|
|
 |
| | 1 | 2 | 3 |
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
|
|
 |
19 ธันวาคม 2559
|
|
|
|
|
ประติมากรรมสำริดจากประโคนชัย : มรดกไทยในอุ้งมือต่างชาติ (จบ)
ปราสาทหินเขาปลายบัดตั้งอยู่เนินเขาเตี้ยๆ ทางทิศตะวันออก
ของหมู่บ้านยายแย้ม ตำบลยายแย้ม อำเภอละหานทราย จังหวัดบุรีรัมย์
ห่างจากเมืองประโคนชัย ไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ 40 กิโลเมตร
และห่างปราสาทเมืองต่ำ ไปทางทิศตะวันตกเพียง 3 กิโลเมตร
โครงสร้างเป็นปรางค์อิฐองค์เดี่ยว อยู่ในผัง 5X5 เมตร
พ.ศ.2532 หนังสือแผนที่โบราณคดีจังหวัดบุรีรัมย์
ของกรมศิลปากรให้ข้อมูลไว้ว่า ปราสาทปลายบัดสร้างขึ้นเพื่อเป็นศาสนสถาน
แต่ถูกระเบิดทำลายโดยนักขุดหาโบราณวัตถุเพื่อประโยชน์ส่วนตน
ทำให้รูปลักษณ์ของปราสาทชำรุด จึงปรากฏเฉพาะบางส่วนของปราสาทเท่านั้น
ทราบว่านักขุดหาโบราณวัตถุได้นำเอารูปเคารพในพุทธศาสนามหายาน
จำนวนหนึ่งไปจำหน่าย บางองค์อาจไปอยู่ต่างประเทศแล้ว
อย่างไรก็ตามยังเหลือแผ่นศิลาจารึก ที่นายพูน เลื่อยคลัง
ราษฎรหมู่บ้านยายแย้มนำมาจากปราสาทปลายบัด
เมื่อครั้งที่ปราสาทถูกระเบิด อันเนื่องมาจากการขุดทำลาย
โดยได้มอบให้กรมศิลปากร เมื่อเดือนมีนาคม 2513
เทวรูปที่พบทั้งหมดล้วนหล่อด้วยสำริด แบบทองแดงผสมดีบุก
เทวรูปที่สูงกว่า 20 เซนติเมตร มีโครงเหล็กภายใน
ทุกองค์มีหรือเคยมีเดือยที่ส้นเท้า
องค์ใหญ่และรุ่นเก่ามีเดือยเป็นรูปแหลม รุ่นหลังมีเดือยสี่เหลี่ยม
บางองค์มีส่วนผสมเงินสูง ทำให้น่าเชื่อว่ามาจากโรงหล่อที่ต่างกัน
เทวรูปมี 2 แบบ หนึ่งคือ พระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวรและสองคือพระเมตไตรย
เข้าใจว่าทำขึ้นในพุทธศาสนามหายาน ที่นิยมในราชวงศ์คุปตะของอินเดียเหนือ
ในขณะที่ในเวลานั้น ภาคกลางและภาคอีสานของไทย เป็นยุคทวารวดีในคติหินยาน
ทำให้สงสัยว่าพุทธศาสนาแถบอีสานใต้ ในยุคนั้นอาจจะเป็นนิกายที่ต่างออกไป
จึงเป็นข้อสันนิษฐานว่า ในช่วงเวลาอาจมีความเชื่อที่ต่างอาศัยอยู่ร่วมกัน
ก่อนที่ทั้งหมดจะถูกกลืนกินโดย ลัทธิไศวนิกายโดยพระเจ้าชัยวรมันที่ 2
22 พ.ค. 2559 คณะโบราณคดี ม.ศิลปากร จะจัดงานเสวนาวิชาการในหัวข้อ
ประติมากรรมสัมฤทธิ์จากอำเภอประโคนชัย มรดกไทยในอุ้งมือต่างชาต
วิทยากรได้แก่ ผศ.ดร.สุรพล นาถะพินธุ ผู้เชี่ยวชาญด้านโลหะวิทยา
ผศ.ดร.กังวล คัชชิมา ผู้เชี่ยวชาญด้านจารึก
ผศ.ดร.สฤษดิ์พงศ์ ขุนทรง อาจารย์ภาควิชาโบราณดี คณะโบราณคดี
นางสาวภัคพดี อยู่คงดี นักโบราณคดีชำนาญการพิเศษ กรมศิลปากร
