ปรางค์พะโค ... อยากเล่าเรื่องโคราชบ้านเอง
ในวันที่ทำให้ว่าง
ได้ขับรถเที่ยว จากโคราชไปปักธงชัย
จากปักธงชัยไปเขื่อนลำมูลบน ครบุรี ... เขื่อนลำมูลบน ... Present Continuous Baby
จากเขื่อนลำมูลบนไปเขื่อนลำแชะ ครบุรี ... Follow Me .... บนเส้นทางไปหาดทรายทอง เขื่อนลำแชะ อ.ครบุรี นครราชสีมา
จากเขื่อนลำแชะไปปรางค์พะโค โชคชัย
มาจากครบุรี เข้าโชคชัย เคยเล็ง ๆ ว่าอยากแวะปรางค์พะโค
ไม่ทราบว่าอยู่ที่ไหน พอเห็นชื่อวัดปรางค์พะโคขวามือก็เลี้ยวแว๊ปไปเลย
ไม่ใช่ เพราะ วัดก็คือวัดปรางค์พะโค หาใช่ตัวปรางค์ไม่
ถามเณรที่ีวัด บอกว่าอยู่ติดถนนใหญ่
ให้เลี้ยวออกทางใหญ่ไปไม่เกิน 50 เมตร อยู่ซ้ายมือ
ที่เหลืออยู่คือ สองปรางค์ที่ล้อมสีเหลืองไว้
ที่เราเลี้ยวออกมาจากวัด ในแผนที่ คือถนน รพ.ส่งเสริมสุขภาพบ้านพะโค ต.กระโทก
ปรางค์พะโค ตั้งอยู่บนฝั่งตะวันตกของถนนสาย 224
(ทล.224 คือ จากอำเภอเมืองนครราชสีมา จังหวัดนครราชสีมา - อำเภอกาบเชิง จังหวัดสุรินทร์)
ที่บ้านพะโค ต.กระโทก อ.โชคชัย
ในสมัยโบราณกองคาราวานเกวียนที่เดินระหว่างไทยกับประเทศเขมร
จะพักแรมที่บ้านด่านเกวียนเป็นแห่งแรก
และพักที่ด่านกระโทกเป็นด่านที่สอง
แล้วต่อไปเรื่อย ๆ จนถึงประเทศเขมร
คำว่า"กระโทก"
มีผู้สันนิษฐานว่า ในป่าบริเวณนี้ "ต้นกระโทกโรก" ... เราไม่ทราบว่าคืออะไร...
จึงได้ตั้งชื่อว่า "ด่านกระโทกโรก"
เพี้ยนไปเป็น "ด่านกระโทก"
และตั้งชื่อว่า บ้านกระโทก
ในสมัยรัชกาลที่ 5
ทรงจัดระเบียบการปกครองออกเป็นมณฑล จังหวัด และอำเภอ
ได้ยกฐานะด่านกระโทก ขึ้นเป็นอำเภอกระโทก เมื่อ พ.ศ. 2449
และจากพระราชบัญญัติขนานนามสกุล
คนในนครราชสีมาจะใช้ชื่ออำเภอลงท้ายนามสกุล
แต่ที่อำเภอกระโทกนี้มีลักษณะเฉพาะในการตั้งนามสกุล
คือจะตั้งเรียงลำดับอักษร ตั้งแต่ ก ถึง ฮ
ตามระยะห่างจากตัวที่ว่าการอำเภอ
เริ่มจาก ก ซึ่งอยู่ใกล้อำเภอที่สุด
ถ้าใครมีนามสกุลเป็นอักษร ฮ
เช่น ฮุยกระโทก แสดงว่าบ้านอยู่ไกลจากตัวอำเภอสุดกู่
ท่านว่าการตั้งนามสกุลเช่นนี้ มีประโยชน์ สำหรับการปกครองพื้นที่
ปี พ.ศ. 2488 ทางราชการตอนนั้น
เห็นว่า คำว่า กระโทก ไม่เพราะ ... แต่เราว่าภาษาถิ่น เพราะทุกคำ ...
จึงคิดแทนคนพื้นบ้านให้เปลี่ยนเป็น "โชคชัย "
จากการที่สถานที่นี้
สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี
ยกทัพมาปราบชุมชนเจ้าพิมาย (กรมหมื่นเทพพิพิธ)
ณ บริเวณบึงกระโทก และสนามหน้าเทศบาลตำบลโชคชัย
ได้รับชัยชนะ
คำขวัญว่า
ของดีหมี่กระโทก แหล่งเรียนรู้ปรางค์พะโค เสียงสากเหมิ่งดังก้องบ้านกระโทก
***
สากเหมิ่งเป็นสากที่ทำจากไม้กะหาด ไม้พะยูง หรือรากไทรโยงขนาดใหญ่
เป็นสากที่ใช้มือตำข้าวเม่า แล้วจะเกิดเลียง เหมิง เหมิ่ง
ทีจะดังไป 5- 10 กม. ยิ่งตอนดึกสงัดยิ่งดัง
ในอดีต เป็นเสียงเรียกให้หนุ่ม ๆ มุ่งหน้าเดินไปคุย (เกี้ยว) สาวใน
ปัจจุบันตำข้าวเม่าสากเหมิ่ง ยังมีอยู่ที่อำเภอโชคชัย จังหวัดนครราชสีมา
***
กลับมาปรางค์พะโค
เป็นปราสาทสามหลัง ... คิดว่านี่คือสิ่ง ที่บอกว่ามีสามหลัง
ตั้งอยู่บนผังรูปตัวที
หลังกลางหันหน้าไปทางตะวันออก
อีกสองหลังหันหน้าเข้าหากัน ... เหลือหลังด้านทิศเหนือ
สันนิษฐานว่าเป็นศาสนสถานของศาสนาฮินดู
ในพุทธศตวรรษที่ 16 (พ.ศ. 1501-1599 )
ปรางค์หลังกลาง
เมื่อก่อนหน้า เห็นมีรูปของ ... ถึงโคนขา ส่วนบนไม่มี
ตอนนี้ที่เราไปเห็นแต่เสา และซุ้มประตู
ปรางค์หลังทิศเหนือ
ทับหลัง ( ด้านใต้) หน้ากาลคายมาลัย ละที่ (เรา) ไม่เคยเห็นคือมีลำตัวเป็นสิงห์
ประตูหลอกด้านข้าง ( ด้านตะวันออก )
ฤษีในท่าโยคาสนะประคองอัญชลี
ลวดลายสลักในฐานแต่ละชั้น
ประตูหลอกด้านหลัง ( ด้านเหนือ )
ประตูหลอก ( ด้านตะวันตก )
หินที่วางอยู่รอบ ๆ มีลวดลายสลักสวยงามมาก
อยากมีคนบรรยายจริง ๆ ว่าเป็นรูปของใคร ที่กำลังยกมือแบกอะไร
ที่มือถือสังข์
ถ้าต่อจิ๊กซอได้คงสวยมาก
เพราะลวดลายชัดเจน เดิม ๆ
กลุ่มบล็อก ... อยากเล่าเรื่องโคราชบ้านเอง
Create Date : 14 มกราคม 2556 |
|
20 comments |
Last Update : 28 กุมภาพันธ์ 2561 15:13:53 น. |
Counter : 6167 Pageviews. |
|
|
ลวดลายสลักบนหินสวยงามมากครับ
(เข้าบล็อกไม่ได้ครับ)