.
ภาพ: แสดงระยะของโรคหลอดเลือดแดงส่วนปลายอุดตัน (peripheral artery disease / PAD) [ urgomedical ]
- (1). ไม่มีอาการ อาจตรวจพบชีพจรที่ขาเบาลง
- (2). เดินหรือออกแรง-ออกกำลังแล้วปวดขา ทุเลาเมื่อพัก
- (3). อยู่เฉยๆ ก็ปวด
- (4). เป็นแผลเรื้อรัง หายยาก
.
.
การศึกษาใหม่ ทำในกลุ่มตัวอย่างคนอเมริกันเกือบ 45,000 คน ติดตามไปนานกว่า 2 ทศวรรษหรือ 20 ปี
.
พบปัจจัยเสี่ยงของโรคหลอดเลือดขาตีบตัน (peripheral artery disease / PAD) ซึ่งทำให้เลือดไปเลี้ยงแขนขาส่วนปลายน้อยลง โรคนี้พบบ่อยที่เท้า-ขาท่อนล่าง (อาการดังภาพ) ได้แก่
- (1). บุหรี่
- (2). เบาหวาน
- (3). ความดันเลือดสูง
- (4). ไขมันในเลือด (โคเลสเตอรอล) สูง
.
ผู้ชายที่ไม่มีปัจจัยเสี่ยง 4 ข้อนี้เสี่ยงโรค PAD ลดลง 77% เมื่อเทียบกับคนที่มีปัจจัยเสี่ยง
.
คนที่เป็นเบาหวาน+ไขมันในเลือด (โคเลสเตอรอล) สูง, ยิ่งนานยิ่งเพิ่มเสี่ยง (ความเสี่ยงแปรตามระยะเวลา) ทั้งโรคหัวใจ+โรคหลอดเลือดแดงส่วนปลายตีบตัน (PAD)
.
สมาคมโรคหัวใจอเมริกา (American Heart Association/ AHA) กล่าวว่า โรคหลอดเลือดส่วนปลายอุดตัน หรือ 'PAD (พีเอดี)' เป็นโรคหลอดเลือดแดงนอกหัวใจเสื่อม พบบ่อยที่สุดบริเวณ "เชิงกรานและขา"
.
คนอเมริกัน 289 ล้านคน เป็นโรค PAD = 8-10 ล้านคน (เฉลี่ย 9 ล้านคน) = คนอเมริกัน 32 คนเป็นโรคนี้ 1 คน = 3.1% [ Census ]
.
.
ธรรมดาของโรคหลอดเลือดแดงเสื่อมอย่างหนึ่ง คือ เมื่อเสื่อมแล้ว... จะเสื่อมหลายแห่งทั่วร่างกายมากกว่าเสื่อมตำแหน่งเดียว
.
คนที่มีอาการของโรคหลอดเลือดแดงส่วนปลายตีบตัน (PAD) เพิ่มเสี่ยงโรคหลอดเลือดหัวใจกำเริบ (heart attack), สโตรค (stroke = กลุ่มโรคหลอดเลือดสมองแตก-ตีบตัน อัมพฤกษ์ อัมพาต สมองเสื่อมจากขาดเลือด), และมินิ-สโตรค
.
มินิ-สโตรค (mini-stroke) หรือ TIA (transient ischemic attack) = กลุ่มโรคหลอดเลือดสมองแตก-ตีบตัน ที่ทำให้เกิดอาการชั่วคราว [ mayoclinic ]
.
คนที่เป็นโรคหลอดเลือดสมองแตก-ตีบตัน ไม่ว่าจะถาวรหรือชั่วคราว เพิ่มเสี่ยงเป็นซ้ำได้มากจนถึง 1/3
ควรปรับเปลี่ยนแบบแผนการใช้ชีวิต (lifestyle) และใช้ยาตามที่หมอแนะนำ
.
.
อ.ดร.มาจา ซาริค ผู้เชี่ยวชาญโรครักษาหลอดเลือดหัวใจผ่านสายสวน เช่น ใช้บอลลูนขยายหลอดเลือด ฯลฯ จาก รพ.เลนอกซ์ ฮิวล์, นิวยอร์ค ซิที กล่าวว่า ปัจจัยเสี่ยงเหล่านี้มีผลต่อ PAD มากกว่าโรคหัวใจ
.
กลไกที่อาจเป็นไปได้ คือ หลอดเลือดส่วนปลายส่วนใหญ่มีขนาดเล็กกว่า และเลือดไหลเวียนช้ากว่าหลอดเลือดหัวใจ
.
ปกติแรงต้านการไหลเวียนของของไหล (ของเหลวหรือแก๊ส)ในท่อใดๆ จะแปรผกผันกับรัศมียกกำลัง 4 ตามกฎของปัวแซว คือ ท่อเล็กลงนิดเดียวจะทำให้แรงต้านเพิ่มขึ้นมาก
.
หลอดเลือดแดงที่เล็กลงจะมีแรงต้านมากขึ้น ทำให้เลือดไหลเวียนช้าลง เพิ่มเสี่ยงต่อการเกิดลิ่มเลือดอุตันมากขึ้น
.
.
การศึกษาก่อนหน้านี้พบว่า การสูบบุหรี่เพิ่มเสี่ยง PAD ไปนาน เช่น ถ้าเลิกบุหรี่วันนี้... ความเสี่ยงจะยังคงสูงกว่าคนไม่สูบไปอีก 20 ปี (แต่น้อยกว่าคนที่สูบไปเรื่อยๆ) ฯลฯ
.
การลงทุนสุขภาพ เพื่อป้องกันโรค เช่น ไม่สูบบุหรี่ ควบคุมน้ำหนัก ออกแรง-ออกกำลังเป็นประจำ ไม่นั่งนานเกิน 1-1.5 ชั่วโมง/ครั้ง ฯลฯ จะช่วยให้ท่านมีอายุยืนอย่างมีคุณภาพ
.
ถึงตรงนี้... ขอให้ท่านผู้อ่านมีสุขภาพดีไปนานๆ ครับ
.