อยากรู้ไส้สุริยไส

ก่อนจะดีได้ต้องชั่วมาก่อน สุดท้ายดูที่การกระทำของปัจจุบัน รัก5แกนนำ

1.อะไรคือการ “ล้มทุน”

วิกฤตเศรษฐกิจที่เกิดขึ้นกับประเทศไทยใน พ.ศ. 2540 ได้ก่อให้เกิดผลกระทบต่อกลุ่มทุนในประเทศไทยเป็นอย่างมาก กลุ่มทุนเดิมเกือบทุกกลุ่มไม่เว้นแม้แต่ กลุ่มธนาคารอันทรงพลัง ได้ถูกมรสุมเศรษฐกิจพัดผ่านจนไม่สามารถเกาะกุมอำนาจทางเศรษฐกิจจากทุนที่ตนเองเคยมีอยู่ได้ พวกเขาเหล่านั้นได้กลายมาเป็น “เจ้าสัวเยสเตอร์เดย์” ภายในชั่วเวลาข้ามคืน ยกเว้นแต่เพียงกลุ่มเดียวที่รอดอยู่ได้อย่างน่าประหลาดคือกลุ่มทุนสื่อสารซึ่งเป็นทุนสัมปทานผูกขาดของ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร กระบวนการ “ล้มทุน” จึงเป็นปรากฏการณ์ทางเศรษฐกิจที่เกิดขึ้นพร้อมๆ กับการก่อตัวของระบอบทักษิณหรือทักษิโณมิคส์ใน พ.ศ. 2544

การเปลี่ยนแปลงลดค่าเงินบาทที่ได้เกิดขึ้นในช่วงกลาง พ.ศ. 2540 ไม่ได้มีผลในทางลบกับกลุ่มทุนของพ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตรแต่อย่างใด ในทางตรงกันข้ามกลุ่มทุนของเขากลับได้รับผลประโยชน์จากการลดค่าเงินบาทอย่างเต็มที่ในขณะที่นักธุรกิจไทยและคนไทยหลายหมื่นหลายแสนคนกลับต้องรับผลกระทบดังกล่าว

เมื่อกลุ่มทุนเดิมถูก “ล้ม” ไป กลุ่มทุนใหม่ที่เป็นทุนสัมปทานผูกขาดอย่างกลุ่มทุนสื่อสารของทักษิณจึงเข้ามามีบทบาทสำคัญต่อระบบเศรษฐกิจไทย และพ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตรได้เข้ามาใช้จังหวะในช่วงที่มีการแก้ไขปัญหาเศรษฐกิจในช่วง พ.ศ. 2541-2543 ที่อยู่ในช่วงรัฐบาล ชวน หลีกภัยโจมตีในประเด็นการแก้ปัญหาเศรษฐกิจต่างๆ จนทำให้เมื่อมีการเลือกตั้งในตอนต้นปี 2544 พรรคไทยรักไทยที่นำโดยพ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตรก็ได้รับเลือกตั้งเข้ามาเป็นเสียงข้างมากและสามารถจัดตั้งรัฐบาลได้ในที่สุด

เพื่อให้สามารถ “ล้มทุน” ที่มีอยู่เดิมได้อย่างเบ็ดเสร็จเด็ดขาด รัฐบาลทักษิณในช่วง 4 ปีแรกที่ดำรงตำแหน่งจึงเป็นรัฐบาลที่นำเสนอนโยบายในลักษณะของ “ประชานิยม”ผ่านโครงการต่างๆมากมาย ลักษณะของนโยบายประชานิยมที่ทำก็คือการใช้เงินจากภาครัฐทั้งทางตรงและทางอ้อมในการทำโครงการที่ดูเผินๆ ในช่วงสั้นๆ เหมือนกับว่าประชาชนจะเป็นผู้ได้รับประโยชน์ การเข้ามาแทรกแซงกลไกตลาดอย่างขาดตรรกะเหตุผลทางเศรษฐศาสตร์รองรับจึงเป็นคุณลักษณะที่สำคัญที่พบเห็นได้อยู่เสมอๆ ในโครงการประชานิยมของรัฐบาลทักษิณเพราะการแทรกแซงดังกล่าวสามารถเข้าถึงกลุ่มเป้าหมายได้รวดเร็วและมีข้อจำกัดต่ำ

เมื่อเศรษฐกิจไทยเริ่มฟื้นตัวจากมาตรการ “ยาขม” ในการแก้ไขปัญหาโดยการปรับโครงสร้างทางเศรษฐกิจในหลายๆ ด้านจากรัฐบาล ชวน หลีกภัยที่ได้กระทำมาในช่วง พ.ศ. 2541-43 และมาเริ่มมีผลในช่วงรัฐบาลทักษิณ ผลที่เกิดขึ้นก็คือเศรษฐกิจไทยเริ่มฟื้นตัวอย่างเห็นได้ชัด และผู้ที่ชุบมือเปิบในผลสำเร็จดังกล่าวก็คือรัฐบาลทักษิณที่ได้โอ้อวดว่าการฟื้นตัวทางเศรษฐกิจเป็นผลงานของตนเอง เฉกเช่นเดียวกับรัฐบาล พล.อ.ชาติชายที่ได้รับผลพวงจากรากฐานการปรับโครงสร้างเศรษฐกิจกว่า 7 ปีของรัฐบาลพล.อ.เปรม ด้วยเหตุนี้กลุ่มทุนเดิมจึงไม่สามารถมีที่ยืนในระบบเศรษฐกิจไทยในช่วงนั้นได้

