เขตปกครองตนเองซินเจียงอุยกูร์
ชื่อย่อ: 新 (ซิน)



เขตปกครองตนเองซินเจียงอุยกูร์ (อุยกูร์: شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى-; จีน: 新疆维吾尔自治区) ตั้งอยู่ทางตะวันตกเฉียงเหนือของสาธารณรัฐประชาชนจีน มีขนาดประมาณ 1/6 ของพื้นที่ทั้งประเทศ นับเป็นพื้นที่เขตปกครองที่ใหญ่ที่สุดของจีน


ที่ตั้งและอาณาเขต

เขตปกครองตนเองซินเจียงอุยกูร์มีพื้นที่ติดต่อดังนี้

ทิศเหนือ ติดต่อกับ ประเทศคาซัคสถาน ประเทศรัสเซีย และประเทศมองโกเลีย

ทิศใต้ ติดต่อกับ เขตปกครองตนเองทิเบต ประเทศจีน และรัฐชัมมูและกัษมีระ อินเดีย

ทิศตะวันออก ติดต่อกับ มณฑลชิงไห่ แล มณฑลกานซู ประเทศจีน

ทิศตะวันตก ติดต่อกับ ประเทศคาซัคสถาน คีร์กีซสถาน ทาจิกิสถาน อัฟกานิสถาน และปากีสถาน


ประวัติศาสตร์

ตั้งแต่สองพันปีก่อนเป็นต้นมา ดินแดนซินเจียงก็เป็นดินแดนส่วนหนึ่งของประเทศจีน ที่มีความเป็นเอกภาพและประกอบด้วยหลายชนชาติ

เมื่อ 60 ก่อนคริสต์ศักราช ราชวงศ์ฮั่นได้จัดตั้งองค์กรบริหารซียี่ เพื่อปกครองเขตซินเจียงโดยตรง ซึ่งมีขอบเขตรวมถึงทะเลสาบบาเอ่อคาสือและเขตพ่าหมี่เอ่อ ภายในเวลา 1,000 ปีเศษต่อจากนั้น เขตซินเจียงสังกัดอยู่ในองค์กรบริหารท้องถิ่น ที่จัดตั้งโดยรัฐบาลกลาง

ครั้นถึงราชวงศ์ชิง รัฐบาลกลางได้แต่งตั้งนายพลอีหลี เพื่อปกครองดินแดนซินเกียงทั้งหมดและเมื่อถึงปี พ.ศ. 2427 เขตซินเจียงได้รับการสถาปนาขึ้นเป็นมณฑล ทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างซินเกียงกับมณฑลต่างๆในแผ่นดินใหญ่จีนมีความใกล้ชิดยิ่งขึ้น

เดือนกันยายน พ.ศ. 2492 ซินเจียงได้รับการปลดแอกอย่างสันติ จนเมื่อถึงวันที่ 1 ตุลาคม สาธารณรัฐประชาชนจีนได้สถาปนาขึ้น เขตซินเจียงจึงกลายเป็นเขตบริหารระดับมณฑล ที่มีอำนาจปกครองตนเองได้เขตหนึ่งของจีน

ประวัติศาสตร์จีนในสมัยโบราณ มีมาตั้งแต่สมัยวัฒนธรรมเครื่องปั้นดินเผาแดง และเครื่องปั้นดินเผาดำ เริ่มต้นการปกครองโดยราชวงศ์เซี่ย ราชวงศ์ซาง ราชวงศ์โจว และราชวงศ์ฉินตามลำดับ และสิ้นสุดลงที่สมัยราชวงศ์ฮั่น ค.ศ. 220


ภูมิประเทศ

มีภูเขาอาเอ่อไท่ซัน ภูเขาเทียนชาน และภูเขาคุนหลุนชาน ตั้งอยู่จากทิศเหนือไปยังทิศใต้ มีแม่น้ำถ่าหลี่หมู่ ซึ่งเป็นแม่น้ำภายในดินแดนที่ไม่ไหลลงทะเล ที่ใหญ่ที่สุดของจีน มีทะเลสาบบ๋อซือเถิง ซึ่งเป็นทะเลสาบน้ำจืดที่ใหญ่ที่สุดของจีน และมีพื้นที่ต่ำถู่หลู่ฟัน ซึ่งเป็นพื้นที่ต่ำสุดของจีน

พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นทะเลทราย ทะเลทรายทากลามากัน (ถ่าเค่อลาหม่ากัน) เป็นทะเลทรายที่ใหญ่ที่สุดของจีน และอันดับที่สองของโลก และมีทะเลทรายกู่เอ่อบันทงกู่เท่อ เป็นทะเลทรายใหญ่อันดับที่สองของจีน อุดมด้วยทรัพยากรน้ำมันปิโตเลียม แก๊ซธรรมชาติ

