Caramel หวาน-แสบ-สวยงาม

Caramel
หวาน-แสบ-สวยงาม

พล พะยาบ
คอลัมน์อาทิตย์เธียเตอร์ มติชนรายวัน 27 กรกฎาคม 2551

---

ในเลบานอนรวมถึงประเทศอื่นๆ ในตะวันออกกลางมีวิธีกำจัดขนด้วยการเคี่ยวน้ำตาลกับน้ำและน้ำมะนาว จนได้เป็น “คาราเมล” ร้อนๆ เหนียวหนืด อยากกำจัดหรือแว็กซ์ขนส่วนไหนก็เอาคาราเมลป้ายลงไปแล้วกระชากออกแรงๆ

...ความรู้สึกตอนถูกแว็กซ์เป็นอย่างไรคงจินตนาการกันได้

จากความหอมหวานสู่ความเจ็บแสบ แต่นั่นก็เพื่อความสวยงามตามต้องการมิใช่หรือ

หนังเลบานอนปี 2007 เรื่อง Sukkar banat หรือ Caramel มีคาราเมลที่ทำขึ้นเพื่อแว็กซ์ขนเป็นส่วนหนึ่งของเรื่องราว และใช้คุณสมบัติอันขัดแย้งดังกล่าวเปรียบถึงความสัมพันธ์ ทัศนคติ และการใช้ชีวิตของผู้หญิงเลบานอนที่ต้องผ่านพบทั้งความหอมหวาน-ขื่นขมเพื่อให้ได้มาซึ่งอะไรบางอย่างเสมอ

ศูนย์กลางของเรื่องราวเป็นร้านเสริมสวยในกรุงเบรุต มีตัวละครหลักคือผู้หญิง 5 คน ที่รู้จักคุ้นเคยกัน เริ่มจาก ลายาล สาวหน้าคมวัยสามสิบทำงานเป็นช่างเสริมสวย เธอมีความสัมพันธ์หลบซ่อนกับชายที่มีครอบครัวแล้ว และดูเหมือนว่าเขาจะไม่มีทางทิ้งลูก-เมียมาอยู่กับเธอ ขณะเดียวกัน มีตำรวจหนุ่มคนหนึ่งแอบหมายปองลายาลอยู่

สาวร้านเสริมสวยอีก 2 คน คนหนึ่งคือ นิสรีน หญิงมุสลิมที่กำลังจะแต่งงานกับแฟนหนุ่มจากครอบครัวเคร่งครัด เรื่องรบกวนจิตใจนิสรีนคือเธอไม่ใช่สาวบริสุทธิ์ ไม่มีใครรู้เรื่องนี้แม้แต่ว่าที่เจ้าบ่าว อีกคนคือ ริมา ผู้มีบุคลิกแบบทอมบอย ได้พบและเกิดความรู้สึกพิเศษกับลูกค้าสาวคนหนึ่ง

จามาล เป็นสาวใหญ่ที่มาใช้บริการร้านเสริมสวยเป็นประจำ เธอเคยแสดงละครโทรทัศน์ มีงานที่ต้องไปเทสต์หน้ากล้องบ่อยครั้ง แต่ด้วยอายุที่เลยวัยสาวมาพอสมควรทำให้จามาลวิตกกังวลและขาดความมั่นใจ

คนสุดท้ายคือ โรส หญิงวัยล่วงหกสิบเจ้าของร้านตัดเย็บเสื้อผ้าใกล้กับร้านเสริมสวย เธอไม่มีครอบครัว อยู่ตามลำพังกับ ลีลี่ พี่สาวชราที่ไม่ค่อยอยู่กับร่องกับรอย วันหนึ่งโรสได้พบรักกับชายวัยเดียวกันผู้เป็นลูกค้า แต่ความรักในช่วงเวลาเช่นนี้จะเป็นไปได้หรือ

นาดีน ลาบากิ ผู้กำกับสาวเก่งที่ประสบความสำเร็จในแวดวงมิวสิควิดีโอเลบานอน หันมาจับงานหนังเป็นครั้งแรก เรียงร้อยเรื่องราวจากไอเดียเริ่มต้นของเธอเอง และร่วมแสดงในบทลายาล Caramel จึงเป็นหนังว่าด้วยผู้หญิง ด้วยมุมมองของผู้หญิง รวมทั้งถ่ายทอดบรรยากาศและความสัมพันธ์ในหมู่หญิงสาวด้วยกันได้เป็นอย่างดี