กระบวนการ “ล้มทุน”ยังได้แผ่ขยายจากกลุ่มทุนเดิมที่เป็นทุนใหญ่ลุกลามไปถึงทุนเล็กทุนน้อย อย่างร้านโชวห่วย ที่เป็นนายทุนย่อยที่ใกล้ชิดกับชีวิตทางเศรษฐกิจของผู้คนในสังคมไทยมากที่สุด โดยที่รัฐบาลทักษิณได้แต่ดูดายเพิกเฉย ปล่อยให้บรรษัทค้าปลีกข้ามชาติสัญชาติต่างๆ เข้ามายึดครองและทำลายธุรกิจโชวห่วยอย่างไม่ไยดีตามนโยบายโลกาภิวัตน์อย่างหน้ามืดตามัวและขาดสติของรัฐบาลทักษิณ จะว่าไปแล้วการ “ล้มทุน”ที่เป็นทุนเล็กทุนน้อยอย่างร้านโชวห่วยเป็นกระบวนการที่โหดร้ายและเป็นโศกนาฏกรรมของสังคมเศรษฐกิจไทยยิ่งกว่าการล้มทุนเดิมที่เป็นทุนใหญ่เสียอีก เพราะมันหมายถึงการถอนรากถอนโคนความสัมพันธ์ในระดับชุมชนที่มีอยู่ในสังคมไทยให้ล่มสลายไปอย่างสิ้นเชิง และแปรเปลี่ยนผู้คนในสังคมไทยให้กลายเป็นผู้บริโภคสินค้าที่ร้อนเงินและกระหายการบริโภคโดยไม่ยั้งคิด

อย่างไรก็ตาม ผลพวงของนโยบายประชานิยมของรัฐบาลทักษิณก็ปรากฏผลเสียที่เป็นหายนะทางเศรษฐกิจอย่างแท้จริงของมันออกมาเหมือนเช่นที่หลายประเทศในแถบภูมิภาคละตินอเมริกาได้เคยประสบมาก่อน ความยากจนที่ลดลงในช่วงแรกในรัฐบาลทักษิณก็กลับเพิ่มขึ้นมากกว่าแต่ก่อนเสียอีกเมื่อหาที่ใส่เงินลงไปอีกไม่ได้ สาเหตุหลักก็คือการแก้ไขความยากจนไม่สามารถทำได้ด้วยการเอาเงินไปแจกแต่เพียงอย่างเดียว คนจนจะหายจนก็ต่อเมื่อรู้วิธีจับปลาแต่หากแบมือขอรับปลาไปวันๆ ดุจยาจกแต่เพียงอย่างเดียวจะไม่มีวันหายจนได้

สิ่งที่รัฐบาลทักษิณได้ทิ้งเอาไว้ก็คือบรรดาโครงการประชานิยมต่างๆ ที่ปรากฏผลของความล้มเหลวอย่างสิ้นเชิงแบบน้ำลดตอผุดท่ามกลางโครงสร้างเศรษฐกิจที่มิได้มีการปฏิรูปให้มีความก้าวหน้าติดตามโลกที่เปลี่ยนไปแต่ประการใด ตัวอย่างที่ชัดเจนที่สุดก็คือการศึกษาที่ควรจะเป็นพื้นฐานในการที่จะสร้างกระดานสปริงให้เกิดการก้าวกระโดด การปฏิรูปการศึกษาและการปฏิวัติการเรียนรู้ไม่เคยเกิดขึ้นจริงในรัฐบาลทักษิณเพราะการที่มีประชาชนที่ “รู้ทันทักษิณ”เป็นจำนวนมากจักเป็นอันตรายต่อตัวระบอบทักษิณดังเหตุการณ์ที่ได้เกิดขึ้นในเวลาต่อมา

2.อะไรคือ “ล้มปืน”

กระบวนการ “ล้มปืน”ก็เป็นปรากฏการณ์ทางการเมืองที่เกิดขึ้นจริงเช่นกัน โดยที่กระบวนการ “ล้มปืน”เป็นผลอีกอันหนึ่งที่รัฐบาลทักษิณได้กระทำในช่วงที่ตนเองได้ครองอำนาจการบริหารราชการแผ่นดินโดยผ่านการสร้างรัฐตำรวจขึ้นมาเพื่อเป็นเครื่องมือข่มขู่ฝ่ายตรงกันข้ามฝ่ายต่างๆ ที่ไม่เห็นด้วยกับการเมืองแบบเก่าที่ “ผู้ชนะกินรวบ”หรือ winner takes allของพ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร

ในอดีตที่ผ่านมาตัวอย่างของการสร้างรัฐตำรวจก็คือในยุคของอธิบดีกรมตำรวจที่ชื่อ พล.ต.อ. เผ่า ศรียานนท์ที่มีอัศวินแหวนเพชรพร้อมกับคำขวัญที่ว่า “ไม่มีอะไรใต้ฟ้าที่ตำรวจไทยทำไม่ได้” แต่การล้มปืนด้วยรัฐตำรวจในยุคนั้นก็มาสิ้นสุดเมื่อ พล.อ.สฤษดิ์ ธนะรัชต์ผู้บัญชาการทหารบกได้ทำการปฏิวัติยึดอำนาจและสถาปนารัฐเผด็จการทหารขึ้นมาแทน

