สวดพระมาลัย (1)

สวดพระมาลัย (1)

ขนหัวลุก

ใบหนาด



คิดว่าท่านผู้อ่านที่มีอายุ 50-60 ปีขึ้นไปคงจะเคยได้ยินคำว่า "สวดพระมาลัย" กันมาบ้างแล้ว พอๆ กับการ "สวดคฤหัสถ์"

ส่วน คนรุ่นหลังๆ คงจะรู้จักน้อยเต็มที เลยถือโอกาสเอาเรื่องสวดพระมาลัยที่เกี่ยวข้องทั้งกับงานมงคล จนถึงงานศพมาเล่าสู่กันฟัง เพื่อให้ "ตำนานผีไทย" ครบเครื่องเท่าที่ผู้เขียนพอจะนึกได้ในตอนนี้

ครั้งก่อนโน้น พระศรีอาริย์ได้ตรัสทำนายเหตุการณ์ในอนาคตว่า โลกจะเข้าสู่กลียุค ผู้คนจะรบราฆ่าฟันกัน ต่อมาเมื่อถึงสมัยพระศรีอาริย์ บ้านเมืองจึงจะสงบสุข ไม่มีการรบราฆ่าฟัน และประชาชนจะมีแต่สุขสมบูรณ์ทุกประการ

เมื่อพระ มาลัยกลับสู่โลกมนุษย์ จึงได้นำข้อความเหล่านี้มาถ่ายทอดให้ประชาชนทั้งหลายทราบ เพื่อประชาชนจะได้เร่งสร้างกุศลกรรมกันมากยิ่งขึ้น

พระมาลัยคือใครแน่?

ก่อน ที่เราจะรู้ว่าพระมาลัยคือใคร ลองมาดูประเพณีการสวดพระมาลัยของไทยโบราณก่อน เพราะคนไทยสมัยนี้ไม่รู้จักพระมาลัย แต่คนไทยโบราณเล่าว่า...พระมาลัยเป็นชื่อของพระอรหันตเถระองค์หนึ่งในพระ พุทธศาสนา ซึ่งมีอิทธิฤทธิ์ปาฏิหาริย์มาก เหาะเหินเดินอากาศได้ และเคยไปโปรดสัตว์ทั้งในนรกและสวรรค์มาแล้ว

เรื่องราวของพระมาลัย นั้น คนไทยสมัยก่อนรู้จักกันดีจากการฟังสวดและฟังเทศน์ การสวดพระมาลัยเป็นประเพณีที่แพร่หลายมากในสมัยก่อน มีคัมภีร์ที่ใช้ในการสวดเรียกว่า "พระมาลัยกลอนสวด" ปรากฏอยู่ตามวัดทั่วๆ ไป

นอกจากนั้น ยังมีวรรณคดีสำคัญเรื่องหนึ่ง คือ "พระมาลัยคำหลวง" ซึ่งเจ้าฟ้าธรรมธิเบศร์ได้ทรงพระนิพนธ์ขึ้นเมื่อ พ.ศ.2280

พระยาอุปกิตศิลปสาร (นิ่ม กาญจนชีวะ) ค้นคว้าได้ว่าพระมาลัยกลอนสวดเป็นหนังสือที่ปราชญ์โบราณแต่งไว้เป็นกาพย์ โดยคัดข้อความมาจากคัมภีร์พุทธศาสนาเรียกว่า "คัมภีร์มหาวิบาก"

หนังสือ พระมาลัยเล่มนี้เป็นเล่มสมุดไทย ใหญ่ยาวเกือบ 2 ศอก กว้างคืบหนึ่งแต่งเป็นภาษาไทยแต่เขียนด้วยอักษรขอม ข้างต้นเขียนคำบาลีอภิธรรมย่อ บรรจุไว้ในหีบลายรดน้ำงดงาม เรียกว่า "หีบพระอภิธรรม"

สมัยก่อนใช้หีบนี้นำไปสวด "สวดพระมาลัยในการกล่อมหอบ่าว-สาว" เพราะหนังสือพระมาลัยแต่งไว้สำหรับสั่งสอนคู่บ่าวสาวผู้จะออกเรือนไปเป็น "พ่อบ้าน-แม่เรือน" จึงควรรู้บาปบุญคุณโทษเอาไว้

เปรียบเทียบประเพณีการสวดพระมาลัย

ประเพณีแต่งงาน

สมัยก่อน-พิธีมงคล

ประเพณี แต่งงานแต่เดิม ไม่ส่งตัวเจ้าสาวในวันแต่ง แต่จะรอจนกว่าจะถึง "ฤกษ์วันเรียงหมอน" เจ้าบ่าวต้องมานอนเฝ้าหอคนเดียว 3-7 วัน หรือนานกว่านั้นก็มี

ระหว่างนอนเฝ้าหอ พ่อแม่ฝ่ายเจ้าบ่าวและเจ้าสาวจะช่วยกันจัดหาบัณฑิตผู้รอบรู้ฝ่ายละ 2 คนมาสวด "พระมาลัยสูตร" ให้ฟังจนถึงเวลายามหนึ่ง การสวดเป็นทำนองลำนำต่างๆ โอดครวญโหยหวนอย่างที่นิยมกันว่า "ไพเราะน่าฟัง"

เนื้อความเป็นคำสั่งสอนเจ้าบ่าวให้

1. กิริยามรรยาทดี

2. มีวาจาดี

3. มีน้ำใจบริสุทธิ์ งดงาม

4. รู้จักบาปบุญคุณโทษ

จุดประสงค์ในการสวดพระมาลัยกล่อมหอบ่าว-สาว ก็คือ

1. สอนบาปบุญคุณโทษให้บ่าว-สาว

2. เพื่อความรู้ บันเทิง ในโอกาส "งานพิธีมงคล"

พระยาอุปกิตศิลปสาร ประพันธ์ไว้ว่า

"การขันหมากยุคเก่าท่านเล่ากัน มีสวดฉันท์เรียกว่า สวดมาไลย์

เค้าก็คือท่านหวังจะสั่งสอน แต่ผันผ่อนตามนิสัยสมสมัย

มีเฮฮามาสนุกเครื่องปลุกใจ สมกับได้มีงานการมงคล"

//www.khaosod.co.th/view_news.php?newsid=TUROamIyd3hPREUxTVRBMU1nPT0=§ionid=TURNd013PT0=&day=TWpBd09TMHhNQzB4TlE9PQ==

Create Date : 05 พฤศจิกายน 2552 Last Update : 5 พฤศจิกายน 2552 20:08:26 น. Counter : 1120 Pageviews.		0 comments
Share Tweet