ลูกเป้ง โดย ช่างติ๋ว เชียงใหม่ (ทวีศักดิ์ สมวงค์)
อั ล บั้ ม ร้ อ ย พั น วั น ว า น
ก่อนหน้านี้ได้นำภาพ พระแกะสลักงาช้างคลิ๊ก โดย ช่างติ๋ว เชียงใหม่ หรือ คุณพ่อติ๋ว ทวีศักดิ์ สมวงค์ ที่ท่านได้แกะสลักงาช้างและสะสมผลงานของท่านมานาน คราวนี้มาถึงของสะสมของท่านบ้างค่ะ นั่นก็คือ ลูกเป้ง ค่ะ
ก่อนอื่นมาทำความรู้จัก "ลูกเป้ง" กันก่อนนะคะ
ลูกเป้ง เป็นทั้งเครื่องลางพื้นบ้านล้านนาและนำมาเป็นตัวถ่วงน้ำหนักที่ใช้กับ เครื่องชั่งโบราณหรือตราชู คนล้านนาเรียกชั่งชนิดนี้ว่า ยอย ด้านหนึ่งมีจานใส่ของเรียก ผางยอย ส่วนอีกด้านหนึ่งเป็นที่ใส่ตัวถ่วงน้ำหนัก คือ เป้ง
ลูกเป้งทำจากโลหะ ส่วนมากเป็นสำริดที่เป็นทองเหลืองก็มี มีหลายขนาด ทำเป็นรูปสัตว์ต่าง ๆ เช่น นก เป็ด หงส์และสัตว์ตามปีนักษัตร หรือทำเป็นลูกกลม ๆ ไม่ตกแต่งลวดลาย
เป้งบางตัวมีเนื้อตะกั่วเติมเข้าไปเพื่อให้ได้น้ำหนักครบตามจำนวน ความสำคัญของลูกเป้งนั้น นอกจากจะเป็นเครื่องถ่วงน้ำหนักดังกล่าวแล้ว คนล้านนายังใช้ลูกเป้งแทนค่าอีกได้หลายนัย
นัยแรก แทนค่าเป็นทรัพย์สินเช่นเดียวกับเงินตรา เช่น ในขันตั้งอย่างล้านนาที่ใช้ประกอบพิธีกรรมต่าง ๆ จะใส่ลูกเป้งในขันนั้นด้วย ถือเป็นของมีค่ามีราคาแทนทรัพย์สิน นัยต่อมา ลูกเป้งรูปนักษัตรหรือเป้งสิบสองราศี ใช้ใส่ขันตั้งนั้นเกิดสัมฤทธิ์ผลมากขึ้น เพราะฤทธิ์ของลูกเป้งสามารถปราบแพ้ขึดหรือเสนียดจัญไรได้เป็นอย่างดี โดยเฉพาะขันตั้ง ในพิธีกรรมสำคัญ ๆ เช่น การสืบชาตาบ้านเมือง เป็นต้น
อีกนัยหนึ่งนั้น ลูกเป้งหมายถึงตัวนำโชค ทำนองเดียวกับโชคลาง แต่เป็นเครื่องรางที่ใช้งานได้ นอกจากนี้ยังเรียกถุงผ้าขนาดเล็กมีหูรูด ที่ใช้ใส่พกติดเอว โดยเหน็บกับเข็มขัด เรียกว่า ถงเป้ง หรือ ถุงเป้ง
ส่วนถุงที่ใส่ลูกเป้งโดยตรงนั้นเท่าที่เคยเห็นจะใช้ผ้าเย็บทำเป็นถุง ลักษณะคล้ายร่มชูชีพ ใส่ลูกเป้งหลาย ๆ ตัว ส่วนยอยเครื่องชั่งตราชูจะใส่ในตลับไม้ ซึ่งต้องออกแบบให้ใส่เครื่องชั่งได้พอดี
เครดิต : ข้อมูลจากอินเตอร์เน็ตbp.or.th/webboard/index.php?topic=13144.0;wap2ขออนุญาตและขอขอบคุณเจ้าของบทความมา ณ ที่นี้ด้วยค่ะ
ไปชมรูปภาพ ลูกเป้ง ที่ คุณพ่อติ๋ว ทวีศักดิ์ สมวงค์ ท่านได้สะสมมาเลยค่า
