"ในสุข มีทุกข์ ในทุกข์ มีสุข" บทความโดย พระไพศาล วิสาโล ในสุขมีทุกข์ ในทุกข์มีสุข โดย พระไพศาล วิสาโล สมัยหนึ่งเชื่อกันว่า วิชาคณิตศาสตร์สามารถเป็นกุญแจไขปริศนาจักรวาลได้ กระทั่งเวลานี้หลายคนก็ยังมั่นใจว่า อีกไม่นานคณิตศาสตร์ชั้นสูงจะช่วยให้เรา ทำนายการเกิดแผ่นดินไหวได้ล่วงหน้าหรืพยากรณ์อากาศได้แม่นยำขึ้น กระนั้นก็ตาม ไม่เคยมีคณิตศาสตร์ชั้นยอดคนใดที่กล้าบอกเต็มปากว่าตนเองเข้าใจชีวิตแล้ว ทั้งนี้ก็เพราะชีวิตเป็นเรื่องของความไม่ลงตัว ไม่มีเส้นแบ่งแน่ชัดชนิดที่จะบอกเป็นดำเป็นขาวได้ ดูอย่างเรื่องสุขทุกข์ ซึ่งเป็นเรื่องสำคัญสำหรับชีวิตของทุกผู้คน บ่อยครั้งความสุขกับความทุกข์ก็แยกจากกันได้ยาก ลองนึกถึงอาหารจานเด็ดที่อยากกินมากที่สุดในตอนนี้ ประทีปอาจนึกถึงหูฉลามน้ำแดงถ้วยใหญ่ขึ้นมาทันที ส่วนศรัญญาออกจะสมถะกว่า คิดถึงไก่ย่างส้มตำ เราคงนึกออกว่าทั้งสองคนจะมีความอิ่มเอมเปรมใจเพียงใด หากได้ลิ้มรสอาหารดังกล่าว ถ้าทั้งประทีปและศรัญญาได้กินอย่างนี้บ่อย ๆ เราเห็นจะต้องอิจฉา แต่ลองจินตนาการต่อไปว่า ทั้งสองคนได้กินแต่หูฉลามน้ำแดงและไก่ย่างส้มตำไปทั้งปี ทั้งชาติ ไม่ได้ลิ้มรสอาหารอย่างอื่นเลย คราวนี้เรายังอยากเป็นอย่างทั้งสองคนหรือไม่ หูฉลามน้ำแดงและไก่ย่างส้มตำ ให้ความเอร็ดอร่อยแก่เราก็จริงอยู่ แต่หากได้กินวันแล้ววันเล่าอยู่นั่นแหละ เราจะพบวาความเอร็ดอร่อยค่อยๆ จางคลาย ความเฉยๆ เข้ามาแทนที่ แล้วในที่สุดก็กลายเป็นความเบื่อ อาหารก็อย่างเดิม รสชาติไม่ได้แปรเปลี่ยนเลย แต่ความรู้สึกของเราต่างหากที่แปรเปลี่ยนจากความสุขกลับกลายเป็นความทุกข์ จะว่าไปแล้ว ความทุกข์นั้นไม่ได้มาจากไหนหรอก มันแฝงตัวอยู่ในความสุขนั้นเอง พอเวลาผ่านไป มันก็ค่อยๆ แสดงตัว จนกลบทับความสุข แล้วความเอร็ดอร่อยก็เลยกลายเป็นความเบื่อไป ความสุขจากเสื้อตัวใหม่ ความพอใจจากคอมพิวเตอร์เครื่องใหม่ และความรู้สึกโก้เก๋จากรถยนต์คันใหม่ ก็ไม่วายที่จะจืดจางไปในทำนองเดียวกัน แล้วความอยากได้ของใหม่ก็เข้ามารบกวนจิตใจอีก ระหว่างที่ยังไม่ได้ก็ทุกข์เพราะไม่สมอยาก กว่าจะได้มาก็ต้องยอมเหนื่อยยาก ดิ้นรนหาเงินมาซื้อมัน ต่อเมื่อได้มาถึงจะมีความสุข แล้วก็กลับทุกข์อีกเพราะเบื่อเสียแล้ว ยังไม่นับความทุกข์ที่คอยห่วงกังวลหรือดูแลรักษามัน แม้กระทั่งความปลื้มอกปลื้มใจจากความสำเร็จก็ตกอยู่ในสภาพเดียวกัน บางครั้งไม่เพียงแต่ความภูมิใจจะกลายเป้นความรู้สึกเฉยๆ เท่านั้น แม้กระทั่งความสำเร็จที่ทำให้เรา “ยืดอก” ก็อาจหลุดลอกหรือผุกร่อน จนความล้มเหลวผุดออกมาให้เห็น นักธุรกิจที่ประสบความสำเร็จจนกล้าขยายกิจการย่างรวดเร็วโดยไม่มีปัญหาเครดิตแต่อย่างใด วันดีคืนดีก็พบว่าตนเองเป็นหนี้เป็นสินนับพันล้าน กิจการล้มละลายต่อหน้าต่อตา จนต้องฆ่าตัวตาย “ความสำเร็จคือความล้มเหลวที่ยังไม่ปรากฏ” ใครบางคนเคยพูดไว้ กล่าวอีกนัยหนึ่ง ในความสำเร็จนั้น มีเมล็ดพันธุ์แห่งความล้มเหลวฝังตัวแฝงอยู่ด้วยเสมอ ฟังอย่างนี้แล้ว บางคนอาจรู้สึกหดหู่ท้อแท้ขึ้นมา สู้อุตส่าห์ทรมาทรกรรมในกรุงเทพฯ ทำศึกสงครามบนท้องถนน