การฝึกฝนการปฏิบัตินั้นเพื่ออะไร ได้ประโยชน์อะไร
นี่เป็นพื้นฐานที่ชาวพุทธที่สนใจการปฏิบัติธรรมสมควรเข้าใจให้ตรงก่อน ที่จะลงมือฝึกฝนการปฏิบัติธรรม ถ้าเข้าใจผิดพลาด การฝึกฝนก็จะผิดพลาด
นักปฏิบัติเป็นจำนวนมาก มักเข้าใจว่า การปฏิบัติธรรม คือ การทำให้จิตสงบบ้าง การนั่งสมาธิบ้าง การดูลมหายใจบ้าง การเดินจงกรมบ้าง การเพ่งกสิณบ้าง การบริกรรมบ้าง
สิ่งที่เข้าใจดังกล่าวนั้น คือ การเข้าใจที่ไม่ตรงครับ
....ไม่ตรงอย่างไรกัน ใคร ๆ ก็สอนกันอย่างนี้ หลวงปู่ หลวงพ่อ ที่ท่านละสังขาร กระดูกเป็นพระูธาตุ ก็สอนกันอย่างนี้ทั้งนั้น ??
ไม่ตรง คือ สิ่งที่กล่าวถึงข้างบนเป็น เครื่องมือ (tools) ที่ใช้ในการปฏิบัติธรรม ไม่ใช่จุดมุงหมายในการปฏิบัติธรรม
... ไม่ตรงแล้วไงละ มีผลอย่างไร ??
เมื่อเข้าใจไม่ตรง สมมุิติว่า การดูลมหายใจก็แล้วกัน นักภาวนาก็มัวจะสนใจแต่การรับรู้ลมหายใจ พอจิตเผลอว๊อกแว๊กไป ก็มาตัดพ้อ ตนเองทันทีเลยว่า ปฏิบัติไม่ดีเลยวันนี้ จิตว๊อกแว๊กตลอด นี่เพราะเป็นการเข้าใจผิดพลาด แต่แรก เมื่อผิดพลาดแต่แรก การภาวนาก็ผิดพลาดเพราะเข้าใจเป้าหมายผิดไป เมื่อผลออกมาเป็นอีกอย่างก็เข้าใจผิดอีกว่า ภาวนาแล้วไม่ดี
.... แล้วที่ถูกเป็นอย่างไรละ ??
้ถ้าท่านเข้าไปอ่านในพระไตรปิฏกในเรื่อง มหาสติปัฏฐานสูตร ขอให้ท่านอ่านหัวเรื่อง ก่อนที่ ที่พระพุทธองค์ทรงสอนไว้ชัดเจนแจ่มแจ้งเลยว่า
ให้มีความเพียร-มีสัมปชัญญะ-มีสติ เพื่อ ขจัดความพอใจและไม่พอใจในโลกลงเสียได้
//www.84000.org/tipitaka/attha/v.php?B=12&A=1754&Z=2150
นี่คือเป้าหมายหลักที่นักภาวนาสมควรเ้ข้าใจกันก่อนว่า ที่ลงมือฝึกฝนกันอย่างหนักทุกวันก็เพื่อ สิ่งนี้ (มีสัมปชัญญะ มีสติ) และ การมีสิงนี้ ก็เพื่อ ขจัดความพอใจและไม่พอใจออก
ย้อนกับมาดูอีกที ในกรณีเรื่องดูลมหายใจ ทีนี้ผมจะกล่าวในสิ่งที่นักภาวนาเข้าใจถูกกับคำสอน นั้นเป็นอย่างไร
การดูลมหายใจนั้น ไม่ใช่ตั้งหน้าตั้งตาดูลมหายใจ แต่การปฏิบัตินั้นการรับรู้ลมหายใจ จะมาจาก การมีสัมปชัญญะ แล้ว สติไปรับรู้ลมหายใจเอง เมื่อ นักภาวนาเกิดใจว๊อกแว๊กออกไป จิตไม่ไปรับรู้ลมหายใจอีก แต่ถ้านักภาวนามีสติรู้อยู่ว่า ใจมันว๊อกแว๊กไป ก็จะเข้าใจเองว่า นี่ไม่ใช่การปฏิบัติไม่ดีแต่อย่างไร เพราะถึงใจจะว๊อกแว๊ก แต่ก็ยังมี สัมปชัญญะ มีสติ ที่ยังรับรู้อาการใจทีว๊อกแ๊ว๊กไปได้อยู่ นักภาวนาก็ไม่เกิดการตัดพ้อตนเองว่า ปฏิบัติไม่ดี เพราะเข้าใจในจุดมุ่งหมายในการปฏิบัติ