เรื่องราวของสาวน้อยสาวใหญ่ทั้งห้าอาจจะดูธรรมดา สามารถพบเห็นได้ทั่วไป ไม่มีประเด็นน่าสนใจเป็นพิเศษ อย่างไรก็ตาม ในทุกเรื่องราวมีมิติทางสังคมล้อมกรอบไว้ให้พิจารณาเชื่อมโยงกัน กระทั่งมองเห็นได้ว่าผู้หญิงเลบานอนมีหรือวางสถานะของตนเองในสังคมอย่างไร

ลายาลซึ่งแอบมีความสัมพันธ์กับคนมีครอบครัวแล้ว เวลานัดเจอกันต้องอยู่แต่ในรถโดยขับไปจอดตามที่ลับตาคน ความรักต้องห้ามกับการหลบๆ ซ่อนๆ เช่นนี้เป็นพฤติกรรมที่ไม่ใช่เรื่องแปลกอะไร แต่ในฉากที่ลายาลตระเวนไปตามโรงแรมเพื่อจองห้องสำหรับจัดงานครบรอบการคบหากัน แล้วถูกพนักงานขอดูบัตรประจำตัวเพื่อแสดงว่าแต่งงานแล้ว ทำให้รู้ว่าสังคมเลบานอนเคร่งครัดกับผู้หญิงในเรื่องพวกนี้

การคบชู้สู่ชายไม่ใช่แค่เรื่องผิดศีลธรรม แต่สังคมได้วางกรอบไว้ตรวจสอบด้วย ซึ่งหญิงสาวที่พลั้งพลาดเสียทีอย่างลายาลต้องยอมรับผิดตามลำพัง

นอกจากมิติทางสังคมเกี่ยวกับความสัมพันธ์ต้องห้ามแล้ว การที่ลายาลซึ่งวัยล่วงสามสิบแต่ยังไม่ได้แต่งงานยังต้องอยู่ในบ้านเดียวกับพ่อ-แม่ แสดงให้เห็นว่าลูกผู้หญิงที่ยังไม่ออกเรือนยังคงเป็นส่วนหนึ่งของครอบครัวไปตลอด กรณีเดียวกันกับนิสรีนซึ่งกำลังจะแต่งงานแล้วย้ายไปอยู่กับครอบครัวสามี แม้ว่าครอบครัวของลายาลจะนับถือศาสนาคริสต์ ส่วนนิสรีนนับถือศาสนาอิสลาม แต่เงื่อนไขทางสังคมเลบานอนข้อนี้ไม่ได้แตกต่างกัน

สำหรับนิสรีนซึ่งห่วงกังวลเรื่องความบริสุทธิ์จนต้องให้หมอ “จัดระเบียบ” ให้ใหม่ ชัดเจนว่านี่คือเรื่องซีเรียสในทัศนคติของผู้ชายและครอบครัวฝ่ายชาย โดยเฉพาะในหมู่ชาวมุสลิม

ด้านความรู้สึกพิเศษของริมาต่อลูกค้าสาวไม่มีเรื่องราวที่เป็นปัญหาแต่อย่างใด กระนั้น ทุกครั้งที่ทั้งสองใกล้ชิดกัน(ริมาสระผมให้หญิงสาว) ต้องอยู่ในห้องหับมิดชิดหลบเร้นสายตาผู้คน ราวกับว่าความสัมพันธ์แบบหญิง-หญิงเป็นเรื่องไม่เหมาะสมจนไม่อาจเปิดเผยในที่สาธารณะได้

ส่วนจามาลที่กำลังกลุ้มใจกับความเปลี่ยนแปลงสู่วัยกลางคน ใช่เพียงเพราะเธอห่วงกังวลในอาชีพนักแสดงเท่านั้น หนังได้ให้แบ็คกราวน์ว่าเธอถูกสามีทิ้งไปมีแฟนใหม่ นั่นยิ่งทำให้จามาลรู้สึกว่าเธอได้สูญเสียวัยสาวซึ่งใครต่อใครให้ความสำคัญไปอย่างไม่มีวันหวนกลับ