และในที่ทำงานตั้งแต่เช้าจรดค่ำทั้งอาทิตย์ เพียงเพื่อหวังว่าความสุขจากการช็อปปิ้งและได้ชิมอาหารอร่อยๆ สักมื้อในวันหยุด จะช่วยชโลมจิตใจให้สดชื่นเพื่อจะได้มีแรงสู้ต่อไปอีกห้าวัน แต่แล้วก็มีคนมาบอกว่า ความสุขพวกนี้ มันเป็นน้ำตาลเคลือบบอระเพ็ด(หรือฟ้าทะลายโจร)ทั้งนั้น ถ้าอย่างนั้นจะหวังอะไรจากชีวิตนี้อีก ชีวิตนี้ไม่ถึงกับขมขื่นขนาดนั้นหรอก อย่างน้อยบอระเพ็ดหรือฟ้าทะลายโจรก็ไม่ขมถึงกับกินไม่ลง และที่สำคัญ ชีวิตก็ไม่ได้เปรียบกับบอระเพ็ดหรือฟ้าทะลายโจรเสมอไป ในมหานครที่เบียดเสียดด้วยผู้คน แปดเปื้อนด้วยมลภาวะและอาชญากรรม จนได้ชื่อว่าเป็นเมืองที่ไม่น่ารักติดอันดับโลกอย่างกรุงเทพฯของเรานี้ ก็ยังมีตรอกซอกซอยที่สงบและเปี่ยมด้วยน้ำใจ ตะไคร่น้ำเขียวสดบนกำแพงข้างทางก็ยังน่าชื่นชม หากสังเกตจะพบว่ามีหลายมุมในกรุงเทพฯ ที่อาทิตย์ยามอัสดงให้ความรู้สึกงดงามประทับแน่นในจิตใจ ในสิ่งที่เราอยากเบือนหน้าหนีนั้น มักมีความงามฝังตัวอยู่ อย่างที่บางคนกล่าวว่า ในขยะมีเพชรพลอย แต่ความงามหรือเพชรพลอยที่ว่านั้นมีหลายรูปลักษณ์ สุดแท้แต่ว่าใครจะมองหรือมองจากมุมใด มะระนั้นทั้งๆ ที่ขม แต่ก็มีความเอร็ดอร่อยสำหรับหลายคน ยิ่งคนที่เห็นคุณประโยชน์ของความขมว่าบำรุงสุขภาพเพียงใด ก็ยิ่งชอบแกงมะระมากเพียงนั้น ในความขมนั้นมีความอร่อยฉันใด ในความทุกข์นั้นก็มีความสุขฝังตัวอยู่ฉันนั้น คนจำนวนไม่น้อยมีความสุขจากความยากลำบาก ไม่ใช่แค่ความลำบากที่เป็นเกมกีฬา อย่างการปีนเขา เดินป่าเท่านั้น หากรวมถึงความลำบากจากอุปสรรคในชีวิตประจำวัน ทั้งนี้เพราะเขาเห็นว่าเป็นการฝึกตนให้แข็งแกร่ง ทั้งในทางร่างกายและจิตใจ ทำนองเดียวกับพระธุดงค์ที่นิยมจาริกไปในที่กันดารยากลำบากและเสี่ยงภัย ด้วยท่านเห็นอานิสงส์ของการขัดเกลาจิตไม่ให้ลงร่อง ครูบาอาจารย์หลายท่านประจักษ์แก่ใจว่า ในยามที่เสือมาป้วนเปี้ยนหน้ากลดอย่างน่ากลัวนั้นแหละ ที่จิตได้รวมเป็นหนึ่งอย่างสงบนิ่งน่าอัศจรรย์ ความลำบากหลายอย่าง เป็นเพียงทัศนะหรือความรู้สึกของคนภายนอกเท่านั้น แต่เจ้าตัวกลับรู้สึกสบาย การไม่มีตู้เย็น โทรศัพท์ โทรทัศน์ รถยนต์ หรือแม้แต่ไฟฟ้า กลายเป็นเรื่องลำบากของคนยุคโลกาภิวัตน์ไปแล้ว แต่ยังมีคนอีกมากที่มีความสุขกับชีวิตที่เรียบง่ายเช่นนั้น การเดินไปทำงานเป็นความสุขเพราะได้พบปะผู้คน และสังเกตชีวิตความเป็นอยู่สองข้างทางไปพร้อมกัน การไม่มีโทรศัพท์แทนที่จะเพิ่มความยุ่งยากให้แก่ชีวิต กลับทำให้ชีวิต “ง่าย” ขึ้น เพราะมีเวลาเป็นของตัวเองมากกว่าเดิม ความทุกข์ข้างต้นจะเรียกว่าเป็นความทุกข์ที่พึงปรารถนาก็ได้ อย่างน้อยก็ในสายตาของผู้ที่เลือกเข้าไปประสบสัมผัสกับมัน แต่ถ้าเป็นความทุกข์ทีไม่พึงปรารถนาชนิดที่ก่อให้เกิดความเจ็บปวด หรือทุกขเวทนาแรงกล้าล่ะ จะยังมีความสุขได้อีกหรือ ? ไม่มีใครอยากอกหักหรือถูกแฟนทิ้ง แต่ถ้าหากเลี่ยงไม่พ้นจริงๆ สิ่งที่ควรทำนอกเหนือจากการปลอบตัวเองว่า “อกหักดีกว่ารักไม่เป็น” ก็คือลองมองดูว่า ความทุกข์และความผิดหวังนั้นสอนอะไรเราบ้าง เป็นการง่ายที่จะโทษคนอื่นหรือไม่ก็ประชดตัวเอง