อย่าละเลย Search Cost
ค่าเสียโอกาส เป็นต้นทุนที่มองไม่เห็นซึ่งคนเราละเลยกันบ่อยที่สุด แต่นอกจากค่าเสียโอกาสแล้วยังมีต้นทุนที่มองไม่เห็นอีกอย่างหนึ่ง
ที่เรามักหลงลืมบ่อยไม่แพ้กันด้วย นั่นคือ Search Cost
หากคุณมีบ้านหลังหนึ่งที่ต้องการขาย ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลอะไรก็แล้วแต่ คุณย่อมอยากขายบ้านหลังนั้นให้ได้ราคาสูงสุดเท่าที่จะเป็นไปได้
บ้านเป็นสินทรัพย์ที่ตีมูลค่าที่แท้จริงได้ยาก แต่ละคนอาจมีวิธีใช้ประโยชน์จากบ้านหลังนั้นได้ไม่เท่ากัน และบ่อยครั้งคุณค่าของบ้านก็ขึ้นอยู่กับความพอใจส่วนตัวด้วย บ้านของคุณจึงมีค่าต่อคนแต่ละคนไม่เท่ากัน วิธีที่จะขายบ้านของคุณให้ได้ราคาสูงสุด คือ ต้องขายบ้านหลังนั้นให้กับใครก็ตาม ที่เห็นคุณค่าของบ้านหลังนั้นสูงสุดในตลาด (และต้องเป็นคนที่มีเงินพอที่จะจ่ายตามคุณค่าที่เขามองเห็นด้วย) แต่ปัญหา ก็คือ คุณไม่รู้ว่าใครคือคนที่ยินดีจ่ายเงินซื้อบ้านคุณในราคาสูงที่สุดในโลกนี้ ถ้าคุณเพลี่ยงพล้ำตกลงขายให้กับคนอื่นที่เห็นคุณค่าของบ้านหลังนั้นน้อยกว่าคนที่เห็นค่าสูงสุดก็เท่ากับคุณปล่อยได้กำไรส่วนหนึ่งที่คุณควรจะได้ ซึ่งมีค่าเท่ากับส่วนต่างของราคาบ้านที่สองคนนี้ยอมจ่ายให้หลุดมือไปฟรีๆ แล้วเงินจำนวนนี้อาจมีค่ามากทีเดียวสำหรับของราคาสูงอย่างบ้าน บางทีมันอาจจะมากกว่าเงินเดือนที่คุณทำงานหามาทั้งปีเลยก็ได้
ถ้าโลกนี้ไม่มี Search Cost คุณคงใช้เวลาอย่างไม่จำกัดในการค้นหาบุคคลที่ว่าจนกว่าจะพบ แต่ในความเป็นจริงคนเรามักไม่ได้ทำแบบนั้น เราอาจติดต่อคนที่รู้จักหรือติดประกาศขายบ้าน หลังจากนั้น เราก็พาคนที่สนใจไปดูบ้านและเจรจาต่อรองราคากัน ทำแบบนี้อยู่สักสี่ห้าราย จนพอจะรู้ว่าคงขายบ้านหลังนี้ได้ราคาสักประมาณเท่าไร สุดท้ายแล้ว คุณก็คงขายบ้านหลังนั้นให้กับคนที่ยอมจ่ายแพงที่สุดเท่าที่คุณได้เจรจามา ที่จริงแล้วคุณก็รู้ว่า ถ้าคุณยังคงหาต่อไปเรื่อยๆ คุณอาจพบคนที่ให้ราคาสูงกว่านั้นอีกไปเรื่อยๆ แต่คุณก็ไม่ได้ค้นหาต่อแล้ว นั่นก็เพราะว่า คุณมี Search Cost ด้วยนั่นเอง
ในความเป็นจริง เรามักค้นหาผู้ซื้อไปเรื่อยๆ จนกว่าเราจะคิดว่าส่วนต่างราคาที่จะได้เพิ่มขึ้น จากการค้นหาต่อไปยังคงสูงกว่า Search Cost ที่เพิ่มขึ้นด้วย เมื่อไรก็ตามที่พ้นจุดนั้นไปแล้ว เราก็จะหยุดค้นหาและตกลงขายสินค้านั้นทันที การเข้าใจว่ามี Search Cost ทำให้คุณมองเห็นคุณค่าของอาชีพหลายอย่างที่ก่อนหน้านี้ คุณอาจมองพวกเขาในทางลบมาก่อน อาชีพอย่างแรก คือ นายหน้าขายบ้าน (รวมทั้งนายหน้าขายของอย่างอื่นด้วย) คุณค่าของนายหน้าขายบ้าน คือ ช่วยลด SearchCost ให้กับทั้งผู้ซื้อและผู้ขายนั่นเอง ตัวอย่างเช่น ถ้าคุณค้นหาคนซื้อด้วยตัวคุณเอง คุณอาจขายบ้านได้ที่ราคาหนึ่งล้านบาทแต่ถ้าคุณจ้างนายหน้าซึ่งรู้จักคนซื้อบ้านมากกว่าคุณ คุณอาจขายบ้านนั้นได้ที่ราคา 1,100,000 บาท เมื่อหักค่านายหน้า 3% ก็เหลือเงินเข้ากระเป๋าคุณ 1,067,000 บาท คิดแล้วก็ยังมากกว่าหาคนซื้อเอง
