คำถาม- นั่งสมาธินั่งวิปัสสนาและนั่งกรรมฐาน เหมือนกันหรือต่างกันอย่างไรหรือไม่ เราจะรู้อย่างไรว่าเราปฏิบัติได้หรือทำสำเร็จแล้ว และผลของการปฏิบัติทั้ง3อย่างดังกล่าวเป็นอย่างไร

คำตอบ- นั่งสมาธินั่งวิปัสสนาและนั่งกรรมฐาน ก็มีความอันเดียวกัน

-คำว่าสมาธิ แปลว่า ตั้งมั่นในการเพ่งอยู่ที่กรรมฐานที่เราสมมุติตั้งไว้

-คำว่านั่งวิปัสสนา ก็หมายความว่าเรามีปัญญารอบคอบในกรรมฐานที่ตั้งไว้นั่นเอง

-และนั่งกรรมฐานเล่า คำว่า “ฐาน”ก็แปลว่า ฐานความตั้งมั่นในสมาธิ ฐานความตั้งมั่นในปัญญานั่นเอง แต่ใส่ชื่อลือนามหลายอย่างเฉยๆ

เราจะรู้ได้อย่างไร ว่าเราปฏิบัติได้หรือทำให้สำเร็จแล้วเรารู้ได้อย่างนี้คือ สิ่งทีมี โลภ โกรธ หลงจัดมาแต่เดิม ถึงแม้มันมีอยู่ก็เบากว่าแต่ก่อน สมมุติว่าแต่ก่อนเราฆ่าสัตว์ได้อย่างไม่อาลัยแล้วเราไม่ทำเหมือนก่อนเสียแล้วเพราะนึกละอายตนเอง ข้อต่อไปอีกเราไม่เสียดายอยากล่วงละเมิดเสียเลย เพราะเห็นดิ่งลงไปแล้วว่ามันเป็นเวรสนองเวรจริงๆส่วนจะมาช้าหรือเร็วตามส่วนนั้น มันก็ขึ้นอยู่กับผลของกรรมนั่นเองเราจะรู้ตัวหรือไม่รู้ตัวก็ไม่มีปัญหา ผลของกรรมต้องตามมาไม่ต้องสงสัยเราเชื่อดิ่งลงอย่างนี้แล้วเราจึงไม่เสียดายอยากละเมิดนี้เรียกว่าเราสำเร็จในตอนนี้แล้ว แม้สิ่งอื่นๆก็โดยนัยเดียวกัน…และก็ให้เข้าใจว่าความสำเร็จอยู่ที่ความพยายามไม่ว่าทางดี ทางชั่ว แต่ให้ผลแตกต่างกันเท่านั้นความเพียรเป็นเครื่องเผากิเลส “เพียรละความชั่วประพฤติความดี”เป็นคำสอนพระพุทธเจ้าทั้งหลาย