แต่ถ้ามองอย่างใจเป็นกลางเราอาจรู้จักตนเองและธรรมชาติของจิตใจเราดีขึ้นก็ได้ ความพลัดพรากแม้จะเป็นความทุกข์ แต่การติดยึดของเราต่างหากที่เป็นเหตุแห่งทุกข์ยิ่งกว่า ถ่านแดงๆ นั้นร้อนแน่ แต่ที่เราเจ็บปวดก็เพราะไปกำมันไว้ไม่ใช่หรือ ใช่แต่เท่านั้น มองในอีกแง่หนึ่ง เราอาจพบว่าเหตุการณ์ดังกล่าว เปิด “โอกาส” ใหม่ ๆ ให้แก่เราอย่างที่ไม่เคยนึกมาก่อน เช่น โอกาสที่จะเป็นอิสระและเป็นตัวของตัวเองอีกครั้งหนึ่ง หรือโอกาสที่จะได้ซาบซึ้งในความเอื้อเฟื้อของเพื่อนที่เห็นใจเรา โอกาสอันทรงคุณค่าเหล่านี้แหละที่ให้ความสุขใจแก่เราอยู่ลึกๆ ความทุกข์นั้นให้ความสุขแก่เราได้ หากรู้จักค้นหา นักปฏิบัติธรรมสามารถเข้าถึงความสุขจากสมาธิภาวนาได้ ส่วนใหญ่ก็เพราะอาศัยความเครียดจากการปฏิบัติผิดวิธีเป็นครู เช่นเดียวกัน ความเจ็บป่วยบ่อยครั้งก็เป็นสัญญาณพาไปสู่ การดำเนินชีวิตที่เกื้อกูลและผ่อนคลาย ทั้งนี้ทั้งนั้นก็เพราะรู้จักแง่มุมในการมอง ท่ามกลางอากาศที่หนาวยะเยือกนั้น ใช่ว่าทุกอณูจะถูกความหนาวเกาะกุมไปเสียหมด ยังมีบางซอกมุมที่อบอุ่น ดังนั้นแทนที่จะส่งใจรับรู้ลมหนาวที่กระทบใบหน้า จะไม่ดีกว่าหรือ หากเราน้อมใจมาจดจ่อร่างกาย ตรงส่วนที่อบอุ่นที่สุดภายใต้เสื้อผ้าที่ปกปิดแน่นหนา บางครั้งความทุกข์ก็ต้องใช้เวลานานกว่าจะสุกงอมเป็นความสุข เมื่อหวนนึกถึงความหลัง คงมีหลายครั้งที่เรายิ้มอยู่คนเดียวในยามนั้น เราอาจไม่ได้นึกถึงช่วงสนุกสุขสันต์กับเพื่อนฝูง หรือวันที่เราได้เดินเที่ยวเก็บหอยตามชายหาดกับคนที่เรารัก แต่เรายิ้มเพราะนึกถึงวันคืนอันทุกข์ทรมานขณะเตรียมสอบเข้ามหาวิทยาลัย ยิ้มเพราะนึกถึงความยากลำบากครั้งเป็นน้องใหม่ในค่ายอาสาพัฒนา มีเหตุการณ์อันชวนว้าเหว่ ท้อแท้ เจ็บปวด อีกมากมายในอดีตที่บัดนี้ได้กลายเป็นประสบการณ์น่าจดจำ ที่ให้ความรู้สึกแก่เรา เวลาอาจผันผ่านไปแรมปีหรือสิบปี แต่ไม่ว่าจะนานแค่ไหนในที่สุดเราก็ตระหนักว่า มีเมล็ดพันธุ์แห่งความสุขฝังตัวอยู่ในความทุกข์นั้น บัดนี้ความสุขได้ผลิดอกออกผลให้เราชื่นชมแล้ว มีความทุกข์บางอย่างเรามองเท่าไรก็หาความสุขหรือข้อดีไม่พบ ไม่ต่างจากเฉาก๊วยที่คั้นเท่าไร ก็ไม่มีน้ำกะทิออกมาแม้แต่หยดเดียว แต่ถ้าจะว่ากันอย่างถึงที่สุดแล้ว วิธีหลุดรอดจากความทุกข์ดังกล่าวก็มิได้อยู่ที่ไหน หากอยู่ในความทุกข์นั้นเองแหละ ลองใคร่ครวญความเจ็บปวดเพราะอกหักให้ดีเถิด จะพบว่าต้นตออยู่ในความเจ็บปวดนั้นเอง เราทุกข์เพราะความคาดหวังของเราเอง และความทุกข์นั้นไม่ยอมจากไปสักที เพราะเราปล่อยจิตให้จมปลักอยู่กับความผิดหวังในอดีต แต่ถ้าเห็นต้นตอของปัญหาว่าอยู่ตรงนี้ ทางออกก็อยู่ตรงนี้เช่นกัน ท่านอาจารย์พุทธทาสพูดอยู่เสมอว่า หานิพพานได้ในกองทุกข์ เรา ๆ ท่าน ๆ อาจสนใจความสุขมากกว่านิพพาน กระนั้นความสุขก็หาได้ในความทุกข์นั่นเอง ความสุขมักเล็ดรอดหลุดมือเราไป กลายเป็นความทุกข์มาแทนที่ ก็เพราะเราไม่รู้จักทั้งสองอย่างนี้ดีพอ เรามักขีดเส้นแบ่งชัดเจนเกินไปว่านี้สุข นี้ทุกข์ แต่สุขทุกข์นั้นแปรผันกลับไปกลับมาอยู่เสมอ การรู้เท่าทันมันจึงเป็นเรื่องสำคัญ เวลาสุขก็อย่าเพลิดเพลินจนลืมตัว