ผลจากการผูกขาดทางเศรษฐกิจแบบทุนนิยมสามานย์ที่ใช้เงินเป็นใหญ่หรือธนาธิปไตยของกลุ่ม พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร ทำให้สามารถ “ล้มทุน” ได้อย่างนัยสำคัญ และทำให้การ “ล้มปืน” ได้กลายมาเป็นเป้าหมายต่อมาของระบอบทักษิณ แต่วิธีการ “ล้มปืน”ด้วยทุนสามานย์ของระบอบทักษิณได้มีการกระทำอย่างแนบเนียนด้วยการใช้เงินเข้าซื้อจิตวิญญาณความภักดีของทหารบางคน ทำให้ความฮึกเหิมอาจหาญของเหล่าทหารหาญเสื่อมถอยลงด้วยการปรนเปรอ ลาภ ยศ สรรเสริญ

ล่าสุดปรากฏการณ์ การยืนเคียงข้าง (ศพ) ประชาชนของ พล.อ.อนุพงษ์ เผ่าจินดา ผู้บัญชาการทหารบกคนปัจจุบันที่ให้การสนับสนุนนายกฯ หุ่นเชิดของ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตรโดยอาศัยตรรกะของความเป็นกลางไม่เข้าข้างฝ่ายใด จึงเป็นหลักฐานที่ทำให้มองเห็นกระบวนการ “ล้มปืน”ของรัฐบาลทักษิณที่ได้ดำเนินมาโดยตลอดจนถึงปัจจุบัน เพราะการ “เป็นกลาง”โดยไม่ยอมทำอะไรขณะที่ฝ่ายตำรวจกำลังเข่นฆ่าประชาชนอย่างเมามันก็คือการเลือกข้างอยู่แล้วว่าตนเองสนับสนุนฝ่ายใด

3.อะไรคือ “ล้มเจ้า”

ถ้าดูเผินๆ ในส่วนของกระบวนการ “ล้มเจ้า” ประจักษ์พยานอาจเห็นได้ไม่ชัดเจนนักในช่วงแรกๆ ของการครองอำนาจของ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร จะมีก็เพียงแต่ความสงสัยโดยเฉพาะอย่างยิ่งในบุคคลระดับแกนนำและผู้ใกล้ชิดของ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร ที่บางส่วนเป็นผู้ที่เคยเข้าป่าไปร่วมจับปืนกับพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทยมาแล้ว

อย่างไรก็ตามความชัดเจนของกระบวนการ “ล้มเจ้า” ก็เริ่มที่จะปรากฏชัดขึ้นเรื่อยๆ ในช่วงที่พรรคพลังประชาชนได้เข้าบริหารประเทศแทนพรรคไทยรักไทยที่ได้ถูกยุบพรรคไปพร้อมกับการตัดสิทธิทางการเมืองแกนนำพรรค 111 คน ดังจะเห็นได้จากการสนับสนุนให้มีการแก้ไขรัฐธรรมนูญฉบับ พ.ศ. 2550 ที่มีการบรรจุเป็นญัตติแล้วโดย ส.ส.พรรคพลังประชาชน โดยมีการนำเอาฉบับ พ.ศ. 2540 ที่เสนอโดยนายแพทย์เหวง โตจิราการ มาเป็นร่างเกือบทั้งฉบับยกเว้นแต่เพียงไม่ตัดหมวดที่เกี่ยวกับพระมหากษัตริย์ออก แต่ตัดในส่วนขององคมนตรีออกไป การไม่รับรององคมนตรีโดยกฎหมายสูงสุดให้ดำรงอยู่ก็เท่ากับเป็นการก้าวล่วงพระราชอำนาจเพราะการแต่งตั้งองคมนตรีเป็นการแต่งตั้งตามพระราชอัธยาศัย และหากไม่มีองคมนตรีใครเล่าจะเป็นผู้สนองงานระหว่างรัฐและประชาชน ให้กับพระมหากษัตริย์ นี่ยังไม่นับการเคลื่อนไหวของ นปก.และแนวร่วมที่เคลื่อนไหวจาบจ้วงอย่างชัดเจนดังที่ปรากฏในเว็บไซต์ต่างๆ และการปราศรัยที่มีหลักฐานให้เห็นอย่างโจ่งแจ้ง

4. วันที่ 21 ตุลาคม 2551: สงครามครั้งสุดท้ายของ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร กับ วันชี้ชะตาประเทศไทย

จากช่วงเวลานี้จนถึงวันที่ 21 ต.ค. 51 ถือเป็นช่วงเวลาอันตรายที่สังคมไทยควรเฝ้าระวังเป็นอย่างยิ่ง เพราะวันที่ 21 ต.ค.51 ที่จะถึงนี้เป็นวันที่ศาลฎีกาแผนกคดีอาญานักการเมืองจะได้มีการอ่านคำพิพากษาคดีที่ดินย่านรัชดาฯ ที่ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตรและภรรยาถูกกล่าวหาว่าร่วมกันทุจริตในการซื้อขายที่ดินดังกล่าว

