Kafka & I : คนกลายเป็นแมลง แต่แมลงจะไม่กลายเป็นคน
โดย merveillesxx
Kafka & I (2011, พรรณศักดิ์ สุขี, A/A-) ละครอีกเรื่องในโครงการ The Repertoire 2011 ของ ภาควิชาศิลปะการแสดง คณะินิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยกรุงเทพ ต่อจากเรื่อง Hedwig and the Angry Inch ต้องพูดตรงๆ ว่าค่อนข้างเซอร์ไพรส์กับละคร เพราะไม่นึกว่าจะมาเต็มขนาดนี้ พูดตรงๆ เข้าประเด็นเลยก็คือ ละครเรื่องนี้มีเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับกลุ่มคนเสื้อแดง หรือบางคนอาจเผลอจะมองว่าเข้าข้างเสื้อแดงด้วยซ้ำ อย่างไรก็ดี ผมอ่านบทวิจารณ์ของละครเรื่องนี้ผ่านตาไปสามชิ้น แต่ไม่มีคำว่าเสื้อแดงปรากฏอยู่ในบทความเหล่านั้นเลย ซึ่งเป็นน่าอัศจรรย์ใจเหมือนกัน ซึ่งค่อนข้างว่ามั่นใจว่าไม่ได้คิดไปเอง ฉากเปิดของเรื่องเริ่มด้วยกาฉายภาพรูปปั้น The Head ของ ราวินเดอร์ เร้ดดี้ เลยทีเดียว สิ่งที่ Kafka & I พยายามพูดถึงน่าจะเป็น 'กระบวนการการก่อตัวขึ้นของมวลชนเสื้อแดง' โดยเล่าผ่านตัวละครเอกที่ชื่อ มวน (ซึ่งเป็นชื่อของแมลงนิดหนึ่ง) มวนเป็นเด็กหนุ่มต่างจังหวัดที่เข้ามาเรียนในเมืองหลวง -ซึ่งหนีไม่พ้นภาพแทนของกรุงเทพฯ- เขาถูกดูถูกเหยีดหยามจากทั้งอาจารย์และเพื่อนร่วมชั้น ต่างๆ นานา แน่นอนว่ามวนเป็นตัวแทนของกลุ่มคนที่ถูกกดทับ และระเบิดปะทุปะทังออกมาในที่สุด อันที่จริงผมเองไม่ค่อยชอบเนื้อหาส่วนนี้เท่าไร เพราะมันดูทำให้รันทดแบบโรแมนติกเกินไปสักนิด ไม่ว่าจะลักษณะของมวนที่ถูกออกแบบให้เป็นคนต่างจังหวัดที่ดูเชยผิดสมัย หรือบ้านเกิดของมวนที่ชื่อ โคกดักดาน (ชัดไปมั้ย) แต่ในขณะเดียวกันความน้ำเน่านี้มันก็มีความน่าสนใจ เช่น ตัวละครพ่อแม่มวนที่บทบอกว่าทำงานรับเหมา แต่ก็ยังใส่ชุดชาวนา ตอนแรกผมไม่ค่อยชอบใจเท่าไรเพราะเข้าใจว่าเป็นภาพคนต่างจังหวัดในสายตาของผู้สร้าง แต่พอคิดดูดีๆ มันอาจภาพแทนของคนต่างจังหวัดในสายตาคนเมือง ขณะเดียวกันก็มีฉากที่อาจารย์พูดกับมวนว่า "เธอน่ะมีมายาคติว่าฉันมีมายาคติกับเธอ" ซึ่งเป็นประโยคชวนคิดสองชั้นเหมือนกันว่า มันความหมายตามนั้นจริง หรือเป็นเพียงข้ออ้างสวยหรูของคนเมือง ละครอ้างอิงกับ บทละครเรื่อง The Metamorphosis (หรือ 'กลาย') ด้วยการที่ผิวหนังของมวนค่อยๆ หลุดลอก และกลายร่างเป็นแมลง ตรงจุดนี้มีัพล็อตที่ผมชอบคือการที่มวนบอกว่าเขาได้ยินเสียงแมลงเป็นล้านตัวกำลังมุ่งมายังมหานคร แต่คนเมืองไม่มีใครได้ยินมันเลย แต่กลับเดินเที่ยวห้าง (ที่ชวนให้คิดว่าคือเซ็นทรัลเวิลด์) เหมือนไม่มีอะไรเกิดขึ้น แต่จริงๆ พวกเขาไม่ใช่ไม่ได้ยิน แต่ทำเป็นไม่ได้ยินต่างหาก นอกจากเรื่องแมลงแล้ว ยังมีการใ้ช้สัญลักษณ์หลายจุดที่น่าสนใจ อาทิ ตัวละครทหารที่ชวนนึกถึง เสธ.แดง หรือตัวนางเอกที่ป็นตัวแทนความคิดอุดมคติของมวน ก่อนอุดมคตินั้นจะพังทลาย โดยเธอเปลี่ยนจากชุดสีขาวบริสุทธิ์ เป็นชุดคลุมฟูฟ่องของชนชั้นสูง และถูกรอบล้อมโดยทหาร ฉากที่เธอปรากฏตัวหน้าห้างยังชวนให้นึกถึงการรับเสด็จเสียด้วย สิ่งที่ชอบอีกอย่างในละครคือ งานด้านโปรดักชันที่หนักหน่วง กดดัน ทั้งการเน้นใช้แสงโทนสีแดงและดำที่สาดซัดไปทั่วเวที หรือเสียงประกอบที่ออกไปทางอินดัสเทรียลซาวด์ ที่กระหึ่มขึ้นเรื่อยๆ จนเหมือนหนังโลกแตก แต่ก็แอบเสียดายที่ผู้สร้างบิวด์อารมณ์มาขนาดนี้ แต่เหมือนตัดเหตุการณ์ช่วง crackdown ออกไปเสียเฉยๆ มีเพียงสัญลักษณ์เป็นกราฟฟิกเปลวไฟกับการปล่อยสโม้กอ่อนๆ แต่ก็เข้าใจได้ว่าผู้สร้างคงเน้นถึงกระบวนการที่มวนเลือกจะกลายเป็นแมลงมากกว่า อย่างไรก็ดี ข้อที่ต้องติของละคร คือบทพูดที่ซ้ำไปซ้ำมา ย้ำวนเวียนอยู่หลายเที่ยวจนทำให้จังหวะของละครเนือยนายไปอย่างน่าเสียดาย ไม่ว่าผู้สร้างจะใช้เพื่อการตอกย้ำสาร หรือการล้อกับธีมของการซ้ำซาก (หากเชื่อว่าสาเหตุหนึ่งที่ตัวเอกใน The Metamorphosis กลายเป็นแมลง คือชีวิตที่อยู่ในรูปแบบเดิมๆ) แต่มันกลับส่งผลเสียกับภาพรวมของละครมากกว่า แม้ว่าฉากสุดท้ายของละครจะพลังลดลงไป เพราะใช้วิธีการเล่นซ้ำกับฉากแรก แต่คำพูดสุดท้ายของมวนที่ว่า "คนกลายเป็นแมลงได้ แต่แมลงจะกลับกลายเป็นคนไม่ได้" ก็ทั้งจริง น่าเศร้า กระทบใจ และชวนคิดไปอีกหลายวัน เครติดรูป: จากเฟซบุ๊คของคุณ Akirapong Rungcharoenpattanakit
Create Date : 06 กันยายน 2554
14 comments
Last Update : 6 กันยายน 2554 2:43:32 น.
Counter : 2739 Pageviews.