ทำใจให้พร้อมเสมอว่า มันจะกลายเป็นทุกข์เมื่อไรก็ไม่รู้ ถึงคราวทุกข์ ก็อย่าเอาแต่คร่ำครวญ พยายามตั้งตัวและขบคิดให้ได้ว่า “ขุนทรัพย์” นั้นอยู่ตรงไหน จะว่าไปเคล็ดลับของชีวิตก็มีเพียงแค่สองคือ “เห็นทุกข์ในสุข และเห็นสุขในทุกข์” *คัดจากหนังสือ"พรแห่งชีวิต":สุขใจในนาคร#๒ พิมพ์โดย สำนักพิมพ์ มูลนิธิสุขภาพไทย (ครั้งที่ ๑ ตุลาคม ๒๕๔๑) **ขอบคุณภาพประกอบบล็อกจาก wallcoo.net   Create Date : 14 พฤศจิกายน 2555     Last Update : 14 พฤศจิกายน 2555 11:21:17 น. Counter : 7264 Pageviews.   8 comment Share Tweet

~ ศาสตร์และศิลป์ของการสิ้นชีวิต ตอน 'คนตายเตือนคนเป็น' โดย ศ.นพ.ธีระ ทองสง ~ ศาสตร์และศิลป์ของการสิ้นชีวิต ตอน 'คนตายเตือนคนเป็น' โดย ศ.นพ.ธีระ ทองสง สาระของงานศพได้เตือนใจใคร ๆ ให้เก่งขึ้น ฉลาดขึ้น เข้มแข็งขึ้นในการยิ้มรับกับการเกิดแก่เจ็บตาย ความไม่เป็นไปตามใจปรารถนาย่อมรอเราอยู่ตลอดเส้นทางชีวิต ควรได้รับการต้อนรับมันด้วยดวงใจสงบ อบอุ่น มั่นคง ย้ำให้เรารู้ว่าหามีสิ่งใดไม่ที่ควรค่าแก่การเกาะยึดไว้อย่างยั่งยืน ไม่มีใคร สิ่งใดอยู่กับเราตลอดไป แท้จริงเราต่างก็เคยมัวเมากับแสวงหามาครอบครอง แล้วหวาดหวั่นกลัววันสูญเสีย แล้วก็สูญเสียมานับไม่ถ้วน อีกครั้งที่งานศพช่วยเตือนให้เราฉลาดกว่าเดิม เตือนใจให้เห็นความจริงของชีวิตตน มองเห็นองก์รวมของกระแสการเปลี่ยนแปลง เห็นชัดว่าสินสมบัติรัศมีอำนาจไม่อาจทำให้ชีวิตหายวังเวง การพยายามครอบครองหรือพยายามยึดที่พึ่ง หาความมั่นคงในการมีชีวิตด้วยการมีอำนาจให้มากที่สุด เป็นเจ้าของให้มากที่สุด ล้วนเป็นการแสวงหาความมั่นคงจากสิ่งที่ไม่มั่นคง เมื่อเราได้เห็นกระแสการเกิดแก่เจ็บตายโดยรวมอยู่เป็นนิตย์ จะไม่ปักใจแค่วัยเมามันในสีสันของชีวิต แต่มองให้เห็นความจริงตลอดแนว ความตายจะทำให้ตาสว่าง จางคลายความหน้ามืดลง หายหวาดกลัวต่อข้อเท็จจริง ความตายจึงมักให้สติแก่คนลุ่มหลงกลับมาได้สติ ความหยิ่งทะนงหลงตนจืดจางไป สยบความสำคัญตน ความตายละลายตัวตน ที่เคยสำคัญตนจนแยกตัวเองออกมาจากธรรมชาติ จะเจียมตัวหลอมละลาย จะคิดว่าเคยสูงศักดิ์เพียงใดก็คืนสู่สามัญ ก้มหัวให้กับแผ่นดินแผ่นฟ้าที่ก่อกำเนิดเรามาและกลบหน้าเราไป ความเคียดแค้นชิงชังหมดไป ให้อภัย ไม่ถือสา เอือมระอาต่อการไขว่คว้าแก่งแย่งกันครอบครองของสมมุติ การได้เห็นข้อเท็จจริงของชีวิตจึงเป็นจุดเริ่มต้นของคำว่ารู้จักพอ รู้จักพออันเป็นบ่อเกิดแห่งความกรุณาปราณีและความดีทั้งปวง นี่คือมนต์เพลงแห่งอนิจจัง ที่คนตายขับขานก้องกังวานกล่อมคนเป็นอยู่ชั่วนาตาปี ท่านผู้ผ่านร่างข้า..........จงฟัง ครั้งหนึ่งข้าเป็นดั่ง..........ท่านนี้ ไม่นานร่างท่านพัง..........ดั่งร่าง เรานา เตรียมเถิดเตรียมตัวลี้.......ติดต้อยตามเรา *คัดจากหนังสือ"ศาสตร์และศิลป์ของการสิ้นชีวิต"โดย ศ.นพ.ธีระ ทองสง **กราบขอบพระคุณและอนุโมทนาบุญกับผู้เขียนมาณ ที่นี้ค่ะ   Create Date : 02 พฤศจิกายน 2555     Last Update : 2 พฤศจิกายน 2555 23:20:47 น. Counter : 1554 Pageviews.   10 comment Share Tweet

