ทวนกระแสความคิด คือ อย่างไร
ในพุทธประวัติได้มีการกล่าวถึง เจ้าชายสิทธัตถะไ้ด้ทรงอธิษฐานก่อนลอยถาด ที่นางสุชาดาใส่อาการถวายพระองค์ ปรากฏว่า ถาดได้ลอยทวนน้ำขึ้นไป นีคือปริศนาธรรมที่อยู่ตำรา
สำหรับผู้ที่อ่านเรื่องของหลวงพ่อเทียน ท่านก็พูดถึงการทวนกระแสความคิด ว่า อย่าเข้าไปในความคิด พอคิดแล้วให้ตัดความคิดทันที
ซึ่งในบทนี้ ผมจะเขียนขยายความให้ท่านมองภาพออกครับว่า ปริศนาธรรม เรื่องถาดลอยทวนน้ำ และ การทวนกระแสความคิด นั้นคืออย่างไร
1..ก่อนอื่น ท่านต้องสมมุติตัวเองก่อนครับว่า ท่านคือ มดแดงตัวหนึ่ง ที่กำลังเดินอยู่ หรือ จะยืนอยู่ก็ได้ ไม่ว่ากัน จากนั้นปรากฏว่า จู่ ๆ มีน้ำไหลมาอย่างแรงที่ยังตัวท่านที่เป็นมดแดง เนื่องจากน้ำมีความแรง ดังนั้น ตัวท่านคือมดแดง ก็จะถูกกระแสน้ำนั้นพัดพาไปด้วย น้ำไหลไปทางไหน ตัวท่านคือมดแดงก็จะลอยตามกระแสน้ำนั้นไปตลอด
2..สิ่งที่เขียนในข้อ 1 คือสภาวะแห่งจิตใจของท่าน(เปรียบเหมือนมดแดง) ส่วนความคิดที่ท่านกำลังคิด (เปรียบเหมือนกับกระแสน้ำที่ไหล)
ตามธรรมชาติในการทำงานของจิตใจในปุถุชน จิตใจจะยึดติดกับขันธ์ 5 ด้วยแรงยึดคือตัณหา เมื่อท่านคิดสิ่งใด แรงยึดคือตัณหาจะยึดดึงจิตใจของท่าน ติดเอาไว้กับความคิดนั้น (อาการนี้ บางอาจารย์จะเรียกว่า การเข้าไปในความคิด) ซึ่งเปรียบเหมือน มดแดงที่กำลังลอยตุ๊บป่องอยู่ในกระแสน้ำไหล จะหนีออกจากกระแสน้ำก็ไม่ได้ ซึ่งเหมือนกับ จิตใจจะหนีออกจากความคิดก็ไม่ได้ เพราะถูกแรงยึดคือตัณหายึดเอาไว้
เมื่อเป็นดังนี้ เมื่อความคิดนั้นเป็นเรื่องราวแห่งความทุกข์ จิตใจก็จะรับรู้ความทุกข์นั้นไปด้วย ถ้าความคิดนั้นเป็นสุข จิตใจก็รับรู้ความสุขไปด้วย
ทำให้ปุถุชน หลงวนเวียนไปกับทุกข์สุขตลอดเวลา อันเนื่องมาจากความคิด ที่ปรุงแต่งขึ้น
3..การที่จะมดแดงไม่ไหลไปตามน้ำในข้อ 1 นั้น มดแดงต้องไม่อยู่ในแนวทางของน้ำไหล ก่อนน้ำจะไหลมา เพราะมดแดงไม่อยู่ในทางน้ำที่ไหลมา มดแดงจะเป็นอิสระจากน้ำไหล และมดแดงจะเห็นน้ำที่ไหลได้ เพราะตัวเองไม่ได้อยู่ในกระแสน้ำนั้นแล้ว
4..ในข้อ 3 นั้นเปรียบเหมือนกับว่า ท่านได้ฝึกฝนสัมมาสติจนมีความตั้งมั่นเพียงพอ ทีจะต่อสูุ้กับแรงยึดดึงของตัณหา เมื่อความคิดเกิดขึ้น กำลังความตั้งมั่นแห่งสัมมาสติ ที่ชนะแรงยึดดึงของตัณหา จะทำให้จิตใจไม่เข้าไปผสมรวมกับความคิด เมื่อจิตใจไม่เข้าไปผสมรวมกับความคิด จิตใจก็จะเห็นความคิดนั้น เปรียบเหมือนมดแดง ในข้อ 3 ที่เป็นอิสระจากน้ำไหลและเห็นน้ำที่กำลังไหลนั้นได้