นายทนงศักดิ์ หาญวงษ์ นักวิชาการอิสระ
และ นางสาวมาลีภรณ์ คุ้มเกษม หัวหน้าฝ่ายนิติการ กรมศิลปากร
เห็นได้ว่าวิทยากรมีหลายท่าน ทำให้แต่ละคนมีเวลาบรรยายไม่มากนัก
และยังตัดสลับไปมา ทำให้เนื้อหาการเสวนาครั้งนี้ไม่น่าสนใจ
สรุปคือในทางประวัติศาสตร์ เรายังไม่ทราบว่า ใครคือกลุ่มคนที่อยู่ในบริเวณนี้
ที่ได้สร้างเทวรูป แต่พื้นที่นี้น่าจะมีทรัพยากรอะไรบางอย่าง ด้วยอยู่ใกล้
พื้นที่สำคัญเช่น ภูพระอังคารที่พบใบเสมาขนาดใหญ่ที่สลักรูปพระพุทธเจ้า
ปราสาทพนมรุ้ง ในไศวนิกายที่ตั้งอยู่บนยอดภูเขาไฟ เช่นเดียวกับภูพระอังคาร
และปราสาทเมืองต่ำ ดังนั้นบริเวณโดยรอบนี้ ในอดีตคงเป็นชุนชนขนาดใหญ่
ในทางโลหะวิทยา ผู้เชี่ยวชาญกล่าวว่า หากเราได้ตัวอย่างเทวรูปเหล่านี้มา
ก็สามารถที่จะใช้วิธีทางวิทยาศาสตร์ เพื่อสืบค้นแหล่งที่สร้างเทวรูปนี้ได้
เพราะตะกั่วบาง isotope เป็นธาตุกัมมันตรังสี จึงมีอัตราการเสื่อมสลายตัวคงที่
หากนำอัตราส่วนตะกั่วทั้งสองแบบนี้ ก็จะระบุแหล่งที่มาได้
เพราะแหล่งแร่ตะกั่วแต่ละแห่ง มีอัตราส่วนดังกล่าวไม่เท่ากัน
หากบ่งชื้ว่าตะกั่วในเทวรูปมาจากแหล่งแร่ในประเทศไทย
ก็สามารถใช้ในการพิสูจน์เพื่อการทวงคืนเทวรูปเหล่านี้ได้
เพราะเราไม่มีหลักฐานสำคัญ นั่นก็คือภาพถ่ายเทวรูปตอนที่ขุดค้นพบได้
และในทางประติกรรมวิทยาก็ยากที่จะแยกออกจากศิลปะของกัมพูชาได้
สิ่งที่น่าสนใจคือ เรื่องของจารึกที่ค้นพบในตัวปราสาทซึ่งมีอยู่ด้วยกัน 2 ที่
จารึกหลักที่ 1 มีลักษณะคล้ายใบเสมา ชาวบ้านในพื้นที่มอบให้กรมศิลปากร
หมายเลข K. 1073 ระบุศักราช พ.ศ. 1468 สมัยพระเจ้าอีศานวรมันที่ 2
เนื้อหากล่าวถึง ศรีอีสานวรมันบุตรของของยโสวรมัน กษัตริย์เมืองพระนคร
มีพระบรมราชโองการถึงขุนนางประจำท้องถิ่นให้รับทราบปักประกาศนี้
ที่พนมกาจโตน โดยหนึ่งในชื่อขุนนางซึ่งระบุในจารึกคือ ศรีมหิธรวรมัน
ซึ่งเราทราบกันว่า ต่อมาจะกลายเป็นราชวงศ์ที่มีอิทธิพลในแถบนี้
และจะยิ่งใหญ่จนมีลูกหลานไปครองเมืองศรียโศธรปุระ ในเวลาต่อมา
อีกด้านหนึ่งของจารึกปลายบัด เล่าย้อนไปกว่า 100 ปี
ถึงสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ 3ที่ครองเมืองหริหราลัย ได้มาทำบุญตรงนี้
โดยการถวายของต่างๆ อย่างข้าวเปลือก ข้าวสาร เนยใส ผ้านุ่ง ผ้าห่ม ฯลฯ
จารึกหลักที่ 2 พบโดยครูท่านหนึ่งใน พ.ศ. 2542 อยู่ใต้วงกบที่ตกลงมา
กองที่พื้น โดยระบุศักราชพ.ศ. 1464 ในรัชกาลพระเจ้าหรรษาวรมันที่ 1
ซึ่งเป็นพี่ชายของพระเจ้าอีศานวรมันที่ 2 ในจารึกหลักแรก
จะเห็นได้ว่า จารึกไม่สามารถระบุได้ว่าปราสาทนี้
