BlogGang.com : : merveillesxx : Enemy : แมงมุมขยุ้มชีวิต

Enemy : แมงมุมขยุ้มชีวิต

by merveillesxx

Enemy (2013, Denis Villeneuve, A++++++++++++++)

ตายแล้ววววววววววววววววววววววววววววววววววววววววว เห็นเรื่อยๆ มาเรียงๆ แต่พอเจอตอนจบเข้าไปปุ๊บ ช็อคแดก 555 เผลอๆ เรื่องนี้รุนแรงกว่า Under the Skin อีกมั้ง ชอบมากที่ตอนจบมาแบบ ปึ้ง! แล้วเหมือนต้องกลับไปคิดกับหนังใหม่หมดเลย

ผู้กำกับ เดนิส วิลล์เนิฟ นี่เก่งจริงๆ อย่างปี 2013 เขาทำหนังสองเรื่อง Prisoners นี่คือหนังแบบ conventional แต่หนักแน่น ส่วน Enemy นี่ก็คือหนังแบบ unconventional ไปเลย

====================

โอเค นับจากนี้ไปคือสปอยล์

อย่างที่เราบอกไปตอนต้นว่าเราชอบ Enemy เพราะเป็นหนังที่ออกแบบมาว่าพอถึงฉากจบนี่มันแทบจะล้างกระดาน เปลี่ยน perception ที่มีต่อหนังหมดเลย (ส่วนหนึ่งอาจเป็นเพราะเราไม่ค่อยได้ตามข่าวเกี่ยวกับหนังเรื่องนี้เท่าไร ไม่รู้ว่ามันมาทางนี้ หรือพูดอีกแบบว่าเรา innocent กับการดูหนังเรื่องนี้มากๆ) แถมยิ่งไปย้อนอ่านข่าวก็ยิ่งฮา อ่านเจอใน imdb ว่ามีการเซ็นสัญญากับนักแสดงด้วยว่าอย่าอธิบายความหมายของแมงมุมกับสื่อมวลชน 5555 แล้วสรุปแมงมุมคืออะไร...กูก็ไม่รู้ครับ! 5555 แต่พอลองตั้งสติก็พบดังนี้

หนังเปิดฉากด้วยโคว้ทว่า Chaos is order yet undeciphered หรือ “ความยุ่งเหยิงคือระเบียบที่ยังไม่ถูกถอดรหัส” ซึ่งเป็นประโยคที่อยู่ในนิยาย The Double ของ José Saramago ที่หนังดัดแปลงมา และจากการที่ซิมโบลิกหลักของ Enemy คือแมงมุม ดังนั้นอุปมาไปแล้วหนังเรื่องนี้ก็เหมือนเดินไล่ตามเส้นใยแมงมุมไปเรื่อยๆ มันดูยุ่งเหยิง แต่สุดท้ายพอถอยออกมามองห่างๆ ก็จะพบว่ามันมี order/pattern/loop ของมัน

หนังมี motif หลายอย่างที่ย้ำเรื่อง ใยแมงมุมหรือความเป็น order/pattern/loop อาทิ
- กระดานดำของตัวเอกที่เขียนอะไรยุ่งๆ เหมือนใยแมงมุมเสมอ
- มีฉากที่เห็นสายไฟตรงถนนที่เหมือนใยแมงมุม
- ฉากรถชน กล้องซูมเข้าไปที่รอยกระจกแตกที่เหมือนใยแมงมุม
- ภาพมุมสูงที่ถ่ายดงตึกสูงที่ปรากฏอยู่เป็นระยะ
- คอนโดที่ตัวละครอยู่ หนังถ่ายจากภายนอกให้เห็น pattern ของกระจกซ้ำๆ
- อดัมที่ต้องสอนหนังสือเนื้อหาซ้ำ แถมเนื้อหาที่เขาสอนยังว่าด้วยการ repeat ของ history
- ฉากแรกๆ ของหนังที่ตัด montage ให้เห็นกิจกรรมซ้ำๆ ของอดัมเป็น loop (ไปสอน – สอนเรื่องเดิม – กลับบ้าน – มีเซ็กซ์)

ชีวิตของ อดัม เบล ครูสอนประวัติศาสตร์ช่างแสนซ้ำซาก จนวันที่เขาได้ค้นพบว่าตัวเองมีดอปเปลแกงเกอร์ ชื่อ แอนโธนี่ แคลร์ ชีวิตของเขาเหมือนจะหลุดจาก order/loop เดิม แต่แท้จริงแล้วนี่ก็คืออีกส่วนหนึ่งของ order/loop หรือเปล่า? การที่อดัมได้พบกับแอนโธนี่นั้นเหมือนถูกใครหรืออะไรบางอย่างกำหนดไว้เสียเหลือเกิน เช่น อยู่ดีๆ ครูอีกคนก็พูดขึ้นมาอย่างไม่มีปี่มีขลุ่ยว่าคุณชอบดูหนังมั้ย แถมหนังที่เชียร์ให้ดูยังชื่อ Where There's a Will There's a Way