สำหรับโรส ช่างตัดเย็บเสื้อผ้าสูงวัยที่ไม่สนใจเรื่องความสวยความงามของตนเอง การต้องดูแลร้านและพี่สาวตามลำพังทำให้คิดไปได้ว่านี่คือภาระหน้าที่ที่เธอรับมาจากครอบครัว กระทั่งทำให้ความรักกับชายวัยเดียวกันครั้งนี้ยังคงเป็นช่วงเวลาที่สายเกินไปอยู่ดี

นอกจากเรื่องราวหลักของ 5 สาวแล้ว ยังมีเรื่องย่อยๆ ของผู้หญิงคนอื่นอีก ได้แก่ ภรรยาของชายที่ลายาลแอบคบหาต้องเสริมสวยเอาใจสามี แม้แต่สีผมก็ไม่อาจเลือกสีที่ตนเองชอบ ลูกค้าคนพิเศษของริมาบอกว่าเธอไม่สามารถตัดผมสั้นเพราะคนที่บ้านไม่ชอบ ขณะที่ ลีลี่ พี่สาวของโรสพูดพร่ำว่าคนรักจะเขียนจดหมายมาหา ราวกับว่าความรักของเธอหล่นหายไปในอดีต ซึ่งผู้กำกับฯลาบากิเล่าว่าเรื่องราวของลีลี่มีที่มาจากเรื่องจริงของเพื่อนบ้านของเธอที่ถูกพ่อ-แม่กีดกันรักกับชายชาวฝรั่งเศส

เห็นได้ว่าเรื่องราวความรัก-ความสัมพันธ์ของผู้หญิงทุกคนล้วนมีเงื่อนไขทางสังคมเป็นกรอบกำหนด ทั้งด้วยวัฒนธรรม กฎระเบียบ ศาสนา ครอบครัว และค่านิยม อย่างไรก็ตาม หนังไม่ได้วิพากษ์หรือแม้แต่ชี้ว่ากรอบกำหนดดังกล่าวเป็นพันธนาการอันแน่นหนาที่ควรรื้อล้างทำลาย รวมทั้งผู้หญิงเลบานอนก็ไม่ได้อึดอัดคับข้องจนรู้สึกว่าตนเองตกอยู่ใต้เงื่อนไขที่ไม่ถูกต้องชอบธรรม

หนังเพียงแต่บอกเล่าความเป็นไปของผู้หญิงที่ต้องวางสถานะและดำเนินชีวิตไปตามกรอบกำหนดของสังคมเพื่อให้อยู่ในหนทางที่ถูกที่ควรแม้ต้องฝืนใจบ้างก็ตาม เปรียบดังคาราเมลรสชาติหอมหวานที่สร้างความเจ็บแสบบนผิวหนัง แต่ทั้งนี้ก็เพื่อความสวยงามทั้งต่อตนเองและผู้คนที่เราปรารถนาให้มองเห็นความสวยงามนั้น

ลาบากิใช้ทักษะในงานมิวสิควิดีโอทั้งการลำดับจัดเรียงเรื่องราวและใส่เพลง-ดนตรีประกอบได้อย่างโดดเด่น โทนภาพสีเหลืองส้มซึ่งสอดคล้องกับสีคาราเมลทำให้หนังดูอบอุ่นอ่อนโยนและเร้าความสนใจไปพร้อมกัน แต่งแต้มความมีชีวิตชีวาในความสัมพันธ์ของกลุ่มตัวละครหญิงซึ่งแม้จะเป็นมือใหม่เกือบทั้งหมดแต่แสดงเป็นธรรมชาติมากๆ และหนึ่งในนั้นสวยเด่นจนน่าหลงใหล

ไม่ใช่ใคร...ผู้กำกับฯคนเก่งนั่นเอง

Create Date : 18 ธันวาคม 2551		6 comments
Last Update : 22 ธันวาคม 2551 10:52:41 น.
Counter : 1997 Pageviews.
Share Tweet