บล็อกหน้าจะนำผลงานแกะสลักจากงาช้างในรูปแบบอื่น ๆ โดยคุณพ่อติ๋ว ทวีศักดิ์ สมวงค์ มาใช้ชมกัน ติดตามผลงานของท่านได้ที่
facebook : ติ๋ว เชียงใหม่
ข อ ข อ บ คุ ณ พิ เ ศ ษ
พี่ตู่ เด่นพงศ์ สมวงค์ (ลุงตู่) ช่างภาพ คุณพ่อติ๋ว ทวีศักดิ์ สมวงค์ ที่อนุญาตให้นำภาพลูกเป้ง นำมาเผยแพร่ในวันนี้ด้วยค่ะ
บ ท ส่ ง ท้ า ย : ขอขอบคุณ : ทุกคะแนนโหวต BlogGang Popular Award #14 โหวตให้กับ JinnyTent Blog นะคะ รางวัลชมเชย Best Friendly รางวัลชมเชย Best Travel Blog และรางวัลอันดับ 3 Best Book Blog
Create Date : 25 กันยายน 2562 |
Last Update : 25 กันยายน 2562 11:37:30 น. |
|
25 comments
|
Counter : 6735 Pageviews. |
|
|
|
ผู้โหวตบล็อกนี้... |
คุณผีเสื้อยิปซี, คุณโอน่าจอมซ่าส์, คุณตะลีกีปัส, คุณtuk-tuk@korat, คุณกะว่าก๋า, คุณThe Kop Civil, คุณจันทราน็อคเทิร์น, คุณRinsa Yoyolive, คุณฟ้าใสวันใหม่, คุณtoor36, คุณnewyorknurse, คุณRananrin, คุณสายหมอกและก้อนเมฆ, คุณkae+aoe, คุณหอมกร, คุณสองแผ่นดิน, คุณSweet_pills, คุณภาวิดา คนบ้านป่า, คุณสาวไกด์ใจซื่อ, คุณKavanich96 |
โดย: ตะลีกีปัส วันที่: 25 กันยายน 2562 เวลา:13:20:13 น. |
|
|
|
โดย: กะว่าก๋า วันที่: 25 กันยายน 2562 เวลา:15:05:37 น. |
|
|
|
โดย: กะว่าก๋า วันที่: 25 กันยายน 2562 เวลา:19:19:26 น. |
|
|
|
โดย: คุณต่อ (toor36 ) วันที่: 25 กันยายน 2562 เวลา:23:50:16 น. |
|
|
|
โดย: กะว่าก๋า วันที่: 26 กันยายน 2562 เวลา:6:18:31 น. |
|
|
|
โดย: kae+aoe วันที่: 26 กันยายน 2562 เวลา:8:28:02 น. |
|
|
|
โดย: หอมกร วันที่: 26 กันยายน 2562 เวลา:12:23:45 น. |
|
|
|
โดย: สองแผ่นดิน วันที่: 26 กันยายน 2562 เวลา:22:50:56 น. |
|
|
|
โดย: Sweet_pills วันที่: 26 กันยายน 2562 เวลา:23:51:15 น. |
|
|
|
โดย: kae+aoe วันที่: 27 กันยายน 2562 เวลา:8:50:13 น. |
|
|
|
โดย: กะว่าก๋า วันที่: 27 กันยายน 2562 เวลา:14:46:16 น. |
|
|
|
โดย: Kavanich96 วันที่: 1 ตุลาคม 2562 เวลา:3:48:36 น. |
|
|
|
|
|
กู้คืนคอมเม้นที่บล้อกนู้นให้แล้วนะคะ
แปลกจัง ยังไม่เคยเจอระบบบล็อกของบล้อกแก้งส์แบบนี้เลยค่ะ ... ประสบการณ์ใหม่ อิอิ
วันนีบล้อกคุณจินมาในโหมดความรู้นะคะ
ดีจังค่ะได้ความรู้ใหม่เพิ่มเติม^^
ทักทายยามบ่ายจร้าาาา