Post Mortem : หลังความตายอันเยือกเย็น
โดย คันฉัตร รังษีกาญจน์ส่อง
Post Mortem (2010, Pablo Larraín, A++++++++)
วันที่ 11 กันยา ไม่ได้หมายถึงเพียงวันที่เครื่องบินชนตึกเวิลด์เทรดเซ็นเตอร์ในวันที่ 11 ก.ย. 2011 เท่านั้น แต่มันยังมีความสำคัญหมายถึง 11 ก.ย. 1973 วันที่กองกำลังทหารของ นายพลออกุสโต ปิโนเชต์ ทำการรัฐประหารโค่นล้มรัฐบาลของ ซัลวาดอร์ อัลเยนเด และปกครองประเทศชิลีต่อจากนั้นเป็นเวลา 17 ปี (การเปรียบเทียบ 11 กันยา สองวาระ ถูกบันทึกไว้หนังสั้นชุด 11'09"01 September 11 ตอนของผู้กำกับ เคน โลช)
ภาพยนตร์สัญชาติชิลีเรื่อง Post Mortem เข้าประกวดในเทศกาลหนังเวนิซเมื่อปี 2010 หนังกลับบ้านมือเปล่าไม่ได้รางวัลใดๆ ทั้งที่ได้รับเสียงวิจารณ์ที่ดี (และเวนิซปีนั้นก็ถูกตราหน้าว่าเป็นปีที่ให้รางวัลได้ห่วยแตกที่สุดปีหนึ่ง) หนังเล่าถึง มาริโอ ชายเปล่าเปลี่ยวซึ่งมีอาชีพเป็นผู้ช่วยชันสูตรศพ เขาหลงใหล แนนซี สาวนักเต้นบ้านตรงข้ามถึงขั้นอยากแต่งงานกับเธอ ส่วนฉากหลังของหนังคือช่วงก่อนและหลังการรัฐประการ 1973 เพียงไม่กี่วัน
แน่นอนว่าฉากการรัฐประหารต้องเป็นหนึ่งฉากสำคัญของหนัง แต่มันถูกนำเสนออย่างไม่ธรรมดาและน่าขนลุก กล่าวคือเช้าวันปกติที่มาริโอเตรียมจะไปทำงาน ระหว่างอาบน้ำมีเสียงดังตึงตังมาจากฝั่งตรงข้าม แต่เจ้าตัวไม่ได้ยินเพราะเสียงฝักบัว เมื่อออกข้างนอกมาริโอก็พบว่าบ้านของแนนซีถูกพังไม่เหลือชิ้นดี สมาชิกในบ้านหายตัวไร้ร่องรอย และถนนก็ว่างเปล่าเหมือนโลกคนละใบจากเมื่อวาน (ฉากนี้ทำให้ผู้เขียนนึกถึงเหตุการณ์ 19 กันยา 2549 ในบ้านเรา เพื่อนของผู้เขียนคนหนึ่งหลับใหลสนิทในวันดังกล่าว จนไม่รู้เรื่องประกาศทางโทรทัศน์ใดๆ เจ้าตัวพูดว่า “ตื่นมาอีกที โลกก็เปลี่ยนไปแล้ว”)
หนังการเมืองหลายเรื่องมักแสดงภาพตัวละครที่ถูกเหวี่ยงกระทำจากอำนาจทางการเมือง แต่จุดเด่นของ Post Mortem คือตัวเอกมีสถานะถูกกระทำและเป็นผู้กระทำไปพร้อมกัน กล่าวคือ แม้มาริโอจะเป็นผู้น้อยในทีมชันสูตรศพ (เขาทำหน้าที่เพียงบันทึกรายงาน) และถูกแพทย์ผู้เป็นหัวหน้ากดขี่อยู่เนืองๆ แต่ด้วยความเป็นข้าราชการ ทำให้เขาขึ้นตรงต่อรัฐบาลทหารทันที นายทหารผู้หนึ่งพูดกับเขาว่า “ยินดีด้วย คุณได้รับใช้กองทัพชิลีแล้ว”
