชายคนอื่นๆ

เมื่อวันเวลาดีๆ ของคุณนายหัวหมดลง เงินทองร่อยหรอ ซ้ำยังเป็นโรคร้าย ผู้ชายที่เคยคบหาก็จากไปไม่เหลียวแล มีเพียงเสี่ยวจางเท่านั้นที่ยังอยู่เคียงข้างเธอจนถึงเวลาสุดท้ายของชีวิต

The Hand คืองานที่มีร่องรอยเดียวกับงานยุคหลังอย่าง In The Mood for Love และ 2046 นั่นคือเรื่องราวอารมณ์รักใคร่ของคนหนุ่มสาวฮ่องกงยุค 60 ที่ถูกอดีตหน่วงรั้งไว้จนเกินกว่าหันหลังลาจาก

คอนเซ็ปต์ Eros จึงถือว่าเข้าทางหว่องกาไว...



อาภรณ์อันงดงามจากฝีมืออันประณีตคือสัญลักษณ์แห่งราคะ-รักใคร่ที่เสี่ยวจางมีต่อคุณนายหัว ชุดที่แนบชิดห่อหุ้มร่างกายเสมือนเป็นตัวแทนชายหนุ่มผู้ไม่อาจได้ครอบครองร่างกายหญิงสาว เมื่อได้งานกำกับภาพของขาประจำอย่าง คริสโตเฟอร์ ดอยล์ มาช่วยขับเน้นลายผ้าเลื่อมพรายตรึงสายตาผู้ชม อีกทั้งงานกำกับศิลป์ของวิลเลี่ยม ชาง ขาประจำอีกคนซึ่งโดดเด่นไม่แพ้กัน ยิ่งทำให้ทุกๆ ภาพของหนังสั้นเรื่องนี้งดงามเกินกว่าจะละความสนใจไปได้

ที่สำคัญ ความที่เป็นหนังขนาดสั้นเพียง 40 นาที การนำเสนอเรื่องราวเดียว พล็อตเดียว โดยมีตัวละครหลักแค่ 2 คน ทำให้หว่องน่าจะทำงานง่ายยิ่งขึ้น กระทั่งได้ผลลัพธ์ในระดับที่ดีเยี่ยมเช่นนี้

เรื่องที่ 2 “Equilibrium” ของโซเดอร์เบิร์ก เกี่ยวกับหนุ่มนักโฆษณา นิค เพนโรส(โรเบิร์ต ดาวนีย์ จูเนียร์) ที่ฝันวาบหวามถึงหญิงสาวแปลกหน้า เขาเล่าให้ ดร.เพิร์ล(อลัน อาร์กิน) จิตแพทย์ฟัง แต่ ดร.เพิร์ลไม่ได้ตั้งใจฟังเท่าใดนัก เพราะมัวแต่ชะเง้อมองไปนอกหน้าต่าง หยิบกล้องส่องทางไกลมาส่องดู และพับเครื่องบินกระดาษร่อนออกไป

เมื่อนิคตื่นขึ้นเพราะเสียงนาฬิกาปลุก เขาเห็นภรรยาหน้าตาเหมือนหญิงสาวในฝัน ขณะที่ ดร.เพิร์ล ก็ช่างคล้ายคลึงกับ ฮัล เพื่อนร่วมงานในบริษัทเอเยนซี่โฆษณา

นิคคิดถึงเครื่องบินกระดาษที่ร่อนออกทางหน้าต่าง...เรื่องใดคือความจริง-ความฝันกันแน่

โซเดอร์เบิร์กใช้เทคนิคด้านภาพสร้างความแตกต่างระหว่างความฝัน-ความจริง โดยความฝันถึงหญิงสาว เขาใช้สีโทนน้ำเงิน เปลี่ยนเป็นขาว-ดำ เมื่อนิคอยู่กับจิตแพทย์ และเป็นภาพปกติเมื่ออยู่กับภรรยาและฮัล

