|
 พระพุทธเจ้ากับเพลง  โดย เสฐียรพงษ์ วรรณปก
มีคนถามผมว่า พระแต่งเพลงโต้ตอบกันได้หรือ ผมตอบว่า อ้าว ทำไมล่ะ มีปัญหาอะไรหรือ มีสิ มีศีลห้ามไว้มิใช่หรือว่า ห้ามพระเกี่ยวข้องกับเพลงดนตรีอะไรเหล่านี้ ครับเมื่ออ้างหลักฐานก็ต้องยกมาให้ดูกันเพื่อหายสงสัย
ศีลข้อ 7 มีว่า “นัจจะคีตะวาทิตะวิสูกะทัสสะนา เวระมะณีสิกขาปะทังสะมาทิยามิ” (เราขอสมาทานสิกขาบทคือการงดเว้นจากฟ้อนรำ ขับร้อง ประโคมดนตรี และดูการละเล่นต่างๆ)
ถ้าดูตามนี้ห้ามพระ (หรือคนที่ถือศีล 8) เกี่ยวข้องกับเพลงจริง แต่เกี่ยวข้องในฐานเป็นคนร้องเอง เพียงนึกสนุกจะแต่งเพลงธรรมะสักเพลงสองเพลงก็ไม่น่าจะผิดอะไร
เชื่อไหม พระพุทธเจ้าพระองค์ยังทรงเคยแต่งเพลงโต้ตอบมาแล้ว “ไม่เชื่อ” เสียงใครไม่รู้สวนทันที เอ้า ไม่เชื่อ ผมจะเล่าให้ฟัง
ณ ลุ่มแม่น้ำคงคา มีมนุษย์เผ่านาคาอาศัยอยู่ ราชาของพวกนาคาได้แต่งเพลงปริศนาให้ธิดาของตนขับร้อง ล่องเรือไปตามลำน้ำ ร้องท้าทายให้คนตอบดูเหมือนประกาศด้วยว่า ถ้าหนุ่มคนใดแต่งเพลงโต้ตอบที่ไพเราะพอๆ กันและไขปริศนานั้นได้ถูกต้อง ราชาพวกนาคจะยกธิดาให้เป็นคู่ครอง
เหตุการณ์ผ่านไปเป็นเดือนเป็นปี ไม่มีหนุ่มหน้าไหนแต่งเพลงแก้ได้ เพลงที่ธิดานาคราชขับร้องนั้นมีใจความสั้นๆ ว่า
กิงสุ อะธิปะตี ราชา ผู้เป็นใหญ่ชนิดไหนจึงชื่อว่าพระราชา
กิงสุ ราชา ระชัสสิโร พระราชาชนิดไหนที่พระเศียรเปื้อนฝุ่น
กะถังสุ วิระโช โหติ พระราชาชนิดไหนไม่เปื้อนฝุ่น
กะถัง พาโลติ วุจจะติ คนชนิดไหนเรียกว่าคนพาล
เกนัสสุ วุยหะตี พาโล คนพาลถูกกระแสน้ำชนิดไหนพัดไป
กะถัง นุทะติ ปัณฑิโต บัณฑิตจะบรรเทาเบาบาง
โยคักเขมี กะถัง โหติ แก้ไขตนให้ปลอดภัยได้อย่างไร
ตัง เม อักขาหิ ปัณฑิโต ใครที่คิดว่าเก่งช่วยตอบฉันที
นักเพลงฉ่อยเพลงบอก นักกลอนประตูหน้าต่างสารพัดประเภททั้งหนุ่มและแก่ เห็นธิดานาคราชสวยหยดย้อยหยาดเยิ้ม ก็อยากจะได้มาครอบครองบ้าง จึงแต่งเพลงแก้ไปตามสติปัญญาของตน แต่ก็ถูกเธอปฏิเสธหมดว่าใช้ไม่ได้