อนึ่ง นักภาวนาที่ไม่เข้าใจ การตัดพ้อตนเองว่า วันนี้ภาวนาไม่ดี ก็คือ การที่มีความไม่พอใจ เกิดขึ้นในจิตใจอีกด้วย ยิ่งเป็นการขัดแย้งกับคำสอนในสติปัฏฐานสูตร
ท่านเห็นความแตกต่างไหมครับ ระหว่าง การเ้ข้าใจจุดมุ่งหมาย และการเข้าใจผิดในจุดมุ่งหมายในสติปัฏฐานสูตร
ว่าจะกล่าวกันไป เมื่อพระพุทธองค์บอกจุดมุ่งหมายแล้ว พระพุทธองค์ยังทรงบอกเครื่องมือ ในการลงมือปฏิบัติให้แก่ชาวพุทธอีกด้วย ซึ่งก็คือ หมวดต่างๆ ในสติปัฏฐานสูตร นั่นเอง
ในการปฏิบัติจริง ๆ ในหมวดต่าง ๆ ของสติปัฏฐานนั้น เมื่อนักภาวนาลงมือปฏิบัติในหมวดใดหมวดหนึ่้ง หมวดอื่น ๆก็จะมาด้วยเสมอ ไม่ใช่่ว่า จะปฏิบัติมีเพียงหมวดเดียว
ผมยกตัวอย่างให้ดู
ถ้านักภาวนานั่งดูลมหายใจ อันเป็นหมวดกาย เมื่อเขานั่งอยู่ ขาปวดเมื่อย นี่เป็นหมวดเวทนา ถ้าใจเขาว๊อกแว๊กไป เขาก็รู้ นี่เป็นหมวดจิต เมื่อจิตเขาหยุดว๊อกแว๊กลง เขาก็รู้ นี่เ็ป็นหมวดธรรม
ท่านจะเห็นว่า ถ้าท่านเข้าใจจุดประสงค์ของการภาวนาเสียแล้ว หมวดอะไรในสติปัฏฐาน มันก็สักแต่ว่าเป็นเครื่องมือให้สติเข้าไปรู้เท่านั้น
*************
.... ทีนี้ ท่านอาจสงสัยว่า การปฏิบัติอย่างนี้ จะำนำไปใช้ประโยชน์ได้อย่างไร
ผมจะชี้ให้ท่านเห็น
การปฏิบัตินั้น จุดมุ่งหมาย เพื่อให้มี สัมปชัญญะก็คือ ความรู้สึกตัว และมีสติ จะต้องมีพร้อมทั้ง 2 อย่างจึงจะใช้ได้
ท่านเคยโกรธใครไหมครับ ในขณะที่ท่านโกรธ ท่านจะรู้ว่า ฉันนี่โกรธแล้วนะ โกรธมันไม่ดีนะ แต่ฉันก็หยุดโกรธไม่ได้ด้วย
ท่านเคยอกหักไหมครับ ท่านก็จะรู้ว่า การอกหักนี่ทุกข์จริงๆ ฉันอกหักแล้วนะ อกหักไม่ดีเลย แต่ฉันก็หยุดมันไม่ได้ด้วย
และอารมณ์อื่นๆ อีกมาก ที่ท่านเป็นแล้วรู้ว่าไม่ดี แต่ก็หยุดไม่ได้
**** ที่ท่านหยุดไม่ได้ เพราะว่า กำลังสติของท่านมันอ่อนครับ **** **** ถ้่ากำลังสติของท่านแข็ง ท่านจะหยุดอาการเหล่านี้ได้ครับ ****
อาการทีกำัลังของสติแข็ง ที่ใช้หยุดอาการเหล่านี้ได้นั้นจะต้องประกอบด้วย 2 อย่าง คือ 1.การมีความรู้สึกตัว 2. การมีสติที่แข็งแรง
ซึ่งถ้าท่านหมั่นฝึกฝนด้วยเครื่องมือในสติปัฏฐานสูตร ก็เท่ากับเป็นการหมั่นเติมไวตามิน เข้าไปในจิตใจท่าน ให้ทวีขึ้นใน 1.การมีความรู้สึกตัว 2. การมีสติที่แข็งแรง แล้วท่านจะสามารถกำจัดอาการพอใจและไม่พอใจออกจากจิตใจของท่านได้อย่างง่ายดาย มาก ถ้าท่านแข็งแรงพอ
Create Date : 26 สิงหาคม 2553 |
|
5 comments |
Last Update : 29 มกราคม 2555 16:02:20 น. |
Counter : 1058 Pageviews. |
|
|
|