พื้นที่ 1.66 ล้านตร.กม แบ่งเขตการปกครองเป็น 17 เมือง 70 อำเภอ และ 844 หมู่บ้าน ในจำนวนนี้มีหมู่บ้านชนส่วนน้อยถึง 42 หมู่บ้าน ในเมืองใหญ่ทั้ง 13 เมือง เป็นเขตปกครองตนเองของชนส่วนน้อยถึง 5 เมือง


การแบ่งเขตการปกครอง
เมือง ภาษาอุยกูร์
(kona yezik̡) อุยกูร์ละติน
(yengi yezik̡) อักษรจีน พินอิน

เมืองระดับจังหวัด

อุรุมชี (Ürümqi) ئۈرۈمچى شەھرى Ürümqi Xəh̡ri 乌鲁木齐市 Wūlǔmùqí Shì

คาราเมย์ (Karamay) قاراماي شەھرى K̡aramay Xəh̡ri 克拉玛依市 Kèlāmǎyī Shì

เมืองระดับอำเภอที่ถูกปกครองโดยตรง

ชื่อเหอซี شىخەنزە شەھرى Xihənzə Xəh̡ri 石河子市 Shíhézǐ Shì

ตุมซุก تۇمشۇق شەھرى Tumxuk̡ Xəh̡ri 图木舒克市 Túmùshūkè Shì

อารัล ئارال شەھرى Aral Xəh̡ri 阿拉尔市 Ālā'ěr Shì

หวูเจียชู ئۇجاچۇ شەھرى Wujiaqü Xəh̡ri 五家渠市 Wǔjiāqú Shì


อำเภอ

อำเภอตูร์ฟาน تۇرپان ۋىلايىتى Turpan Vilayiti 吐鲁番地区 Tǔlǔfān Dìqū

อำเภอคูมุล قۇمۇل ۋىلايىتى K̡umul Vilayiti 哈密地区 Hāmì Dìqū

อำเภอโฮตาน خوتەن ۋىلايىتى Hotən Vilayiti 和田地区 Hétián Dìqū

อำเภออักซู ئاقسۇ ۋىلايىتى Ak̡su Vilayiti 阿克苏地区 Ākèsū Dìqū

อำเภอคัชการ์ قەشقەر ۋىلايىتى K̡əxk̡ər Vilayiti 喀什地区 Kāshí Dìqū

อำเภอต่าเฉิง تارباغاتاي ۋىلايىتى Tarbaƣatay Vilayiti 塔城地区 Tǎchéng Dìqū

อำเภออัลไต ئالتاي ۋىلايىتى Altay Vilayiti 阿勒泰地区 Ālètài Dìqū


เขตปกครองตนเอง

เขตปกครองตนเองชนชาติคีร์กึซคิซิลซู قىزىلسۇ قىرغىز ئاپتونوم ئوبلاستى K̡izilsu K̡irƣiz Aptonom Oblasti 克孜勒苏柯尔克孜自治州 Kèzīlèsū Kē'ěrkèzī Zìzhìzhōu

เขตปกครองตนเองชนชาติมองโกลบายินโกลิง بايىنغولىن موڭغۇل ئاپتونوم ئوبلاستى Bayinƣolin Mongƣol Aptonom Oblasti 巴音郭楞蒙古自治州 Bāyīnguōlèng Měnggǔ Zìzhìzhōu

เขตปกครองตนเองชนชาติหุยชางจี้ سانجى خۇيزۇ ئاپتونوم ئوبلاستى Sanji Huizu Aptonom Oblasti 昌吉回族自治州 Chāngjí Huízú Zìzhìzhōu

เขตปกครองตนเองชนชาติมองโกลเบอร์ตาลา بۆرتالا موڭغۇل ئاپتونوم ئوبلاستى Bɵrtala Mongƣol Aptonom Oblasti 博尔塔拉蒙古自治州 Bó'ěrtǎlā Měnggǔ Zìzhìzhōu

เขตปกครองตนเองชนชาติคาซัคอีลี่ ئىلى قازاق ئاپتونوم ئوبلاستى Ili K̡azak̡ Aptonom Oblasti 伊犁哈萨克自治州 Yīlí Hāsàkè Zìzhìzhōu


ขอขอบคุณ วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี


จันทรวารสิริวิบูลย์ รัศมิสูรย์ส่องจำรูญจรัสเรืองค่ะ