น้ำน้อยในรอยเท้าโคกับคนไข้หนัก
ทุกคนในโลกย่อมมีทั้งส่วนดีและไม่ดีปนกัน ยากที่ใครจะเลวไปหมดเสียทุกอย่าง
ในทางตรงกันข้าม เว้นพระพุทธเจ้าเสียแล้ว ก็ไม่มีใครเลยที่จะดีพร้อมไปหมดทุกอย่าง
ถ้าเราทำใจให้เป็นกลางไม่ลำเอียง แล้วพิจารณาคนที่เราโกรธให้ดี ก็จะพบเห็นความดีของเขาบ้าง
แม้เพียงเล็กน้อยก็ยังดี พระสารีบุตรสอนให้ระงับความโกรธในบุคคลเช่นนี้ โดยอุปมาว่า
เปรียบเหมือนน้ำเล็กน้อยมีอยู่ในรอยเท้าโค บุคคลผู้เดินทางร้อนอบอ้าวเหนื่อยอ่อน กระหายน้ำ
เขาพึงเกิดความคิดอย่างนี้ว่า น้ำเล็กน้อยมีอยู่ในรอยเท้าโคนี้ ถ้าเราจะกอบขึ้นดื่ม หรือใช้ภาชนะตักขึ้นดื่มไซร้
เราก็จักทำน้ำนั้นให้ไหวบ้าง ให้ขุ่นบ้าง ให้ไม่เป็นที่ควรดื่มบ้าง
ถ้ากระไร เราพึงคุกเข่าก้มลงดื่มน้ำอย่างโคดื่มน้ำแล้วหลีกไปเถิด
(ทุติยอาฆาตวินยสูตร ๒๒/๑๖๒)
อุปมาข้างบนนี้มีอธิบายว่า บุคคลผู้เดินทางร้อนอบอ้าวได้แก่ตัวเรา รอยเท้าโคคือ คนที่เราโกรธ
ความดีเล็กน้อยของบุคคลนั้นคือ น้ำนิดหน่อยในรอยเท้าโค
กิริยาอาการที่หมอบก้มลงดื่มน้ำอย่างโคหมายถึง สนใจเฉพาะความดีของเขา ไม่สนใจความไม่ดีของเขา
แล้วยังความโกรธให้ดับไป ด้วยการระลึกถึงความดีเพียงเล็กน้อยของเขานั้น
อาจมีบางคนไม่ว่าเราจะพยายามมองด้านไหน ก็ไม่พบความดีของเขาเลย
เป็นคนที่ไม่มีดีติดตัวแม้แต่นิดเดียว (สุดเลว) พระสารีบุตรได้สอนให้ระงับความโกรธในบุคคลเช่นนี้
โดยอุปมาว่า เปรียบเหมือนคนไข้หนัก มีความทุกข์ ขาดที่พึ่งพิง ต้องเดินทางไกลตามลำพัง
ขาดเสบียงอาหารและยา ขาดคนพยาบาลและคนนำทาง คนเดินทางไกลบางคนมาพบคนไข้หนักนั้นเข้า
ย่อมเกิดกรุณาสงสารว่า ขออย่าให้บุคคลที่น่าสงสารนี้ต้องมาตายอย่างอนาถาในที่เช่นนี้เลย
แล้วให้ความช่วยเหลือ นำเขาไปที่พัก ให้การรักษา ให้หยูกยาและอาหารที่สบายไม่แสลง
(ทุติยอาฆาตวินยสูตร ๒๒/๑๖๒)
เราคงไม่ใจจืดใจดำกับบุคคลที่น่าสงสารอย่างที่ท่านอุปมาไว้
จึงขอให้พยายามละความโกรธในคนที่ไม่มีดีติดตัวนี้ ด้วยกรุณาสงสารว่า ขออย่าให้เขาต้องไปสู่อบายภูมิเลย
เขามีส่วน เลวบ้าง ช่างหัวเขา จงเลือกเอา ส่วนที่ดี เขามีอยู่
เป็นประโยชน์ โลกบ้าง ยังน่าดู ส่วนที่ชั่ว อย่าไปรู้ ของเขาเลย
จะหาคน มีดี โดยส่วนเดียว อย่ามัวเที่ยว ค้นหา สหายเอ๋ย
เหมือนเที่ยวหา หนวดเต่า ตายเปล่าเลย ฝึกให้เคย มองแต่ดี มีคุณจริง
(พุทธทาสภิกขุ)
เรียบเรียงโดย ธมฺมวฑฺโฒ ภิกฺขุ
| Create Date : 19 กุมภาพันธ์ 2553 |
| Last Update : 19 กุมภาพันธ์ 2553 22:21:33 น. |
|
1 comments
|
| Counter : 1036 Pageviews. |
 |
|
|
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 200 คน [