~ ศาสตร์และศิลป์ของการสิ้นชีวิต ตอน 'สายธารการเกิดดับ' โดย ศ.นพ.ธีระ ทองสง ~ ศาสตร์และศิลป์ของการสิ้นชีวิต ตอน สายธารการเกิดดับ โดย ศ.นพ.ธีระ ทองสง เราเป็นเพียงเศษฝุ่นธุลี เกิดดับระยิบระยับอยู่ทุกวันคืน ผมเห็นผู้คนล้มตายมามากมาย เห็นมาแล้วทุกวัย ถึงแก่กรรมในครรภ์ตั้งแต่เป็นตัวอ่อน เห็นมดลูกแดนให้กำเนิดกลับเป็นแดนประหาร เห็นสุสานในห้องทารกแรกเกิด ไปจนถึงไอซียู ทั้งผู้คนต่ำต้อย ถึงซุปเปอร์สตาร์ บางชีวิตสิ้นลมคามือการช่วยเหลือ บางหนเราช่วยต่อชีวิตให้ชีวิตยืดออกไป จากหลักฐานที่เล่าขานกันมา และเชิงประจักษ์ต่อสายตา ไม่มีใครอยู่ค้ำฟ้า ทะเยอทะยานแค่ไหนก็ไร้ตัวตน ต่างถูกตัดสินประหารชีวิตแล้วตั้งแต่วันปฏิสนธิ รอเวลาแห่งการลงอาญาอย่าง ไม่มีสิทธิ์อุทธรณ์หรือฎีกา ช้าเร็วแตกต่างกันปานใด เมื่อหลายปีก่อนนี้การ์ดแต่งงานเพื่อนฝูงทะยอยส่งมาให้สะสมไว้ในตู้หนังสือ วันนี้มีอีเมล์บอกเล่าข่าวคราวการเสียชีวิตของเพื่อนร่วมรุ่นหรือคนใกล้ชิด เช้าวันนี้ ๔ มีนาคม ๒๕๕๒ ในรายงานผู้ป่วยยามเช้า (morning conference) น้องๆ นำเสนอข่าวรับอรุณถึงสตรีเสียเลือดหลังคลอดที่ถูกส่งตัวมาจากโรงพยาบาลรอบนอก ผ่านความพากเพียรกู้ชีพสุดขีดกันมาทั้งคืน ให้เลือด เย็บผูกเส้นเลือด เย็บรัดมดลูก ตัดมดลูก แพ็คห้ามเลือด... เช้านี้แม่ผู้เป็นที่สุดของชีวิตลูกน้อยวัย ๑ วัน ยังคงช็อคอยู่ที่ไอซียู ดูเหมือนว่าใครหลายคนกำลังสูญเสียคนที่รัก... สามีที่เพิ่งได้เป็นพ่อคนเมื่อคืนที่ผ่านมา ญาติพี่น้องเพื่อนสนิท เพื่อนร่วมงาน ลูกน้องและหัวหน้า สายวันนี้ผมผ่านมาพบเห็นผู้คนจำนวนมากโศกสะอื้นหลั่งน้ำตาอยู่หน้าห้องคลอด ใช่แล้วครับสังหรณ์ร้ายที่กลายเป็นจริง ผู้หญิงหนึ่งคนจากไป หมื่นแสนความอาลัยสร้างความสะเทือนใจแก่ผู้พบเห็น อีกสักเท่าใดที่เราจะทำใจได้ แม้หลายหนที่เราแสร้งไม่สนใจต่อข้อเท็จจริงของชีวิตเช่นนี้ ทำทีราวกับว่าจะอยู่อีกแสนนาน แต่วันนี้เราอยู่อย่างสันนิษฐานว่าพรุ่งนี้คงมีสำหรับเรา ความตายมิใช่สิ่งอัปมงคลที่ควรจะถูกตัดออกจากบทสนทนาในวงสังคม หน้าหนังสือพิมพ์ หรือรายการทีวี แต่ควรทำให้ตระหนักว่าชีวิตนี้สั้นนัก ล่อแหลมต่อความตาย วันนี้เราต่างหลับตาเดินอยู่บนหน้าผา ก้าวย่างครั้งต่อไปยังคงเป็นปริศนา *คัดจากหนังสือ"ศาสตร์และศิลป์ของการสิ้นชีวิต"โดย ศ.นพ.ธีระ ทองสง **กราบขอบพระคุณและอนุโมทนาบุญกับผู้เขียนมาณ ที่นี้ค่ะ   Create Date : 25 ตุลาคม 2555     Last Update : 25 ตุลาคม 2555 11:58:18 น. Counter : 1316 Pageviews.   3 comment Share Tweet

~ ศาสตร์และศิลป์ของการสิ้นชีวิต ตอน 'วิชายืดชีวิตทรมาน' โดย ศ.นพ.ธีระ ทองสง ~ ศาสตร์และศิลป์ของการสิ้นชีวิต ตอน 'วิชายืดชีวิตทรมาน' โดย ศ.นพ.ธีระ ทองสง พระอาจารย์*เคยปรารภว่า... “สังขารของผู้นั้นแตกดับหรือตาย แต่คุณธรรมของผู้นั้นมิได้ตาย หรือสูญสิ้นไป ดังนั้นจะเกิดประโยชน์อะไร กับการขอร้องให้อยู่ต่อไปนาน ๆ จนเกินอายุของสังขาร” ดูเหมือนว่าวิทยาการแม้จะล้ำเลิศล้ำยุค แต่ก็ยังประยุกต์ใช้ ภายใต้ความกดดันของการกลัวความตายจนเกินเหตุ ใช้เครื่องมือเทคโนโลยีต่าง ๆ มายืดอายุอีกนิด เลื่อนวันตายออกไปอีกหน่อย ได้เวลาของชีวิตมากขึ้นมาอีกนิดหนึ่ง ฉีกปฏิทินเพิ่มอีกใบ เพื่อเสวยวิบากกรรมเพิ่มขึ้นหรือไม่ ทั้งนี้สุดแต่ว่าการกระทำนั้นทำให้คืนกลับสู่ชีวิตที่มีคุณภาพ หรือว่าเป็นการทำให้ทุกข์ทรมานนานขึ้น ...