หากงานของหว่องกาไว เป็นความรักใคร่ที่ติดค้างในความรู้สึก Equilibrium ของโซเดอร์เบิร์ก ก็คือความรักใคร่ที่คั่งค้างอยู่ในความฝัน โซเดอร์เบิร์กตีความเรื่องรักใคร่ด้วยอารมณ์ขัน ขณะเดียวกันความซับซ้อนของเรื่องราวก็ส่งผลให้ทำความเข้าใจได้ยาก และทำให้หนังแปลกแยกจากเรื่องแรกของหว่อง และเรื่องปิดท้ายของอันโตนิโอนีที่เน้นอารมณ์ความรู้สึกมากกว่า

สำหรับ The Dangerous Thread of Things ของอันโตนิโอนี เกี่ยวกับคริสโตเฟอร์และโคลอี้ คู่รักซึ่งมาพักผ่อนที่รีสอร์ตหอคอยหินในทัสคานี เขาและเธอทะเลาะกันตลอดเวลาด้วยเรื่องที่จับใจความไม่ได้ การพูดคุยของทั้งสองไม่ใช่คำพูดที่เป็นธรรมชาติ การกระทำของพวกเขาหลายครั้งก็ไร้จุดหมาย

เมื่อโคลอี้บอกคริสโตเฟอร์ว่ามีหญิงสาวเซ็กซี่พักอยู่ที่รีสอร์ตใกล้กัน เขาจึงไปหาและมีเซ็กซ์เร่าร้อนกับเธอ

ฉากสุดท้าย หญิงสาวที่มีเซ็กซ์กับคริสโตเฟอร์เปลือยร่างโลดเต้นอยู่ริมหาดทราย โคลอี้ก็เช่นกัน เธอเปลือยเปล่าหมดจดและเต้นรำอย่างงดงาม ก่อนที่ทั้งสองจะได้มาพบกันในที่สุด

The Dangerous Thread of Things ดัดแปลงจากหนังสือ Quel Bowling sul Tevere ของอันโตนิโอนีเอง เช่นเดียวกับ Beyond the Clouds หนังเรื่องหลังสุดของเขาซึ่งเกี่ยวกับความสัมพันธ์บนขอบเขตและเงื่อนไขมากมาย

ใครคุ้นเคยกับงานของผู้กำกับฯอาวุโสท่านนี้คงพอนึกภาพออก เขาทำหนังเป็นเหมือนบทกวีไร้ฉันทลักษณ์ งดงามโดยสัมผัสแต่ยากเข้าถึง เป็นงานนามธรรมที่ยากอธิบายด้วยคำพูด แม้ว่าผู้ชมจะสามารถสัมผัสอารมณ์รักใคร่-ราคะจากงานนี้ได้ก็ตาม

หากเปรียบเทียบกัน 3 เรื่อง 3 รส ภายใต้โจทย์ Eros ซึ่งเป็นรากศัพท์ของคำว่าอีโรติก งานของหว่องกาไวตอบโจทย์ได้ตรงและให้ผู้ชมเสพซับเรื่องราวและอารมณ์ได้มากที่สุด เพราะฉะนั้น ใครชอบ “หว่องกาไว” ไม่ควรพลาด

แต่หากอยากเห็นงานเซอร์เรียลของโซเดอร์เบิร์ก และหนังอารมณ์กวีของอันโตนิโอนี เพื่อเป็นใบเบิกทางสำหรับเรื่องอื่นๆ ของเขา หนังสั้นใน Eros ถือได้ว่าน่าสนใจไม่แพ้กัน

จะมองว่าเป็นจุดด้อยก็ตรงที่หนังแต่ละเรื่องไปกันคนละทิศทาง จนเกินกว่าจะรวมไว้ด้วยกัน

Create Date : 10 พฤศจิกายน 2549
Last Update : 10 พฤศจิกายน 2549 20:24:15 น.		9 comments
Counter : 5618 Pageviews.
Share Tweet