ท้องถิ่นสยามยุคพระพุทธเจ้าหลวง
เดือนตุลาคม เรามองว่าเป็นเดือนของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระปิยมหาราช เดือนนี้ที่ทำงาน รับงานนิทรรศการของสมาคมเหรียญที่ระลึกไทย เข้ามาจัดแสดง แม้ฝ่ายบริหารสูงๆ จะไม่ค่อยปลื้มกับตัวเลขรายรับ-รายจ่ายนัก แต่เราคนทำงาน ออกจะปลื้มมากที่ได้มีส่วนร่วมในกิจกรรมครั้งนี้อย่างมาก เพราะนี้เป็นงานสุดท้่ายแล้ว ที่เราจะเข้าไปเกี่ยวข้อง ตั้งแต่ต้นจนจบ ....หมดหน้าทีของเราต่อเรื่องการจัดกิจกรรมแล้ว
สำหรับหนังสือที่เหมาะกับวันปิยะนี้ เรายังอ่านหนังสือไม่จบ อ่านมาได้ครึ่งเล่มแล้ว แต่ก็อยากจะนำมาเขียนถึงซะก่อน ในวันที่รำลึกถึงพระองค์ท่าน
ท้องถิ่นสยามยุคพระพุทธเจ้าหลวง The Temples and Elephants The narrative of a journey of exploration through upper Siam and Lao by Carl Bock
เรียบเรียงโดย เสฐิยร พันธรังษี และ อัมพระ ทีขะระ สำนักพิมพ์มติชน พิมพ์ครั้งที่ 4 : มกราคม 2543 จำนวน 414 หน้า / ราคา 255 บาท ซื้อเมื่อ : 14 สิงหาคม 2543
:: โปรยปกหลัง ::
การปฏิวัติอุตสาหกรรมในยุโรปที่เริ่มขึ้นในตอนต้นพุทธศตวรรษที่ 24 ได้เปลี่ยนแปลงลักษณะสำคัญของความสนใจที่มหาอำนาจตะวันตก มีต่อเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ภาคพื้นทวีปไปอย่างสิ้นเชิง
มหาอำนาจตะวันตกสนใจท้องถิ่นสยามยุคพระพุทธเจ้าหลวงอย่างไร?
นอกจากหนังสือ "ท้องถิ่นสยามยุคพระพุทธเจ้าหลวง" เล่มนี้จะมีคำอธิบาย เพื่อตอบข้อสงสัยดังกล่าวแล้ว หนังสือที่เขียนและพิมพ์ขึ้นเมื่อ 100 กว่าปีมาแล้วนี้ ยังบรรยายเรื่องราวในราชสำนักสมัยรัชกาลที่ 5 ซึ่งไม่เคยปรากฎในที่อื่นๆ มาก่อน เช่น พระพุทธเจ้าหลวงทรงมีรับสั่งเป็นภาษาอังกฤษ เป็นต้น
การเมือง การปกครอง การฉลองพระนครเมื่อครบรอบ 100 ปี การพระศาสนา การพิจารณาคดีความด้วยการดำน้ำ การประหารนักโทษโดยให้เพชรฆาตลงดาบบั่นคอ ตลอดถึงการปลงศพ และรวมทั้งสภาพท้องถิ่นต่างๆ เช่น วิถีชีวิตของผู้คนในล้านนา และการล่องแก่งแม่ปิง ฯลฯ มีอยู่ในหนังสือเล่มนี้ทั้งหมด พร้อมภาพลายเส้นอันวิจิตรประกอบเรื่อง ซึ่งมีอายุมากกว่า 100 ปีมาแล้ว
คาร์ล บ๊อค เป็นนักธรรมชาติวิทยา ชาวนอร์เวย์ ที่เข้ามาสำรวจดินแดนไทยด้านภูมิศาสตร์ เมื่อปีพ.ศ.2424 และได้เขียนเล่าสภาพการเดินทางและการสำรวจครั้งนี้ ตีพิมพ์ครั้งแรก ในปีพ.ศ. 2426 เป็นภาษาเยอรมัน และแปลเป็นภาษาอังกฤษในปีพ.ศ.2427 หนังสือเล่มนี้ได้รับรางวัลชมเชยจากสมาคมภูมิศาสตร์และวิทยาศาสตร์ของประเทศต่างๆ ในยุโรปมาก และหนังสือชื่อ Temples and Elephants ที่แปลออกมาเป็นภาษาไทยนี้ ได้รับความเชื่อถือจากผู้รู้หนังสือว่า "เป็นหลักฐานอ่้างอิงได้"
หนังสือเล่มนี้ จัดเป็นงานเขียนประเทศบันทึกประสบการณ์การเดินทางและการสำรวจ ของชาวตะวันตกที่เกี่ยวกับแง่มุมต่างๆ ทั้งกายภาพและวัฒธรรมของอาณาบริเวณ ที่เป็นประเทศไทยที่ดีเล่มหนึ่ง เป็นงานเขียนที่เกิดขึ้นในท่ามกลางบรรยากาศของ ความเปลี่ยนแปลงทางการเมืองและเศรษฐกิจในระดับสากล
คาร์ล บ๊อค ได้เขียนคำอุทิศไว้ในหนังสือนี้ว่า...