ถึงแม้ว่าจำเลยทั้งสองจะได้หลบหนีการประกันตัวไม่มาฟังคำพิพากษาในครั้งแรกเมื่อปลายเดือนที่แล้วก็ตาม แต่ก็เป็นที่คาดการณ์ได้ว่าศาลฯ คงจะอ่านคำพิพากษาในวันดังกล่าวหลังจากที่ได้เลื่อนมาแล้วครั้งหนึ่งแม้จะมีจำเลยทั้งสองจะมาปรากฏตัวหรือไม่ก็ตาม

ผู้เขียนเชื่อมั่นว่า ผลของการอ่านคำพิพากษาจะทำให้สภาพแวดล้อมทางการเมืองไทยเปลี่ยนแปลงไปอย่างไม่มีวันที่จะหวนกลับมาเหมือนเดิมได้อีกต่อไป โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับจำเลยทั้งสองและพวก เพราะฝ่ายจำเลยหรือฝ่ายโจทย์ก็ไม่สามารถอุทธรณ์ในคดีดังกล่าวต่อไปได้อีก และหากถูกตัดสินว่ามีความผิด บุคคลทั้งสองก็จะเปลี่ยนสถานะจากผู้ถูกกล่าวหามาเป็นจำเลยคดีอาญาที่ถูกตัดสินโดยศาลว่ามีความผิด การหลบหนีหรือการขอลี้ภัยก็จะมีความยุ่งยากเพราะเป็นความผิดส่วนบุคคลในการฉ้อโกงซึ่งเป็นความผิดส่วนตัว มิใช่ความผิดทางการเมืองดังที่ทั้งสองพยายามที่จะกล่าวอ้างกับสาธารณชนอยู่ตลอดเวลา

การต่อสู้ของฝ่ายทักษิณจึงนับได้ว่าเป็นสงครามครั้งสุดท้ายเช่นกัน มิใช่เป็นการต่อสู้ของฝ่ายพันธมิตรฯ แต่เพียงฝ่ายเดียวเท่านั้น หากแต่เป็นของทักษิณและพวกด้วย

ความรุนแรงที่ได้เกิดขึ้นเมื่อวันที่ 7 ต.ค. 51 ที่ผ่านมาจึงเป็นตัวอย่างที่ดีของการเปิดฉากสงครามครั้งสุดท้ายของฝ่ายระบอบทักษิณที่กระทำต่อฝ่ายที่ไม่เห็นด้วยว่า การดิ้นรนเฮือกสุดท้ายของ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตรนั้นรุนแรงและแหลมคมเพียงใด และนี่คงเป็น “ไพ่ใบสุดท้าย”ที่ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตรจะหงายเพื่อแพ้

หมายเหตุ : เป็นความเห็นของผู้เขียน ไม่ผูกพันกับหน่วยงานที่สังกัด

เราจะเห็นว่า ทุกวันนี้ ใครที่เป็นฝ่ายใช้ความรุนแรงก็จะถูกประณาม

ผู้ชนะ คือ ผู้ที่แสดงตนว่ามี ‘อารยะ’ กว่า

สิ่งสำคัญ คำว่า อารยะแบบไทยๆ จะมีแนวคิดแบบพุทธศาสนาเข้ามาผสมผสานด้วย ส่งผลทำให้วิถีแห่งอารยะขัดขืนแบบไทยละเอียดอ่อนมาก

อย่างเช่น ถ้าใครที่ขึ้นไปพูดบนเวทีใช้ภาษาหยาบคาย จะถูกตำหนิอย่างหนัก หรือถูกวิจารณ์อย่างรุนแรงจากผู้ฟัง

กล่าวแบบชาวพุทธ นอกจาก คิดดี-ทำดี แล้ว เรายังต้องตระหนักถึงวิถีพุทธที่กล่าวถึง วาจาชอบ

วาจาชอบสะท้อนถึงสภาวะจิตใต้สำนึกของผู้พูดเองว่าตัวตนของตนเองเป็นเช่นไร เป็นคนใจหยาบกระด้าง หรือเป็นคนมีจิตใจงดงาม

คนที่มี ใจงาม หรือ ใจอารยะ ต้องไม่ต่อสู้เพราะความเกลียด โกรธ หรือ กลัว ไม่ได้ต่อสู้เพื่อตัวเอง กลับต่อสู้เพื่อผู้อื่นและเพื่อประเทศชาติ ถือว่าเป็นการสู้ของพระโพธิสัตว์

ลูกศิษย์ผมแย้งขึ้นว่า

“การสู้แบบพระโพธิสัตว์ถือว่าเป็นแนวคิดแบบมหายาน ไม่ใช่หรือครับ”

ประเด็นนี้ ผมอธิบายว่า

วัฒนธรรมไทยโบราณมีรากมาจากพุทธแบบมหายานเช่นกัน พุทธมหายานได้เข้ามาในช่วงศตวรรษที่ 10 ถึง 15 มีแหล่งขยายตัวใหญ่ ณ อาณาจักรโบราณตอนใต้ที่เรียกว่า ศรีวิชัย และในยุคที่วัฒนธรรมขอมมีอิทธิพลเหนือลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา อย่างเช่น ในสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ช่วงนั้นคนไทยส่วนใหญ่ได้รับอิทธิพลหรือแนวคิดจากพุทธแบบมหายาน

นอกจากนี้ ลัทธิมหายานยังได้สืบทอดต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน อย่างเช่น บรรดาพระจีนในกรุงเทพฯ และต่างจังหวัด ก็นับถือพุทธแบบมหายานมายาวนาน