5..มดแดง มีความสงสัยเป็นอันมากว่า น้ำนี้ไหลมาจากที่ใดกัน มดแดงก็จะเดินทวนทางน้ำไปเรื่อยๆ จนถึงต้นตอของน้ำ มดแดงก็เห็นได้ว่า น้ำที่ไหลมาจากท่อน้ำประปาที่แตกอยู่ที่นี้เอง เมื่ือมดแดงเห็นความจริงดังนั้น ก็โทร 1125 แจ้งหน่วยซ่อมประปามาจัดการเปลี่ยนท่อ น้ำใหม่ เมื่อท่อน้ำเก่าที่แตกถูกเปลี่ยนใหม่ น้ำก็หยุดไหลได้เอง
6..ในข้อ 5 การเดินทวนกระแสน้ำของมดแดง เปรียบได้กับการปฏิบัติที่ว่า นักภาวนาไม่เข้าไปในความคิดที่เกิดขึ้นนั้น แต่เนื่องด้วยการมีกำัลังแห่งสัมมาสติอย่างมั่นคง เมื่่อนักภาวนาเห็นความคิดที่เกิดหลาย ๆ ครั้ง ทำให้นักภาวนาเห็นต้นตอของความคิดที่มันผุดออกมาได้ ซึ่งเปรียบเหมือนมดแดง เห็นจุดท่อน้ำำที่แตกที่มีน้ำไหลออกมานั้นเอง
จุดท่อน้ำแตก ก็คือจุดที่ความคิดผุุดออกมา ก็คือ รังของอวิชชานั้นเอง
7..การเห็นจุดท่อน้ำแตก หรือ รังของอวิชชา ไม่ใช่เห็นได้ง่าย ๆ แต่การเห็นความคิดเกิดขึ้น เห็นได้ไม่ยากสำหรับนัำกภาวนาที่ีมีกำลังสัมมาสติตั้งมั่นพอสมควร
แต่การเห็นรังของอวิชชาและเห็นขณะที่ความคิดกำลังผุดออกมาเหมือนสะเก็ดแผลที่กำลัง หลุดจากผิวหนังเป็นสิ่งที่เห็นได้ยากสุด ๆ (ขอให้นึกถึงหนังโฆษณาพวกครีมทาผิวขาวของสตรี ทีีมักถ่ายภาพของชั้นผิวเก่าที่กำลังหลุดออกจากผิวหนัง จะเหมือนกันมาก) ถ้ากำลังแห่งสัมมาสติไม่ตั้งมั่นอย่างสุด ๆ และไม่มีความว่องไวรวดเร็วอย่างสุด ๆ ไม่มีทางเห็นอาการนี้ได้เลย เมื่อนักภาวนาเห็นความคิดกำลังผุดออกมา ก็จะเกิดความรู้ขึ้นมา ได้ทันทีเลยว่า นี่ไง มันออกมาจากที่นี้เอง นี่คือรังของอวิชชา พบแล้ว พบแล้ว
เมื่อนักภาวนาพบรังแห่งอวิชชาด้วยกำลังแห่งความตั้งมั่นและว่องไวสุด ๆ ของสัมมาสติ นักภาวนาเพียงรักษาสภาพของจิตใจนี้ไว้ อย่าให้มีทิฐิและตัณหา เมื่อถึงเวลา รังแห่งอวิชชาจะถูกทำลายลงไปเอง ซึ่งนักภาวนาจะเห็นมันขาดลอยออกไป เหมือน.ว่าว.ขาดลอยจากสานป่านชัก แล้วรังอวิชชาก็หายวับไป
เมื่อรังของอวิชชาถูกทำลาย ท่อน้ำไม่แตกไหล ทุกอย่างก็จบลง
************* ท่านคงมองภาพออกนะครับว่า คำว่า ทวนกระแสความคิด การลอยทวนของถาด ของเจ้าชายนั้นหมายความว่าอย่างไร และ ทวนไปเพื่ออะไรกัน ุ
Create Date : 24 สิงหาคม 2553 |
|
20 comments |
Last Update : 29 มกราคม 2555 16:02:14 น. |
Counter : 1768 Pageviews. |
|
|
|