TO HIS MAJESTIY KING CHULALONKORN THE FOLLOWING NOTES UPON THE LAND OF "TEMPLES AND ELEPHANTS" OVER WHICH HE RULES WITH WISDOM, JUSTICE, AND PROGRESS FOR HIS WATCHWORDS ARE MOST RESPECFULLY AND GRATEFULLY DEDICATED BY THE AUTHER
หนังสือเล่มนี้ ทำให้เรามองเห็นภาพอดีตของสยามในปกครองของรัชกาลที่ 5 ผ่านคำอธิบายการเดินทาง สิ่งที่ผู้เขียนพบเห็น สิ่งที่ผู้เขียนรู้สึก เช่น
"...การเปลี่ยนแปลงสำคัญเกี่ยวกับรายละเอียดในด้านการปกครองที่พระเจ้าอยู่หัวพระองค์นี้นำมาใช้คือ การสนับสนุนให้พระบรมวงศานุวงศ์ ข้าราชการในคณะเสนาบดีเสนอความคิดเห็นต่อพระองค์เป็นลายลักษณ์อักษร การปฏิบัติดังนี้พระมหากษัตริย์องค์ก่อนๆ เคยไม่พอพระทัยเพราะเห็นว่าเป็นการยุ่งยาก พระองค์จึงก้าวหน้าไปไกลกว่าประชาชนของพระองค์ราวหนึ่งศตวรรษ ในเรื่องนี้หรือเรื่องอื่นๆ ทำนองนี้ แต่พระองค์ก็ทรงมานะพยายามอย่างที่สุดที่จะยกระดับความรู้ของบรรดาข้าราชบริพารขึ้น ให้เท่าเทียมกับพระองค์ ด้วยการทะนุบำรงการศึกษาและสนับสนุนการค้นคว้านำวิชาใหม่ๆ ทุกแขนงมาใช้ อย่างที่สุด..."
"...ถึงแม้จะทรงโปรดชาวตะวันตก พระองค์ก็ไม่ได้แสดงความโปรดปรานพวกนี้จนเกินขอบเขต ทรงรับความช่วยเหลือจากชาวต่างประเทศเฉพาะแต่ที่จำเป็น และเพื่อเปลี่ยนระบบราชการไทยเท่านั้น..."
ผู้เขียนเล่าถึงอุปนิสัยของคนไทย ที่เกี่ยวกับการสร้างทางรถไฟไว้ว่า
"...ส่วนอุปสรรคที่พอจะมองเห็นได้ในการทำงานนี้ก็คือ หาคนงานได้ยาก เพราะถึงจะมีพลเมืองมาก แต่คนไทยก็ไม่ชอบทำงานกุลึ งานหนักเป็นสิ่งที่คนไทยรังเกียจ การงานเพียงอย่างเดียวที่คนพวกนี้ทำกันด้วยความสมัครใจ ก็คือทำนา แต่ถึงกระนั้นก็ยังให้พวกผู้หญิงช่วยเหลืออยู่นั่นเอง..."
ผู้เขียนเริ่มต้นเล่าเรื่องจากการเดินทางมาถึงสยาม ได้เข้าเฝ้ารัชกาลที่ 5 ได้เยี่ยมเยียนวังหน้า เที่ยววัดโพธฺิ์ ชมพิธีสมโภชช่างเผือก ไปอยุธยา-บางปะอิน เห็นงานบวช งานทอดกฐิน เดินทางไปราชบุรี แล้วจึงเดินทางขึ้นเหนือไปเรื่อยๆ จากลำปาง ลำพูน เชียงใหม่ เชียงราย แล้วจึงกลับกรุงเทพ ได้เที่ยวงานเฉลิมพระนครด้วย ก่อนทูลลากลับบ้านเมืองของตัวเอง
อ่านแล้วนึกภาพไปด้วย หรือไม่ก็ดูจากภาพประกอบในเล่ม ซึ่งเป็นภาพลายเส้น จำนวนมากมาย หลายร้อยภาพ ...เราจึงอยากแนะนำให้ผู้สนใจเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ ได้อ่านหนังสือเล่ม ไม่ว่าจะอ่านในเชิงวิชาการ อ่านเอาสนุก ...ก็อ่านได้ทั้งนั้น
| Create Date : 23 ตุลาคม 2556 |
| Last Update : 23 ตุลาคม 2556 9:18:21 น. |
|
2 comments
|
| Counter : 2367 Pageviews. |
|
 |
|
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 39 คน [
เป็นหนังสือที่น่าอ่านอย่างมากเลยค่ะคุณนัทธ์