ลูกศิษย์ถามอย่างสงสัยอีกว่า

“การที่มีพระสงฆ์เข้าร่วมต่อสู้ทางการเมือง ถือว่าเหมาะสมหรือไม่ครับ”

ผมตอบเขา

“คิดแบบมหายาน เหมาะสมอย่างยิ่ง เพราะตามหลักโพธิสัตว์ บรรดาพระสงฆ์จะอยู่เฉยๆ ไม่ได้ ต้องออกมาช่วยประชาชน และมีหน้าที่ต้องคอยช่วยให้คำแนะนำดูแลเพื่อให้ขบวนการต่อสู้ดำเนินไปอย่างสันติและมีอาริยะ

ดังนั้น ‘การต่อสู้แบบอารยะขัดขืน’ จะเป็นจริงได้ เราจะขาด ‘พระสงฆ์’ ไม่ได้โดยเด็ดขาด

เนื่องจากในช่วงการต่อสู้อาจต้องเผชิญหน้ากัน หรือจะหลีกเลี่ยงการปะทะและการใช้ความรุนแรงไปไม่พ้น

อย่างเช่น เวลาเราเห็นผู้คนหรือพรรคพวกถูกตี ถูกฆ่า ถูกทำร้าย เรามักหลีกเลี่ยงความรู้สึกเกลียด และโกรธไปไม่พ้น พระสงฆ์มีบทบาทสูงอย่างยิ่งที่จะช่วยสร้าง ‘ความเป็นอารยะ’ ให้กับขบวนการภาคประชาชน เนื่องจากพระสงฆ์จะเข้าใจหลักเมตตาธรรมของพระพุทธองค์ได้ดีกว่าคนทั่วไป

เวลาเกิดความรุนแรงขึ้น ผู้ที่เข้าใจ‘ธรรม’ ก็ช่วยห้ามปรามกัน ไม่ให้ใช้ความรุนแรงโต้ตอบกลับ หรือใช้ความรุนแรงในกรอบที่จำกัด

มหาวิทยาลัยราชดำเนิน จึงต้องจัดช่วงเวลาฟังพระเทศน์เป็นประจำทุกวัน”

นี่...น่าจะถือว่าเป็น ‘อารยะขัดขืนแบบไทยๆ’ โดยเฉพาะ

อะไรคือ ทุนสามานย์

ลูกศิษย์ถามผมต่อ

“ผมเริ่มเข้าใจหลายเรื่องแล้ว แต่ยังมีอีกเรื่องหนึ่งค้างคาใจมากครับอาจารย์ อะไร คือ ทุนสามานย์ครับ”

ผมตอบว่า

“นักวิชาการบางท่านใช้คำนี้เพื่อบ่งบอกและแยกแยะว่า มีกลุ่มทุนบางกลุ่มเลวร้ายเป็นพิเศษกว่ากลุ่มทุนประเภทอื่นๆ

สมัยก่อน แนวคิดฝ่ายซ้ายที่เรียกว่า ลัทธิ MARX จะอธิบายว่าระบอบทุนทั้งระบอบเลวร้าย หรือสามานย์ทั้งหมด จักต้องถูกทำลายล้างลงด้วยการต่อสู้ทางชนชั้น เนื่องจากบรรดานายทุนต้องกดขี่ขูดรีดชนชั้นกรรมาชีพอย่างหนักหน่วง และแนวคิดนี้เองกลายเป็นที่มาของแนวคิดเรื่องการปฏิวัติของชนชั้นกรรมาชีพ

แนวคิดนี้ มีจุดอ่อนตรงที่ปฏิเสธ ‘ความเป็นไปได้’ ที่ระบบทุนนิยมดังกล่าวจะสามารถปฏิรูปตัวเอง และสร้างความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างชนชั้น รวมทั้งลดการเอาเปรียบแรงงานได้

ถ้าเราศึกษาประวัติศาสตร์การต่อสู้ทางชนชั้นในยุโรป จะพบว่า ในที่สุดแล้ว การปฏิรูประบบทุนนิยมเกิดขึ้นได้ และนี่คือที่มาของระบบเศรษฐกิจการเมืองใหม่ที่เรียกกันในปัจจุบันว่า ระบบรัฐสวัสดิการ

นี่หมายความว่า เราสามารถสร้างระบบทุนที่ไม่กดขี่ขูดรีดมากได้

ถ้าคิดแบบนี้ ทุนนิยมก็ไม่น่าจะเป็นทุนสามานย์หรือทุนเลวๆ เสมอไป

ดังนั้น คนที่ลงทุนทำมาหากินโดยปรกติก็ไม่จำเป็นต้องถูกประณามว่า ‘เลว’ หรือ ‘ชั่ว’ ถ้าหากพวกเขาดูแลลูกจ้างหรือคนงานดี

Marx ไม่ได้ผิดพลาดเรื่องการปฏิเสธความสามารถในการปรับตัวหรือการปฏิรูปของระบบทุนนิยมเท่านั้น แต่ Marx ยังทำให้เราเข้าใจผิดว่า หัวใจของปัญหาการกดขี่ในโลกสมัยใหม่อยู่ที่การขูดรีดแรงงานเป็นสำคัญ

