ธรรมะ 4 เกลอ โดย ท่านพุทธทาสภิกขุ

ธรรมะอะไรที่ถูกต้องและเพียงพอ?
เป็นคนมีสติ มีสติระลึกได้ไวๆเหมือนกับความเร็วของลูกศร
บาลีมันไม่มีเรื่องอะไร ที่จะเปรียบเทียบความเร็วยิ่งไปกว่าความเร็วของลูกศร
ความเร็วของลูกศรเรียกว่า 'สติ' ระลึกได้เร็ว มีสติระลึกได้เร็ว แล้วก็ไปเอาปัญญาที่เรียนรู้ไว้มา
เอามาแก้ไขสถานการณ์ ปัญญาก็จะกลายเป็นสัมปชัญญะเฉพาะเรื่องนั้นๆ ต่อสู้กับสถานการณ์นั้นๆ

แล้วถ้ากำลังมันน้อยไป ก็เพิ่มสมาธิ มีกำลังสมาธิให้ เรื่องมันก็สำเร็จ คือ ตัดปัญหาไปได้...นี่เป็นเคล็ด
หรือว่าจะเป็นเทคนิคอะไรก็ได้ของการมีธรรมะ จะต้องมีธรรมะอย่างน้อยสี่เกลอ

ธรรมะ 4 เกลอ ช่วยจำไว้ให้ดีๆ มันจะช่วยได้คือ สติระลึกได้ ปัญญาที่ศึกษาไว้เอามาด้วยสติ
เอาปัญญามาแล้วมาทำเป็นสัมปชัญญะเฉพาะเรื่อง เฉพาะเหตุการณ์ เป็นสัมปชัญญะแล้วต่อสู้กับสถานการณ์
และถ้ากำลังจิตมันอ่อนแอต้องมีสมาธิ สมาธิเป็นน้ำหนักเพิ่มให้แก่ปัญญา
ปัญญานี้มันต้องคู่กับสมาธิ เพราะปัญญานั้นมันเป็นแต่เพียงความคม

ความคม แม้จะคมยิ่งกว่ามีดโกน คมเท่าคม อย่างไรก็ตามเถอะ แต่ถ้าไม่มีน้ำหนักแล้ว มันไม่ตัด
ความคมไม่มีน้ำหนักมากด มันไม่ตัด ความคมต้องมีน้ำหนักมากด มันจึงจะตัด

ดังนั้น จึงต้องมีสมาธิ...ปัญญาคม สมาธิหนักตัดลงไปได้แล้วสถานการณ์อันยุ่งยากก็จะหมดไป
จะพ้นจากความเลวร้ายทุกอย่างทุกประการ....

สติ ปัญญา สัมปชัญญะ สมาธิ....นี่ 4 เกลอ เพื่อนคู่ชีวิต ใครมีธรรมะ 4 เกลอนี้เป็นคู่ชีวิต
คนนั้นจะต่อสู้ จะชนะได้ทุกสถานการณ์ คือหมดปัญหาแห่งการมีชีวิต
สตินั้นคือ ความเร็วในการระลึกไปเอาปัญญามา
ปัญญาเอามาจากไหน เอามาจากการศึกษา อย่าไปศึกษาบ้าหอบฟาง ไม่มีแก่นสาร
ศึกษาให้ถูกเรื่องถูกราวโดยเฉพาะที่จะดับทุกข์ได้ นี้เรียกว่า...ปัญญาที่แท้จริง

ปัญญาที่แท้จริงสะสมไว้ สะสมไว้ให้ครบทุกแง่ทุกมุม เพราะว่าปัญหาหรือความทุกข์นั้น มันมีหลายร้อยชนิด
เราก็ศึกษาปัญญาไว้ให้ครบทุกชนิด ศึกษาเก็บไว้ๆ นี้เรียกว่าปัญญา...
พอมีเหตุการณ์มา สติก็เป็นผู้ไปเอาปัญญามาเผชิญหน้าเหตุการณ์ให้ตรงกับเรื่อง....

เหมือนกับว่า เรามีอาวุธไว้มากมายในบ้านในเรือน พอจะใช้ ก็ใช้เพียงอย่างเดียว ไม่ได้ใช้ทุกอย่าง...
เหมือนกับเรามีหยูกยาไว้ในตู้ยาครบทุกอย่าง แต่พอเวลากินก็กินอย่างเดียว....

นี่ปัญญามันมีไว้ครบทุกอย่าง แต่พอจะใช้แก้สถานการณ์ มันเพียงอย่างเดียว มันจึงต้องทำไว้ให้ครบทุกอย่าง
แล้วสติ จะไปเลือกเอามาใช้ให้เหมาะแก่เหตุการณ์
ปัญญาที่เลือกเอามา เฉพาะเหตุการณ์โดยเหมาะเจาะนั้น เขาเรียกว่า....สัมปชัญญะรู้สึกตัวทั่วพร้อม
เผชิญหน้ากับเหตุการณ์ร้าย ที่เผชิญหน้าอยู่นี้ก็เรียกว่าสัมปชัญญะ...ต่อสู้กับสถานการณ์นั้น จนกว่าจะมีชัยชนะ

ถ้ากำลังมันอ่อนลงไปก็ให้เพิ่มสมาธิ น้ำหนักมันก็จะมีมากขึ้น ปัญญามันก็จะตัดได้ดีขึ้น ก็ชนะเหตุการณ์นั้นๆ
จะเป็นเหตุการณ์เลวร้ายอะไรก็ตาม เข้ามาทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกายอะไรก็ตาม...

ปัญญาหรือสัมปชัญญะ ที่ตรงกับเหตุการณ์มันจะแก้ได้...
เพราะฉะนั้น ท่านทั้งหลายจงพยายามฝึกฝนให้มีธรรมะ 4 เกลอเป็นของคู่ชีวิตประจำตัว
แล้วจะใช้ต่อสู้แก้ไขสถานการณ์ได้ทุกอย่าง ไม่ยกเว้นอะไร...ฯ


ธรรมเทศนา...ท่านพุทธทาสภิกขุ
ขอนอบน้อมแด่คุณพระพุทธ คุณพระธรรม คุณพระสงฆ์


ที่มา : //board.palungjit.com

Create Date : 13 มกราคม 2553		0 comments
Last Update : 13 มกราคม 2553 21:26:21 น.
Counter : 3035 Pageviews.
Share Tweet