คอลัมน์ รู้ไปโม้ด
น้าชาติ ประชาชื่น nachart@yahoo.com

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ถ้าเฉพาะคำ "อุยกูร์" พวกเขาเป็นหนึ่งในหลายกลุ่มชาติพันธุ์ ที่ประกอบกันเข้าเป็นประชากรของเขตปกครองตนเองซินเจียง อุยกูร์หรือซินเกียงอุยกูร์ทางตะวันตกเฉียงเหนือ ของสาธารณรัฐประชาชนจีน ซึ่งนับเป็นพื้นที่เขตปกครองที่ใหญ่ที่สุดของจีน มีขนาดประมาณ 1/6 ของพื้นที่ทั้งประเทศ

นับแต่สมัยราชวงศ์ ชิง ซินเจียงเป็นดินแดนทางตะวันตกเฉียงเหนือของจีน อยู่ห่างจากกรุงปักกิ่งถึง 4,000 กิโลเมตร มีพื้นที่ทั้งหมด 1.66 ล้านตารางกิโลเมตร พื้นที่ส่วนใหญ่ทุรกันดารเพราะตั้งอยู่บริเวณที่ราบสูงปาร์มีและทะเลทรายทากลามากัน

การที่อยู่ใกล้กับประเทศในเอเชียกลางหลายประเทศ ทำให้ประชากรพื้นเมืองของซินเจียงไม่ใช่ชาวจีน แต่เป็นคนเชื้อสายเติร์กที่เรียกตัวเองว่าชาว "อุยกูร์" หรือภาษาจีนเรียก เหวยอู๋เอ่อ นับถือศาสนาอิสลาม

ซินเจียงเป็นที่ตั้งของอาณาจักรโบราณ และการที่เป็นจุดเชื่อมแผ่นดินใหญ่เข้ากับเอเชียกลางและเอเชียใต้ ทำให้เจริญถึงขีดสุดในยุคที่การค้าบนเส้นทางสายไหมรุ่งเรือง ศาสนาอิสลามเผยแผ่เข้ามาผ่านพ่อค้ามุสลิมตั้งแต่ศตวรรษที่ 9 ครั้นถึงศตวรรษที่ 10 ชาวอุยกูร์ทั้งหลายก็กลายเป็นมุสลิม

นครการค้าอย่างคาชการ์ ที่อยู่ทางตะวันตกสุด เป็นเมืองที่มีความเจริญสูงยิ่ง และเป็นศูนย์กลางของอารยธรรมอิสลาม จนถึงศตวรรษที่ 14 สุลต่านแห่งนครทั้งหลายก็เรียกดินแดนของพวกเขา ว่า เตอร์กิสถานตะวันออก

ดินแดนนี้ตกเป็นของจีนมาตั้งแต่ศตวรรษที่ 16 ในเวลานั้นชาวฮั่นและชาวมุสลิมอยู่ร่วมกันอย่างสันติ ด้วยมหาจักรพรรดิจีน มีนโยบายให้ชาวมุสลิมปกครองกันเองและให้เสรีภาพเต็มที่ในการนับถือศาสนา

แต่ต่อมาในศตวรรษที่ 18 จีนและรัสเซียแข่งขันกันแผ่อิทธิพลในเอเชียกลาง จีนจึงเพิ่มความเข้มในการปกครองซินเจียง ราชสำนักชิงปราบปรามอย่างเฉียบขาดกับมุสลิมที่ต่อต้าน ทำให้ล้มตายกันเป็นอันมาก ความเกลียดชังก็ยิ่งเพิ่ม นโยบายนี้ยิ่งใช้ก็ยิ่งกระพือปัญหาให้ลุกลาม

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ค.ศ.1755 ราชสำนักชิง ส่งกองทหารเข้ายึดเมืองคาชการ์ และเมื่ออิทธิพลของอังกฤษแผ่เข้ามาในเอเชียใต้และเอเชียกลางในศตวรรษที่ 19 จีนจึงขีดเส้นเขตแดนล้อมอาณาจักรจีน แต่ขณะเดียวกันก็ตัดขาดชาวมุสลิมในซินเจียงกับมุสลิมในเอเชียกลาง

อำนาจปกครองถูกรวบไปรวมศูนย์ที่กรุงปักกิ่ง ซินเจียงกลายเป็นเพียงดินแดนชายขอบของอาณาจักรจีนอันไพศาล อารยธรรมที่เคยรุ่งเรืองก็กลายเป็นสิ่งที่แปลกแยกจากอารยธรรมของจีนศูนย์กลาง

ซินเจียงหมดความสำคัญในฐานะดินแดนการค้า แล้วเศรษฐกิจก็ตกต่ำลงเรื่อยๆ จนเป็นเพียงดินแดนที่ยากจน นอกจากนี้จีนได้ส่งขุนนางจีนไปปกครองซินเจียงแทนการให้มุสลิมปกครอง ขุนนางที่ถูกส่งไปมักเป็นขุนนางโฉด ที่ถูกลงโทษให้ไปลำบากในแดนไกล

แต่การที่อยู่ไกลเมืองหลวงมาก เปิดช่องให้ขุนนางเหล่านี้กดขี่ประชาชน ขูดรีด ทุจริต และไม่เคารพประเพณีมุสลิม สร้างความเดือดร้อนให้ชาวมุสลิมอย่างมาก เป็นมูลเหตุที่ทำให้มุสลิมเกลียดชังรัฐบาลจีน และก่อเหตุสู้รบต่อต้านทางการนับครั้งไม่ถ้วน

ทศวรรษที่ 1940 ชนมุสลิมรวมตัวกันภายใต้การนำของชาวคาซัคนาม "อุสมาน" พร้อมพรรคพวกชาวคาซัค อุยกูร์ และมองโกล ก่อการจลาจลขึ้น รัฐบาลจีนของเจียงไคเช็กตอบโต้ด้วยกำลังทหาร เกิดการปะทะกันอย่างรุนแรง จนที่สุดต้องทำข้อตกลงสันติภาพระหว่างกันใน ค.ศ.1946

เดือนกันยายน 1949 ซินเจียงปลดแอกอย่างสันติ ครั้นวันที่ 1 ตุลาคม เมื่อ สาธารณรัฐประชาชนจีน สถาปนา เขตซินเจียงจึงกลายเป็นเขตบริหารระดับมณฑล ที่มีอำนาจปกครองตนเองได้เขตหนึ่งของจีน โดยมีเมืองเอกของมณฑลชื่อ อุรุมชี

หน้า 24

ขอบคุณ ข่าวสดออนไลน์

คอลัมน์ รู้ไปโม้ด - น้าชาติ ประชาชื่น

สิริสวัสดิ์วุธวารค่ะ