ช่วยๆ กันให้เขาทรมานอีกหน่อยเถิดอย่างนี้หรือไม่ อีกทั้งค่าดูแลรักษาพยาบาลในการยืดเยื้อนี้แพงมากมายมหาศาล ซึ่งสามารถจัดสรรไปส่งเสริมการป้องกันการตายด้วยวิธีอื่นได้อีกมาก ความจริงแล้ววิถีไทยเรา ถือว่าความตายเป็นเรื่องธรรมดา คุ้นเคยกันดี ไม่มีใครหนีพ้นความตายไปไม่ได้ ส่งเสริมให้ไม่ให้ตื่นตระหนกกับความตาย แม้เมื่อยังไม่ตาย ก็ให้นึกถึงความตายหรือหัดตาย เมื่อความตายมาก็มีจิตใจสงบ นึกถึงแต่สิ่งที่ดีงาม จบชีวิตไปอย่างงดงาม ซ้ำยังเป็นโอกาสของการปล่อยวางได้ง่ายขึ้น ไหน ๆ ก็ต้องตาย ก็พลิกวิกฤตเป็นโอกาส ควรตายอย่างมีสติ เฝ้าดูการตาย ใช้การตายให้มีประโยชน์ ให้ปล่อยวางจากตัวกู-ของกู เพื่อความหลุด หลายคนพยายามฝึกใจทำใจมาหลายสำนัก แต่ไม่ค่อยเป็นผล เนื่องจากสิ่งยวนใจมากนัก นับว่าโชคดีสำหรับท่านเหล่านั้น เพราะบรรยากาศใกล้ตาย เอื้ออำนวยต่อการฝึกสติปัญญายิ่งนัก เพียงแค่ตั้งใจคิดอย่างแยบยลก็เห็นผลแล้ว ภาษาวัดเราเรียกว่าโยนิโสมนสิการ ฝึกน้อมสัจธรรมนำมาคิดไตร่ตรองโดยแยบคาย จะทำให้สิ่งที่รับรู้มาเป็นปัญญาที่สูงขึ้น คือการวิเคราะห์สิ่งสิ่งรับรู้ให้เป็นปัญญา แม้จอมศาสดาที่เกื้อกูลต่อโลกได้อีกยาวนาน แต่สเปคของสรีระ มีอายุการใช้งาน สังขารมีวันเสื่อมจนใช้การไม่ได้ ความพยายามในการยืดอายุของท่านเมื่อสังขารหมดสภาพการใช้งานแล้ว น่าจะต้องมีลิมิต เนื่องจากหลายครั้งมีข้อขัดแย้งระหว่างผู้ใกล้สิ้นใจกับความปรารถนาดีของแพทย์ การต่ออายุสมอง หัวใจ ไต ตา หรืออวัยวะใด ๆ ออกไป จำเป็นต้องทำให้ถึงที่สุดเสมอไปหรือไม่ บ่อยครั้งที่แพทย์เราเชื่อว่าอัตรารอดชีวิต (survival rate) คือตัวชี้วัดความสำเร็จในช่วยเหลือ แต่หลายครั้งก็พบว่าการยืดอายุนั้นมิได้เป็นความปรารถนาของผู้กำลังจะตาย อาจเป็นการยืดเวลาทรมาน เราจะชื่นชมกับการยืดเวลาความทุรนทุรายได้อีก 1-2 ชั่วโมง หรือหลายวัน กระนั้นหรือ บ่อยครั้งที่การยืดชีวิตได้สัก 1-2 ชั่วโมงเขาก็จะเอา แม้บุคคลนั้นจะสำคัญสักแค่ไหน แต่อาจได้เห็นสภาพร่างกายที่ถูกปะชุนไปทั่วร่าง เครื่องค้ำจุนทุกอวัยวะ จนดูน่าสังเวชยิ่งนัก ...ศ.นพ.ประเวศ วะสี ได้บรรยายไว้ในหนังสือปัจฉิมอาพาธว่า ... ลองวาดภาพว่าถ้าพระพุทธเจ้าถูกหามเข้าไอซียู ใส่หลอดใส่สาย ใช้เครื่องช่วยหายใจ มีคนมาแหกพระเนตร เจาะพระเศียร ฯลฯ ว่าภาพลักษณ์ของพระศาสดาจะเป็นอย่างไร... โชคดีเพียงใด ที่วิทยาการต่อลมหายใจเพิ่งมารุ่งเรืองเอาอีกสองพันห้าร้อยกว่าปี มิใช่นั้นแล้วเราอาจไม่มีภาพดับขันธ์อย่างสุขสงบเย็น ท่ามกลางเหล่าสาวก ดั่ง ณ กุสินาราแห่งความหลัง การแพทย์ควรทบทวนเรื่องความตายและวิธีตายด้วย หลายครั้งภาระแพทย์ถูกฝึกอบรมมาเพื่อยืดชีพจร และจบลงที่เลิกปั๊มหัวใจ เมื่อ adrenalin ก็เอาไม่อยู่ ถูลู่ถูกังด้วยเจตนาดีของหมอผู้มีใจกลัวตาย