เกี่ยวข้องกับพระพุทธรูปอย่างใด เพราะเทวรูปอยู่ในพุทศตวรรษที่ 8
แต่ตัวศาสนสถานสร้างหลังจากนั้นเกือบ 600 ปี
แต่จะเห็นได้ว่า ที่นี่น่าจะเป็นศาสนสถานที่สำคัญ
ระดับที่พระมหากษัตริย์เคยเสด็จมา หรือสั่งให้ขุนนางมาถวายสิ่งของ
สรุป แม้จะมีการอภิปรายอย่างกว้างขวาง แต่ก็ยังไม่ได้ข้อสรุปที่สำคัญว่า
เทวรูปสำริดกลุ่มนี้แท้จริงมีจำนวนเท่าไหร่ และพบที่ประเทศไทยจริงหรือไม่
เทวรูปกลุ่มนี้มีอายุเท่าใด ใครเป็นผู้สร้าง สร้างเพื่ออะไร และสิ่งที่สำคัญที่สุด
เหตุใดจึงมีมารวมกันในที่แห่งเดียวเป็นจำนวนมาก โดยถูกห่อผ้าและฝังดินไว้
การทวงคืนเทวรูปสำริดเกิดขึ้นโดยประชาชนกลุ่มหนึ่งทาง social media
และยังไม่มีความคืบหน้าจากความร่วมมือของภาครัฐแต่อย่างใด
ทั้งที่เทวรูปกลุ่มนี้มีความแตกต่างไปจากศิลปะแขนงหลักของประเทศไทย
ในช่วงเวลาดังกล่าว เป็นปริศนาที่สำคัญ ในการไขความเชื่อท้องถิ่นว่า
ในพื้นที่อีสานเมื่อกว่าหนึ่งพันปีก่อน ก่อนที่การกำเนิดอาณาจักรพระนคร
ในภูมิภาคนี้ประชาชนมีความเชื่อทางศาสนาที่มีความหลากหลายเป็นอย่างมาก
และเหตุใดพระพุทธรูปเหล่านี้จึงต้องถูกปิดบังอำพรางอยู่ใต้พื้นปราสาทยุคหลัง
หรือนี่อาจจะเกี่ยวข้องกับอาณาจักรลึกลับที่มีพระมหากษัตริย์ชื่อ ศริจนาศะ
คำตอบนั้นอาจจะอยู่ในเทวรูปกลุ่มใหญ่ที่พลัดพรากไปจากดินแดนถิ่นกำเนิด
การทวงคืนเทวรูปกลุ่มนี้กลับมาได้ อาจจะเป็นการไขปริศนาที่ยิ่งใหญ่
ซึ่งจะย้อนกลับไปถึงความสัมพันธ์ของกลุ่มคนที่อาศัยในดินแดนแถบถิ่นนี้
อันเป็นที่มาของอาณาจักรพระนครในประเทศกัมพูชาปัจจุบันก็เป็นไปได้
Merry X'mas 2016 and A Happy New Year
| Create Date : 19 ธันวาคม 2559 |
| Last Update : 30 เมษายน 2568 17:08:26 น. |
|
8 comments
|
| Counter : 3251 Pageviews. |
|
 |
|
|
|
|
|
|
ผู้ชายในสายลมหนาว |
|
|
|
|
|
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 24 คน [
อ่านจนถึงบทสรุป ก็วิเคราะห์ต่อ คิดต่อไปไม่เป็นค่ะ แต่ชอบอ่าน
อวยพรล่วงหน้ายาวเลย แพลนไปเที่ยวไหนไกลหรือเปล่าคะ
บันทึกการโหวตเรียบร้อยแล้วค่ะ
บันทึกการโหวต Blog ในวันนี้
ผู้เขียน Blog หมวดเนื้อหา Blog ได้รับโหวต
ชีริว Travel Blog ดู Blog
Rinsa Yoyolive Travel Blog ดู Blog
Tui Laksi Sports Blog ดู Blog
Close To Heaven Food Blog ดู Blog
The Kop Civil Movie Blog ดู Blog
ทนายอ้วน Food Blog ดู Blog
lovereason Book Blog ดู Blog
ผู้ชายในสายลมหนาว Education Blog ดู Blog
ระบบจะบันทึกคะแนนโหวต เฉพาะการโหวต 10 ครั้งล่าสุดในแต่ละวันเท่านั้น