มะระขี้นก

....

ชื่อสามัญ Bitter gourd , Balsam apple,

Balsam pear, Bitter cucumber

ที่มาของชื่อ เพราะว่านกเมื่อจิกกิน ทั้งผลและเมล็ด

แล้วก็ถ่ายเมล็ดไว้ตามที่ต่างๆ เป็นไม้เลื้อยเขตร้อน

 นิยมปลูก เพื่อทานผลและยอด มีรสขม

มีรูปร่างคล้ายกระสวย ผิวของเปลือก จะขรุขระ

และมีปุ่มยื่นออกมา โดยผลอ่อนจะมีสีเขียว

 แต่ถ้าเป็นผลแก่ จะออกสีเหลืองอมแดง

ปลายของผล จะแตกเป็น 3 แฉก

จัดเป็นผักสมุนไพร ที่ใช้กันมานานนับพันปี

ในเอเซีย อาฟริกา และละตินอเมริกา

อายุรเวท ใช้ผลมะระ รักษาเบาหวาน โรคตับ

 บรรเทาอาการโรคเก๊าต์ และข้ออักเสบ

ตำรายาไทย ใช้ใบมะระในตำรับยาเขียว ลดไข้

รากในตำรับยาแก้โลหิตเป็นพิษ และโรคตับ


ในมะระขี้นก มีสารหลายชนิด ที่ต้านเบาหวาน

และมีหลายกลไก ที่ออกฤทธิ์ต้านเบาหวาน

ได้แก่ เสริมการหลั่งอินซูลิน จากตับอ่อน

ลดการสร้างน้ำตาลจากตับ เสริมการเผาผลาญน้ำตาล

เพิ่มความไวต่ออินซูลิน เพิ่ม glucose tolerance

นอกจากนี้ยังยับยั้งการหลั่งกลูโคส ในลำไส้เล็ก

และยับยั้งเอนไซม์กลูโคไซเดส

น้ำคั้น จากผลมะระขี้นก แสดงฤทธิ์ต้านเบาหวาน

สามารถชะลอความผิดปกติของไต การเกิดต้อกระจก

 การเสื่อมของเส้นประสาท ซึ่งเป็นผลมาจาก

การที่มี ระดับน้ำตาลในเลือดสูงเป็นเวลานาน

หรือไม่สามารถควบคุม ระดับน้ำตาลเลือดให้ปกติ

มะระขี้นก (สีเขียว) มีคุณค่าทางอาหาร

เพราะมีวิตามินเอ (2,924 IU) ไนอะซิน (190 มก./100 ก)

และมีคุณสมบัติต้านอนุมูลอิสระ

ความขมของมะระขี้นก เกิดจากสาร momodicine

มีความขมเป็นอันดับที่ 3 รองจาก ฟ้าทะลายโจร

และบอระเพ็ด แต่ก็สามารถเจือจาง ความขมลงได้

เพียงแค่นำไปใส่ในน้ำเดือด จะทำให้ความขมลดลง

ทำให้รับประทานง่ายขึ้น แต่ข้อเสียคือ

เมื่อสารโมโมดิซีนเจือจาง คุณค่าทางโภชนาการจะลดลงด้วย

 นอกจากนี้ความขมยังเป็นตัวช่วย ถุงน้ำดี

ป้องกันถุงน้ำดีพิการ และช่วยได้อีกหลายโรค

มะระขี้นกมีถิ่นกำเนิด ในซีกโลกตะวันออก

อาหารหลายอย่างของชนชาติเหล่านี้

นิยมใช้มะระขี้นก เป็นส่วนประกอบของอาหาร

 ใช้ทั้งต้น ผล ใบ วิตามินเอมีฤทธิ์ ต่อระบบประสาทตา

 แต่การที่จะให้วิตามินเอออกฤทธิ์ต้องนำมะระขี้นกไปต้มให้สุก

 แล้วราดด้วยหัวกะทิ เหตุผลคือ วิตามินเอละลายในไขมัน

ไม่ละลายในน้ำ หัวกะทิมีไขมันมาก ทั้งยังเป็นไขมันชนิดดี

 วิตามินเอจึงออกฤทธิ์ ช่วยระบบประสาทตา

 หรือระบบการมองได้อย่างมีประสิทธิภาพ

 อาทิ แกงป่ามะระขี้นก ใส่ซี่โครงอ่อนหมู

แกงจืดหมูสับยัดใส้ ผัดไข่ ทานกับน้ำพริก

ผลสุกของมะระขี้นก ไม่ควรทาน

เนื่องจากในผลสุกและเมล็ดมะระขี้นก มีสารไซยาไนต์

และสารซาโปนิน ที่ส่งผลต่อระบบประสาท

ทำให้ระบบประสาทผิดปกติ จนอาเจียน และท้องร่วง

 ซึ่งอาจทำให้ช็อคหมดสติได้

ซึ่งสารดังกล่าวนี้ มีอยู่ในมะระขี้นกผลดิบเช่นกัน

 เพียงแต่ยังมีปริมาณน้อยกว่า ยังสามารถรับประทานได้


















ขอบคุณที่มา fb. Siriwanna Jill
ขอบคุณเจ้าของภาพทุกภาพค่ะ