ความจริงแล้ว ถ้าเราย้อนศึกษาประวัติศาสตร์โลก เราจะพบว่าระบบโลกเริ่มกำเนิดขึ้นประมาณศตวรรษที่ 15 ถึง 18 ในช่วงนั้น ระบบโลกก่อเกิดขึ้นจากการกดขี่ขูดรีดที่หนักหน่วงชั่วร้าย ซึ่งชั่วร้ายกว่าการขูดรีดทางชนชั้นเสียอีก นั่นคือการทำสงครามล่าอาณานิคม ปล้นชิงทรัพยากร และการจับคน (ผิวดำ) มาเป็นทาส

นักวิชาการตะวันตกเรียกการกดขี่ขูดรีดแบบนี้ว่า Primitive Accumulation หรือ การแสวงหาความมั่งคั่งแบบป่าเถื่อน

กลุ่มที่แสวงหาความมั่งคั่งแบบนี้ไม่ได้เติบโตขึ้นบนฐานการผลิตจริง แต่เติบโตขึ้นพร้อมกับการเกิดขึ้นของรัฐสมัยใหม่ (Nation-State) ซึ่งพัฒนาอำนาจสู่การก่อเกิดของรัฐที่เรียกว่า Empire ล่าอาณานิคม

กลุ่มทุนสามานย์นี้จะเกาะกุมอำนาจเหนือรัฐ (ล่าอาณานิคม) และมั่งคั่งขึ้นจากการล่าอาณานิคม

ศูนย์กลางอำนาจของทุนนี้คือ การสร้างรัฐรวบอำนาจ หรือ รัฐเผด็จการ ขึ้นโดยมีสถาบันกษัตริย์(สมัยใหม่) และสถาบันกองทัพเป็นศูนย์กลาง มีบรรดาชนชั้นนำในกองทัพและพ่อค้าใหญ่หากินกับสงครามล่าอาณานิคม

ระบบ Empire ล่าอาณานิคม นี้จะผูกขาดอำนาจและความมั่งคั่งทั้งหมดให้รวมศูนย์อยู่กับกลุ่มผู้มีอำนาจรัฐเท่านั้น

ดังนั้น ในยุคล่าอาณานิคม ความมั่งคั่งจึงกระจุกตัวอย่างยิ่ง และรวมศูนย์อย่างยิ่ง อยู่เพียงเฉพาะกับกษัตริย์และบรรดาชนชั้นนำ (หรือชนชั้นสูง) นายทหารที่มีอำนาจควบคุมเหนือรัฐอาณานิคม

นี่คือ สาเหตุที่มาของ ‘การปฏิวัติประชาธิปไตย’ ซึ่งก่อตัวขึ้นทั่วโลก เพื่อโค่นล้มระบบการเมือง(สามานย์) ดังกล่าว

การปฏิวัติฝรั่งเศส และการปฏิวัติอเมริกา รวมทั้งการปฏิวัติต่อต้านการล่าอาณานิคมของบรรดาประเทศเมืองขึ้นทั้งหลายล้วนสะท้อนภาพการต่อต้านระบบรัฐล่าอาณานิคม และระบอบทุนสามานย์ที่มีอำนาจเหนือ Empireล่าอาณานิคม

การปฏิวัติฝรั่งเศส ที่จริงแล้วไม่ใช่การโค่นล้มสถาบันกษัตริย์แบบศักดินาเก่าๆ ที่หากำไรจากการถือครองที่ดินดังที่คนไทยทั่วไปเข้าใจ แท้จริงคือการโค่นล้มระบอบทุนสามานย์ซึ่งมีสถาบันกษัตริย์(แบบใหม่)เป็นศูนย์กลาง”

ลูกศิษย์ผมดูจะเข้าใจบางสิ่ง เขาถามสวนขึ้น

“อาจารย์กำลังบอกว่า การปฏิวัติฝรั่งเศสที่แท้แล้วไม่ใช่การปฏิวัติล้มระบอบศักดินาหรือครับ”
ผมพยักหน้า ตอบว่า “ใช่” และขยายความต่อ

เวลาเราพูดถึงระบอบศักดินา เราหมายถึงระบบการผลิตในยุคโบราณ ที่เกิดจากการใช้ที่ดินหรือ เกิดจากเกษตรกรรมโดยมีคนจำนวนหนึ่งถูกเรียกว่า ไพร่ติดที่ดิน คนอีกส่วนหนึ่งเรียกว่า เจ้านาย (เจ้าของที่ดิน) โดยมีระบอบกษัตริย์แบบศักดินาเป็นศูนย์ของระบบ

ระบอบกษัตริย์ในยุคระบบเศรษฐกิจโลก ไม่ใช่ระบอบศักดินาแบบเก่าอีกต่อไป เพราะระบอบนี้หากินกับรัฐล่าอาณานิคมที่หาความมั่งคั่งจากการปล้นชิงและล่าอาณานิคม

กล่าวอย่างสรุป การปฏิวัติฝรั่งเศส คือการต่อสู้ระหว่างระบอบทุนสามานย์ภายใต้การนำของสถาบันกษัตริย์สมัยใหม่กับทุนระดับชาติ (ทุนระดับกลางและทุนขนาดเล็ก) ที่รวมกำลังกับชนชั้นล่าง (ชาวนา และกรรมกร) โค่นล้มระบอบกษัตริย์และกลุ่มทุนสามานย์

