ถนนสายนี้มีตะพาบ ก.ม.ที่ 221
"คู่หู" โจทย์โดย คุณ toor36
จำไม่ได้แน่นอนแล้วว่า
เป็นคู่หูกันมานานขนาดไหน
ตอนเป็นเด็กก็มีติดข้างหมอน ที่หัวนอน
เหน็บไว้ที่ฝาบ้านก็มี
ต่างคนต่างก็ทำกันเอง ของใครของมัน
วัสดุที่ทำคือกาบหมาก กาบที่หล่นใหม่ๆ
เลือกกาบที่บางหน่อย
ใช้มีดบางคมๆ ค่อยๆเจียนขอบ
ตามแบบที่อยากได้
องค์ประกอบที่ขาดไม่ได้เป็นอันขาดคือด้ามจับ
จะโค้งมน จะแหลม จะคอดกิ่ว
ก็บรรจง ตัดเอา แหว่งบ้าง เว้าบ้าง
เล็กไปใหญ่ไปบ้าง
ไม่เป็นปัญหา
คงพอจะนึกออกกันแล้วใช่มั๊ยคะ
ว่า "คู่หู" ของแม่ตะลีคืออะไร
เป็นที่มาของชื่อที่ใช้ในบล็อกแก๊งนี่แหละค่ะ
ถูกต้องแล้วนะคะ....ตะลีกีปัส...แปลว่ารำพัด
ตารี= รำ / กีปัส = พัด
พัดกาบหมาก จากต้นหมากแถวๆบ้านค่ะ
ทำเองกับมือ
อันเล็กๆ จิ๋วๆนั่น ไม่ใช่พัด
แต่เป็น "เนียน" คนรุ่นนี้จะรู้จักไหมหนอ
แม่ตะลีต้องเอาส่วนที่บางๆ
มาเจียนเก็บไว้ เป็นแบบที่เห็นเยอะๆ
เวลาตำน้ำพริก ก็เอามากวาดน้ำพริกออกจากครก ปาดน้ำพริกออกจากสาก
เพราะใช้ช้อนสังกะสีปาดไม่หมด ไม่เนียน
ต้องใช้ "เนียน"กาบหมาก ปาดออก
เพราะเนียนจะโค้งไปตามรูปของครกและสาก
กวาดน้ำพริกออกมาได้เกลี้ยงเกลานักหนา
เนียนเป็นคู่หูกับครกและสากค่ะ
พัดของแม่ตะลี ตอนเด็กจะเป็นพัดกระดาษ
ใช้กระดาษพับไปพับมา
แล้วทบครึ่ง เอากิ๊บติดผมหนีบเข้าไป
ก็ใช้ได้ทั้งวัน
เวลาไม่ใช้ก็เอากิ๊บออก มาติดผมดังเดิม
อยากให้พัดสวยก็วาดภาพระบายสีกันไป
พัดรุ่นแรกๆจะเป็นพัดใบพ้อ
หยิบจับสบาย มีหลายขนาด
คนแก่คนเฒ่า สานขาย อันละ5บาท 10 บาท
สมัยก่อนไม่มีใครทำขายกันหรอก
เขาทำใช้เองกันที่บ้านกัน
เพิ่งเอามาขายกันหลังๆนี่เอง
แบบชุบสีก็มี ชอบสีแสบๆจะได้หาเจอ
แต่นี่ก็ยังหาสีเหลืองไม่เจออยู่
ไม่รู้เอาไปซุกไว้ตรงไหน
แม่ตะลีติดพัดค่ะ
ไปไหนไปกัน ต้องมีซุกไว้ในย่าม
ในเป้ ในกระเป๋าถือ หรือในกระเป๋าเสื้อคลุม
มีหลายขนาดมาก
ตามที่ใส่ที่ซุก
ตอนเด็กๆชอบพัดไม้จันทน์
พัดไม้จันทน์จริงๆสมัยพ่อไปราชการชายแดน
พ่อซื้อมาฝากแม่ แต่ลูกชอบใช้
พัดทีหอมฟุ้ง แทบสิ้นใจ
เอาไปพัดเล่นเป็นคุณนายตลอด
แม่ไม่ใช้หรอก บอกเหม็น
สมัยนี้ Made in China ทั้งสิ้น
หาความหอมไม่ได้
มีแต่เหม็นอับ
แม้แต่ในรถ ห้องนอน
ห้องนั่งเล่น วางเกลื่อน
เป็นคนขี้ร้อนมาก
พกคู่กับผ้าเช็ดหน้า
แต่พัดจะพัดให้เย็น กันแดดก็ได้
เพื่อนไปไหนก็จะซื้อมาฝาก
เพราะรู้ว่าชอบ
พัดกระดาษจีนจะแยะหน่อย
อันโต บังแดดได้ดี
แต่ขาดง่าย ตามสภาพ
พัดญี่ปุ่น พัดจีน อันเล็กๆน่ารัก
ใส่กระเป๋าเล็กๆ ใส่ถุงย่ามเล็กได้
บางอันหักแล้วแตกแล้ว
ก็เอาหนังยางมามัดไว้บ้าง เชือกบ้าง
ด้ายบ้าง เพื่อใช้ต่อ
ยิ่งอันถูกๆเป็นพลาสติก ซื้อยกโหล
มันหักง่าย สกรูที่ด้ามก็หลุดตลอด
สารพัดแบบ แต่ส่วนใหญ่ก็เป็นซี่ไม้
ติดผ้าหรือกระดาษ ไม่ได้สะสมแต่ได้มาใช้ไป
นึกๆก็ยังเสียดายว่า น่าจะเก็บไว้ดู
วิวัฒนาการของพัด
แต่ละท้องถิ่น แต่ละภาคของไทย
พัดขนเป็ด เป็นสิ่งที่ไม่ชอบเลย
เคยใช้ แต่อุปทานไปว่า ลมที่พัดมา
มีแต่ฝุ่น ก็เลยเลิกใช้
พัดที่เห็นทั้งหมด ยกเว้น4ภาพท้าย(ขอภาพมาจากเน็ต) ยังเป็นคู่หูของแม่ตะลี
ยังใช้ทุกอัน วางกองไว้ หยิบอันไหนได้ก็ใช้อันนั้น
ยังตามหาพัดจีนและพัดญี่ปุ่นที่ทำด้วยผ้าไหมปักไหมไม่เจอ เก็บดีไปหน่อย เพราะซื้อมาราคาแพง วันนี้ก็ยังหาไม่เจอเลยค่ะ
นี่แหละค่ะคู่หูของแม่ตะลีกีปัส
สวัสดี
"เนียน" เพิ่งเคยได้ยิน เพิ่งเคยเห็นเหมือนกันค่ะ
พัดเยอะมากค่ะ ทั้งสะสมทั้งใช้จริงใช่มั้ยคะ
ชอบพัดญี่ปุ่น กับพัดจีนค่ะ น่ารักดี