สิ่งที่ทำให้อยู่ในโลกด้วยความพ่ายแพ้

ที่เราจะพ่ายแพ้ก็คือ สิ่งที่มันมีคุณค่าในทางหลอกลวง ยั่วยวนที่หลอกลวงนี้ก็มี
และที่มีสภาวะตามธรรมชาติ มันก็มี ท่านรู้ไว้เถิดว่า มีอยู่ ๒ ฝ่ายที่เราจะแพ้มัน

ฝ่ายที่ ๑ ก็คือ ที่มนุษย์สมมติหลงยึดถือปฏิบัติกันขึ้นมาเอง
เขาเรียกกันว่า โลกธรรม
ธรรมที่มีอยู่ในโลก คือสิ่งที่มีอยู่ในโลก เรียกว่า โลกธรรม ยกตัวอย่างไว้เป็นเรื่อง
ได้ลาภ แล้วก็เสื่อมลาภ
ได้ยศได้เกียรติ แล้วก็เสื่อมยศเสื่อมเกียรติ
ได้สรรเสริญ แล้วก็ได้นินทา
แล้วก็ได้สุขได้ทุกข์, ก็แยกกันเป็น ๔ คู่ รวมเป็น ๘ เรียกว่าโลกธรรม ๘

ใครบ้างที่ไม่กระทบกันเข้ากับโลกธรรม?
ถ้าอยู่ในโลกมันต้องกระทบกันเข้ากับโลกธรรม เพราะว่าในโลกมีสิ่งนี้เป็นลักษณะของมันเรา
ได้ลาภแล้วเสื่อมลาภ ; คนโง่มันแพ้ทั้งขึ้นทั้งล่อง
เมื่อได้ลาภ มันก็เอามาสำหรับเป็นบ้าเป็นหลัง ไปยึดมั่นถือมั่นหึงหวง อิจฉาริษยาอะไร
เพราะการได้ลาภ แล้วก็วิตกกังวลในลาภที่ได้มา แล้วมันก็เป็นโรคประสาท
เพราะลาภที่มันได้มานั้นเอง นี่มันพ่ายแพ้แก่การได้ลาภ

ทีนี้พอ เสียลาภ มันก็มาร้องไห้ร้องห่ม ตีอกชกหัว เป็นทุกข์ทรมาน
ไปฆ่าตัวตายเพราะการเสียลาภก็มี เป็นทุกข์อย่างยิ่ง นี้มันก็แพ้แก่โลกในการเสียลาภ
ได้ลาภมาก็แพ้ เสียลาภไปก็แพ้ แพ้ทั้งขึ้นทั้งล่อง นี่เป็นเรื่องของคนโง่

ที่ได้ยศ แล้วเสื่อมยศ มันก็เหมือนกันอีก ได้ยศสำหรับมาโง่มาหลง
มาเป็นสุนัขบ้า แล้วก็เสื่อมยศเสียยศไป มันก็มาเป็นทุกข์ทรมานอยู่ นี้เรียกว่าแพ้ทั้งขึ้นทั้งล่อง

นี้ได้สรรเสริญ ได้นินทา เขาสรรเสริญมันก็เหลิงเจิ้ง โง่กว่าเดิม
เขานินทาว่าร้าย มันก็โกรธแค้น และเป็นทุกข์ มันแพ้ทั้งขึ้นทั้งล่อง

ได้ความสุขความทุกข์ ได้สุขมาสำหรับโง่ ได้ความทุกข์มาสำหรับทนทรมาน

ฉะนั้นเราจะรู้เท่าทันสิ่งเหล่านี้ทั้งหมด ไม่มาทำให้เกิดแพ้ทั้งขึ้นทั้งล่องอย่างนี้ได้
อย่างนี้เรียกว่า เราชนะโลกในแง่ของการปรุงแต่งในโลก หรือที่มนุษย์ทำขึ้นมา
สมมติขึ้นมาบัญญัติขึ้นมา อย่าไปแพ้มัน

ฝ่ายที่ ๒ ที่ว่าในแง่ของธรรมชาติ
สภาวะธรรมตามธรรมชาตินี้ ก็อย่าไปแพ้มัน เช่นว่า ต้องเกิด ต้องแก่ ต้องเจ็บ ต้องตาย อย่างนี้
อย่าต้องไปร้องไห้เป็นทุกข์เพราะเหตุนั้น มันจะโง่
มันเป็นของธรรมดาที่ว่าจะต้องเกิด ต้องแก่ ต้องเจ็บ ต้องตาย
หรือมีอะไรแทรกอยู่ในระหว่างนั้นอีกมากมาย อย่าไปแพ้มัน