ลูกศิษย์เอ่ยขึ้นว่า

“อย่างนี้...ลัทธิ Marx ก็ทำให้เราเข้าใจเรื่อง ไอ้ตัวชั่วร้าย ผิดตัว ซิครับ

เช่น พวกฝ่ายซ้ายเก่าจะเข้าใจว่าระบบกษัตริย์แบบศักดินา(โบราณ) คือ ไอ้ตัวชั่วร้ายสุดๆ และระบอบทุนนิยมอุตสาหกรรม (สมัยใหม่) คือ ไอ้ตัวชั่วสุดชั่ว

วันนี้ ผมเริ่มเข้าใจแล้วว่า ไอ้ตัวชั่วร้ายแท้จริง คือ ทุนสามานย์ที่ล่าอาณานิคมและปล้นโลกนี้ทั้งใบ ซึ่งเติบโตขึ้นมาจากการสะสมทุนแบบป่าเถื่อน หรือ Primitive Accumulation นั่นเอง”

เขาได้ตั้งคำถามอีก

“ในปัจจุบัน เมื่อระบอบ Empire ล่าอาณานิคม ซึ่งมีสถาบันกษัตริย์ (สมัยใหม่) เป็นศูนย์อำนาจกลางถูกโค่นลงแล้ว ระบอบทุนสามานย์ หรือ การสะสมความมั่งคั่งแบบป่าเถื่อน ยังดำรงอยู่หรือไม่ครับ”

ผมตอบว่า

หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 แม้ว่าบรรดาประเทศศูนย์กลางจะเกิดการปฏิวัติประชาธิปไตย ตามด้วยการปฏิวัติอุตสาหกรรม และบรรดาประเทศที่เคยเป็นเมืองขึ้นสามารถปลดตัวเองจากการเป็นเมืองขึ้น สำเร็จแล้ว แต่การสะสมความมั่งคั่งแบบป่าเถื่อนก็ยังดำรงอยู่ ปรับเปลี่ยนเพียงรูปแบบไปบ้าง

หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 รัฐจักรวรรดิ หรือ Empire อเมริกา ได้ก่อตัวขึ้นและมีฐานะเป็นจ้าวโลก พร้อมๆ กับการล่าอาณานิคมสมัยใหม่ Empire นี้ได้กลายเป็นศูนย์ใหม่ที่ให้กำเนิดทุนสามานย์ รูปแบบใหม่

ในช่วงสมัยสงครามโลกครั้งที่ 1 ประเทศต่างๆ ในยุโรปทำสงครามกัน ทุนสามานย์ได้ก่อกำเนิดขึ้นที่ประเทศสหรัฐอเมริกา ทุนแบบนี้ก่อตัวขึ้นจากการผลิตและขายอาวุธ (ขายอาวุธให้ประเทศต่างๆ ในยุโรปที่กำลังทำสงครามกัน) จนร่ำรวยขึ้นอย่างมหาศาล ความมั่งคั่งนี้เองทำให้ทุนสามานย์กลุ่มนี้ได้ขยายอิทธิพลทางการเมือง หรือเริ่มมีอำนาจเหนือรัฐ (อเมริกา) และพรรคการเมืองขึ้นเรื่อยๆ

พอสงครามโลกครั้งที่ 2 เกิดขึ้น ประเทศสหรัฐอเมริกาได้เข้าร่วมสงครามโลกโดยตรง ส่วนหนึ่งมาจากการผลักดันของกลุ่มทุนสามานย์เพราะรายได้จากการก่อสงครามได้กลายเป็นที่มาของความมั่งคั่งของพวกเขา

หลังสงครามโลก กลุ่มทุนสามานย์กลุ่มนี้ได้สร้างฐานอำนาจกุมเหนือ Empire อเมริกา โดยการผนวกผลประโยชน์และรวมตัวเป็นหนึ่งเดียวกันกับสถาบันทางทหาร อย่างเช่น Pentagon และ CIA และประสานประโยชน์กับบรรดาทุนข้ามชาติขนาดใหญ่ กลายเป็นแหล่งการเงินใหญ่ที่สุด จึงมีอำนาจเหนือพรรคการเมืองขนาดใหญ่ของอเมริกา และพัฒนายิ่งใหญ่ขึ้นเรื่อยๆ ในยุคสงครามเย็น (สงครามค่ายทุนนิยมกับค่ายสังคมนิยม)

ในช่วงสงครามเย็น Empire อเมริกา ได้กลายสภาพเป็น จักรวรรดิด้านทหาร ที่กว้างใหญ่ที่สุดในโลก มีเครือค่ายกองทัพครอบโลก ทุนสามานย์จึงมั่งคั่งอย่างยิ่ง

ที่ไหนเกิดสงคราม ที่นั่นคือ แหล่งก่อกำไรมหาศาล

ดังนั้น สงครามเย็นระหว่าง ค่ายอเมริกา และค่ายสังคมนิยม จึงกลายเป็นรายได้ที่สำคัญ

นอกจากนี้ ทุกแห่งของโลกที่มีทรัพยากรมีค่า อย่างเช่น ตะวันออกกลาง และแอฟริกา ก็ถูกทำให้เป็นแหล่งที่ก่อเกิดสงครามแย่งชิงทรัพยากรดังกล่าว