ที่จริง loop อีกอันของหนังคือการสุดท้ายแล้วเมื่ออดัมกลายเป็นแอนโธนี่แล้ว เดาได้ไม่ยากเลยว่าสักพักก็ต้องมีอดัมอีกคน (ซึ่งอาจจะเป็นอดัมจริงๆ หรือดอปเปลแกงเกอร์เบอร์ 3 เบอร์ 4) โทรมาหาเขา ...ในฉบับนิยายของ Saramago มีพล็อตส่วนนี้ (ไม่ได้อ่านนะ ไปอ่านสรุปจากวิกิมา) แต่หนังก็เจ๋งดีที่ไม่นำเสนอ loop ตรงนี้ ปล่อยให้คนดูคิดเอง หรือจริงๆ ก็มีบอกใบ้ไว้บ้าง เช่น รูปถ่ายฉีกครึ่งที่อดัมเจอในกล่องลัง ซึ่งดันมา match พอดีกับรูปในกรอบที่บ้านแอนโธนี่ หรือฉากเปิดของเรื่อง (ฉากคลับใต้ดิน) เราก็ไม่แน่ใจเลยว่านี่คือฉากเปิดจริงๆ หรือเป็นฉากที่วนลูปกันแน่ เจค จิลเลฮาล ในฉากเปิดเรื่อง (ที่ถือกุญแจอยู่ในมือ) อาจจะเป็นแอนโธนี่หรือเป็น ‘อดัมที่ตอนนี้กลายเป็นแอนโธนี่ไปแล้ว’ หรือเป็นได้ทั้งสองอย่าง

สำหรับแมงมุม ก็อาจจะมีสองหมายความด้วยกัน หนึ่งคืออาจเป็นอะไรบางอย่างที่อยู่เหนือหรือเป็นตัวแทนของ order/pattern/loop ที่เราได้รับรู้ไปทั้งหมด อย่างเช่น ฉากซีจีแมงมุมเดินอยู่เหนือเมือง, รูปโปสเตอร์ที่แมงมุมเหมือนอยู่ในสมองพระเอก หรือการที่อดัมเลคเชอร์เรื่อง totalitarian ซ้ำแล้วซ้ำเล่า ส่วนอีกความหมายนึงคงหมายถึงผู้หญิง หรือเอาให้เจาะจงไปเลยก็น่าจะเป็นตัวเฮเลน (ซาร่าห์ เกดอน) เพราะฉากเปิดเรื่องมีการตัดสลับให้ match ความหมายของ แมงมุมทารันทูล่า = เฮเลนที่กำลังท้องอยู่ หรือในช่วงท้ายสุด turning point ที่ทำให้ อดัม ตัดสินใจสวมร่างเป็น แอนโธนี่ ก็คือหลังจากมีเซ็กซ์กับเธอไปแล้ว

ทีนี้มันน่าสนใจว่าในฉากเปิดเรื่องเนี่ย มีภาพผู้หญิงเอาตีนเหยียบแมงมุม เหมือนแสดงว่าผู้หญิงมีอำนาจมากเหลือล้น ดังนั้นตอนจบก็คล้ายๆ กับว่าเฮเลนชักใยจนอดัมเข้ามาติดกับใยของเธอแล้ว ตอนจบเธอก็เลยเปิดเผยร่างแมงมุม แต่ซีนจบมันยังมีอะไรซับซ้อนเข้าไปอีก เพราะแมงมุมดูจะหวาดกลัวอดัมจนถอยไปติดผนัง ส่วนอดัมก็ไม่แสดงความประหวั่นพรั่นหรึงใดๆ ออกมา แค่ถอนหายใจเท่านั้น ราวกับว่าแมงมุมที่เป็นตัวแทนของ order/pattern/totalitarian ยังดูน่ากลัวน้อยกว่า individual อย่างอดัมด้วยซ้ำ เพราะ ณ ตอนนี้อดัมคือคนยอมเทรดแฟนตัวเองให้ไปนอนกับคนอื่น, โกหกหน้าตาย (ที่ไม่เนียน) และมีเซ็กซ์กับเมียชาวบ้าน และท้ายสุดคือตีมึนสวมรอยเป็นคนอื่นอย่างไม่ยี่หระ กล่าวคือ อดัมเข้าไปเป็นส่วนหนึ่งของ loop โดยความสมัครใจ และเขา (หรือ another อดัม) ก็จะต้องวนอยู่ใน loop นี้ซ้ำแล้วซ้ำเล่า

ป.ล.1 รู้สึกว่าเป็นบทที่ดีมากๆ ของ เจค จิลเลนฮาล ในรอบหลายปี โอเค เราจะทำเป็นลืมๆ ว่ามึงเคยไปเล่นอะไรแบบ Prince of Persia

ป.ล.2 อีกอย่างที่ชอบแบบสุดขีดคือสกอร์ของหนังเรื่องเป็นฝีมือของ Daniel Bensi และ Saunder Jurriaans สองคนนี้เคยทำสกอร์ให้เรื่อง Martha Marcy May Marlene และ Simon Killer

Create Date : 16 พฤษภาคม 2557

Last Update : 16 พฤษภาคม 2557 1:47:53 น.

2 comments

Counter : 4570 Pageviews.

หรือว่าเขาอยากสื่อถึง black widow
อดัมอาจคิดในใจว่า "โถ แม่ม่ายผู้น่าสงสาร"
หรือว่าคือแมงมุมจริงๆ ไม่ได้เล่นคำก็ไม่รู้ได้

โดย: Opus38No2 IP: 49.230.143.250 วันที่: 28 มิถุนายน 2557 เวลา:2:43:23 น.

อึ้งกับตอนจบ

โดย: venerator IP: 171.96.183.44 วันที่: 6 ธันวาคม 2557 เวลา:15:01:10 น.