ช่วงเวลานั้น พระพุทธเจ้าเสด็จผ่านไปทางนั้นพอดี ทรงแต่งเพลงแก้มอบให้ เด็กหนุ่มคนหนึ่งไปขับตอบปรากฏว่า เป็นที่พออกพอใจของราชาพวกนาคและธิดาของท้าวเธอเป็นอย่างมาก จนกลายเป็น “ฮู๊เบ๊” (พระราชบุตรเขย) ในที่สุด โชคดีอะไรเช่นนั้น
เพลงพระพุทธเจ้านิพนธ์บทนั้นมีว่า
ฉัทวาราธิปะดี ราชา ผู้เป็นใหญ่เหนือทวารทั้งหกเรียกว่าพระราชา
ระชะมาโน ระชัสสิโร พระราชาที่มากราคะชื่อว่ามีพระเศียรเปื้อนฝุ่น
อะระชัง วิระโช โหติ พระราชาที่ไม่มากราคะชื่อว่าไม่เปื้อนฝุ่น
ระชัง พาโลติ วุจจะติ คนที่มากราคะเรียกว่าคนพาล
โอเฆนะ วุยหะตี พาโล คนพาลถูกกระแสกิเลสพัดไป
โยคา นุทะติ ปัณฑิโต บัณฑิตบรรเทากิเลสได้ด้วยความพากเพียร
สัพพะโยคะวิสังยุตโต แก้ไขตนให้พ้นกิเลสรึงรัดใจทุกชนิด
โยคักเขมีติ วุจจะติ จึงนับว่าทำตนให้ปลอดภัยได้จริง
หลักฐานพระไตรปิฎกหลายแห่งพูดถึงพระพุทธองค์ทรงแต่งกวีโต้ตอบบุคคลต่างๆ (ดังกวีโต้ตอบคนเลี้ยงโคชื่อธนิยะ เป็นต้น) จะว่าไปแล้วก็คือบทเพลงนั่นเอง เรื่องเหล่านี้ พระพุทธองค์ทรงกระทำบ่อยๆ เพราะเป็นวิธีการชักจูงคนเข้าหาธรรมะที่ดีวิธีหนึ่ง ถ้าศิษย์ตถาคตบางรูปจะแต่งเพลงธรรมะขึ้นมาบ้างก็ไม่ควรไปว่าท่าน
https://www.matichon.co.th/news/799994
ก็ที่รู้กันในหมู่นักธรรม ว่าเป็นคาถา  นั่นเอง
ธรรมบท บทแห่งธรรม, บทธรรม, ข้อธรรม ชื่อคาถาบาลีหมวดหนึ่งจัดเป็นคัมภีร์ที่ ๒ ในขุททกนิกาย พระสุตตันตปิฎก มี ๔๒๓ คาถา
ศัพท์ เสียง, คำ, คำยากที่ต้องแปล, คำยากที่ต้องอธิบาย
ตย. 
มโนปุพฺพงฺคมา ธมฺมา มโนเสฏฺฐา มโนมยา
มนสา เจ ปทุฏฺเฐน ภาสตี วา กโรติ วา
ตโต นํ ทุกฺขมเนฺวติ จกฺกํว วหโต ปทํ.
ธรรมทั้งหลาย มีใจเป็นหัวหน้า มีใจเป็นใหญ่ สำเร็จด้วยใจ
ถ้าบุคคลมีใจชั่วร้ายแล้ว พูดอยู่ก็ดี ทำอยู่ก็ดี
ความทุกข์ย่อมตามเขาไป เพราะทุจริต ๓ อย่างนั้น เหมือนล้อหมุนตามรอยตีนโค ตัวเทียมแอก ลากไปอยู่ ฉะนั้น
![ณรงค์ เฟื่องจันทร์] เด็กเลี้ยงควาย](https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcResf4Eoapm51uLVRtGGJInLBUPo9XUFeGeDg&usqp=CAU)
มโนปุพฺพงฺคมา ธมฺมา มโนเสฏฺฐา มโนมยา
มนสา เจ ปสนฺเนน ภาสตี วา กโรติ วา
ตโต นํ สุขมเนฺวติ ฉายาว อนุปายินี.