หากแหล่งที่เกิดสงครามไม่มีทรัพยากรมีค่า อย่างเช่นในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ผู้ก่อสงครามมีเงินไม่พอที่จะซื้ออาวุธ พ่อค้าอาวุธจะยอมให้แลกซื้ออาวุธกับยาเสพติด จนกลายเป็นที่มาขบวนการค้ายาเสพติดพวกเฮโรอีน หรือโคเคนที่แพร่ระบาดไปทั่วโลก

ทุนมาเฟียซึ่งค้ายาเสพติดในระดับโลกได้กลายเป็นพันธมิตรใกล้ชิดกับทุนสามานย์

ในสมัยสงครามเวียดนาม รัฐทหารของไทยเองซึ่งกลายเป็นฐานอำนาจทางทหารของ Empire อเมริกาในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ได้แปรสภาพเป็น รัฐค้ายาเสพติด โดยกลายเป็นศูนย์ส่งออกเฮโรอีนจากดินแดนตอนเหนือของประเทศไทยไปขายทั่วโลก

ถ้าเราดูภาพยนตร์เกี่ยวกับการลอบสังหารประธานาธิบดีเคนเนดี้ เราจะพบว่า ผู้มีอำนาจเหนือ Empire อเมริกา ที่แท้แล้ว ไม่ใช่ตัวประธานาธิบดี แต่คือบรรดากลุ่มทุนสามานย์ CIA และบรรดามาเฟียค้ายาเสพติดระดับโลก

สาเหตุสำคัญที่ประธานาธิบดีเคนเนดี้ถูกฆ่าก็เนื่องจากว่า ท่านไม่เห็นด้วยกับการทำสงครามเวียดนาม เพราะท่านตระหนักรู้ว่า หากทำสงคราม รัฐอเมริกาต้องใช้งบประมาณจำนวนมากและอาจจะไม่ชนะ

ลูกศิษย์ถามผมสวนขึ้นว่า

“อาจารย์กำลังจะบอกว่า แม้แต่ สงคราม กับ ผู้ก่อการร้าย ในยุคปัจจุบัน ผู้อยู่เบื้องหลังที่แท้จริง และได้ประโยชน์จริงๆ คือ บรรดาทุนสามานย์ที่มีอำนาจเหนือ Empire อเมริกา ใช่ไหมครับ”

ผมตอบว่า “เข้าใจถูกต้อง” และกล่าวสรุป

“ทุนสามานย์สมัยก่อนเติบโตมาด้วยการทำสงครามปล้นชิงและล่าอาณานิคม ทุนสามานย์ใหม่ใช้ประโยชน์จากการก่อสงคราม การก่อสงครามนั้นไม่เพียงแต่ปล้นความมั่งคั่งจากประเทศโลกที่สาม ผ่านการค้าอาวุธเท่านั้น ทุนนี้ยังสามารถปล้นความมั่งคั่งจาก Empire ของตัวเองโดยตรง ผ่านการปล้นงบประมาณแผ่นดิน” (ยังมีต่อ)

ลงชื่อไว้ก่อนค่ะ วันหลังมาอ่านค่ะ

พึ่งเข้ามาเยี่ยมครั้งแรก...ดีครับ

เน€เธšเธทเนˆเธญเธžเธงเธเน„เธกเนˆเนƒเธŠเนˆเธ„เธ™เน„เธ—เธข 100 %
เนเธฅเธฐเธชเนˆเธงเธ™เนƒเธซเธเนˆเธชเธšเธฒเธขเธ•เธฑเธงเธšเธญเธเธ”เธต เธžเธญเธ•เธฑเธงเน€เธญเธ‡เน€เธ”เธทเธญเธ”เธฃเน‰เธญเธ™เธšเธญเธเธ„เธ™เธญเธทเนˆเธ™เน„เธกเนˆเธ”เธต

กรุณาใช้เหตุ และผลในการเข้าถึงสื่อทุกแขนงอย่าใช้อารมย์หรือความชอบให้เป็นใหญ่ เพราะกระผมเองเรียนจบ ป.ตรีทางด้านรัฐฯ ประสบการณ์น้อยนิด แต่เคยสัมผัสรสชาดของการมาบ้างนิดหน่อย ทุกอย่างในด้านการเมือง สิ่งแรกที่ต้องเจอได้เห็นได้ยินประจำและเป็นเหมือนคารมประจำหลักการ นั้นคือทำเพื่อชาติ เพื่อพี่น้องประชาชน เพื่อสถาบัน แต่ในความเป็นจริงรู้ไหมว่า การเข้ามาของนักการเมืองนั้นยิ่งในปัจจุบันด้วยแล้วยิ่งต้องการเข้ามาเป็น ส.ส. หรืออะไรก็แล้วแต่ที่เกี่ยวข้อง และสามารถทำให้ตนเองได้มีบทบาทหน้าที่ในการเมือง มันยิ่งทำให้ใกล้สิ่งที่หวังใว้ไม่ยากนัก ด้วยเหตุผลที่ทุกคนอาจจะไม่รู้หรือรู้ไม่ทันก็คือ ผลประโยชน์ทางอ้อมที่นักการเมืองหวังเพียงนิดๆ

ผมจะเข้ามาcommentเรื่อยๆนะครับลองฉบับแรกดูก่อนต่อคอยว่ากันครับ จะcomment เป็นกลางครับ คอยเจอกันตอนฉบับ 2 ครับขอบคุยครับ