ชาวสหรัฐอเมริกามอบหนังใหญ่ 30 รายการคืนสู่ประเทศไทย

หนังใหญ่ทำจากผืนหนังวัวฉลุภาพตัวละครตามเรื่องที่เล่น เช่น รามเกียรติ์
อุณรุท อิเหนา ใช้ยกจอรับเงาตัวหนังที่เชิดขึ้นหน้าไฟในเวลากลางคืน
จัดเป็นมหรสพหรือการละเล่นชั้นสูงนิยมใช้แสดงในงานพระราชพิธี
และงานสมโภชต่างๆของราชสำนัก

สันนิษฐานว่ามีมาแล้วแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยาก่อนสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช
สืบทอดมาถึงสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ โดยเฉพาะหนังใหญ่ชุดพระนครไหว
ฝีมือช่างสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ถือว่าเป็นหนังใหญ่ชุดงามที่สุด
รวมทั้งหนังใหญ่ที่สร้างด้วยฝีมืออาจารย์ฤทธิ์ นายช่างใหญ่คนสำคัญแห่งเมืองเพชรบุรี
ในสมัยรัชกาลที่ ๓ ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ ๕ หนังใหญ่ใช้แสดงเฉพาะงานพระศพเจ้านาย
จนในที่สุดการสร้างและการละเล่นหนังใหญ่ก็ไม่เป็นที่นิยมในสังคมไทย

พ.ศ. ๒๕๕๒ ชาวสหรัฐอเมริกา ชื่อ Dr.Sarah M Bekker พร้อมสามี
Dr.Konrad Bekker มีหนังสือถึงสถานเอกอัครราชทูตไทย ณ กรุงวอชิงตัน ดีซี
แจ้งความประสงค์ ขอมอบโบราณวัตถุให้กับรัฐบาลไทยคือหนังใหญ่จำนวน ๓๐ รายการ
ซึ่งรับซื้อต่อมาจากชาวเยอรมันชื่อนาง Irmgard Eisenhofer ภรรยา
ของนาย Emil Eisenhofer ผู้ซื้อมาจากนักเชิดหนังชาวไทยเมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๓
โดยหนังใหญ่ชุดนี้เคยจัดแสดงที่พิพิธภัณฑ์เครื่องหนังเยอรมัน
(The German Leather Museum)ที่ Offenbach, Main เมื่อ พ.ศ.๒๕๒๗



ทางสถานทูตจึงแจ้งเรื่องดังกล่าวผ่านกรมอเมริกาและแปซิฟิกใต้ กระทรวงการต่างประเทศ
มายังกรมศิลปากร เพื่อให้พิจารณาว่าสมควรรับเข้าเป็นสมบัติของชาติหรือไม่
ซึ่งกรมศิลปากรเห็นสมควรรับมอบไว้ เพราะมีคุณค่าด้านประวัติศาสตร์ และศิลปกรรม

พ.ศ. ๒๕๕๓ กรมศิลปากรขอความอนุเคราะห์ให้สถานเอกอัครราชทูตไทย
ณ กรุงวอชิงตัน ดีซี เป็นผู้แทนรับมอบหนังใหญ่ทั้ง ๓๐ รายการ
และช่วยดำเนินการจัดส่งคืนมายังประเทศไทยทางเรือ
โดยกรมศิลปากรเป็นผู้สนับสนุนค่าใช้จ่ายในการบรรจุหีบห่อและขนส่ง

ศิลปากรมอบหมายให้สำนักพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ
เป็นผู้ดำเนินการรับหนังใหญ่จากด่านศุลกากร ท่าเรือกรุงเทพ
เข้ามาเก็บรักษาไว้ที่คลังกลางพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ
ตำบลคลองห้า อำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี
เมื่อวันที่ ๒๔ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๔



หนังใหญ่ทั้ง ๓๐ รายการ มีขนาดแตกต่างกัน
ขนาดใหญ่ กว้าง ๑๒๐- ๑๕๐ เซนติเมตร สูง ๑๕๐- ๑๗๕ เซนติเมตร จำนวน ๑๓ รายการ
ขนาดกลาง กว้าง ๙๐- ๑๒๕ เซนติเมตร สูง ๘๕- ๑๔๐ เซนติเมตร จำนวน ๗ รายการ
และขนาดเล็ก กว้าง ๔๐- ๗๕ เซนติเมตร สูง ๗๐- ๑๕๐ เซนติเมตร จำนวน ๑๐ รายการ

ส่วนใหญ่เป็นตัวภาพในเรื่องรามเกียรติ์ ประกอบด้วย

หนังจับ หนังที่มีภาพในตัวเรื่องตั้งแต่ ๒ ตัวขึ้นไป ทำท่ารบหรือจับกัน
หนังคเนจร หนังภาพเดี่ยว หน้าเสี้ยว อยู่ในท่าเดิน
หนังง่า หนังภาพเดี่ยว หน้าเสี้ยว ทำท่าเหาะ คือยกขาข้างใดข้างหนึ่ง
หนังเมือง หนังที่ประกอบด้วยภาพอาคาร เช่น ปราสาท ราชวัง วิมาน
หนังเบ็ดเตล็ด หนังอื่นๆ เช่น ตัวตลก สัตว์ต่างๆในเรื่อง

จัดเป็นโบราณวัตถุ ศิลปะรัตนโกสินทร์ อายุราวพุทธศตวรรษที่ ๒๔- ๒๕
หนังใหญ่เกือบ ๑๐ รายการในหนังชุดนี้ ทำขึ้นด้วยฝีมือประณีตงดงามยิ่ง
คล้ายคลึงกับหนังใหญ่ชุดพระนครไหว และแม้ว่าทั้งหมดจะมีสภาพชำรุด
ตัวหนังบิดงอ และฉีกขาดตามกาลเวลา แต่คุณค่าความสำคัญโดยเฉพาะ
ด้านศิลปกรรมยังคงอยู่ ควรค่าแก่การอนุรักษ์ไว้เป็นมรดกทางศิลปวัฒนธรรมของชาติสืบไป



//www.finearts.go.th/taxonomy/term/11

โดยปรกติผมจะไม่ copy&past ข่าวมาจาก internet ยกเว้นคราวนี้
ที่ได้อ่านข่าวประชาสัมพันธ์ของกรมศิลปากรแล้วรู้สึกดีใจ
เพราะการแกะสลักหนังใหญ่แทบจะไม่เกิดขึ้นในช่วงเวลาที่ผ่านมา

แม้จะมีการสร้างใหม่ก็ยากที่จะทำได้เหมือนเช่นในอดีต
เนื่องจากการขาดช่วงการสืบต่อมาหลายช่วงอายุคน
การได้ตัวหนังชุดนี้กลับมาจะช่วยต่อลมหายใจของศิลปะไทยชนิดนี้
หวังว่าพิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติจะได้ซ่อมแซมและจัดแสดงหนังใหญ่ชุดนี้

ไม่ว่าวันนั้นมันจะนานสักเท่าใด ผมก็จะรอ

Create Date : 26 มีนาคม 2555		2 comments
Last Update : 26 มีนาคม 2555 16:27:57 น.
Counter : 3666 Pageviews.
Share Tweet