วิชชาของพระพุทธเจ้าได้ทรงประทานมาให้ครบถ้วนแล้ว
สำหรับจะเอาชนะ ความเกิด ความแก่ ความเจ็บ ความตาย คือ ข้อที่พระพุทธองค์ทรงกำชับอย่างยิ่งว่า
พวกเธอจงไปประกาศพรหมจรรย์ ให้มีความงามในเบื้องต้น ท่ามกลาง และเบื้องปลายนั่นแหละ

ถ้าภิกษุเหล่านั้นไปประกาศพรหมจรรย์ได้ตามนั้นจริง ก็คือ
การไปแจกยา หรือ เครื่องคุ้มกันให้มนุษย์ไม่ต้องเป็นทุกข์ เพราะการเกิดแก่ เจ็บ ตาย
แล้วก็รับเอาพรหมจรรย์ หรือยาอันวิเศษนี้ เอามาใช้ประจำชีวิตของเรา
เราก็ไม่ต้องแพ้แก่โลกในสภาวะธรรมชาติ เช่น การที่ต้องเกิด ต้องแก่ ต้องเจ็บ ต้องตาย

เดี๋ยวนี้ อะไรนิดหนึ่งก็เป็นทุกข์เดือดร้อน ร้องห่มร้องไห้ เพราะความเจ็บไข้
แม้แต่เพราะความชรา ก็ดิ้นรนทนทรมานอยู่ ต่อสู้อย่างโง่เขลา มันก็ยิ่งมีปัญหามาก
แม้ความตายนี้ ไม่ควรจะมีปัญหามากให้เดือดร้อน กระวนกระวาย ควรจะตายอย่างมีศิลปะ
พูดแล้วมันก็น่าหัว คนบางคนคงจะนึกหัวอยู่ในใจ ว่าให้ตายอย่างมีศิลปะ
คือ ตายอย่างชนิดที่มีความหมายอะไร มาขู่เข็ญใจของเราให้เป็นทุกข์
เราสามารถจะหัวเราะเยาะความตาย หรือพูดอีกทีหนึ่งก็ว่า กวักมือเข้ามา ๆ ต่อสู้กัน นี่ตายอย่างมีศิลปะ

ถ้ามีธรรมะจริง มันตายเสร็จแล้ว ก่อนแต่ร่างกายตาย
ตัวกู ตัวตน นี้มันตายเสร็จแล้ว ก่อนแต่ร่างกายตาย
นั้นคือผลปฏิบัติตามพระธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้า ฉะนั้นความตายเลยไม่มีความหมาย
เอาชนะความตายได้ เอาชนะมัจจุราชได้
เพราะการปฏิบัติธรรมะสูงสุดในพระพุทธศาสนา คือ เรื่องสุญญตา เรี่องอนัตตานั่นเอง

รูปภาพที่น่าดูที่สุด ในตึกหลังนี้ก็มี คือ ภาพเรื่อง หนวดเต่าเขากระต่าย นอกบ แต่ว่าคนโง่ดูไม่รู้เรื่องแน่
เพราะคนโง่ไม่อยากจะดูเรื่องนี้ด้วย พอได้ยินก็สั่นหัวเสยแล้ว เพราะเขาทำไว้ให้คนฉลาดดู
ขอร้องให้ดูกันเสียใหม่อีกทีว่า เรื่อง หนวดเต่า เขากระต่าย นอกบ นั้นมันเป็นอย่างไร
นั่นแหละคือ เรื่องชนะความตาย

เอาละ เป็นอันว่าเรา ดำรงชีวิตอยู่ในโลก โดยมีชัยชนะอยู่เหนือโลกตลอดเวลา
ไม่ต้องแพ้แก่โลกไม่ต้องหนีโลก ซึ่งมันหนีไปไหนไม่ได้ มันพูดแต่ปาก
ทั้งในแง่ของการปรุงแต่งโดยมนุษย์
กระทั่งในแง่ของการเป็นไปเองตามธรรมชาติ ของส่งที่มันเป็นธรรมชาติ

นี้คือการดำรงชีวิตในโลก ชนิดที่ไม่พ่ายแพ้แก่โลก อยู่เหนือโลก
อยู่อย่างไม่ถูกเขี้ยวของโลก อยู่อย่างกินเหยื่อแล้วไม่ติดเบ็ด
อยู่อย่างชนะปัญหาทุกอย่างในโลก อย่างที่กล่าวมาแล้ว

โดย พุทธทาสภิกขุ

Create Date : 23 มิถุนายน 2552		0 comments
Last Update : 23 มิถุนายน 2552 20:59:27 น.
Counter : 688 Pageviews.
Share Tweet