บทเรียนตะวันออกควรบอกให้แพทย์ทบทวนอย่างหนัก ทำอย่างไร เมื่อขณะนี้วิชาการตะวันตกช่วยเราได้มากในการบอกพยากรณ์ อยู่ได้อีกนานเท่าใด ทำอย่างไรถึงจะส่งเสริมการมีชีวิตช่วงสุดท้ายอย่างดีที่สุด วิทยาการที่ถือเป็นอัจฉริยะฉีกแนวต้องมุ่งให้ผู้ใกล้สิ้นลมรู้สึกสบาย ร่างกายหมดคราบน้ำตา จิตอำลาด้วยรอยยิ้ม อย่ายอมให้ใครตายอย่างไร้ศักดิ์ศรี สิ้นใจอย่างทุรนทุราย อย่าใช้ survival rate เป็นตัวชี้วัด ช่วยส่งเสริมให้มีความสุขสงบที่สุด เปลี่ยนบรรยากาศโกลาหลเป็นบรรยากาศสุขเย็น ส่งเสริมศาสตร์แห่งความสงบทั้งทางกายและจิต สร้างบรรยากาศให้เหมาะแก่การ ทำโยนิโสมนสิการ ไม่ควรคิดแค่ว่ายืดเวลาใส่ท่อ ก่อนตายคือเวลาของการเจ็บกายและใจ วิชาที่ทำให้อยู่อย่างไม่เจ็บสำคัญกว่าวิชายืดลมหายใจจากท่อ ควรตระหนักว่าไม่ควรใส่ใจ survival rate ที่จะได้มาอีกชั่วโมงหรือกี่วันก็ตาม มากไปกว่าราคาของชีวิตที่มีอยู่ คนเราควรมีชีวิตอย่างมีคุณภาพตามสเปคการใช้งาน ดีกว่ามีชีวิตเน่าๆ ที่มีลมหายใจ ใจร้ายให้หัวใจเต้นอย่างวังเวงไปอีกแค่ไหน เพื่อสูบฉีดโลหิตไปหล่อเลี้ยงแดนไกล เพื่อพยุงร่างกายที่แปรเปลี่ยนหรือหมดสภาพไปแล้ว นี่คือการดื้อรั้นทำงานกับเครื่องจักรที่หมดอายุการใช้งาน หมอคนใดบ้างกล้ายืนยันว่าคนที่นอนหายใจทางท่อ แวดล้อมด้วยจอคลื่นไฟฟ้าหัวใจ อุปกรณ์คล้ายอยู่ในยานอวกาศนอกโลก ไม่ใช่ภาวะแสนทรมานยิ่งกว่าครั้งใดในชีวิต แน่ใจหรือว่าคนที่ควรอยู่บนสวรรค์ไม่ได้ถูกวิทยาการรั้งไว้ในนรกภูมิ การแพทย์สาขาวิชาสิ้นชีวิต ควรรู้จริงถึงพยากรณ์ หยั่งรู้ชะตาร่างกาย สภาพการใช้งานของสรีระ นำไปสู่การไปดี ไม่ใช่ไปร้าย เป้าหมายคือการตายสบาย ไม่ใช่การตายยืดเยื้อ ไม่ใช่ถูลู่ถูกังไปยังวันฤกษ์ดีตามปฏิทิน การตายด้วยอุปกรณ์ดิจิตอลราคาแพงมิได้บ่งชี้ถึงการตายชั้นยอด ยืดเวลาได้มิใช่การตายชั้นเยี่ยม ไอซียูมิใช่ที่ตายชั้นหนึ่ง คติธรรมแห่งภูมิปัญญาไทยคือไปดี... ดีก็คือดี ไม่มีคำอธิบาย *พระอาจารย์ หมายถึงพระาจารย์พุทธทาสภิกขุ *คัดจากหนังสือ"ศาสตร์และศิลป์ของการสิ้นชีวิต"โดย ศ.นพ.ธีระ ทองสง **กราบขอบพระคุณและอนุโมทนาบุญกับผู้เขียนมาณ ที่นี้ค่ะ   Create Date : 13 ตุลาคม 2555     Last Update : 13 ตุลาคม 2555 21:55:47 น. Counter : 1860 Pageviews.   5 comment Share Tweet

~ ศาสตร์และศิลป์ของการสิ้นชีวิต ตอน 'นักโทษประหาร' โดย ศ.นพ.ธีระ ทองสง ~ ศาสตร์และศิลป์ของการสิ้นชีวิต ตอน นักโทษประหาร โดย ศ.นพ.ธีระ ทองสง การหลงติดในรสชาติชีวิต อาจทำให้หลายคนหลงลืมและสำคัญตนผิด คิดเป็นเจ้าของกิจการทั้งโลกราวกับอยู่ค้ำฟ้า กรีดกรายอยู่ในสังคมนี้อย่างหยิ่งทะนง และลืมถ้อยคำธรรมดาที่ยิ่งใหญ่ที่สุด คือ เกิดแก่เจ็บตาย ซึ่งเสมอเหมือนกันทุกชีวิต คนทั้งหลายมักรอให้ถึงชราหรือวันตายจึงจะซึ้งถึงความจริงข้อนี้ได้ ทุกชีวิต ต่างคือนักโทษประหารที่รอเวลาแห่งการลงอาญา ช้าหรือเร็วจะแตกต่างกันปานใดเล่า! ทุกชีวิตถูกตัดสินประหารชีวิตแล้วตั้งแต่ถือกำเนิด แต่หลายชีวิตก็เฝ้าฝันถึงความระรื่นอยู่อย่างลืมตัว ราวกับว่าอวลไอแห่งลมหายใจจะให้ความอบอุ่นแก่เรือนร่างไปชั่วกัลปาวสาน