ดังนั้น ตราบใดที่ค่านายหน้ายังต่ำกว่าส่วนต่างราคาที่คุณจะขายบ้านได้แพงขึ้น เมื่อใช้บริการจากนายหน้าคุณย่อมได้รับประโยชน์จากการจ้างนายหน้า นายหน้าหากินด้วยการสะสมข้อมูลเกี่ยวกับคนซื้อและคนขายไว้ให้มากที่สุด ด้วยการประหยัดต่อขนาดและการเรียนรู้ เขาจึงมี Search Cost ที่ต่ำกว่าคนธรรมดา และแชร์ข้อมูลเหล่านั้นให้กับคนทั่วไป เพื่อแลกกับค่าตอบแทนจำนวนหนึ่งทำให้คนอื่นไม่ต้องเริ่มต้นข้อมูลใหม่ด้วยวิธีการแบบเดียวกันทุกครั้งที่ใครคนหนึ่งต้องการขายบ้านนั่นเอง
จะว่าไปแล้ว อาชีพนายหน้า ก็คือ อาชีพขาย "ข้อมูล" เพราะอาชีพนี้ดำรงอยู่ได้ด้วยการที่เขามีข้อมูลมากกว่าลูกค้า (ในกรณีนี้คือข้อมูลเกี่ยวกับคนซื้อ) เพราะถ้าลูกค้ารู้เท่ากับนายหน้า นายหน้าย่อมหาเงินจากลูกค้าคนนั้นไม่ได้ และที่จริง Search Cost ก็คือต้นทุนในการเข้าถึงข้อมูล ในทางเศรษฐศาสตร์ ข้อมูลเป็นสิ่งที่มีค่า มีราคาและย่อมซื้อขายได้ไม่ต่างกับสินค้าอย่างอื่น เพราะว่ามันมีต้นทุนในการเข้าถึงนั่นเอง บางคนบอกว่า อาชีพนายหน้า ไม่ควรจะมีอยู่ เพราะฉวยกำไรจากความไม่รู้ของคนอื่น จัดเป็นพวกเสือนอนกินไม่มีคุณค่าทางสังคม ข้อมูลควรเป็นของสาธารณะ และควรเผยแพร่ให้แก่คนทั่วไปฟรีๆ แต่ถ้าหากคิดให้ดีเราจะพบว่ามีอาชีพมากมายที่จะเป็นอาชีพอยู่ได้ก็ต้องอาศัยความไม่รู้ของลูกค้า ได้แก่ วิชาชีพทั้งหลาย ตัวอย่างเช่น ทนายความ (อาศัยความที่ลูกค้าไม่รู้กฎหมาย) นักบัญชี (อาศัยความที่ลูกค้าไม่รู้บัญชี) รวมไปถึงอาชีพที่ทรงเกียรติอย่างเช่นแพทย์ (อาศัยความที่ลูกค้าไม่รู้เรื่องสุขภาพ) และครู (อาชีพความที่เด็กไม่รู้วิชา)
ด้วยที่จริงแล้ว "ข้อมูล" เป็นสิ่งที่มีค่ามากทีเดียว เพราะเรามักต้องใช้ต้นทุนในการเข้าถึงและการมีข้อมูลนั้นช่วยเหลือเราได้มหาศาลเมื่อเทียบกับไม่มี อาชีพที่หากินเกี่ยวกับความไม่รู้จึงเป็นอาชีพที่มีคุณค่าไม่แตกต่างจากคนที่ทำอาชีพเกี่ยวกับการผลิตสินค้าและบริการที่จับต้องได้ทั่วไป
นรินทร์ โอฬารกิจอนันต์
คอลัมนิสต์ประจำคอลัมน์ "มนุษย์เศรษฐกิจ 2.0"
//www.bangkokbiznews.com/home/detail/politics/opinion/human-eco/20110824/406160/อย่าละเลย-Search-Cost.html
| Create Date : 24 สิงหาคม 2554 |
| Last Update : 24 สิงหาคม 2554 10:19:10 น. |
|
1 comments
|
| Counter : 1152 Pageviews. |
 |
|
|
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 19 คน [