หลังจากการรัฐประหาร หน้าที่ของมาริโอคือจัดระเบียบศพที่ทางกองทัพลำเลียงมาให้ สถานะของเขาจึงเป็นผู้จัดการความตาย อีกทั้งอยู่รอดปลอดภัยกว่าประชาชนทั่วไป หากว่าตัวทำเนียนเรียบไปกับระบบเช่นนี้ และสถานะนี้นี่เองที่นำเขาไปสู่ช่วงเวลาสำคัญของประวัติศาสตร์ นั่นคือการได้อยู่ร่วมการชันสูตรศพของอัลเยนเด ซึ่งเป็นฉากที่ผู้กำกับถ่ายทอดออกมาอย่างกล้าหาญ เขาให้สัมภาษณ์ว่าถ่ายทำฉากนี้เป็นฉากสุดท้าย และบางคนในกองถึงขั้นเกือบจะทนไม่ไหว
ความก้ำกึ่งของมาริโอยังอยู่ระหว่างการเป็นผู้ช่วยชีวิตและผู้คร่าชีวิต ในฉากหนึ่งเมื่อพบว่ายังมีคนที่เหลือลมหายใจจากบรรดากองศพ เขาก็พยายามช่วยชายผู้นั้นโดยลาก ซานดรา เพื่อนร่วมงานสาวมาช่วย แต่ฉากถัดมาที่ซานดราร้องเสียสติเมื่อพบว่าชายคนนั้นได้กลายเป็นศพไปแล้วเรียบร้อย มาริโอกลับปิดปากเงียบสนิท และแม้จะหนังจะไม่แสดงให้เห็น แต่คาดได้ว่าซานดราคงกลายเป็นพวกเดียวกับศพที่กองเรียงรายทั่วทั้งโรงพยาบาล
ในขณะที่ตกอยู่ภายใต้อำนาจของคณะทหาร ตัวมาริโอเองก็เริ่มจะใช้อำนาจบ้างเหมือนกัน เมื่อเขาพบว่าแนนซีซ่อนตัวอยู่ในบ้านของเธอ มาริโอตั้งใจช่วยเธอทุกวิถีทาง พร้อมกล่าวรับรองความปลอดภัยกับเธอว่า “ตอนนี้ผมมีตำแหน่งแล้ว” แต่จุดพลิกผันของหนังมาถึง เมื่อมาริโอพบว่าแนนซีไม่ได้ตอบสนองอย่างที่เขาต้องการ เขาจึงปฏิบัติการใช้อำนาจขั้นสูงสุดกับเธอ นำมาสู่ฉากจบของหนังที่ถ่ายแบบลองเทค (ไม่ตัดต่อ) ที่มอบให้เยียบเย็นสยองพองขนกับคนดู โดยไม่ต้องมีความรุนแรงทางกายภาพ และอาจกล่าวได้มาริโอในตอนจบได้กลายเป็นอุปมาแห่งความรุนแรงในยุคสมัยของปิโนเชต์
อย่างไรก็ดี คำว่า Post Mortem อันเป็นชื่อหนังไม่ได้เกี่ยวข้องกับการชันสูตรศพเท่านั้น แต่ยังมีนัยสำคัญอันหมายถึง ‘หลังความตาย’ ฉากที่น่ากลัวที่สุดของหนังอาจไม่ใช่ฉากจบ แต่เป็นฉากตอนต้นที่ศพผู้หญิงถูกตรวจสอบที่มาแห่งความตาย เจ้าหน้าที่ขานชื่อเธอว่า แนนซี ระหว่างนั้นกล้องจับไปให้เห็นมาริโอที่จดรายงานอย่างปกติไร้ซึ่งความหวั่นไหวใดๆ ฉากดังกล่าวแสดงให้เห็นว่าความตายที่ว่าน่ากลัวนั้น ยังเทียบไม่ได้เลยกับการเฉยเมยต่อความตาย
| Create Date : 09 ธันวาคม 2554 |
| Last Update : 9 ธันวาคม 2554 7:53:53 น. |
|
1 comments
|
| Counter : 4597 Pageviews. |
 |
|
|
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 58 คน [