การสร้างเทวสถานปราสาทหินมีความเกี่ยวเนื่องกับลัทธิความเชื่อเทวราชาที่ว่า กษัตริย์เปรียบเสมือนอวตารภาคหนึ่งของเทพเจ้าในศาสนาฮินดูได้แก่พระศิวะ พระนารายณ์ และพระอินทร์ การสร้างปราสาทก็เพื่อเป็นที่สถิตย์ของเทพเจ้าและที่สถิตย์ของวิญญาณกษัตริย์ที่สิ้นพระชนม์ไปแล้วโดยเชื่อว่าวิญญาณจะไปรวมเป็นหนึ่งกับเทพเจ้า และใช้ศิวะลึงค์เป็นสัญญลักษร์ของรูปเคารพ หมายถึงความอุดมสมบูรณ์ของแผ่นดินและเป็นสัญญลักษณ์แทนองค์พระศิวะ เทพเจ้าสูงสุดในศาสนาฮินดูลัทธิไศวนิกาย ที่ตั้งปราสาทหินจะอยู่บนที่สูงกลางเมืองหรือบนยอดเขาที่มีภูมิทัศน์เปรียบเหมือนยอดเขาไกรลาสหรือเขาพระสุเมรุ ที่เป็นแกนกลางของจักรวาลตามความเชื่ออินเดีย เป็นการประสานความเชื่อพื้นถิ่นในการนับถือภูเขาและการบูชาบรรพบุรุษ รวมทั้งเป็นศูนย์รวมแห่งศรัทธาของผู้คนที่แตกต่างกันในทางชาติพันธ์และวัฒนธรรมอีกด้วย


การจาริกแสวงบุญ  ไกรลาสยาตรา (Kailas yatra) ซึ่ง พราหมณ์ สวามี นาวะนันทะ กล่าวไว้ว่า การธุดงค์ไปจนถึงภูเขาไกรลาสและเดินประทักษิณให้ครบ 39 รอบ เป็นการเคารพบูชาอันสูงสุด (ถ้าไม่ตายเสียก่อน) และการเดินทางไปจะต้องเดินทางในเดือนกันยายน หรือตุลาคม เท่านั้น //www.bloggang.com/mainblog.php?id=karnoi&month=07-08-2008&group=24&gblog=10

ปราสาทวัดภูในลาวที่ประดิษฐาน ภัทเรศวรลึงค์ เก่ากว่า ปราสาทเขาพระวิหารหรือศิขเรศวรทีประดิษฐานศิวะลึงค์ สุริยวรเมศวร-เทพสุริยวรมัน ทั้งสองแห่งมีลักษณะและโครงสร้างทางสถาปัตยกรรมคล้ายกันคือตั้งอยู่บนภูเขาที่มีลักษณะคล้ายศิวะลึงหรือ ลึงคปารวัต-ภูเขาแห่งศิวลึงค์



ปราสาทวัดภู จำปาศักดิ์ ลาว จะมองเห็นด้านหลังมีภูมิทัศน์เป็นเขาไกรลาสทีประทับพระอิศวร และด้านหน้าเป็นแม่น้ำโขง เปรียบเสมือนแม่น้ำคงคาของอินเดีย


การจาริกแสวงบูญ อาณาจักรจามปา ในเวียตนาม