หลายชีวิตประมาท ใจเหงาที่ขาดความยั้งคิดกวัดแกว่งไปเกาะเกี่ยวผูกรัดกับสิ่งอันไม่มั่นคง มั่นหมายให้ทุกอย่างเป็นไปดั่งใจวาดหวัง เผลอฝันเป็นผู้ยิ่งใหญ่ที่ฟ้าดินส่งมาเสพความสำราญ เมื่อมนุษย์หลงติดใจในรสชาติชีวิตที่ตนลิ้มลองเข้าไปแล้ว บังเกิดเป็นความผวาที่ต้องจำจากพรากกัน ใช้ชีวิตเสาะหารสชาติที่เคยเสพติด แต่ใครเลยจะรู้ว่าพรุ่งนี้คือวันประหาร อย่าเข้าใจผิดว่าไม้ใกล้ฝั่งคือคนชรา รู้ได้อย่างไร ว่าไกลฝั่งแค่ไหน ? จอมศาสดายังกระซิบบอกเราว่า ใครเลยจะรู้ความตายแม้พรุ่งนี้ การตระหนักรู้ว่าเวลามีขีดจำกัดอาจทำให้ใครหลายคนรีบค้นหาสาระจากการมีชีวิตให้สูงสุด หยุดและเย็นก่อนวันประหารมาเยือน เพราะนี่คือการหยั่งรู้ว่าการแสวงหาครอบครองในวันนี้ คือการไขว่คว้าแสวงหามาหวงแหนไว้ เพื่อรอวันพลัดพรากและจากไปอย่างเจ็บ ๆ หากเราหยั่งรู้ว่าสิ้นสุดวันนี้จะไม่มีลมหายใจอีกแล้ว... ถ้าจะโทรศัพท์สักครั้ง หรืออีเมล์สักฉบับเดียว เราจะส่งไปถึงใครเพื่อบอกสิ่งใด หรือพูดว่าอะไร แต่ทำไมถึงเพิ่งคิดจะพูดเอาป่านนี้ ทั้งที่สิ่งที่ดีที่สุดที่ควรทำไม่ใช่สิ่งที่ควรรอ *คัดจากหนังสือ"ศาสตร์และศิลป์ของการสิ้นชีวิต"โดย ศ.นพ.ธีระ ทองสง **กราบขอบพระคุณและอนุโมทนาบุญกับผู้เขียนมาณ ที่นี้ค่ะ   Create Date : 07 ตุลาคม 2555     Last Update : 7 ตุลาคม 2555 15:15:09 น. Counter : 1609 Pageviews.   7 comment Share Tweet

• ชวนศึกษา(ธรรมะ)
• ชวนปฏิบัติ(ธรรม)
• เปิดบ้านแม่ไก่-ทักทายกันหน่อย
• หนังสือเก่า...อยากเล่าต่อ
• นิย๊าย ~ นิยาย
• นิย๊าย-นิยาย(๒)
• นิยายฝาหรั่ง & หนังสือแปล
• นิยายสายจีน
• วรรณกรรมเยาวชน
• สาระ(ค)ดี-ดี (Non-fiction)
• อ่านตามเกม
• ชวนดู(K)ซีรี่ยส์
• ฅนเมือง อู้กำเมือง
• เรื่องเล่าจากหลังดอย
• ปกิณกะ ซะป๊ะ ~ ซะเป้ส
• บทกวีที่ผูกพัน
• เดินทางไกลกับ"ไซอิ๋ว"
• บ่นบ้า' ตามอารมณ์ '
• สารบัญหนังสือในบล็อก

• เมณี
• บังอร-บังเอิญ
• โมกสีเงิน
• ป้ามด
• แม่เฮือน
• ปลิวตามลม
• นวลกนก
• January Friend
• ดอกเสี้ยวขาว
• อั๊งอังอา
• กวินทรากร
• Zhivago
• BoOKend
• ทิวาจรดราตรี
• นัทธ์
• nikanda
• โสดในซอย
• นายแจม
• narumol_tama
• Chulapinan
• แพนด้ามหาภัย
• beer87
• yjam
• วินนี่ย์หมีพูห์
• เจ๋วะรัฐถะ
• ammataya
• ลูกปัดแก้ว
• กะว่าก๋า
• นิงัย
• ร่มไม้เย็น
• แก้วกังไส
• พยัคฆ์ร้ายแห่งคลองบางหลวง
• ศรีสุรางค์
• แพรจารุ
• last_tibetstone
• malarn cha
• หอมกร
• JewNid
• กิ่งไม้ไทย
• หวานเย็นผสมโซดา
• komyooth
• PTNCenter
• rngja
• dream-devil
• เหมือนพระจันทร์
• kangsadal
• PhueJa
• ปลายทางของสายรุ้ง
• ปลาทองแก้มยุ้ย
• Pribtaa
• วิรตี
• Friday Story
• อุ้มสม
• ~:พุดน้ำบุศย์:~
• สามปอยหลวง
• ดอยสะเก็ด
• lovereason
• คนสวยที่ไม่เคยสวย
• PZOBRIAN
• ออโอ
• เรียวรุ้ง
• Webmaster - BlogGang

• olddreamz
• เมืองแจ๋ม
• เปิดโลกลำปาง
• ฅนเมือง
• โลกล้านนา
• ธรรมะดอทคอม
• Yahoo !
• Google
• คนเมืองฟังกำเมือง
• คำไท - คำถิ่น
• คลังภาพ
• BlogGang.com