ธรรมทั้งหลาย มีใจเป็นหัวหน้า มีใจเป็นใหญ่ สำเร็จด้วยใจ
ถ้าบุคคลมีใจผ่องใสแล้ว พูดอยู่ก็ดี ทำอยู่ก็ดี
ความสุขย่อมตามเขาไป เพราะสุจริต ๓ อย่างนั้น เหมือนเงาตามตัวไปอยู่ ฉะนั้น
- น สิยา โลกวฑฺฒโน แปลว่า ไม่ควรเป็นคนรกโลก อดีตก็เคยมีนักประพันธ์แต่งเป็นเพลงไว้
https://www.youtube.com/watch?v=TNQQ_gqGt-M
ฟังได้เพลงท่านไม่ได้ห้าม แต่ท่านให้พิจารณาเนื้อเพลงนั้นว่าโน้มน้อมไปทางไหน นี่คือปัจจัยภายนอก ภาษาพระเรียก ปรโตโฆสะๆ มีสองอย่าง คือ ปรโตโฆสะที่ดี = กัลยาณมิตร ปรโตโฆสะที่ไม่ดี = ปาปมิตร
วัยและสังขารไม่นานก็สิ้นดับไป
หีนํ ธมฺมํ น เสเวยฺย ปมาเทน น สํวเส
มิจฺฉาทิฏฺฐึ น เสเวยฺย น สิยา โลกวฑฺฒโน.
บุคคลไม่พึงเสพธรรมอันเลว, ไม่พึงอยู่ร่วมด้วยความประมาท,
ไม่พึงเสพความเห็นผิด, ไม่พึงเป็นคนรกโลก.
กึสุ ฆตฺวา สุขํ เสติ กึสุ ฆตฺวา น โสจติ
กิสฺสสฺสุ เอกธมฺมสฺส วธํ โรเจสิ โคตม.
บุคคลฆ่าอะไรได้สิ จึงอยู่เป็นสุข ฆ่าอะไรได้สิ จึงไม่เศร้าโศก
ข้าแต่พระโคดม พระองค์ย่อมชอบใจซึ่งการฆ่าธรรมอะไร ซึ่งเป็นธรรมอันเอก.
โกธํ ฆตฺวา สุขํ เสติ โกธํ ฆตฺวา น โสจติ
โกธสฺส วิสมูลสฺส มธุรคฺคสฺส พฺราหฺมณ
วธํ อริยา ปสํสนฺติ ตญฺหิ ฆตฺวา น โสจติ
บุคคลฆ่าความโกรธได้แล้ว จึงอยู่เป็นสุข ฆ่าความโกรธได้แล้ว จึงไม่เศร้าโศก
พราหมณ์ พระอริยเจ้าทั้งหลาย ย่อมสรรเสริญการฆ่าความโกรธอันมีรากเป็นพิษ มียอดหวาน เพราะบุคคลนั้นฆ่าความโกรธนั้นได้แล้ว ย่อมไม่เศร้าโศก หลังจากกลุ่มตาลีบันเข้ายึดอำนาจ ไอชาจำต้องละทิ้งบ้านในกรุงคาบูล แล้วหนีออกจากประเทศบ้านเกิดเมืองนอนของเธอ ยิ่งกว่านั้นเธอยังต้องละทิ้งความฝันที่ยังไม่ประสบความสำเร็จของตัวเองด้วย "ฉันไม่ได้ละทิ้งบ้านเกิดเพราะฉันเป็นหญิงสาวชาวมุสลิมที่ไม่ได้สวมฮิญาบ หรือไม่ได้ปกปิดร่างกายมิดชิด" เธออธิบายให้บีบีซีฟัง
| Create Date : 26 มิถุนายน 2564 |
|
0 comments |
| Last Update : 26 ธันวาคม 2566 19:31:21 น. |
| Counter : 1614 Pageviews. |
|
 |
|
